O'rxun-Yenisey Bitiklari
74 Questions
0 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

O`rxun-Yenisey bitiklarining ta'lim-tarbiya sohasidagi ahamiyati nima?

  • Odamlar o'rtasidagi muloqotni cheklaydi
  • Faqat o'yin-kulgi haqida yozilgan
  • Faoliyat bilan bog'liq ishlarga oid ma'lumotlarni taqdim etadi
  • Tarixiy manba sifatida qimmatli ma'lumot beradi (correct)
  • O`rxun-Yenisey bitiklari qanday yozuvda bitilgan?

  • Turk-rumiyb yozuvi (correct)
  • Arman yozuvi
  • Buston yozuvi
  • Mo'g'ul yozuvi
  • O`rxun-Yenisey bitiklarining birinchi marta o'qilishi kim tomonidan amalga oshirilgan?

  • Vilgelm Tomson (correct)
  • V.V.Radlov
  • N.M.Yadrinsev
  • S.E.Malov
  • Turk xoqonligi qachon shakllangan?

    <p>VI asr o'rtalarida (D)</p> Signup and view all the answers

    O`rxun-Yenisey yodgorliklari qaysi joylarda topilgan?

    <p>Yenisey havzasi va O`rxun daryosi bo'yida (B)</p> Signup and view all the answers

    O`rxun-Yenisey bitiklarining qanday ko'rinishi ko'rsatilgan?

    <p>Yozma asar sifatida (A)</p> Signup and view all the answers

    Bitik toshlarida kimning lehzasi va jasorati bayon etilgan?

    <p>Urushda qatnashgan sarkardalar va xalqlar (C)</p> Signup and view all the answers

    Turk xoqonligi qachon barham topgan?

    <p>745-yilda (A)</p> Signup and view all the answers

    Tulku o‘z iniga ursa, u qanday holatga keladi?

    <p>Qo‘tir bo‘ladi (D)</p> Signup and view all the answers

    Yalqovlikni tashlashga qaratilgan maqol qanday ifodalanadi?

    <p>Suv ichirmasga sut ber (D)</p> Signup and view all the answers

    Uma kelsa qut kelar maqolining ma’nosi nima?

    <p>Mehmon bilan baxt keladi (B)</p> Signup and view all the answers

    Qiz kishi savi yo‘rig‘li bo‘lmas maqolida nima nazarda tutilgan?

    <p>Yaxshi nom chiqarish muhim (A)</p> Signup and view all the answers

    Tavg‘ach xanning to‘rqusi telim, tenglamazib bichmas, malol olmaydilar ma’nosida nimani anglatadi?

    <p>Ishni o‘ylab qilish muhim (A)</p> Signup and view all the answers

    Ujuz so‘zining ma’nosi qanday o‘zgarishga uchradi?

    <p>O‘z-o‘zlikni yomonlashiga (A)</p> Signup and view all the answers

    Erdam bashi til maqolining asosi nima?

    <p>Odobning ahamiyati (B)</p> Signup and view all the answers

    Ermagining ma’nosi nima?

    <p>Yalancha odam (B)</p> Signup and view all the answers

    Qush qanotin er atin maqolining ma’nosi nima?

    <p>Ulanish va o‘zaro bog‘lash (C)</p> Signup and view all the answers

    O’kuz azaqi bo‘lg‘incha, buzag‘u bashi bo‘lsa yik maqolining ma’nosi qanday?

    <p>Kichik holatlar katta muammo keltirib chiqaradi (C)</p> Signup and view all the answers

    Kultegin kim sifatida ta'riflangan?

    <p>Vatanparvar sarkarda (A)</p> Signup and view all the answers

    Kultegin qachon vafot etgan?

    <p>713-yil (B)</p> Signup and view all the answers

    Bitiktosh qachon o'rnatilgan?

    <p>732-yilda (A)</p> Signup and view all the answers

    Kultegin bitigida nima bayon etiladi?

    <p>Turk xalqi o'rtasidagi kelishmovchiliklar (B)</p> Signup and view all the answers

    Bilga Xoqon o'z xalqini qanday qiymat bilan qadrlagan?

    <p>Tinchlik va farovonlik (B)</p> Signup and view all the answers

    Kulteginning asl ismi nima edi?

    <p>Mo'g'ilyon (B)</p> Signup and view all the answers

    Kultegin bitigida nimalar haqida fikrlar bayon etiladi?

    <p>Tabg'achlarning bosiqligi va firibgarligi (A)</p> Signup and view all the answers

    Bilga Xoqon kim bilan birga hukmronlik qilgan?

    <p>Kultegin (A)</p> Signup and view all the answers

    Bilga Xoqon qanday inson sifatida tanilgan?

    <p>Elparvar Xoqon (C)</p> Signup and view all the answers

    Xalqni qanday sharoitlarda yashashga chaqiradi Bilga Xoqon?

    <p>Betashvish va farovonlik (D)</p> Signup and view all the answers

    Kultegin qanday fazilatlarni namoyish etgan?

    <p>Dono, jasur, yengilmas (C)</p> Signup and view all the answers

    Kultegin xalqni qanday qilib birlashtirgan?

    <p>O'zaro do'stlik va ittifoqlar orqali (A)</p> Signup and view all the answers

    Bilga Xoqon odamlarga kimga ishonishni maslahat beradi?

    <p>Xoqonlarga (C)</p> Signup and view all the answers

    To'nyuquqning asirlarni o'z yurtlariga jo'natishi qanday maqsadni ko'zlagan?

    <p>Qon to'kilishini oldini olish (B)</p> Signup and view all the answers

    “Irq bitigi” asarining mazmuni nimalar haqida ma'lumot beradi?

    <p>Axloqiy talablar va inson munosabatlari (D)</p> Signup and view all the answers

    Xalq og'zaki ijodida yomonlik qanday baholanadi?

    <p>Salbiy timsol sifatida (C)</p> Signup and view all the answers

    “Irq bitigi” asarida yuqori qahramonlarning roli qanday ifodalangan?

    <p>Odam taqdirini belgilash va yordam berish (B)</p> Signup and view all the answers

    Ma'naviy kamolotga erishishda qanday omillar muhim hisoblanadi?

    <p>Ijtimoiy shart-sharoitlar (D)</p> Signup and view all the answers

    “Irq bitigi” asarida insonni qiyinchiliklardan qanday o’tishi ko’rsatilgan?

    <p>Ilohiy qudrat yordamida (C)</p> Signup and view all the answers

    Yaxshi hayotga erishishning asosiy mezoni nima hisoblanadi?

    <p>Yaxshilik va ezgulikning g’alabasi (A)</p> Signup and view all the answers

    Xalqning kelajagi haqida qanday fikrlar o'rin oladi?

    <p>Yaxshi bo'lishiga ishonch (B)</p> Signup and view all the answers

    Alplarning axloqi haqida nimalar qayd etilgan?

    <p>Ularning axloqi va odobi asosiy fazilatlaridir (A)</p> Signup and view all the answers

    “Irq bitigi”da yomon hodisalar qanday baholanadi?

    <p>Yomonlik timsoli sifatida (B)</p> Signup and view all the answers

    Yaxshi va yomonlik ta'rifi qanday ta'riflanadi?

    <p>Axloqiy talablar asosida (B)</p> Signup and view all the answers

    Qanday tushlar yovuzlikning timsoli sifatida baholanadi?

    <p>Salbiy hodisalar bilan bog'liq (C)</p> Signup and view all the answers

    “Irq bitigi” asarida qo'llanilgan axloqa talablar qanday o'zgarmoqda?

    <p>Zamonga qarab o'zgarib boradi (A)</p> Signup and view all the answers

    Inson doimo qanday orzulara intiladi?

    <p>Yaxshi hayot kechirishga (C)</p> Signup and view all the answers

    Zardushtiylik dinining asoschisi kim?

    <p>Zardusht (D)</p> Signup and view all the answers

    «Avesto» so'zining ma'nosi nima?

    <p>Qat'iy qonunlar (A)</p> Signup and view all the answers

    Zardushtiylikda insonning asosiy burchi nima?

    <p>Adolatli turmush tarzini yuritish (A)</p> Signup and view all the answers

    Zardushtiylik dinida qanday tushunchalar muqaddas hisoblanadi?

    <p>Olov, er, suv va havo (B)</p> Signup and view all the answers

    Zardushtiylikda yomonlik va yaxshilik o'rtasida qanday kurash bor?

    <p>Azaldan kurash (C)</p> Signup and view all the answers

    Zardushtiylikda qanday xislatlar adolatli turmush tarzi uchun muhim hisoblanadi?

    <p>Mehnat va ezgulik (D)</p> Signup and view all the answers

    Zardushtiylikda insonning axloqiy xislatlardagi o’rni qanday ifodalanadi?

    <p>Adolatni qaror toptirish (A)</p> Signup and view all the answers

    Zardushtiylikda insonning hayot yo'lini kim belgilaydi?

    <p>O'z-o'zidan (C)</p> Signup and view all the answers

    Zardushtiylikda hayvonlarga qanday munosabatda bo'lish lozim?

    <p>Ular bilan do'stlashish (B)</p> Signup and view all the answers

    Zardushtiylik diniy rasm-rusumlariga rioya qilish muhimmi?

    <p>Ha, bu muqaddas burch (B)</p> Signup and view all the answers

    «Avesta»dagi fikr, so'z va ishning birligi nimani anglatadi?

    <p>Insoniyat taraqqiyoti (B)</p> Signup and view all the answers

    Zardushtiylikda yaxshilik ramzi kim?

    <p>Axura Mazda (B)</p> Signup and view all the answers

    Zardushtiylikda qaysi unsur halokatli deyiladi?

    <p>Yovuzlik (D)</p> Signup and view all the answers

    «Avesto» asarining tarbiyaviy ahamiyati qanday?

    <p>Falsafiy qarashlarni qamraydi (D)</p> Signup and view all the answers

    Sust xotin marosimida ayollar qanday qilib qo’g’irchoqni tayyorlashadi?

    <p>Qo’g’irchoqqa kampirning ko’ylagini kiygizishadi (B)</p> Signup and view all the answers

    «Avesto»da qaysi g’oya markaziy o’rin tutadi?

    <p>Ezgulikning tantanasi (D)</p> Signup and view all the answers

    Shohnoma asarining muallifi kimdir?

    <p>Abulqosim Firdavsiy (C)</p> Signup and view all the answers

    Gerodot qaysi voqealarni o'z asarida yoritadi?

    <p>Yunon-fors urushlari (B)</p> Signup and view all the answers

    Devoni lugʻatit turk asari haqida qanday ma'lumot berilgan?

    <p>Turkiy tillar mohiyati va tarixi (B)</p> Signup and view all the answers

    Shohnoma asarida eng ko'p qaysi muhim masalalarga e'tibor beriladi?

    <p>Tarixiy shaxslar va ularning hikoyalari (A)</p> Signup and view all the answers

    Gerodot asarida qaysi voqea birinchi navbatda yoritiladi?

    <p>Marafon jangi (C)</p> Signup and view all the answers

    Shohnoma asarining birinchi marta qanday maqsadda yozilganligi anglatilgan?

    <p>Avlodlarning tarbiyasini ifodalash (D)</p> Signup and view all the answers

    Maxmud Qoshg’ariy qaysi asarini yaratgan?

    <p>Devoni lugʻatit turk (B)</p> Signup and view all the answers

    Gerodot 'Tarix' asariga kiruvchi qaysi aspectlar ijtimoiy hayotni ko'rsatadi?

    <p>Xalqlar tarixi va urf-odatlar (C)</p> Signup and view all the answers

    Shohnoma asarining ahamiyati nimadan iborat?

    <p>Tarixiy va madaniy tafakkur (C)</p> Signup and view all the answers

    Gerodotning 'Tarix' asarida qaysi elementlar ko'p uchraydi?

    <p>Afsonalarga asoslangan hikoyalar (C)</p> Signup and view all the answers

    Sust xotin qo'shig'i qanday maqsadni ko'zlaydi?

    <p>Yomg'ir kelishi uchun yordam so'rash (B)</p> Signup and view all the answers

    Devoni lugʻatit turk asari qaysi muhim jihatini o'z ichiga oladi?

    <p>Turkiy so'zlar ro’yxati (B)</p> Signup and view all the answers

    Xususan, Gerodot 'Tarix' asarida qaysi janglar haqida ma'lumot beradi?

    <p>Yunon-fors urushlari (B)</p> Signup and view all the answers

    Flashcards

    O`rxun-Yenisey bitiklari

    Turkiy xalqlarning qadimgi yozma yodgorliklari, talim-tarbiyaga oid malumotlarni beradi.

    Turk xoqonligi

    VI asrda Turk qabilalari birlashib tashkil etgan davlat, G`arbiy va Sharqiy Xoqonliklarga ajralgan.

    Vilgelm Tomson

    Daniyalik olim, Orxun-Yenisey bitiklarini oqishda birinchi bo`lgan.

    Kultegin bitigi

    Kultegin haqida malumot beruvchi Orxun-Yenisey bitigi, qahramonlik va jasorat haqida.

    Signup and view all the flashcards

    Oltoy, Yettisuv va Markaziy Osiyo

    Turk qabilalari yashagan hududlar, Turk xoqonligi davridagi muhim mintaqalar.

    Signup and view all the flashcards

    S.E.M.alov va I.V.Steblev

    O`rxun-Yenisey bitiklarini rus tiliga tarjima qilgan olimlar.

    Signup and view all the flashcards

    Tarbiyaviy ahamiyat

    O`rxun-Yenisey yodgorliklarining yosh avlod tarbiyasidagi roli.

    Signup and view all the flashcards

    Bilga Xoqon

    O`rxun-Yenisey bitiklarida bahs etilgan muhim Turk xoqoni.

    Signup and view all the flashcards

    Kultegin

    Eltarish Xoqonining kichik o'g'li, xalqparvar sarkarda.

    Signup and view all the flashcards

    Bitiktosh

    Kultegin va Bilga Xoqon haqida muhim tarixiy yodgorlik.

    Signup and view all the flashcards

    Turkiylarning mashaqqatlari

    Turkiylarning harbiy yurishlari va tabg`achlar bosqinchiligi.

    Signup and view all the flashcards

    Xalqparvarlik

    Vatan va xalq manfaati uchun kurash niyati.

    Signup and view all the flashcards

    Hokimiyat

    Turkiy xalqlarni mustahkamlash va tinchlikni ta'minlash.

    Signup and view all the flashcards

    Dono bahodir

    Kulteginning jasurligi va aqlliligi.

    Signup and view all the flashcards

    Oltin va kumush

    Tabg`achlar tomonidan aldangan turk xalqi.

    Signup and view all the flashcards

    Bilga Xoqon bitigi

    Bilga Xoqonning tinch-totuv hayoti haqida ma'lumot.

    Signup and view all the flashcards

    Vatan

    Xalq va davlatning o'zaro aloqasi.

    Signup and view all the flashcards

    Jasolat

    Kultegin va Bilga Xoqonlarning vatanparvarligi.

    Signup and view all the flashcards

    To`nyuquq

    Turkiylarning qahramoni, vatanparvar sifatida tanilgan.

    Signup and view all the flashcards

    O'zaro ishonch

    Turkiy xalqlar o'rtasida ishonchni kuchaytirish.

    Signup and view all the flashcards

    Xalqning manfaatlari

    Xalqni iqtisodiy jihatdan mustahkamlash masalasi.

    Signup and view all the flashcards

    Tulku o‘z iniga ursa

    O‘z elini, urug‘ini, va mamlakatini yomonlashni anglatadi.

    Signup and view all the flashcards

    Ujuz

    Noto‘g‘ri qarorlar natijasida ko‘r yozuvdir.

    Signup and view all the flashcards

    Suv ichirmasga sut ber

    Yomonlikka yaxshilik qiling, degan ma’noda.

    Signup and view all the flashcards

    O’kuz azaqi bo‘lg‘incha

    Mustaqillik bo‘ysunishdan yaxshiroq.

    Signup and view all the flashcards

    Tavg‘ach xanning to‘rqusi telim

    Ishni puxta o‘ylashga undaydi.

    Signup and view all the flashcards

    Uma kelsa, qut kelar

    Mehmon kelishi bilan baraka, qut keladi.

    Signup and view all the flashcards

    Qiz kishi savi yo‘rig‘li bo‘lmas

    Odamlarni saxiy bo‘lishga undaydi.

    Signup and view all the flashcards

    Erdam bashi til

    Odobning boshi - til, degan ma’noda.

    Signup and view all the flashcards

    Qush qanotin er atin

    O‘zaro bog‘lanish haqida.

    Signup and view all the flashcards

    Uluk jag’iri og’ulqa qalir

    Meros haqida, ot va bolalar o‘rtasida.

    Signup and view all the flashcards

    Qurg’oqchilik marosimi

    Dehqonchilik билан шуғулланувчиларнинг Tishtar’dan ёрдам сўраб ўтказган маросими.

    Signup and view all the flashcards

    Sust xotin

    Yomg’ir marosimida qo’g’irchoqqa kiydirilgan образ.

    Signup and view all the flashcards

    Avesto

    Zardushtiylik diniy matnлари, ahloqiy g'oyalar va suv xudosi Tishtar bilan bog’liq.

    Signup and view all the flashcards

    Abulqosim Firdavsiy

    Shohnoma asarining muallifi, fors-tojik adabiyotining buyuk namoyandasi.

    Signup and view all the flashcards

    Shohnoma

    Fors va turkiy xalqlarning tarixi, afsonalari va madaniyatini aks ettiradigan asar.

    Signup and view all the flashcards

    Gerodot

    Qadimgi yunon tarixchisi,

    Signup and view all the flashcards

    Yunon-fors urushlari

    Gerodot asarida yoritilgan va yunonlar bilan forslar o'rtasidagi kurashlar.

    Signup and view all the flashcards

    Marafon jangi

    Yunonlarning forslar ustidan ilk yirik g'alabasi, 490 mil.avv.

    Signup and view all the flashcards

    Fermopil jangi

    Spartalik Leonid boshchiligidagi 300 askar forslar bilan kurashgan jang, 480 mil.avv.

    Signup and view all the flashcards

    Plataea jangi

    Forslarning Yunonistondan quvilishi bilan yakunlangan jang, 479 mil.avv.

    Signup and view all the flashcards

    Devoni lug‘atit turk

    Mahmud Qoshg'ariy tomonidan yaratilgan turkcha lug'at, 11-asr.

    Signup and view all the flashcards

    Mahmud Qoshg'ariy

    Turkiy tillar haqidagi qomusiy asarning muallifi.

    Signup and view all the flashcards

    11-asr

    Devoni lug‘atit turk asarining taqdim etilgan davri.

    Signup and view all the flashcards

    Ijtimoiy ahvol

    Turkiy urug' va qabilalarning madaniyati, tarixi va ijtimoiy hayoti.

    Signup and view all the flashcards

    Irq bitigi

    Eng qadimgi turkiy ma'rifiy yodgorlik sifatida bilish va tarbiya nazariyasi haqida ma'lumot beradi.

    Signup and view all the flashcards

    Odob

    Inson axloqi va muomala madaniyatini anglatadi.

    Signup and view all the flashcards

    Yaxshilik va yomonlik

    Inson hayotida ikki qarama-qarshi tushuncha, ko'plab ta'birlarda aks etadi.

    Signup and view all the flashcards

    Taqdir

    Insonning hayoti va qismatini tasvirlaydi, asarda samoviy qahramonlar yordamida belgilanishi mumkin.

    Signup and view all the flashcards

    Ijtimoiy munosabatlar

    Insonlar o'rtasidagi o'zaro aloqalarni ifodalaydi, voqealar orqali namoyon bo'ladi.

    Signup and view all the flashcards

    Optimizm

    Yirik voqealar va kelajakga ishonch ruhiyatini ifodalaydi, yaxshilik g'alabasi ustuvorligi bilan bog'liq.

    Signup and view all the flashcards

    Ezgulik

    Yaxshi xulq va muomalalarni ifodalaydi, yovuzlikka qarshi turib, g'alaba qozonadi.

    Signup and view all the flashcards

    Qonun

    Davlat tizimida adolatni ta'minlash uchun qabul qilingan qoidalar to'plami.

    Signup and view all the flashcards

    Madaniyat

    Insonlarning muomala, urf-odatlari va hayot tarzi birlikda bog'langan harakatlar to'plami.

    Signup and view all the flashcards

    Ta'bir

    Tushlar va voqealarni ma'nosi va ahamiyati bilan to'g'ri ifodalash jarayoni.

    Signup and view all the flashcards

    Eng qadimgi ma'rifiy yodgorliklar

    Xalklarning ma'rifat va tarbiya sohasidagi dastlabki ko'rsatmalari.

    Signup and view all the flashcards

    Yovuz kuchlar

    Insonlar va boshqa mavjudotlarga zarar yetkazuvchi kuchlar, ko'pincha yomonlik timsoli sifatida ko'rsatiladi.

    Signup and view all the flashcards

    Tarbiyalash

    Inson xulqini shakllantirish va yaxshi muomala hisobiga etkazish jarayoni.

    Signup and view all the flashcards

    Xalq og'zaki ijodi

    Xalq orasida an'anaviy ravishda yodlangan va uzatiladigan hikmat va qissalar to'plami.

    Signup and view all the flashcards

    Axloqiy talablar

    Mavjud ijtimoiy shart-sharoitlar asosida inson xulqiga nisbatan qo'yiladigan qoidalar.

    Signup and view all the flashcards

    Zardusht

    Zardushtiylik dinining asoschisi.

    Signup and view all the flashcards

    Morality

    Zardushtiylikda axloqiylik mehnat va ezgulikga asoslanadi.

    Signup and view all the flashcards

    Olov, er, suv, havo

    Zardushtiylikda muqaddas hisoblanadigan elementlar.

    Signup and view all the flashcards

    Axura Mazda

    Zardushtiylikda yaxshilik ramzi.

    Signup and view all the flashcards

    Ahriman

    Zardushtiylikda yomonlik ramzi.

    Signup and view all the flashcards

    Avesto tarbiyasi

    Inson shaxsining kamolotga erishishiga oid fikrlar.

    Signup and view all the flashcards

    Yaxshi fikr

    Ilohiy qonun ruhidagi ezgu niyatlar.

    Signup and view all the flashcards

    Uchlik g‘oyasi

    Fikr, so‘z va ishning birligi.

    Signup and view all the flashcards

    Zardushtiylikda gigiena

    Shaxsiy gigienaga oid qoidalar.

    Signup and view all the flashcards

    Qonunlar

    Avesto muqaddas qonunlar sifatida ko‘riladi.

    Signup and view all the flashcards

    O‘tkir vazifa

    Har bir insonning shaxsiy burchi odil bo‘lishdir.

    Signup and view all the flashcards

    Study Notes

    O`rxun-Yenisey Bitiklari

    • O`rxun-Yenisey bitiklari VI-VIII asrlarda yaratilgan, Turk tillarida yozilgan.
    • Ushbu bitiklar, turk-rum yozuvi orqali yozilgan (toshlarga bitilgan kitoblar) sifatida tanilgan.
    • 1893-yilda daniyalik olimlardan Vilgelm Tomson birinchi bolib oqigan, keyinchalik N.M.Yadrinsev, V.V.Radlovlar hamda boshqa olimlar o`rgangan.
    • Rus tiliga tarjimasi S.E.M aloov va I.V.Steblevalar tomonidan amalga oshirilgan.
    • O`zbekistonda ham Oybek, O.Sharafiddinov, N.Mallaev, Aziz Qayumov va N.Rahmonov kabi olimlar tadqiqot olib borgan.
    • Turk xoqonligi Oltoy, Yettisuv va Markaziy Osiyo hududlarida shakllangan.
    • Turk xoqonligi 604-yilda Sharqiy va Garbiy Xoqonliklarga bolingan.
    • 745-yilda Turk Xoqonligi tarqatib yuborilgan.
    • Bitiklarda turk xoqonlarining yurishlari, alp kishilar va sarkardalarning jasoratlari, bilimlari, mardligi, xalqparvarligi bayon qilingan.

    Kultegin va Bilga Xoqon Bitiklari

    • Kultegin bitigida Kulteginning jasorati, vatanparvarligi va xalqparvarligi, Bilga Xoqonning taqdiri tasvirlangan.
    • Kultegin akasi Bilga Xoqonning ogli bo`lib, xalq uchun kurashgan va 713 yilda vafot etgan.
    • Kultegin bitigida turk xalqining tabgachlarga qarshi kurashi, ularga aldanib, firib qurbon bolganlari togrisida hikoya qilinadi.
    • Kultegin, Bilga Xoqon tomonidan xalqqa berilgan maslahatlar, nasihatlar haqida ma’lumot beradi.
    • Bilga Xoqon, 735-yilda vafot etgan, dono va vatanparvar xoqon bo`lib tavsiflangan.
    • Bilga Xoqonning bitigida elning farovonligi davlat boshliglarining ayyori-madhiyaga bogliqligi aytilgan.

    To`nyuq bitigidan manzaralar

    • To`nyuquq bitigi 717-718 yillarda yozilgan.
    • To`nyuquq vatanparvar va insonparvar sifatida tasvirlangan.
    • Asarda adolatsizlikka qarshi kurash va asirlarni ozod qilish yo`lidagi ishlari aytilgan.
    • Xoqon qonunlari ham himoyalangan.

    Irq (Ta`birnoma) Bitigi

    • Irq yozuvlari (Tabirnoma) turkiy xalqning ogzaki ijodi bo`lib, XIX asrda topilgan.
    • Qo`lyozma, bolalar uchun yozilgan maqol va afsonalardan iborat edi.
    • Bolalarga yaxshi va yomonlik haqida tushuntirish yozilgan.
    • Bu asarda xalqning axloq me’yorlari, ijtimoiy munosabatlari, tush va ta’birlari tasvirlangan.
    • Asar, insonning orzu va umidlarini, hayotga bolgan intilishlarini aks ettiruvchi goyalarni o`z ichiga oladi.
    • Asarda optimizm, yaxshilik va ezgulik ustuvorligi ta’kidlanadi.

    Avesto

    • Avesto, zardushtiylik dinining muqaddas kitobi, Sharq falsafiy qarashlarini o`zida aks ettiradi.
    • Avestoda inson kamol topish uchun mehnat, ezgulik, insoniylik, soflik va bag`rikenglikning muhimligi ta’kidlangan.
    • Zardushtiylikda yaxshilik va yomonlik o`rtasidagi kurash, asosiy mavzu hisoblanadi.
    • Bu asarda odamning axloqiy burchlari, adolatli yashash mazmuni ochib berilgan.
    • Olov, suv, yer, va havo muqaddas deb hisoblanadi.
    • Insonning barkamol bolishi uchun sozi, fikri va ishi ezgu bo`lishi kerakligi ta’kidlangan.

    Shohnoma

    • Shohnoma, fors-tojik adabiyotiga, dunyo adabiyotiga katta ta’sir o`tkazgan buyuk asar.
    • Asar, fors va turkiy xalqlari tarixini, afsonalarini va madaniy an’analarini o`z ichiga oladi.
    • Shohnoma, siyosiy va ijtimoiy hayotning turli jihatlari haqida ma’lumot beradi.

    Gerodotning "Tarixi"

    • Gerodotning "Tarixi" G`arb tarixshunosligining dastlabki namunalaridan biri hisoblanadi.
    • Asar, yunon-fors urushlari sabablari va natijalari, turli xalqlarning madaniyati va urf-odatlari haqida ma’lumot beradi.
    • 9 kitobdan iborat bo‘lib, yunon va fors urushlari, madaniy va ijtimoiy hayot haqida ma’lumot beradi.

    Devonu lugʻotit turk

    • Devonu lugʻotit turk, Mahmud Qoshgariy tomonidan yozilgan lugat, taxminan 1100 betdan iborat.
    • Lugat alifbo tartibida tuzilgan va taxminan 8000 sozdan iborat.
    • Turkiy tillar, ularning ijtimoiy ahvoli, tarixi, hudud geografiyasi, metrologiyasi va astronomiyasi haqida ma’lumot beradi.
    • Asarda maqollar, frazeologik birliklar va til xususiyatlari ham aks ettirilgan.

    Studying That Suits You

    Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

    Quiz Team

    Description

    O'rxun-Yenisey bitiklari VI-VIII asrlarda yaratilgan bo'lib, turk tilida yozilgan. Ushbu bitiklar turk-rum yozuvi orqali qora toshlarga bitilgan va turkey tarixini aks ettiradi. Mavjud ilmiy tadqiqotlar bilan bir qatorda, bitiklar turk xoqonligi va uning qahramonlarini tasvirlaydi.

    More Like This

    Use Quizgecko on...
    Browser
    Browser