Podcast
Questions and Answers
O`rxun-Yenisey bitiklari qanday yozuvda bitilgan?
O`rxun-Yenisey bitiklari qanday yozuvda bitilgan?
- Lotin yozuvi
- Turk-rumiy yozuvi (correct)
- Arab yozuvi
- Kiril yozuvi
Orxun-Yenisey bitiklari qanday ma
lumotlarni o`z ichiga oladi?
Orxun-Yenisey bitiklari qanday ma
lumotlarni o`z ichiga oladi?
- Faqat siyosiy ma`lumotlarni
- Ta`lim-tarbiya, siyosiy, diniy ma`lumotlarni (correct)
- Faqat diniy ma`lumotlarni
- Faqat harbiy ma`lumotlarni
O`rxun-Yenisey bitiklari qanday ahamiyatga ega?
O`rxun-Yenisey bitiklari qanday ahamiyatga ega?
- Zamonaviy turkiy tillarni o`rganishda muhim ahamiyatga ega
- Turk xoqonligi tarixini o`rganishda muhim ahamiyatga ega
- Yuqoridagi javoblarning barchasi to`g`ri (correct)
- Qadimgi turk madaniyati, ta`lim-tarbiyasi haqida ma`lumot beradi
Orxun-Yenisey bitiklarini kimlar o
qishga muvaffaq bo`ldilar?
Orxun-Yenisey bitiklarini kimlar o
qishga muvaffaq bo`ldilar?
O`rxun-Yenisey bitiklarida qanday mavzularda matnlar keltirilgan?
O`rxun-Yenisey bitiklarida qanday mavzularda matnlar keltirilgan?
Turk xoqonligi qachon barham topgan?
Turk xoqonligi qachon barham topgan?
Ozbekistonda O
rxun-Yenisey bitiklari ustida qanday olimlar tadqiqot olib bordilar?
Ozbekistonda O
rxun-Yenisey bitiklari ustida qanday olimlar tadqiqot olib bordilar?
Orxun-Yenisey bitiklarida qaysi xoqonning ta
rifi berilgan?
Orxun-Yenisey bitiklarida qaysi xoqonning ta
rifi berilgan?
Qurg’oqchilik davrida qishloq aholi nima qilishgan?
Qurg’oqchilik davrida qishloq aholi nima qilishgan?
Kultegin qaysi yilda vafot etgan?
Kultegin qaysi yilda vafot etgan?
Tishtar tangrisiga bag'ishlangan marosimda qanday qo'shiq aytilgan?
Tishtar tangrisiga bag'ishlangan marosimda qanday qo'shiq aytilgan?
«Avesto» asarida insonning barkamol bo’lishida nimalarga e'tibor beriladi?
«Avesto» asarida insonning barkamol bo’lishida nimalarga e'tibor beriladi?
Kultegin qaysi xoqonning og
li edi?
Kultegin qaysi xoqonning og
li edi?
«Avesto» asarida ifoda etilgan axloqiy uchlik g'oyasi qanday ahamiyatga ega?
«Avesto» asarida ifoda etilgan axloqiy uchlik g'oyasi qanday ahamiyatga ega?
Kultegin bitigida qaysi shaxsning so`zlari aks ettirilgan?
Kultegin bitigida qaysi shaxsning so`zlari aks ettirilgan?
Kultegin bitigida qanday muammoga e`tibor qaratilgan?
Kultegin bitigida qanday muammoga e`tibor qaratilgan?
Abulqosim Firdavsiyning «Shohnoma» asarining asosiy ahamiyati nimada?
Abulqosim Firdavsiyning «Shohnoma» asarining asosiy ahamiyati nimada?
Kultegin bitigida tabg`achlar haqida qanday fikrlar bayon etilgan?
Kultegin bitigida tabg`achlar haqida qanday fikrlar bayon etilgan?
«Shohnoma» asari qanday xalqlarning tarixi, afsonalari va madaniy an'analari bilan bog'liq?
«Shohnoma» asari qanday xalqlarning tarixi, afsonalari va madaniy an'analari bilan bog'liq?
Kultegin bitigidagi asosiy g`oya nima?
Kultegin bitigidagi asosiy g`oya nima?
Gerodotning «Tarix» asari qachon yozilgan?
Gerodotning «Tarix» asari qachon yozilgan?
Gerodotning «Tarix» asari qanday hodisalarga bag'ishlangan?
Gerodotning «Tarix» asari qanday hodisalarga bag'ishlangan?
Kultegin qanday fazilatlarga ega inson sifatida tasvirlangan?
Kultegin qanday fazilatlarga ega inson sifatida tasvirlangan?
Bilga Xoqon bitigida qaysi davrda bolgan voqealar haqida so
z boradi?
Bilga Xoqon bitigida qaysi davrda bolgan voqealar haqida so
z boradi?
Gerodotning «Tarix» asarining ahamiyati nimada?
Gerodotning «Tarix» asarining ahamiyati nimada?
«Devonu lugʻatit turk» asarini kim yozgan?
«Devonu lugʻatit turk» asarini kim yozgan?
Bilga Xoqon bitigida qanday maqsadga erishilganligi haqida so`z boradi?
Bilga Xoqon bitigida qanday maqsadga erishilganligi haqida so`z boradi?
«Devonu lugʻatit turk» asarida qanday maʼlumotlar aks ettirilgan?
«Devonu lugʻatit turk» asarida qanday maʼlumotlar aks ettirilgan?
Bilga Xoqon qanday sifatlarga ega bo`lgan?
Bilga Xoqon qanday sifatlarga ega bo`lgan?
Bilga Xoqon qanday o`gitlar bergan?
Bilga Xoqon qanday o`gitlar bergan?
«Devonu lugʻatit turk» asarining qanday ahamiyati bor?
«Devonu lugʻatit turk» asarining qanday ahamiyati bor?
Bilga Xoqon qanday o`lim topgan?
Bilga Xoqon qanday o`lim topgan?
Qaysi asar qadimgi fors va turkiy xalqlarning tarixi va madaniyati bilan chambarchas bog'liq?
Qaysi asar qadimgi fors va turkiy xalqlarning tarixi va madaniyati bilan chambarchas bog'liq?
Qaysi asarni G'arb tarixshunosligining ilk namunalaridan biri deb hisoblash mumkin?
Qaysi asarni G'arb tarixshunosligining ilk namunalaridan biri deb hisoblash mumkin?
To`nyuquq bitigi qaysi yillarda yozilgan?
To`nyuquq bitigi qaysi yillarda yozilgan?
To`nyuquq bitigi qanday muhim ahamiyatga ega?
To`nyuquq bitigi qanday muhim ahamiyatga ega?
Qaysi asar qadimgi dunyo xalqlari, ularning madaniyati va urf-odatlari haqida bebaho ma'lumot beradi?
Qaysi asar qadimgi dunyo xalqlari, ularning madaniyati va urf-odatlari haqida bebaho ma'lumot beradi?
Kultegin va Bilga Xoqon bitigidagi asosiy mavzular qanday?
Kultegin va Bilga Xoqon bitigidagi asosiy mavzular qanday?
Kultegin va Bilga Xoqon bitigidagi asosiy tushuncha nima?
Kultegin va Bilga Xoqon bitigidagi asosiy tushuncha nima?
Tulki o‘z iniga urganida nimalar sodir bo‘ladi?
Tulki o‘z iniga urganida nimalar sodir bo‘ladi?
‘Erik erpi yag‘lig‘, ermagu bashi’ maqolida erik so'zi qanday ma'noda ishlatilmoqda?
‘Erik erpi yag‘lig‘, ermagu bashi’ maqolida erik so'zi qanday ma'noda ishlatilmoqda?
‘Suv ichirmasga sut ber’ maqolining ma'nosi nima?
‘Suv ichirmasga sut ber’ maqolining ma'nosi nima?
‘O’kuz azaqi bo‘lg‘incha, buzag‘u bashi bo‘lsa yik’ degan maqol nimani anglatadi?
‘O’kuz azaqi bo‘lg‘incha, buzag‘u bashi bo‘lsa yik’ degan maqol nimani anglatadi?
‘Uma kelsa, qut kelar’ maqolida qut so'zi qanday ma'noda ishlatilgan?
‘Uma kelsa, qut kelar’ maqolida qut so'zi qanday ma'noda ishlatilgan?
‘Qiz kishi savi yo‘rig‘li bo‘lmas’ maqolining ma'nosi nima?
‘Qiz kishi savi yo‘rig‘li bo‘lmas’ maqolining ma'nosi nima?
‘Erdam bashi til’ maqolida til so'zi qanday tushuncha bildiradi?
‘Erdam bashi til’ maqolida til so'zi qanday tushuncha bildiradi?
‘Qush qanotin er atin’ maqolida nechta tushuncha mavjud?
‘Qush qanotin er atin’ maqolida nechta tushuncha mavjud?
‘Uluk jag‘iri og‘ulqa qalir’ maqolida uluk so'zi nimani anglatadi?
‘Uluk jag‘iri og‘ulqa qalir’ maqolida uluk so'zi nimani anglatadi?
‘Tavg‘ach xanning to‘rqusi telim’ maqolida tavg‘ach so'zi qanday qatnashishga ega?
‘Tavg‘ach xanning to‘rqusi telim’ maqolida tavg‘ach so'zi qanday qatnashishga ega?
Xalq og'zaki ijodi yomonlik timsoli sifatida qanday obrazlarni qo'llaydi?
Xalq og'zaki ijodi yomonlik timsoli sifatida qanday obrazlarni qo'llaydi?
Ijtimoiy munosabatlar qanday tarzda yoritiladi?
Ijtimoiy munosabatlar qanday tarzda yoritiladi?
“Irq bitigi” asari kimlar tomonidan bitilgan?
“Irq bitigi” asari kimlar tomonidan bitilgan?
“Irq bitigi” asarida nima haqida uchraydi?
“Irq bitigi” asarida nima haqida uchraydi?
Asarda Tangri yordamida insonlar qanday hayot kechirishini orzu qilinadi?
Asarda Tangri yordamida insonlar qanday hayot kechirishini orzu qilinadi?
Xalq doimo qanday ishonchga ega?
Xalq doimo qanday ishonchga ega?
“Irq bitigi” asarining qadimiyligi haqida nima ma'lum?
“Irq bitigi” asarining qadimiyligi haqida nima ma'lum?
Inson xayotining yaxshi kechishi uchun nima muhim?
Inson xayotining yaxshi kechishi uchun nima muhim?
Asarde energetik kuch sifatida qanday tasvirlanadi?
Asarde energetik kuch sifatida qanday tasvirlanadi?
Asar qaysi mavzularda axloqiy talablarni talqin etadi?
Asar qaysi mavzularda axloqiy talablarni talqin etadi?
Xalk doimo qaysi tomonga intilish bildiradi?
Xalk doimo qaysi tomonga intilish bildiradi?
Ijtimoiy shart-sharoitdlardagi axloqiy talablar nimaga ko'ra o'zgaradi?
Ijtimoiy shart-sharoitdlardagi axloqiy talablar nimaga ko'ra o'zgaradi?
Avesto kitobida insonning qaysi sifati hayotga muhim ahamiyatga ega deb ko‘rsatiladi?
Avesto kitobida insonning qaysi sifati hayotga muhim ahamiyatga ega deb ko‘rsatiladi?
Zardushtiylik dinida qonun bilan qonunsizlik orasidagi munosabat qanday ifodalanadi?
Zardushtiylik dinida qonun bilan qonunsizlik orasidagi munosabat qanday ifodalanadi?
Assosiy jamoaviy manfaatlar qanday bo‘lishi kerak?
Assosiy jamoaviy manfaatlar qanday bo‘lishi kerak?
Zardushtiylikda qaysi elementlar muqaddas sanaladi?
Zardushtiylikda qaysi elementlar muqaddas sanaladi?
«Avesto» so‘zining ma’nosi nima?
«Avesto» so‘zining ma’nosi nima?
Zardushtiylikda insonning asosiy burchi nima deb hisoblanadi?
Zardushtiylikda insonning asosiy burchi nima deb hisoblanadi?
Hayvonlarga zulm o‘tkazish Zardushtiylikka ko‘ra qanday ko‘rinadi?
Hayvonlarga zulm o‘tkazish Zardushtiylikka ko‘ra qanday ko‘rinadi?
Zardushtiylikda ezgulik va yomonlik o‘rtasidagi kurash nimaga asoslanadi?
Zardushtiylikda ezgulik va yomonlik o‘rtasidagi kurash nimaga asoslanadi?
Zardushtiylik diniga ko‘ra, inson hayot yo‘lini kim belgilaydi?
Zardushtiylik diniga ko‘ra, inson hayot yo‘lini kim belgilaydi?
Zardushtiylar uchun muqaddas hisoblanadigan omillar qaysilar?
Zardushtiylar uchun muqaddas hisoblanadigan omillar qaysilar?
«Avesto» asarida qaysi masalalar eng muhim hisoblanadi?
«Avesto» asarida qaysi masalalar eng muhim hisoblanadi?
Inson qanday fikrlarga ega bo‘lishi kerak?
Inson qanday fikrlarga ega bo‘lishi kerak?
Zardushtiylikda axloqiyligini ta’riflashda qanday asosiy fikrlar mavjud?
Zardushtiylikda axloqiyligini ta’riflashda qanday asosiy fikrlar mavjud?
Flashcards
O`rxun-Yenisey bitiklari
O`rxun-Yenisey bitiklari
Turkiy xalqlarning qadimgi yozma yodgorliklari, VI-VIII asrlarda yaratilgan.
Yurtning tarbiyaviy ahamiyati
Yurtning tarbiyaviy ahamiyati
O`rxun-Yenisey bitiklarida tarbiya haqida qimmatli fikrlar mavjud.
Vilgelm Tomson
Vilgelm Tomson
O`rxun-Yenisey yodgorliklarini o'qigan birinchi olim (1893).
Turk xoqonligi
Turk xoqonligi
Signup and view all the flashcards
Kultegin bitigi
Kultegin bitigi
Signup and view all the flashcards
O`rxun daraxti
O`rxun daraxti
Signup and view all the flashcards
Toshga yozilgan kitoblar
Toshga yozilgan kitoblar
Signup and view all the flashcards
Ta`lim muhimligi
Ta`lim muhimligi
Signup and view all the flashcards
Avesto
Avesto
Signup and view all the flashcards
Zardusht
Zardusht
Signup and view all the flashcards
Mehnat
Mehnat
Signup and view all the flashcards
Ezgulik
Ezgulik
Signup and view all the flashcards
Qonun
Qonun
Signup and view all the flashcards
Shaxsiy gigiena
Shaxsiy gigiena
Signup and view all the flashcards
Uchlik g‘oyasi
Uchlik g‘oyasi
Signup and view all the flashcards
Axura Mazda
Axura Mazda
Signup and view all the flashcards
Yomonlik
Yomonlik
Signup and view all the flashcards
Yoqut
Yoqut
Signup and view all the flashcards
Ijtimoiy manfaatlar
Ijtimoiy manfaatlar
Signup and view all the flashcards
Diniy marosimlar
Diniy marosimlar
Signup and view all the flashcards
Tarbiyaviy manba
Tarbiyaviy manba
Signup and view all the flashcards
Adolatli turmush tarzi
Adolatli turmush tarzi
Signup and view all the flashcards
Kultegin
Kultegin
Signup and view all the flashcards
Bilga Xoqon
Bilga Xoqon
Signup and view all the flashcards
Bitiktosh
Bitiktosh
Signup and view all the flashcards
Yurishlar
Yurishlar
Signup and view all the flashcards
Tabg'achlar
Tabg'achlar
Signup and view all the flashcards
Paxta so'z
Paxta so'z
Signup and view all the flashcards
Vatan
Vatan
Signup and view all the flashcards
Jasorat
Jasorat
Signup and view all the flashcards
O'zaro ijtimoiy tinchlik
O'zaro ijtimoiy tinchlik
Signup and view all the flashcards
Insoniy fazilatlar
Insoniy fazilatlar
Signup and view all the flashcards
Murojaat
Murojaat
Signup and view all the flashcards
Urushlar
Urushlar
Signup and view all the flashcards
Vatanparvar
Vatanparvar
Signup and view all the flashcards
Tinch-totuv yashash
Tinch-totuv yashash
Signup and view all the flashcards
Nasihat
Nasihat
Signup and view all the flashcards
Tulku o‘z iniga ursa
Tulku o‘z iniga ursa
Signup and view all the flashcards
Ujuz
Ujuz
Signup and view all the flashcards
Suv ichirmasga sut ber
Suv ichirmasga sut ber
Signup and view all the flashcards
O’kuz azaqi bo‘lg‘incha
O’kuz azaqi bo‘lg‘incha
Signup and view all the flashcards
Tavg‘ach xanning to‘rqusi
Tavg‘ach xanning to‘rqusi
Signup and view all the flashcards
Uma kelsa, qut kelar
Uma kelsa, qut kelar
Signup and view all the flashcards
Qiz kishi savi yo‘rig‘li bo‘lmas
Qiz kishi savi yo‘rig‘li bo‘lmas
Signup and view all the flashcards
Erdam bashi til
Erdam bashi til
Signup and view all the flashcards
Qush qanotin er atin
Qush qanotin er atin
Signup and view all the flashcards
Uluk jag’iri
Uluk jag’iri
Signup and view all the flashcards
Qurg'oqchilik
Qurg'oqchilik
Signup and view all the flashcards
Tishtar
Tishtar
Signup and view all the flashcards
Sust xotin
Sust xotin
Signup and view all the flashcards
Barkamollik
Barkamollik
Signup and view all the flashcards
Shohnoma
Shohnoma
Signup and view all the flashcards
Gerodot
Gerodot
Signup and view all the flashcards
Tarix
Tarix
Signup and view all the flashcards
Marafon jangi
Marafon jangi
Signup and view all the flashcards
Shohnomaning ahamiyati
Shohnomaning ahamiyati
Signup and view all the flashcards
Devoni lug'atit turk
Devoni lug'atit turk
Signup and view all the flashcards
Maxmud Qoshg'ariy
Maxmud Qoshg'ariy
Signup and view all the flashcards
Qadimiy tarix
Qadimiy tarix
Signup and view all the flashcards
Ijtimoiy hayot
Ijtimoiy hayot
Signup and view all the flashcards
Irq bitigi
Irq bitigi
Signup and view all the flashcards
Dushman qabila
Dushman qabila
Signup and view all the flashcards
Yaxshilik va yomonlik
Yaxshilik va yomonlik
Signup and view all the flashcards
Ezgulik g'alabasi
Ezgulik g'alabasi
Signup and view all the flashcards
Ijtimoiy munosabatlar
Ijtimoiy munosabatlar
Signup and view all the flashcards
Tabirnoma
Tabirnoma
Signup and view all the flashcards
Axloqiy talablar
Axloqiy talablar
Signup and view all the flashcards
Madaniyat tarixi
Madaniyat tarixi
Signup and view all the flashcards
Ijtimoiy shart-sharoit
Ijtimoiy shart-sharoit
Signup and view all the flashcards
Yodgorlik
Yodgorlik
Signup and view all the flashcards
Maqsad
Maqsad
Signup and view all the flashcards
Yovuzlik
Yovuzlik
Signup and view all the flashcards
Taqdir
Taqdir
Signup and view all the flashcards
Insonning ma'naviy kamoloti
Insonning ma'naviy kamoloti
Signup and view all the flashcards
Study Notes
O`rxun-Yenisey Bitiklari
- O`rxun-Yenisey bitiklari VI-VIII asrlarda yaratilgan, turk-rumiy yozuvida yozilgan qadimgi turkiy til yodgorliklari.
- Ular, toshlarga bitilgan kitoblar sifatida ham tanilgan.
- 1893-yilda daniyalik olim Vilgelm Tomson tomonidan birinchi bo‘lib o‘qilgan, keyinchalik N.M.Yadrinsev, V.V.Radlov kabi boshqa olimlar ham o'rganishgan.
- S.E.M alo hamda I.V.Steblevlar bu yodgorliklarni rus tiliga tarjima qilishgan.
- O`zbekistonda ham Oybek, O.Sharafiddinov, N.Mallaev, Aziz Qayumov va N.Rahmonovlar bitiklar ustida tadqiqot olib borishgan.
- Turk xoqonligi (yoki Turk yu-t) eramizning VI asr o'rtalarida Oltoy, Yettisuv va Markaziy Osiyoda vujudga kelgan.
- Bo‘min, Istami, Eltarish, Bilga Xoqon, Kultegin va To`nyuquq kabi turk xoqonlari va sarkardalarining hayoti va xatti-harakatlari bitiklarda aks ettirilgan.
- Kulteginning xalqparvarligi va vataniga sadoqatiga oid ma’lumotlar keltiriladi.
- 732-yilda o‘rnatilgan Kultegin bitigida Bilga Xoqonning og
a-inilari va qarindoshlari bilan bog
liq masalalar, harbiy yurishlar, qiyinchiliklar hamda yomonlik va qonli toqnashuvlar haqida ma’lumot mavjud. Bitiklarda shu kabi voqealar to
grisida so
z yuritiladi. - Bitiklarda turkiy xalqlarning birlashuvi, xalqni himoya qilish va hokimiyatni mustahkamlash haqidagi ma’lumotlar keltiriladi.
- Bilga Xoqonning tarbiyaviy fikrlari.
- “Irq yozuvlari” (Ta
birnoma) ham qadimgi va muhim ma
rifiy yodgorliklar qatorida sanaladi.
Bilga Xoqon va Kultegin
- Kultegin, Bilga Xoqonning akasi bo
lib, turkiy xalqlarni birlashtirishda muhim rol o
ynagan. - Bilga Xoqon 734-yilda vafot etgan.
- Kulteginning bosh sarkarda sifatida jasoratlari, vatanparvarligi va xalqni himoya qilishga qaratilgan harakatlari ta'riflanadi.
To`nyuquq
- To
nyuquqning vatanparvarligi, insonparvarligi va ezgulikni yoyish yo
lidagi kurashi haqida ma’lumotlar keltiriladi. - Bitiklarida urushlar chog`ida asirlarni qaytarishdek ezgulik xatti-harakatlaridan misol keltiriladi.
“Avesto”
- Zardushtiylik dinining muqaddas kitobi.
- Inson kamolotini ta’minlash uchun mehnat, ezgulik, insoniylik kabi fazilatlarning ahamiyatiga urg'u berilgan.
- Yaxshilik va yomonlik o'rtasidagi kurash haqida gapiriladi.
- Insonning axloqiy burchi, adolatli turmush tarzini saqlab yashash, yaxshilik qilish va yomonlikka qarshi kurashish haqida fikrlar mavjud.
- Olov, er, suv, havo muqaddas hisoblanadi.
“Shohnoma”
- Fors-tojik adabiyoti uchun muhim asar.
- Tarixiy voqealar va afsonalarni aks ettiruvchi tarixiy manba sifatida katta ahamiyatga ega.
- Ijtimoiy hayotning barcha jabhalarini qamrab oladi.
Gerodotning "Tarix" asari
- Qadimgi yunon tarixchisi tomonidan yozilgan tarixiy asar.
- Yunon-fors urushlarini qamrab olayotgan.
- Turli xalqlar va ularning madaniyati to
g
risida ma’lumotlar beradi.
"Devonu lugʻotit turk"
- Mahmud Qoshg‘ariy tomonidan yozilgan turkcha lugat.
- Markaziy osiyo va G`arbiy Xitoy hududlari turk xalqlarining ijtimoiy ahvoli, til, tarix va madaniyati haqida qimmatli ma’lumotlar beradi.
- Qadimgi maqollar va frazeologik birliklarga e’tibor qaratilgan.
- Tilning evolyutsiyasi haqida ma’lumot olish imkoniyatini beradi.
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.