KOMPAN: Uri Ng Wika

Podcast Beta

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Ano ang hindi kabilang sa mga uri ng ponema?

Morpema (correct)

Diptonggo

Suprasegmental

Segmental

Anong uri ng pagbabago ng morpoponemiko ang nagiging sanhi ng pagkawala ng unang ponema?

Asimilasyon (correct)

Pagkakaltas-ponema

Pagpapalit-ponema

Metatesis

Ano ang halimbawa ng pares-minimal?

pamalo-pangpalo

pala-bala (correct)

sili-sile

lipad-linipad

Alin sa mga sumusunod na ponema ang kinategorya bilang pailong?

m Signup and view all the answers

Anong simbolo ang hindi nabibilang sa mga bantas na suprasegmental?

tanda ng tanong (?) Signup and view all the answers

Sino ang namuno bilang Gobernador Militar mula Mayo 1900 hanggang Hulyo 1901?

Elwell Stephen Otis Signup and view all the answers

Anong akda ang isinulat ni Severino Reyes, na kilala bilang 'Ama ng Sarsuelang Tagalog'?

Walang Sugat Signup and view all the answers

Ano ang opisyal na wika sa ilalim ng Order Militar Blg. 13 sa Panahon ng Hapon?

Tagalog at Hapon Signup and view all the answers

Anong taon inilabas ang Kautusang Tagapagpaganap Blg. 96 na nag-aatas ng pagsasa-Pilipino ng mga pangalan ng mga gusali?

1967 Signup and view all the answers

Sino ang nagsagawa ng proklamasyon Blg. 1041 na nag-uutos ng pagdiriwang ng wikang pambansa tuwing Agosto?

Fidel V. Ramos Signup and view all the answers

Ano ang tawag sa pagsasama ng dalawang salita sa proseso ng reduksiyon?

Takipan Signup and view all the answers

Alin sa mga sumusunod ang hindi kabilang sa tuntunin ng mga teorya ng wika?

Wika ng mga hayop Signup and view all the answers

Ilan ang mga titik sa Baybayin na ipinangalanan ni Paul Versosa?

17 titik Signup and view all the answers

Sino sa mga sumusunod ang nagtataguyod ng paggamit ng wikang Kastila noong panahon ng Kastila?

Carlos II Signup and view all the answers

Anong dokumento ang nagtatakda ng Tagalog bilang opisyal na wika ng Pilipinas sa panahon ng Himagsikan?

Saligang Batas Sa Biak na Bato Signup and view all the answers

Ano ang pangunahing layunin ng Shurman Commission noong panahon ng Amerikano?

Magtatag ng mga paaralang Ingles Signup and view all the answers

Alin sa mga sumusunod na paniniwala ang itinataguyod ng Heuristiko na tungkulin ng wika?

Tumutulong sa pagkatuto at pagtatanong Signup and view all the answers

Ano ang mga katinig at patinig ng alpabetong Romano na naging bahagi ng makabagong alpabeto noong Oktubre 4, 1971?

21 katinig at 5 patinig Signup and view all the answers

Study Notes

Uri Ng Wika

Ponema: Tunog na bumubuo sa wika.
Segmental: Binubuo ng 21 ponema - 5 patinig (a, e, i, o, u) at 16 katinig.
Suprasegmental: Bantas o simbolo, kasama ang diin, tono, at hinto.

Morpema

Binubuo ng isang ponema o salitang-ugat, maaaring unlapi, gitlapi, hulapi, o laguhan.

Pagbabagong Morpoponemiko

Asimilasyon: Pagpapalit ng ‘ng’.
Pagpapalit-ponema: Halimbawa, ‘d’ -> ‘r’.
Metatesis: Pagbaliktad ng pagkakasunud-sunod, tulad ng 'lipad' -> 'nilipad'.
Pagkakaltas-ponema: Tinatanggal ang huling patinig, halimbawa ‘takipan’ -> ‘takpan’.
Reduksyon: Pagsasama ng dalawang salita.

Teorya Ng Wika

Tore ng Babel: Batay sa Bibliya.
Bow-wow: Tunog ng kalikasan.
Ding-dong: Bagay-bagay sa paligid.
Pooh-pooh: Emosiyon.
Yo-he-ho: Pwersang pisikal.
Ta-ta: Paalam o kumpas ng kamay.
Ta-ra-ra-boom-de-ay: Ritwal.

Tungkulin Ng Wika

Instrumental: Para sa serbisyo at produkto.
Regulatori: Kontrol sa kilos at asal.
Interaksiyonal: Pakikipag-usap sa iba.
Personal: Pahayag ng saloobin.
Heuristiko: Pagtutuklas at pagtatanong.
Representasyonal: Tugon sa Heuristiko.
Importabo: Paghahati ng kaalaman.
Imahinatibo: Malikhaing pag-iisip.

Baybayin

Pinangalanan ni Paul Versosa bilang alibata (alifbata).
Binubuo ng 17 titik: 3 patinig at 14 katinig.

Panahon ng Kastila

1565: Sumabak ang Kastila sa Pilipinas.
Kristiyanismo: Isang malaking impluwensya.
ABECEDARIO: Pinalawak na alpabeto (31 titik).
Gobernador Tello: Nagturo ng Wikang Kastila.
Carlos I: Pinilit na mga Pilipino maging bilinggwal.

Panahon ng Propaganda

Di-aktibo ang pagkilos.
Kilalang manunulat: Graciano Lopez-Jaena, Dr. José Rizal, Antonio Luna, Marcelo H. del Pilar.

Panahon ng Himagsikan

Aktibong pakikilahok sa rebolusyon.
Andres Bonifacio: Pangulo ng KKK.
Saligang Batas sa Biak na Bato: Itinatag ang Tagalog bilang opisyal na wika.

Panahon ng Amerikano

1899-1946: Pagpapalaganap ng edukasyon.
Shurman Commission: Nagbigay-diin sa pampublikong paaralan.
Thomasites: Mga gurong sundalo na nagturo ng Ingles.

Manunulat Na Nakilala Sa Panahon Ng Amerikano

Cecilio Apostol: "The Greatest Filipino Poet in Spanish".
Jose Corazon De Jesus: Joseng Batute, sumulat ng mga tula.
Severino Reyes: Ama ng Sarsuelang Tagalog.

Panahon ng Hapon

"Gintong Panahon" para sa wika.
Order Militar Blg. 13: Itinatag ang Tagalog at Hapon bilang opisyal na wika.
Haiku at Tanaga: Tradisyunal na anyo ng tula.

Panahon ng Pagsasarili

Lope K. Santos: Nagpasimula ng ABAKADA (1940).
Jose E. Romero: Nagpalabas ng mga bagong patakaran sa wika.
Corazon C. Aquino: Nagpatupad ng mga hakbang para sa pagpapalaganap ng wikang pambansa.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Description

Suriin ang iyong kaalaman tungkol sa mga uri ng wika at mga ponema sa KOMPAN. Alamin ang pagkakaiba ng segmental na mga ponema tulad ng patinig at katinig. Kilalanin din ang mga uri ng tunog at iba pang aspeto ng wika.