मराठी युवकभारती इयत्ता बारावी - भाग १

जागर

लेखकाच्या मते, गरजेच्या वेळीच वाहनांचा वापर करावा आणि वाचलेला वेळ घालवण्यासाठी वाहनांचा वापर करू नये. त्याऐवजी, वेळ आणि श्रम वाचवण्यासाठी वाहनाचा वापर करावा आणि त्याचा वेग आटोक्यात ठेवावा.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

<p>लेखकाने 'वेगवशता' या पाठातून गरज नसताना पण उच्च दर्जाचे वाहन खरेदी करण्याच्या मानसिकतेवर प्रकाश टाकला आहे. त्यांच्या मते, वाहन स्वत्व दाखवण्यासाठी किंवा प्रतिष्ठेसाठी वापरले जाऊ नये, तर गरज नसताना कर्ज काढून वाहने खरेदी करणे हा एक अवास्तव आणि अनावश्यक आवेग आहे.</p> Signup and view all the answers

<p>लेखकाने 'वेगवशता' या पाठातून अमेरिकन जीवनशैली आणि भारतीय जीवनशैली यांची तुलना करून निष्कर्ष काढला आहे.</p> Signup and view all the answers

<p>लेखकाच्या मते, वाहनाचा वेग वाढल्यामुळे वाहनचालकावर ताबा कमी होतो, शरीरावर ताण पडतो, डोळ्यांवर, मनावर ताण पडतो आणि शरीरभर अनावश्यक स्पंदने निर्माण होतात.</p> Signup and view all the answers

<p>शेतकरी महिला (C)</p> Signup and view all the answers

<p>'रोज मातीत' या कवितेतून शेतकरी महिलेचे तिच्या कष्टाचे आणि शेतीसाठीच्या तिच्या समर्पणाचे मनोगत व्यक्त झाले आहे. ती कुटुंबाला आधार देण्यासाठी जेव्हा शेतात लावणीसारखी कष्टाची कामे करत असते तेव्हा ती आपल्या जीवनाला मातीशी जोडते.</p> Signup and view all the answers

<p>‘रोज मातीत’ या कवितेत, शेतकरी महिला कुटुंबाच्या उदरनिर्वाहासाठी तिचा सर्वस्व अर्पण करते. ती शेतातून मिळणारे उत्पादन वाढवण्यासाठी रोज कष्ट करते. तिच्या कष्टाचे फळ म्हणजेच शेतकरी कुटुंबाचे भरणपोषण आणि कुटुंबाचा आधार.</p> Signup and view all the answers

<p>'रोज मातीत' या कवितेतून शेतकरी महिलेची निष्ठा आणि प्रेम, तसेच तिचा कष्टाचा अनुभव आणि शेतीशी असलेला अतूट नाता या भावना व्यक्त झाल्या आहेत. कविता शेतकरी महिलेच्या अथक परिश्रमाचे आणि तिच्या साधेपणाचे मार्मिक चित्रण करते.</p> Signup and view all the answers

<p>शिवराज गोर्ले यांनी लिहिलेली दोन नाटके म्हणजे, 'कुर्यात् सदा टिंगलम्‌' आणि 'गोलमाल'.</p> Signup and view all the answers

<p>लेखकाच्या मते, आनंद हा बाहेर नसून अंतरंगात असतो.</p> Signup and view all the answers

<p>आनंदाचे भान जागे करून (B)</p> Signup and view all the answers

<p>लेखकाने 'आयुष्य... आनंदाचा उत्सव' या पाठातून निसर्गाची सोबत, संगीताची साथ आणि पुस्तकांचा सहवास आनंदाचे साधन म्हणून सांगितले आहेत.</p> Signup and view all the answers

<p>‘रेशीमबंध’ हा पाठ निसर्गाच्या सौंदर्याचे आणि मानवाच्या निसर्गाशी असणाऱ्या अतूट नाते संबंधाचे वर्णन करतो. पहाटेच्या वेळी उलगडणारे निसर्ग सौंदर्य आणि त्यावेळी माणसाच्या मनात येणारे विचार हे मनमोहक शैलीत चित्रित केले आहेत. त्यामुळे ललितरम्य वाचन अनुभवाचा आनंद मिळतो.</p> Signup and view all the answers

<p>लेखकाने ‘दंतकथा’ या पाठातून समृद्ध भाषेचे दर्शन विविध प्रसंग आणि घटनांचा वापर करून केले आहे. विविध प्रकारच्या दंतकथांचा वापर करून तो विनोदी शैलीतून भाषेचे वैभव दाखवतो आणि वाचकांना हास्याने मग्न करतो.</p> Signup and view all the answers

<p>लेखकाने ‘रंगरेषा व्यंगरेषा’ या पाठातून एक संदेश दिला आहे की कलाक्षेत्रात यशस्वी होण्यासाठी योग्य वेळी जाणकारांचे मार्गदर्शन घेणे, अखंड चिंतनशील आणि अध्ययनशील राहणे आवश्यक आहे.</p> Signup and view all the answers

<p>‘विंचू चावला’ हा भारूड सज्जनांची संगत अंगीकारली तर दुर्गुण आणि दु:खा पासूनही दूर राहता येते या संदेशाचे प्रतीक आहे. ‘विंचू’ हा दुर्गुणाचे प्रतीक आहे आणि तो ज्यांना चावतो त्यांना दुःख सोसावे लागते. तर सज्जनांची संगत ही विषारी विंचूच्या चावण्या पासून बचाव करते.</p> Signup and view all the answers

<p>‘समुद्र कोंडून पडलाय’ या कवितेतून कवी व्यस्त आणि बंदिस्त महानगरी जीवनात गेलेल्या त्रस्त बाल्याविषयीची पीडा व्यक्त करत आहे.</p> Signup and view all the answers

<p>‘आरशातली स्त्री’ या कवितेतून कवी स्त्रीजीवनातील स्थित्यंतराचा वेध घेते. तिने स्वतःचा शोध घेतला आहे आणि त्यातून तिला नव्या उमेदीने जगण्याचे नव्याने भान झाले आहे.</p> Signup and view all the answers

<p>गीतातील ओळींतून कवी महाराष्ट्र भूमीचे वर्णन करतो आणि त्याला त्याचे प्रेम आणि अभिमान व्यक्त करतो. उत्तुंग पर्वतरांगांमध्ये वसलेला, गगनाला गवसणी घालणाऱ्या आकांक्षा बाळगणारा महाराष्ट्र कवीला सर्वांत प्रिय आहे.</p> Signup and view all the answers

वेगाचे एक रूप आहे. जिवनाचा एक भाग.

जिवनात विलक्षण गती आहे ही एक विकृती आहे.

वाहन वापरून वाचलेला वेळ पुन्हा वाहन चालवण्यात वाया घालवत असल्याने 'वाहने माणसांवर स्वार होतात'.

खोट्या प्रतिष्ठेसाठी गरज नसताना कर्ज काढून वाहन खरेदी करणे.

वाहन हे वेळ वाचवण्यासाठी असते. ते वेळ घालवण्यासाठी नाही. जिवनात ताण आणि आवेग निर्माण करतो.

दिसणारे हिरवेगार पीक पाहण्यामागे शेतकरी स्त्रीचे अतोनात कष्ट असते. जीवच जणू मातीत रूजवावे इतक्या मन:पूर्वकतेने शेतात कामे करते. शेती उगीच पिकत नाही.

कांद्याची लावणी, उसाची लावणी, कांद्याची लागवड ही कामे शेतकरी स्त्री करते.

आयुष्यात आनंद आहे पण तो कुठे आहे आणि तो कसा मिळवावा हे उमगत नाही. खरा आनंद अंतरंगात आहे.

आनंद नेमका कशात आहे? छोट्या छोट्या गोष्टीतून आनंद कसा ओळखायचा आहे?

अनेकांना आनंदाचा अर्थ कळत नाही.. तो सगळ्यांनाच हवा असतो. अस्तित्वाचा आनंद आपण नेहमीच गृहीत धरतो.

मराठी भाषेला व्यवहारात महत्त्वाचे आणि गौरवाचे स्थान प्राप्त व्हावे अशी अपेक्षा कवीने व्यक्त केली आहे.

गगनाला गवसणी घालणाऱ्या आकांक्षा बाळगणारा महाराष्ट्र, सद्ग‌ ुणांची संपदा, नररत्नांची खाण असणारा प्रदेश आहे.

महाराष्ट्रातील पौरुष, विक्रम, भक्ती आणि वैराग्य एकाच जागी नांदते.

कथा, चित्रपट, दूरदर्शन मालिका, व्यक्तिचित्र, कादंबरी, ललितलेख, वृत्तपत्रीय स्तंभ इत्यादी माध्यमांतून विपुल लेखन केले आहे. 'मजेत जगावं कसं?' हे प्रसिद्ध पुस्तक लिहिले.

आपलं अस्तित्व आपण नेहमीच गृहीत धरून चालतो आणि अस्तित्वाच्या आनंदाला मुकतो. आपल्या अस्तित्वाची साक्ष देत असतो.

निसर्गाची सोबत, संगीताची साथ आणि पुस्तकांचा सहवास आनंदी राहण्यासाठी उपयुक्त ठरतात.

आनंद बाहेर नसून अंतरंगात आहे. आनंदी भान जागे करणे महत्वाचे आहे.

वाहन वापरून कितीही वेगवानता केली तरी आपले जीवन अर्थपूर्ण होत नाही. अनाठायी वेगामुळे अंत होण्याची शक्यता वाढते.

गरजेचे कामे यथासांग पार पाडावीत एवढाच वेग जीवनाला असावा. त्यापेक्षा अधिक वेग म्हणजे अक्षम्य आवेग म्हणावा लागेल.

अमेरकेतील जीवनशैली पत्करण्याचे कारण आपल्याकडे नाही. आपल्याकडे अंतरे कमी आहेत. माणसे खूप आहेत.

वेगवानांच्या मुळी 'अस्वस्थता विरून जाते' वेगात एक बेहोषी असते.

दुसऱ्यांशी स्पर्धा करण्यासाठी, आपले ऐश्वर्य दाखवण्यासाठी गरज नसताना वाहन खरेदी करतात ..

अनैसर्गिक वेगाने जीवनाच्या चालणे म्हणजे स्वत्व आणि स्वस्थता हिरावून घेणे. एवढा वेग आपल्याला गरज नाही.

वाहनाचा वेग अनिवार झाला तर शरीरावर अनावश्यक ताण पडतो. डोळ्यांवर, मनावर, शरीरावर ताण पडतो.

चित्ताची व्यग्रता वाढते. शरीरभर अनावश्यक स्पंदने निर्माण होतात. मज्जातंतू आणि मणके कमकुवत होतात.

वाहन त्याच्या गरजेसाठी वापरणे महत्वाचे आहे. वाहन हे जीवनातील एक साधन आहे.

वाचनातून अनुभव समृद्ध होतात, आनंद प्राप्त होतो. जीवनातील आनंदाचे मार्ग उलगडणार आहेत.

संगीताची भावना मन प्रसन्न करते, मन आनंदी होऊ शकते. संगीत जीवनाचे एक अविभाज्य अंग आहे.

निसर्गाची सोबत मनाला शांती दिले जाते. निसर्ग जीवनाचे सौंदर्य दर्शवतो आणि मन प्रसन्न करतो.