کتاب نظریه و عمل ترجمه

کتاب "نظریه و عمل ترجمه" از نایدا به دلیل نثر ساده و توضیحات و مثال‌های مفصل با استقبال بیشتری نسبت به کتاب قبلی او مواجه شد.

چارلز تیبر (Charls Taber) در تهیه کتاب "نظریه و عمل ترجمه" به نایدا کمک کرد.

کتاب "نظریه و عمل ترجمه" در سال ۱۹۶۹ برای نخستین بار منتشر شد.

نثر کتاب "نظریه و عمل ترجمه" به مراتب ساده‌تر از کتاب قبلی نایدا بود.

کتاب قبلی نایدا به خوبی استقبال نشد.

نوعی معادل که ساختار و معنی‌اش به زبان مبدأ بسیار نزدیک است.

نوعی معادل که در آن ساختار و معنی به زبان مقصد سازگار می‌شود و هدف انتقال معانی اصلی است.

اصطلاحی که توسط نایدا برای توصیف دو نوع مختلف معادل در ترجمه استفاده می‌شود.

در ترجمه، نوعی معادل که به طور دقیق معنای متن اصلی را حفظ می‌کند.

در ترجمه، نوعی معادل که هدف آن انتقال معانی اصلی به شکلی روان و طبیعی در زبان مقصد است.

پیامی که بین گوینده و مخاطب منتقل می شود و از متن مبدأ استخراج می شود. این پیام در خود متن نیست، بلکه فرامتنی است، و ممکن است توسط خوانندگان مختلف به طور متفاوتی درک شود.

معنایی که از متن مبدأ استخراج می شود و ممکن است با پیام منتقل شده توسط گوینده متفاوت باشد.

مطابق دیدگاه نایدا، پیام توسط افراد مختلف به طور متفاوتی درک می شود.

پیام و معنا در متن نیستند، بلکه در فرامتن هستند و ممکن است توسط خواننده به طور متفاوت درک شوند.

واژه "brillig" در جمله، از نظر دستوری به عنوان یک اسم یا صفت عمل می‌کند، زیرا در بخش متمم جمله های اسنادی، جایگاه اسم یا صفت را می‌گیرد.

هرچند جمله "brillig slithy toves...". معنای مشخصی ندارد، با توجه به جایگاه کلمات، می‌توان به معنای غیر دقیق آن پی برد. مثلاً "چیزی بود ( درختی بود ) یا وضعیتی بود ( تاریک بود ...) "

در تحلیل جمله ها، درک نقش دستوری کلمات و نحوه ساختار جمله، اهمیت زیادی دارد.

برای درک دقیق جمله ها، به نحوه ساختار آنها، نقش دستوری کلمات، و گشتار زدایی باید توجه کرد.

گشتار زدایی به معنای تجزیه ساختار جمله و تشخیص نقش دستوری کلمات است.

ایده ای که نشان می دهد معانی و تفسیرها بسته به بافت و دیدگاه هر فرهنگ متفاوت هستند.

ترجمه ی یک متن با توجه به ارزش ها و فرهنگ مخاطب.

درک تمایز بین معانی و ارزش ها در فرهنگ ها و نشان دادن احترام به تفاوت آن ها.

ایجاد معادل که مناسب با فرهنگ مخاطب باشد و محتوای اصلی را حفظ کند.

مثلاً اگر مسيح در فرهنگ گوایکا به جاي مصلوب شدن، با نیرو و هوش خود بر دشمنانش پیروز می شود.

یک روش ترجمه که در آن مترجم تلاش می‌کند تا معنای اصلی متن را به زبان هدف منتقل کند، حتی اگر به معنای تغییر ساختار جمله یا استفاده از عبارات متفاوتی در زبان هدف باشد.

یک روش ترجمه که در آن مترجم هدف خود را بر حفظ ساختار زبان مبدأ قرار می‌دهد و سعی می‌کند جمله‌های متن را به صورت واحد به واحد به زبان هدف منتقل کند.

دو اصل مهم در ترجمه که نایدا بر آنها تاکید دارد. اولی به مفهوم معنا یعنی رسیدن و انتقال معنا و مفهوم متن مبدأ به زبان هدف و دومی به مفهوم قابل فهم بودن به معنای قابل فهم بودن متن ترجمه شده برای خواننده زبان هدف است.

به نوعی ترجمه گفته می‌شود که در آن ترجمه کننده از عبارات و محتوای متن مبدأ پیروی می‌کند و جمله بندی و ساختار متن مبدأ را به حد اکثر حفظ می‌کند.

به نوعی ترجمه گفته می‌شود که در آن ترجمه کننده بیشتر به مفهوم متن مبدأ توجه دارد و سعی می‌کند معنی را به صورت واضح و قابل فهم برای خواننده زبان هدف منتقل کند.

در ترجمه معنایی به نیاز خواننده زبان هدف توجه می‌شود و ترجمه کننده سعی می‌کند تا متن ترجمه شده را به صورت قابل فهم و قابل قبول برای خواننده زبان هدف ارائه دهد.

در ترجمه معنایی، هر عبارت و جمله در متن مبدأ به صورت مستقل ترجمه می‌شود و ترجمه کننده سعی می‌کند تا معنا و مفهوم هر واحد زبان مبدأ را به صورت واضح و قابل فهم برای خواننده زبان هدف منتقل کند.

در ترجمه معنایی، ترجمه کننده سعی می‌کند تا معنا و مفهوم متن مبدأ را به صورت کامل و بدون تغییر ساختار زبان مبدأ به زبان هدف منتقل کند.

در ترجمه معنایی، ترجمه کننده سعی می‌کند تا مطابق با سبک و قالب زبان هدف ترجمه کند و ساختار و جمله‌بندی متن مبدأ را حفظ نکند.

در ترجمه ترکیبی، ترجمه کننده از هر دو روش ترجمه لفظی و ترجمه معنایی استفاده می‌کند و سعی می‌کند بین حفظ ساختار و انتقال معنا تعادل را رعایت کند.

در ترجمه ترکیبی، ترجمه کننده باید با توجه به context و منظور متن مبدأ تصمیم بگیرد که کدام روش ترجمه را باید بکار ببرد.

در ترجمه ترکیبی، ترجمه کننده می‌تواند از روش ترجمه لفظی برای حفظ ساختار و از روش ترجمه معنایی برای انتقال معنا استفاده کند. به عنوان مثال در ترجمه شعر و متون ادبی.

ترجمه همیشه به معنی تغییر زبان نیست و می‌تواند به صورت تغییر در سبک و قالب متن هم باش

نایدا اعتقاد دارد که ترجمه یک فعالیت خلاقانه است و ترجمه کننده باید با توجه به context و منظور متن مبدأ و نیاز خواننده زبان هدف تصمیم بگیرد که کدام روش ترجمه را باید بکار ببرد.