Лингвистика және тіл білімінің негіздері
27 Questions
1 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Лингвистика қай тілден енген сөз?

  • Грек
  • Славян
  • Латын (correct)
  • Ағылшын

    • Тіл білімі шығуы мен тарихи дамуы тұрғысынан нешеге бөлінеді?

  • 5-ке
  • 2-ге
  • 4-ке
  • 3-ке (correct)

    • Табиғи тіл дегеніміз не?

  • Жасанды түрде құрылған тіл
  • Жазба тілінің түрлері
  • Кейбір халықтардың арнайы тілдері
  • Тарихи түрде қалыптасқан тіл (correct)

    • Сөз мағынасын зерттейтін лексиканың саласы қалай аталады?

    <p>Семантика</p> Signup and view all the answers

    Жасанды тілдер мен табиғи тілдер арасындағы айырмашылық не?

    <p>Табиғи тілдер тарихи даму барысында қалыптасады</p> Signup and view all the answers

    Сөздік мақала дегеніміз не?

    <p>Тілдің құрылымын зерттейтін еңбек</p> Signup and view all the answers

    Қатар тұрған сөзтұлғалар мен сөйлемдердің байланыс түрі қандай?

    <p>Синтаксистік байланыс</p> Signup and view all the answers

    Артикльдер кездесетін тіл?

    <p>Француз</p> Signup and view all the answers

    Ең ірі фонетикалық единица қалай аталады?

    <p>Сөйлем</p> Signup and view all the answers

    Лингвистер арасында сөйлеу мен тілдің айырмашылығына алғаш көңіл бөлген ғалым кім?

    <p>Фердинанд де Соссюр</p> Signup and view all the answers

    Диалектология - бұл қандай ғылым?

    <p>Тіл білімі мен географияның аралығында орналасқан</p> Signup and view all the answers

    Тілдің эмотивті қызметі неге арналған?

    <p>Эмоция мен сезімдерді жеткізуге</p> Signup and view all the answers

    Фонема ілімінің негізін салушы ғалым кім?

    <p>Бодуенде Гудене</p> Signup and view all the answers

    Тіл мен ойлаудың бірлігі қандай принциптер бойынша жұмыс істейді?

    <p>Форма мен мазмұнда</p> Signup and view all the answers

    Генеологиялық принцип дегеніміз не?

    <p>Тілдердің туыстық қарым-қатынасын зерттеуге бағытталған</p> Signup and view all the answers

    «Тіл – биологиялық организм» деп топшылаған ғалым кім?

    <p>Франц Бопп</p> Signup and view all the answers

    Салыстырмалы-тарихи тіл білімі қашан қалыптасты?

    <p>XVIII ғасырдың екінші жартысы</p> Signup and view all the answers

    Морфологиялық жылысу процесі мен сіңісу процесінің нәтижесінде жасалған күрделі құранды жұрнақтар қатарына не жатады?

    <p>-шылық,-лас,-ыңқы,-імпаз</p> Signup and view all the answers

    Богородский сіңісу құбылысы мен жылысу құбылысына қандай сипаттама берді?

    <p>Сөздердің морфологиялық құрылымының өзгерісін зерттейді.</p> Signup and view all the answers

    Префикс қалай анықталады?

    <p>Сөздің алдынан қосылып, оның мағынасын өзгертуге әсер ететін жұрнақ.</p> Signup and view all the answers

    Сөз түрлендіруші аффикстердің грамматикалық мағыналары қалай аталады?

    <p>Категориялық мағына</p> Signup and view all the answers

    Р.А.Будагов грамматиканың зерттеу нысанын неше категорияға бөледі?

    <p>3</p> Signup and view all the answers

    Алғашқы тілтанымпаз А.Байтұрсынұлы еңбегінде қанша түрдегі салалас құрмалас сөйлем көрсетілген?

    <p>5</p> Signup and view all the answers

    Семиотика мен семантика арасында қандай айырмашылық бар?

    <p>Семиотика – белгі жүйелері, ал семантика – тілдің мағыналық аспектілері.</p> Signup and view all the answers

    Соссюрдің пікірі бойынша синхрониялық зерттеу нені зерттейді?

    <p>Тілдің құрылымын бір мезгілде.</p> Signup and view all the answers

    Лингвистиканың негізгі объектісі неден тұрады?

    <p>Тіл</p> Signup and view all the answers

    Даушылар тілін не деп атайды?

    <p>Ым-ишара</p> Signup and view all the answers

    Study Notes

    Лингвистика

    • Лингвистика латын тілінен шыққан сөз.
    • Тіл білімінің зерттеу нысаны - адамзаттың сөйлеу тілі.
    • Тіл білімі 3 бөлімге бөлінеді.
    • Тіл ғылымы ретінде ХХ ғасырдың басында толыққанды формаға ие болды.
    • Тіл мен сөйлеуді екі ғалым – Фердинанд де Соссюр және Шарль Балли зерттеген.

    Тіл мен сөйлеу түсініктері

    • Тіл – тірі организм сияқты құбылыс, оны жаратылыстану ғылымдарының қатарына қосуды ұсынған ғалым – Август Шлейхер.
    • «Тіл – адамның адамдық белгісінің зоры, жұмсайтын қаруының бірі» деген пікір Ахмет Байтұрсынға жатады.

    Табиғи тіл

    • Табиғи тіл – адамдардың қарым-қатынас үшін қолданатын табиғи жолмен дамыған және дыбыстық негізде құрылған тіл.

    Ареалдық лингвистика

    • Белгілі бір диалектінің таралу аумағын анықтайтын ғылым.

    Тіл білімі мен философияның байланысы

    • Тіл білімі философиямен методология тұрғысынан байланысады.

    Тілді қондырмалы құбылыстар қатарына жатқызған ғалым

    • Марк

    Тіл мен ойлау туралы ғалым

    • Тіл мен ойлау бірдей және тепе-тең деп санайтын ғалым – Вильгельм фон Гумбольдт.

    Сөз мағынасының өзгеруі

    • Сөз мағынасының ауыстырып қолдану тәсілдері – метафора, метонимия, синекдоха.

    Тарихи сөздік анықтамасы

    • Белгілі бір тілдің не тілдер тобы тарихы мен дамуы туралы мәліметтерді қамтитын сөздік.

    Омонимдердің түрлері

    • Омонимдердің мағынасы мен формасына қарай лексикалық және грамматикалық түрлері болады.

    Сөз мағынасын зерттейтін лексиканың бөлімі

    • Семантика

    Лексикография

    • Сөздік жасау және жүйелеу процесі.

    «Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі»

    • 10 томдық сөздіктің редакторы – Ысқақов.

    Сөздік мақаласы

    • Тілдің құрылымын және заңдылықтарын зерттейтін ғылыми еңбектер.

    А.Құнанбаевтың сөздігі

    • 1968 жылы шыққан

    Омонимдердің түрлері

    • Лексикалық омонимдер - бір сөз түрінен құралған, бір-біріне жақын мағына немесе формасымен сипатталады.

    Түркі тілдеріндегі ерін үндестігі

    • Қазақ тілінде ең күшті.

    Фонетикалық единица

    • Сөйлем

    Грамматика зерттейтін нәрсе

    • сөз бен сөйлемді
    • грамматикалық құрылым және қызметі жағынан

    Сөйлемнің түрлері

    • Нақтылы жақты сөйлем

    Алғашқы тілтанымпаз А.Байтұрсынұлы мен тіл таным

    • Типологиялық сөйлеу құрамын көрсетеді.

    Семиотика мен семантика

    • Семиотика - белгілер және олардың мағыналары туралы ғылым.
    • Семантика - тіл мағыналарын зерттейтін сала.

    Тіл – әдебиеттің бірінші элементі

    • Горькийдің пікірі

    Тілдің шығуы мен тарихы бойынша зерттеу

    • Тіл білімі

    Тіл мен география арасындағы байланыс

    • Диалектология

    Диахрония

    • Араб тілінен алынған термин.

    Тіл мен эмоция

    • Тіл адамның сезімдерін жеткізу процесін қолдайды.

    Тіл білімінің эмотивті қызметі

    • Адамның эмоциясы мен сезімдерін жеткізуге арналған қызмет.

    Фонема ілімінің негізін салушы

    • Бодуенде Гудене

    Тіл мен ойлаудың бірлігі

    • Тілдің формасы және мазмұны.

    Салыстырмалы-тарихи тіл білімі

    • XVIII ғасырда қалыптасқан.

    Тіл білімін жаратылыстану ғылымы ретінде қараған ғалым

    • А. Шлейхер

    Вокал дыбыстар

    • а, о, ә, е, ұ, ө

    Studying That Suits You

    Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

    Quiz Team

    Related Documents

    Тіл білімі PDF

    Description

    Бұл тест лингвистиканың негізгі аспектілерін, тіл мен сөйлеу концепцияларын және философиямен байланысын зерттейді. Сөйлеу тілінің табиғи даму жолдары мен лингвистиканың ғылыми бағыттары туралы білімдеріңізді тексеріңіз.

    More Like This

    Branches of Linguistics
    19 questions

    Branches of Linguistics

    ExaltedSynecdoche712 avatar
    ExaltedSynecdoche712
    Linguistics Quiz: Language Structure and Meaning
    5 questions

    Linguistics Quiz: Language Structure and Meaning

    BraveAlgebra avatar
    BraveAlgebra
    Introduction to Language and Linguistics
    9 questions

    Introduction to Language and Linguistics

    FasterGold5772 avatar
    FasterGold5772
    Use Quizgecko on...
    Browser
    Open
    Browser
    Browser