Picornavirüsler

PİCORNAVİRÜSLAR

• Picornaviridae ailesi, insanlarda ve hayvanlarda hastalık oluşturan önemli virüs gruplarını içeren geniş bir virüs ailesidir.
• PicoRNA, en küçük RNA virüsleridir.
• Picornavirüsler, yaklaşık 20-30 nm büyüklüğünde, ikozahedral simetrili, tek iplikcikli RNA içeren virüslerdir.
• Zarfsızdırlar.
• Hücre sitoplazmasında çoğalırlar.

Sınıflandırma

• Picornaviridae ailesinde insan ve hayvanda hastalık oluşturan birçok virüs bulunur.
• Enterovirüsler ve Rhinovirüsler bu cinslerden tıbbi önemi olan gruplardır.
• Enterovirüsler: Poliovirus tip 1, 2, 3; Coxsackie A virüs (tip 1-22, 24); Coxsackie B virüs (tip 1-6); Echovirus (tip 1-34); Enterovirüs 68-71,72 (HAV)
• Rhinovirüsler: 100+ antijenik tip

Enterovirüsler

• En ideal replikasyon sıcaklığı 37°C'dir.
• Asit koşullar altında stabildirler.
• Enfeksiyonun başlangıç yeri genellikle GIS'dir.

Poliovirüs

• Çocuk felci (Polyomyelit) MSS'nin akut enfeksiyonudur.
• Medulla spinalisin motor nöronlarının harabiyeti sonucu felç meydana gelebilir.
• Çoğu poliovirüs enfeksiyonu belirtisizdir.
• Polio 1, 2 ve 3 olmak üzere 3 serotipi bulunur.
• Kuruluk ve ultraviyole ışınlarına karşı duyarlıdır.
• Klora karşı ise oldukça duyarlıdır.
• 55°C'de 30 dakika ısıtıldıklarında inaktive olur.
• Zarfsız oldukları için eter, kloroform ve safra tuzlarından etkilenmezler.
• Oda ısısında günlerce, buzdolabında haftalarca, -20°C'de yıllarca canlı kalabilirler.

Klinik Bulgular

• İnkübasyon süresi 7-14 gün (3 gün kadar kısa, 35 gün kadar uzun)
• Virüsle ilk karşılaşmada 4 tip klinik tablo gelişebilir:
• Asemptomatik
• Abortif
• Non-paralitik
• Paralitik

Laboratuvar Tanısı

• Virüs izolasyonu (boğaz, balgam, BOS örnekleri)
• Hücre kültürlerinde virüs üreme gözlenebilir
• Spesifik antiserumlar ile tip tayini yapılabilir
• Elektron mikroskobu, floresan antikor mikroskobu ve ELISA yöntemleri kullanılabilir

Bağışıklık

• Enfeksiyon geçiren kişilerde kısa sürede nötralizan antikorlar meydana gelir ve ömür boyu kalıcıdır.
• Çok sayıda virüs alınması sonucunda reenfeksiyon da olabilir ama genelliklle hafif seyirli olur.
• Serumda bulunan nötralizan antikorlar barsak enfeksiyonunu engellemez.
• Fakat viremiyi ve virüsün hedef organa yayılmasını engeller.
• Annede oluşan antikorlar plasenta yoluyla bebeğe geçer.

Tedavi ve Korunma

• Antiviral tedavi yoktur.
• Semptomatik ve respiratuvar destek tedavisi uygulanır.
• Fizyoterapi gerekebilir.
• Hastalığa karşı en etkili korunma aşılamadır.
• Poliovirüs enfeksiyonu için ölü (inaktive) aşı (IPV) ve canlı (attenue) aşı (OPV) olmak üzere 2 tip aşı mevcuttur.

Coxsackie Virüsleri

• Coxsackie A grubu virüsler, genellikle el-ayak-ağız hastalığına ve herpanjinaya neden olur.
• Coxsackie B grubu virüsler ise miyokardit, perikardit, aseptik menenjit gibi çeşitli infeksiyonlara yol açabilir.

Echovirüsler

• Echovirüsler çeşitli infeksiyonlara neden olabilir; özellikle aseptik menenjit görülme sıklığı yüksektir.
• Yayılış yolu genellikle fekal-oral yoldur.

Diğer Enterovirüsler

• Enterovirüs 68, 70, 71, 72 gibi diğer enterovirüsler çeşitli infeksiyonlara yol açabilir.

Rhinovirüsler

• Rhinovirüsler üst solunum yolu enfeksiyonlarının en önemli nedenlerinden biridir
• 100'den fazla serotipi vardır.
• İnsanlarda enfeksiyon yapar.
• İnsanlardan farklı olarak, şempanzeler de enfeksiyona yakalanabilir.
• Primer enfeksiyon yeri üstsolunum yolu mukozasıdır.
• Aside duyarlıdırlar.
• GİS'i enfekte etmezler.

Klinik Bulgular (Rhinovirüs)

• Soğuk algınlığı veya nezle ile karakterize belirtiler ortaya çıkar.
• Kuluçka süresi genellikle 2-4 gündür.
• Öksürük, burun akıntısı, baş ağrısı, boğaz ağrısı gibi belirtiler görülebilir.
• Genellikle hastalık hafif seyreder ve 7 gün içinde kendiliğinden iyileşir.
• Enfeksiyon sonucunda diğer bakteriyel enfeksiyonlar gelişebilir.

Bağışıklık (Rhinovirüs)

• Enfeksiyon geçtikten sonra, etken virüse karşı bağışıklık gelişir ve ortalama 2 yıl boyunca koruma sağlar.
• Bağışıklık, esasen burun mukozasında oluşan salgısal IgA'lardan kaynaklanır.
• Bir Rhinovirüs tipi ile enfeksiyon geçirildikten sonra bireyler bir süre sonra diğer rhinovirüs tiplerine karşı da dirençli hale gelebilirler.
• Bu süre boyunca, organizmada oluşan interferon, daha sonra virüsün enfeksiyon oluşturma şansını ortadan kaldırarak koruyucudur.

Laboratuvar Tanısı (Rhinovirüs)

• Rhinovirüs tanısı için genelde laboratuvar testlerine ihtiyaç duyulmaz.
• Ancak virüs izolasyonu (hücre kültürleri), antijen araştırılması (IFAT, ELISA), serolojik yöntemler gibi laboratuvar testleri yapılabilir.
• Ancak, yapılan testlerin genellikle pratik olmadığı göz önüne alınmalıdır.
• Başlangıçtan 3 gün içinde alınan boğaz yıkama örnekleri ve burun sürüntüleri laboratuvar teşhislerinde faydalı olabilir.

Bu quiz, Picornaviridae ailesine ve insanlarda hastalık oluşturan picornavirüslere odaklanmaktadır. Enterovirüsler ve Rhinovirüsler gibi önemli grupların yanı sıra poliovirüse dair temel bilgiler sunulmaktadır. Virüslerin özellikleri, çoğalma yerleri ve enfeksiyon başlangıç yerleri hakkında da bilgiler yer almaktadır.