T4 Historia PDF

T4. A EDUCACIÓN DE PERSOAS E AS UNIVERSIDADES POPULARES 1.Educación de persoas adultas 1.1. Escolas para persoas adultas 1.2. Educación popular 2. As universidades populares: iniciativas de educación social de persoas adultas 2.1. Concepto e características 2.2. Evolución histórica 1. EDUCACI...

T4. A EDUCACIÓN DE PERSOAS E AS UNIVERSIDADES POPULARES 1.Educación de persoas adultas 1.1. Escolas para persoas adultas 1.2. Educación popular 2. As universidades populares: iniciativas de educación social de persoas adultas 2.1. Concepto e características 2.2. Evolución histórica 1. EDUCACIÓN PERSOAS ADULTAS “el aprendizaje y la educación de adultos es un componente básico del aprendizaje a lo largo de toda la vida. Comprende todas las formas de educación y aprendizaje cuya finalidad es lograr que todos los adultos participen en sus sociedades y en el mundo del trabajo. Designa el conjunto de todos los procesos educativos, formales, no formales e informales, gracias a los cuales personas consideradas adultas por la sociedad a la que pertenecen desarrollan y enriquecen sus capacidades para la vida y el trabajo, tanto en provecho propio como en el de sus comunidades, organizaciones y sociedades. El aprendizaje y la educación de adultos supone actividades y procesos constantes de adquisición, reconocimiento, intercambio y adaptación de capacidades.” Finais do s.XIX e principios do s.XX Non toda a educación de persoas adultas se desenvolveu dentro do sistema escolar. Diversas modalidades de educación de persoas adultas: carácter compensatorio e de ampliación de coñecementos. ✓ Ateneos, asociacións, escolas dominicais, círculos católicos, etc. ✓ Sociedades e asociacións de educación popular nacidas ao amparo do movemento obreiro. ✓ Sindicatos obreiros e partidos políticos desenvolven actividades de formación específica para as persoas traballadoras. Tipos de educación de persoas adultas - Escolas para persoas adultas  - Centros de educación popular 1.1. ESCOLAS PARA PERSOAS ADULTAS Iniciativa estatal para impartir unha formación básica. Ensínase o mesmo que aos nenos/as (currículo). Mesmos edificios e metodoloxías. Finalidade compensatoria: segunda oportunidade para adultos analfabetos ou que fracasaron nas escolas. Denominacións diversas: S. XIX (escolas de adultos; centros de educación de adultos); S. XX (centros de educación permanente de adultos; centros de persoas adultas). Dificultades derivadas da aplicación case mimética do modelo escolar e infantil: metodoloxías infantís; educación teórica e pouco práctica; ensinanzas que non responden aos problemas sociais. A raíz do fracaso que representaba o modelo escolar aplicado ás persoas adultas e debido ás mobilizacións sociais e ao movemento obreiro, nace a educación popular como unha alternativa que acaba ocupando un espazo propio na educación de persoas adultas 1.2. CENTROS DE EDUCACIÓN POPULAR Xeralmente nacen da iniciativa privada ou social. A ensinanza non é a mesma que a da infancia. Horario non escolar. Maioría dos/as participantes son traballadores e amas de casa. Finalidade: dar a coñecer a cultura sobre todo aos sectores sociais máis necesitados (fóra dos circuítos oficiais) Diversidade de contidos e metodoloxías que respondan ás necesidades de persoas adultas. - Múltiples actividades: conferencias, charlas-coloquio, debates, encontros musicais, viaxes culturais, etc. Diversidade de denominacións: escolas populares, escolas libres, ateneos, casas do pobo, universidades populares... 2. UNIVERSIDADES POPULARES: INICIATIVAS DE EDUCACIÓN SOCIAL DE PERSOAS ADULTAS 2.1. CONCEPTO E CARACTERÍSTICAS DAS UNIVERSIDADES POPULARES Universidades populares: iniciativas de educación social de persoas adultas. A finalidade é a educación popular de persoas adultas: ofertas educativas para persoas adultas que, independentemente dos centros oficiais de educación, se propoñen dar a coñecer a cultura, sobre todo aos sectores máis necesitados de  educación. - O reto da educación popular é socializar a cultura, sacala das institucións oficiais e estendela a todas as persoas. En xeral non se expiden títulos: as ensinanzas que se imparten non son oficiais, nin reguladas legalmente, nin conducen a titulación algunha dentro do sistema educativo. Apostan por unha concepción ampla de cultura (democratización cultural e democracia cultural) 2.2. EVOLUCIÓN HISTÓRICA DAS UNIVERSIDADES POPULARES S.XIX: antecedentes: Comezan a desenvolverse a través da Institución Libre de Ensinanza (ILE) 3 Correntes fundamentais de educación popular de persoas adultas: - Corrente laica ilustrada: vinculada aos intereses da burguesía. Formación como medio para o progreso e o desenvolvemento económico. Asistencia de clases acomodadas. - Corrente laica obreira: centros e lugares de encontro creados polos propios traballadores. - Corrente confesional: clases de adultos nas parroquias ou colexios relixiosos. Contrarrestar a influenza laica, liberal e republicana dos ateneos. Diversidade de institucións e asociacións que interveñen con finalidades compensatorias. Inicios do s.XX: Creación de universidades populares: dirixidas ás clases populares e co obxectivo da rexeneración do país. Divulgar a cultura, tanto no rural como no urbano. Promotores: intelectuais, estudantes, profesores/as, profesionais liberais próximos aos círculos republicanos. Iniciativas interclasistas (non se dirixían unicamente á clase obreira) e plurais (ideoloxías diversas) Iniciativas independentes entre si, sen un proxecto común. Conxunto de actividades moi variadas. 1931: impulso das universidades populares durante a Segunda República Importancia do movemento estudantil na promoción de universidades populares. Mantemento das liñas programáticas: divulgar a cultura entre os sectores máis necesitados. Crecemento notable: en capitais de provincia e outras poboacións. Franquismo: debilítanse e/ou desaparecen as iniciativas de educación popular debido aos principios nos que se fundamentan (esixencia democrática, participación cidadán, crítica social, etc.) Periodo democrático: recupéranse as iniciativas sociais e de educación popular. Vinculación aos municipios: apertura nos concellos de universidades populares (década dos 80) Universidade popular entendida como... Proxecto de desenvolvemento cultural que actúa no municipio, e ten por obxectivo o de promover a participación social, a educación, a formación e a cultura, para mellorar a calidade de vida das persoas e a comunidade 1982: Creación da Federación Española de Universidades Populares Elementos definitorios das universidades populares na actualidade Función mediadora entre a Administración e a cidadanía e desenvolven a súa actuación no ámbito municipal. Proxectos participados e participativos. A acción trata de globalizar e integrar as dinámicas e recursos existentes dentro do municipio (desenvolvemento comunitario) Contribúen a que homes e mulleres crezan no seu desenvolvemento persoal e aumenten a autoconfianza e a autoestima Utilizan estratexias tanto educativas e formativas como culturais, seguindo os principios da “Educación ao longo da vida”. Política de aprendizaxe ao longo de toda a vida “el término ‘política de aprendizaje a lo largo de toda la vida’ (altv) se utiliza para referirse a cualquier tipo de política diseñada e implementada por los gobiernos y los actores sociales interesados a fin de crear oportunidades de aprendizaje para todas las edades (niños, jóvenes, adultos y personas mayores, niñas y niños, mujeres y hombres), en todos los contextos de la vida (familia, escuela, comunidad, lugar de trabajo, etc.) y mediante una variedad de modalidades (formal, no formal e informal)”. (UNESCO, 2022, p. 19)