Логопедия және дисграфия мәселелері

Жазу тілінің сөйлеу тілінің бұзылуынан туындайтын қиындықтары

Дыбыстық талдау мен жинақтау дағдыларының бұзылуынан туындайтын жазу тілінің бұзылуы

Дыбыстық талдау және жинақтау дағдыларының кешенді түзету жұмыстарының маңызы

Дыбыстық талдау мен жинақтау дағдыларының бұзылуынан туындайтын жазу тілінің бұзылысын түзету

Дыбыстық талдау және жинақтау дағдыларының дамуын бақылау

Логопедтер мен дефектологтарға арналған әдістемелік нұсқау

"Дыбыстық талдау мен жинақтау дағдыларының бұзылуы салдарынан болған жазбаша сөйлеу тілінің бұзылысын түзету-логопедиялық жұмысы" кітабының авторы

Дыбыстық талдау мен жинақтау дағдыларының бұзылуынан туындайтын тілдік қиындықтарды шеттеу

Жазуда әріптерді тастап кету, алмастыру, шатастыру немесе қосып жазу арқылы болатын қателер.

Жазуда сөздің бөлініп жазылуы, сөздердің бір-біріне жабысып жазылуы немесе екі сөздің араласып кетуі сияқты қателер.

Жазуда сөйлем шегін дұрыс белгілеудегі қиындық немесе сөйлемдегі сөздердің байланысының бұзылуы сияқты қателер.

Жазудағы әріптерді алмастыру, сөздің дыбыстық-буындық құрамының бұзылуы, сөйлемде жеке сөздердің бірге жазылуы, грамматикалық қателердің қайталануынан көрінетін жазу үрдісінің жартылай бұзылуы.

Естіп қабылдаудағы қиындықтар, дыбыстық талдау мен жинақтаудың дамымауынан көрінетін дисграфия түрі.

Көру қабылдауындағы қиындықтар, әріптердің бейнесін тұрақты қабылдай алмаудан көрінетін дисграфия түрі.

Жазу кезіндегі қол қимыл-қозғалысының қиындықтары, сөздің дыбыстық және көру бейнелері мен моторлы бейнелерінің бұзылуынан көрінетін дисграфия түрі.

Дисграфияның себептерін анықтау үшін бұзылған анализаторларды, психикалық функциялардың бұзылуын және жазу операцияларының қалыптаспауын ескеру қажет.

Графикалық ережелерге сәйкес жазу дағдыларын меңгере алмау, сөйлеу тілінің жеткілікті дамуына қарамастан

Ауызша сөйлеу тілінің бұзылысы салдарынан болған жазудағы қиындықтың бір түрі. Бала қалай айтса, солай жазады.

Бұл дисграфия әріптерді алмастыру, тастап кету, және басқа да сөздерді қате жазумен сипатталады.

Балалардағы сөйлеу тілінің бұзылуының бірнеше нысандарында кездеседі. Мысалы, дизартрия, ринолалия және полиморфты сипаттағы дислалияда.

Ауызша сөйлеудегі қателіктерді түзеткеннен кейін де, жазуда қалып қоюы мүмкін.

Бала дыбыстарды жақсы оқиды, бірақ дұрыс артикуляцияны жазуға көшіре алмайды. Себебі, дыбыстардың кинестетикалық бейнелері әлі толық қалыптаспаған.

Жазуда сәйкес келетін әріптерді алмастыру. Ауызша сөйлеудегі дыбыстар дұрыс айтылады.

Бұл дисграфияда дыбыстарды танудың бірнеше кезеңінің бұзылуы әсер етеді.

Бұл дисграфияда дыбыстардың артикуляциясына байланысты әріптер алмастырылады.

Дыбыстарды ажырату мен таңдаудың бұзылуынан туындайды.

Ауызша сөйлеу тіліне қарағанда дыбыстарды ажыратуға арналған есту қабілеттерінің жоғары дамитындығы.

Ауызша тілі дамыған балалар жазуда фонемалық ұқсас дыбыстарды (с-з, с-м) шатастырады, қос әріпті тастап кетеді, орфографиялық қателер жиі кездеседі. Мұндай жазу тілінің бұзылуы дыбыстық талдау мен жинақтау дағдыларының бұзылуынан туындайды.

Әріптерді тастап кету, әріптерді шатастыру, әріптерді айнаға қарап жазу сияқты жазу тілінің бұзылысы. Балалар сөзге қажетсіз әріптерді қосуы мүмкін.

Ұқсас оппозициялық буындарды (ла - ба, са - за) қайталай алмайды, ырғақтылықты, сан ретін қайталай алмайды.

Әріпті, буынды тастап кету, орын алмастыру, мәтінді сөйлемге бөлу қиындықтары. Танымдық процестері жетілмеген. Ерікті зейін қойып, бір нәрсеге көңіл бөлуі нашар, тек айтып отырып талдай алады.

Әріптің графикалық белгісін меңгере алмау: ұқсас элементтері бар әріптерді (л - м, и - у) алмастырады, элементтерді жазбай тастап кетеді.

Дыбыс айту қиыншылықтарынан туындайтын жазу тілінің бұзылысы. Бала буынды, дыбысты тастап кетеді немесе олардың орындарын алмастырады.

Жазудағы бұзылыстар, баланың психикалық дамуының кешеуілдеуінің, зиятының бұзылуы, педагогикалық қараусыз қалу салдарынан болуы мүмкін.

Балалар дыбыстық талдау мен жинақтау дағдыларында қиындық көреді, буындарды, дыбыстарды дұрыс айта алмайды. Осы қиындықтар жазу тіліндегі бұзылыстарға әкеледі.

Дыбыстық талдау мен жинақтау дағдыларының бұзылуынан туындаған жазбаша сөйлеу тілінің бұзылысын түзету бойынша логопедтердің жұмысының ғылыми-әдістемелік негіздерін баяндайтын кітап.

Балалардың сөйлем құрамын талдау мен жинақтаудағы қиындықтары.

Балалардың фонетикалық талдау мен жинақтау дағдыларының бұзылуы қиындыққа әкеп соғады.

Жазу тіліндегі қиындықтарды түзету үшін балалар бақшасында логопедиялық тексеру жүргізу қажет.

Мәтіннің құрылымын талдау мен жинақтау дағдыларын тексеруге арналған әдістердің бірі - мәтінді толықтыру

Балалар жазудағы ережелерді қолдануда қиындыққа ұшырайды.

Сөйлемдегі сөздердің санын белгілеу қиындық тудырады.

Балалардың фонематикалық талдау дағдыларының дамуын бақылау қажет.

Балалар сөйлемдегі сөздердің ретін дұрыс белгілеуде қиналады.

Мәтінді сөйлемдерге бөлу қиындық тудырады.

Балалардың жазу тіліндегі қиындықтарды жеңу үшін дәрігерге жүгіну қажет.

Жазу процесінде маңызды рөл атқаратын мидың белгілі бір аймақтарының дамуының жеткіліксіздігі - бұл жазбаша тіл бұзылыстарының негізгі себептерінің бірі.

Туылғанға дейін немесе туылғаннан кейін мидың зақымдануы жазбаша тіл бұзылыстарына әкелуі мүмкін. Бұл жағдайда, баланың моторлы және тілдік дамуында қиындықтар болуы мүмкін.

Оң және сол жақ ми жартышарларының функцияларын бөлу (латерализация) жазбаша сөйлеу тілінің дұрыс қалыптасуы үшін өте маңызды. Осы процесте қиындықтар жазбаша тілмен байланысты проблемаларға әкелуі мүмкін.

Баланың денесінде бағдарланудағы қиындықтар жазбаша тіл бұзылыстарының пайда болуына себеп болуы мүмкін. Мысалы, балалар сол жағы мен оң жағын ажырата алмауы мүмкін.

Дисграфия - бұл жазу процесіндегі қиындықтар, соның ішінде, әріптердің орналасуында біркелкі болмауы, әріптерді ауыстыру, сөздердің бөліктерін қалдыру және т.б.

Фонематикалық сана - бұл дыбыстардың құрылымын түсіну қабілеті. Фонематикалық сананың жетіспеушілігі жазбаша тіл бұзылыстарына әкелуі мүмкін.

Жазудың алдындағы кезеңде баланың сезімдері мен көңіл-күйі жазбаша тіл бұзылыстарына әсер етуі мүмкін. Мысалы, ұялу немесе қорқу жазбаша сөйлеуге теріс әсер етуі мүмкін.

Жазуды үйренудің басталуы мен баланың даму деңгейінің сәйкес келмеуі жазбаша тіл бұзылыстарына әкелуі мүмкін. Мысалы, бала жазу үшін дайын болмай жатып жазуды үйрене бастауы мүмкін.

Жазудың әдістемесі мен темпі баланың мүмкіндіктеріне сәйкес келмесе, жазбаша тіл бұзылыстары пайда болуы мүмкін. Мысалы, бала жылдам жаза алмаса, оған тездету керек деп ойлау дұрыс емес.