Podcast
Questions and Answers
Wat is de definitie van kwetsbaarheid bij ouderen?
Wat is de definitie van kwetsbaarheid bij ouderen?
Welke factor is een belangrijke indicator voor kwetsbaarheid bij ouderen?
Welke factor is een belangrijke indicator voor kwetsbaarheid bij ouderen?
Wat is een van de doelstellingen van risico-inschatting en vroegsignalering bij ouderen?
Wat is een van de doelstellingen van risico-inschatting en vroegsignalering bij ouderen?
Wat houdt de fase 'Stap 1: screenen' in het proces van vroegsignalering in?
Wat houdt de fase 'Stap 1: screenen' in het proces van vroegsignalering in?
Signup and view all the answers
Wat wordt bedoeld met 'early warning signs' in de context van vroegsignalering?
Wat wordt bedoeld met 'early warning signs' in de context van vroegsignalering?
Signup and view all the answers
Wat zijn 'gevalideerde meetinstrumenten' in het detecteren van kwetsbaarheid?
Wat zijn 'gevalideerde meetinstrumenten' in het detecteren van kwetsbaarheid?
Signup and view all the answers
Welke van de volgende beweringen is waar over de effecten van kwetsbaarheid op ouderen?
Welke van de volgende beweringen is waar over de effecten van kwetsbaarheid op ouderen?
Signup and view all the answers
Wat betekent 'casade breakdown' in de context van kwetsbaarheid bij ouderen?
Wat betekent 'casade breakdown' in de context van kwetsbaarheid bij ouderen?
Signup and view all the answers
Welke van de volgende symptomen is GEEN onderdeel van het syndroom van dementie?
Welke van de volgende symptomen is GEEN onderdeel van het syndroom van dementie?
Signup and view all the answers
Wat is een belangrijk kenmerk van fronto-temporale dementie (FTD)?
Wat is een belangrijk kenmerk van fronto-temporale dementie (FTD)?
Signup and view all the answers
Wat is de rol van de 'geboren mantelzorger'?
Wat is de rol van de 'geboren mantelzorger'?
Signup and view all the answers
Welke van de volgende stellingen over vasculaire dementie is waar?
Welke van de volgende stellingen over vasculaire dementie is waar?
Signup and view all the answers
Welke verklaring is meestal ONJUIST in het kader van de impact van symptomen van dementie?
Welke verklaring is meestal ONJUIST in het kader van de impact van symptomen van dementie?
Signup and view all the answers
Wat is een kenmerk van de 'boze mantelzorger'?
Wat is een kenmerk van de 'boze mantelzorger'?
Signup and view all the answers
Welke van de volgende elementen is GEEN onderdeel van mantelzorg?
Welke van de volgende elementen is GEEN onderdeel van mantelzorg?
Signup and view all the answers
Wat is waar over de variaties binnen dementie?
Wat is waar over de variaties binnen dementie?
Signup and view all the answers
Wat gebeurt er tijdens de anafase I van de meiose?
Wat gebeurt er tijdens de anafase I van de meiose?
Signup and view all the answers
Wat is een risicofactor voor het ontwikkelen van carcinoom?
Wat is een risicofactor voor het ontwikkelen van carcinoom?
Signup and view all the answers
Wat wordt verstaan onder neoplasie?
Wat wordt verstaan onder neoplasie?
Signup and view all the answers
Wat zijn alarmsymptomen die kunnen wijzen op kanker?
Wat zijn alarmsymptomen die kunnen wijzen op kanker?
Signup and view all the answers
Welke van de volgende onderzoeken wordt niet gebruikt voor kankerdiagnose?
Welke van de volgende onderzoeken wordt niet gebruikt voor kankerdiagnose?
Signup and view all the answers
Welke behandeling richt zich specifiek op hormoongevoelige kankercellen?
Welke behandeling richt zich specifiek op hormoongevoelige kankercellen?
Signup and view all the answers
Welke informatie is waarschuwing voor een mogelijk colorectaal carcinoom?
Welke informatie is waarschuwing voor een mogelijk colorectaal carcinoom?
Signup and view all the answers
Wat is een kenmerk van een kwaadaardige tumor?
Wat is een kenmerk van een kwaadaardige tumor?
Signup and view all the answers
Wat zijn de twee soorten poliepen die voorafgaan aan het ontstaan van colorectaal carcinoom?
Wat zijn de twee soorten poliepen die voorafgaan aan het ontstaan van colorectaal carcinoom?
Signup and view all the answers
In welk stadium van colorectaal carcinoom groeit de kanker naar de lymfeklieren?
In welk stadium van colorectaal carcinoom groeit de kanker naar de lymfeklieren?
Signup and view all the answers
Welke klacht is NIET specifiek voor colorectaalcarcinoom?
Welke klacht is NIET specifiek voor colorectaalcarcinoom?
Signup and view all the answers
Welke organen zijn betrokken bij colorectaalcarcinoom?
Welke organen zijn betrokken bij colorectaalcarcinoom?
Signup and view all the answers
Wat is een voorbeeld van een systemische klacht bij kanker?
Wat is een voorbeeld van een systemische klacht bij kanker?
Signup and view all the answers
Wat wordt voornamelijk geregeld door de frontaalkwab?
Wat wordt voornamelijk geregeld door de frontaalkwab?
Signup and view all the answers
Welke van de volgende zenuwstelsels is verantwoordelijk voor prikkels binnenin het lichaam?
Welke van de volgende zenuwstelsels is verantwoordelijk voor prikkels binnenin het lichaam?
Signup and view all the answers
Wat is de rol van het verlengde merg in het zenuwstelsel?
Wat is de rol van het verlengde merg in het zenuwstelsel?
Signup and view all the answers
Welke symptomen zijn specifiek voor een CVA aan de rechterkant van de hersenen?
Welke symptomen zijn specifiek voor een CVA aan de rechterkant van de hersenen?
Signup and view all the answers
Welke aandoening is de meest voorkomende vorm van dementie?
Welke aandoening is de meest voorkomende vorm van dementie?
Signup and view all the answers
Wat is een veelvoorkomend symptoom van Alzheimer gerelateerd aan het geheugen?
Wat is een veelvoorkomend symptoom van Alzheimer gerelateerd aan het geheugen?
Signup and view all the answers
Wat is een gevolg van vasculaire dementie?
Wat is een gevolg van vasculaire dementie?
Signup and view all the answers
Welke functie wordt als eerste aangetast bij Alzheimer?
Welke functie wordt als eerste aangetast bij Alzheimer?
Signup and view all the answers
Welke van de volgende symptomen is NIET typisch voor Alzheimer?
Welke van de volgende symptomen is NIET typisch voor Alzheimer?
Signup and view all the answers
Wat wordt vaak aangetroffen bij een CVA aan de linkerzijde?
Wat wordt vaak aangetroffen bij een CVA aan de linkerzijde?
Signup and view all the answers
Wat is geen complicatie van Alzheimer?
Wat is geen complicatie van Alzheimer?
Signup and view all the answers
Study Notes
Palliatief Redeneren
- Bestaat uit vier fasen:
- Situatie in kaart brengen
- Samenvatting en proactief beleid maken
- Afspraken over evaluatie
- Bijstellen en evalueren
Kwetsbaarheid bij Ouderen
- Kwetsbaarheid bij ouderen is een proces waarbij lichamelijke, psychische en sociale tekorten zich opstapelen.
- Dit verhoogt de kans op negatieve gezondheidsuitkomsten.
- Kwetsbaarheid is geen leeftijdsgebonden fenomeen.
- Ouderen die thuis wonen zijn over het algemeen tevredener dan ouderen in een verpleegtehuis.
- De mate van kwetsbaarheid is niet altijd gecorreleerd aan de kalenderleeftijd.
- Mensen met multimorbiditeit (meerdere aandoeningen) zijn vaker kwetsbaar.
- In 2030 wordt verwacht dat een kwart van de oudere bevolking kwetsbaar zal zijn.
Risico-inschatting en Vroegsignalering
- Risico-inschatting: de verpleegkundige identificeert individuen met een verhoogd risico op specifieke problemen op basis van diepgaande kennis.
- Vroegsignalering: de verpleegkundige herkent voortekenen of vroege symptomen van problemen en kan deze tijdig signaleren.
- Risico-inschatting en vroegsignalering dragen bij aan het verminderen van kwetsbaarheid, het tegengaan van functieverlies en het vergroten van de kwaliteit van leven.
- Belangrijke rollen voor de verpleegkundige en andere disciplines:
- Vroegtijdige detectie van kwetsbaarheid
- Inzet van gevalideerde meetinstrumenten
- Onderbouwing van preventieve interventies
- Tijdige en juiste interventies in overleg met de cliënt en naasten.
- Doel: voorkomen van een "cascade breakdown" (kleine gebeurtenis met grote gevolgen).
Van Screening naar Interventie
- Vijf stappen om risico-inschatting en vroegsignalering te ondersteunen:
- Screenen: Opsporen van kwetsbare ouderen (bijvoorbeeld door aandacht te besteden aan medicatie-inname, woonomgeving, lichamelijke verzorging, mantelzorgerobservatie en slaappatroon).
- Interventies: Effectieve interventies die gericht zijn op het verminderen van risico's en het bevorderen van gezondheid.
Dementie
- Dementie is een degeneratieve neurologische aandoening die gepaard gaat met geheugenverlies en minstens een van de volgende symptomen:
- Afasie (taalstoornis)
- Apraxie (moeite met handelingen)
- Agnosie (moeite met herkennen)
- Problemen met plannen en organiseren
- Gedragsveranderingen
- Deze symptomen hebben een aanzienlijke impact op het dagelijks leven en kunnen niet worden verklaard door andere aandoeningen, zoals een delier.
- Dementie kan in verschillende vormen voorkomen, zoals Alzheimer, vasculaire dementie, fronto-temporale dementie (FTD) en Lewy body dementie.
- Alzheimer is de meest voorkomende vorm van dementie en wordt gekenmerkt door abnormale eiwitstapelingen in de hersenen, wat leidt tot geleidelijke hersenceldood.
- De hippocampus, het hersengebied dat betrokken is bij het geheugen, wordt als eerste aangetast.
- Symptomen van Alzheimer:
- Gegeheugenproblemen (korte termijn)
- Apraxie
- Afasie
- Agnosie
- Executieve functiestoornissen
- Stemmingsveranderingen
- Gedragsveranderingen
- Gewichtsverlies
- Complicaties: doorligwonden, pneumonie
- Vasculaire dementie is het gevolg van een verstoring in de bloedvoorziening naar de hersenen.
- Vaak is er een voorgeschiedenis van hart- en vaatziekten.
- Behandeling is gericht op de onderliggende oorzaak.
Mantelzorg
- Verschillende aspecten van mantelzorg:
- Organisatorisch: Regelen van woningaanpassingen.
- Relationeel: Samen spelletjes doen.
- Fysiek: Hulp bij ADL (activiteiten van het dagelijks leven).
- Psychisch: Luisterend oor bieden bij depressieve gevoelens.
- Verschillende mantelzorgprofielen:
- Geboren mantelzorger: Zorgen zit in het bloed, zorg voor meerdere personen tegelijkertijd, werken vaak al in de zorg, klagen niet, maar zijn meer vatbaar voor overbelasting.
- Aanpakker: Doener, goede bureaucratische vaardigheden, belangenbehartiger, duidelijke grenzen.
- Onmisbare mantelzorger: Zorgtaken zijn geen bewuste keuze, enige mantelzorger, leven wordt bepaald door de zorg, eigen plannen worden opzij geschoven.
- Boze mantelzorger: Frustratie over regeltaken, slechte ervaringen met instellingen, mogelijk verbreken van contacten met professionals.
- Overspannen mantelzorger: Zorgen is te veel geworden, verlieservaringen, verandering in de persoonlijkheid, verlies van de relatie leidt tot overspannenheid.
- Berustende mantelzorger: Acceptatie, evenwicht bereikt, acceptatie van de situatie als kwestie van tijd.
Celdeling (Meiose)
- Homologe chromosomenparen komen onder elkaar te liggen.
- Cel is 4n.
- Trekdraden ontstaan vanuit de polen en hechten zich aan de centromeren.
- Anafase I: Homologe chromosomenparen gaan uit elkaar en worden naar de polen getrokken.
- Beide helften bevatten hetzelfde aantal chromosomen (46 per helft).
- Telofase I: Elke kant heeft nu een van de homologe chromosomenparen. Nieuwe cellen worden gevormd, elk met 2n chromosomen.
Oncologie
- Carcinoom: Kanker, gekenmerkt door ongecontroleerde celdeling.
- Metaplasia: Verandering van het celtype.
- Dysplasia: Abnormale celgroei, kan leiden tot kwaadaardigheid.
- Neoplasia: Verandering in de groei en dood van cellen.
-
Risicofactoren:
- Bepaalde infecties
- Langdurige verminderde weerstand
- Overgewicht, roken, meeroken, alcohol (roken en alcohol versterken elkaar).
- Leeftijd (66 jaar)
-
Alarmsymptomen:
- Verandering in het stoelgangpatroon.
- Ongewoon bloedverlies.
- Zweren die niet herstellen, moedervlekken die veranderen, jeuken of bloeden.
- Heesheid en hardnekkige hoest.
- Gezwellen of knobbeltjes, gezwollen klieren.
- Slik- en maagklachten.
- Sterke vermagering (meer dan 5% in 1 maand).
-
Onderzoek:
- Bevolkingsonderzoek.
- Röntgenfoto's.
- Echografie.
- Scan, CT-scan.
- Isotopenscan.
- MRI-scan.
- Endoscopie.
- Biopsie.
-
Behandelingen:
- Operatief.
- Bestralingen.
- Behandeling na uitzaaiing:
- Chemotherapie: cel remmende medicijnen, doden snel delende cellen (zowel goede als slechte cellen).
- Doelgerichte therapie: onderscheidt gewone cellen van kankercellen.
- Hormoontherapie: wordt toegepast bij hormoongevoelige kankercellen.
- Immunotherapie.
- Experimentele behandelingen.
- Symptoombehandeling
- Goedaardige tumoren eindigen op '-oom', kwaadaardige tumoren eindigen op '-carcinoom' of '-sarcoom'.
Colorectaal Carcinoom
- Een groot deel van de darmkanker bevindt zich in de dikke darm of endeldarm.
-
Risicofactoren:
- Genetische aanleg.
- Leeftijd (90% van de gevallen boven de 50).
- Darmontstekingen.
- Gewicht.
- Beweging.
- Voeding (vezelrijk en vetarm).
- Roken.
- Alcohol.
- Mannen hebben een iets hoger risico (1,5:1).
- Eerdere colorectaillecarcinoom verhoogt het relatief risico 3 keer.
- Colorectaal carcinoom ontstaat vaak onopgemerkt.
- Het begint meestal met een poliep (goedaardige uitsteeksel).
- Er zijn twee soorten poliepen: hyperplastische en adenomateuze (kwaadaardig).
- Stadia van colorectaal carcinoom ontwikkeling:
- Afwijkende cellen op de poliep.
- Uitbreiding tot in de poliep.
- Doorgroei in de spierlaag.
- Uitbreiding naar de lymfeklieren.
- Uitzaaiing (metastasen).
Symptomen van Colorectaal Carcinoom
-
Algemene symptomen van kanker:
- Langdurige heesheid en hoest (met bloed en/of slijm).
- Slikklachten.
- Verandering van moedervlekken of nieuwe plekjes op de huid.
- Plekjes of knobbeltjes.
- Urineproblemen.
- Verandering in vaginale afscheiding.
- Afvallen.
- Vermoeidheid.
-
Specifieke symptomen van colorectaal carcinoom:
- Verandering in het ontlastingspatroon.
- Buikklachten: krampen, pijn, opgeblazen gevoel.
- Loze aandrang.
- Onvolledig legen van de darmen.
- Afvallen.
- Vermoeidheid.
- Organen die betrokken kunnen zijn bij colorectaal carcinoom: lever, longen, botten.
-
Systemische klachten:
- Bloedverlies.
- Gewichtsverlies.
- Koorts.
- Vermoeidheid.
- Paraneoplastische syndromen (effecten elders in het lichaam veroorzaakt door de tumorgroei).
-
Metastatische klachten:
- Geelzucht (uitbreiding naar de lever).
CVA (Cerebrovasculair Accident)
- De hersenhelften zijn met elkaar verbonden via de hersenbalk.
- De grote hersenen zijn verdeeld in vier kwabben:
- Frontaalkwab: regelt gedrag.
- Parietaalkwab: cognitieve functies (lezen, rekenen).
- Occipitaalkwab: zien.
- Temporaalkwab: herkennen en herinneringen.
- De kleine hersenen bedekken de hersenstam en regelen beweging en coördinatie.
- De hersenstam bestaat uit:
- Middenhersenen: verwerking van informatie vanuit de zintuigen, bewustzijn.
- Pons (brug van Varol): motorische aansturing van lichaam en ingewanden.
- Verlengde merg: verbonden met het ruggenmerg, autonome functies.
- Somatisch zenuwstelsel: prikkels uit de buitenwereld (willekeurig).
- Visceraal zenuwstelsel: prikkels uit de inwendige organen (onwillekeurig/autonoom).
- Parasympatisch zenuwstelsel: rust en herstel.
- Sympathisch zenuwstelsel: actie.
-
CVA rechts (links aangedaan):
- Verlamming aan de linkerzijde.
- Uitval van het gezichtsveld aan de linkerkant van beide ogen.
- Afasie (spraakstoornis).
- Neglect (verwaarlozing van de linkerkant van het lichaam en de omgeving).
-
CVA links (rechts aangedaan):
- Verlamming aan de rechterzijde.
- Uitval van het gezichtsveld aan de rechterkant van beide ogen.
- Afasie.
- Dysartrie (onduidelijke spraak).
- Neglect.
- Langzaam en onzeker gedrag.
Degeneratieve Neurologische Aandoeningen
- Dementie is een degeneratieve neurologische aandoening.
- Andere voorbeelden:
- Multiple sclerose.
- Amyotrofische laterale sclerose (ALS).
- Ziekte van Parkinson.
- Ziekte van Huntington.
- Convulsies.
- Epilepsie.
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.