Kimioterapia dhe Anemia Ferriprive

Kimioterapia: Parimet dhe Metodat

• Kimioterapia trajton sëmundjet malinje si kanceri duke përdorur ilaçe që ndalojnë ose zvogëlojnë rritjen e qelizave të dëmshme.
• Parimet kryesore synojnë qelizat e kancerit që rriten dhe ndahen shpejt.
• Ilaçet mund të dëmtojnë ADN-në e qelizave të kancerit, duke penguar riprodhimin e tyre dhe duke shkaktuar vdekjen e tyre.
• Këto ilaçe mund të ndikojnë edhe në qelizat normale që ndahen shpejt, duke shkaktuar efekte anësore.
• Metodat përfshijnë administrimin intravenoz të ilaçeve, përdorimin oral ose injeksione direkte.
• Kimioterapia mund të përdoret e vetme ose në kombinim me kirurgjinë dhe radioterapinë.
• Kërkohet vlerësim i kujdesshëm i shëndetit të pacientëve dhe monitorim i efekteve anësore.

Anemia Ferriprive: Fispatologjia

• Anemia ferriprive shkaktohet nga mungesa e hekurit, duke penguar prodhimin e hemoglobinës.
• Hekuri është thelbësor për krijimin e hemoglobinës dhe funksionimin e eritrociteve.
• Mungesa e hekurit pengon prodhimin e qelizave të kuqe të gjakut, duke shkaktuar lodhje, dobësi dhe mbingarkesë.
• Fispatologjia përfshin humbjen e hekurit përmes gjakderdhjeve ose marrjen e pamjaftueshme nga dieta.
• Mungesa e hekurit ndikon në prodhimin e hemoglobinës, duke zvogëluar kapacitetin e transportit të oksigjenit.
• Diagnoza bëhet përmes matjes së niveleve të hekurit dhe ferritinës në gjak.
• Trajtimi përfshin suplemente hekuri dhe ndryshime në dietë.

Drepanocitoza: Mjekimi sipas Llojeve

• Drepanocitoza është çrregullim gjenetik që deformon qelizat e kuqe të gjakut, duke i bërë ato të ngjiten dhe të bllokojnë qarkullimin.
• Deformimi i qelizave shkakton dhimbje dhe dëmtim të indeve.
• Sëmundja ndodh më shpesh në individët me origjinë afrikane dhe trashëgohet në mënyrë autozomale recesive.
• Mjekimi varet nga lloji dhe rëndësia e simptomave.
• Trajtimi mund të përfshijë përdorimin e oksigjenit dhe analgjezisë për dhimbjen.
• Transfuzionet e gjakut përmirësojnë funksionin e gjakut dhe reduktojnë krizat drepanocitare.
• Hidroksiurea rrit prodhimin e hemoglobinës F dhe ul episodet e krizës.
• Transplantimi i palcës së kockave mund të ofrojë shërim në raste të rënda.

Hematopoeza

• Hematopoeza është procesi i formimit të qelizave të gjakut, duke përfshirë eritrocitet, leukocitet dhe trombocitet.
• Zhvillohet kryesisht në palcën e kockave dhe është thelbësor për sistemin e qarkullimit të gjakut.
• Proces i kontrolluar që përfshin ndarjen dhe diferencimin e qelizave të palcës hematopoietike.
• Palca e kockave ka qeliza hematopoietike që ndahen në eritropoezë, leukopoezë, tombopoezë, dhe linjat imune.
• Procesi ndikohet nga faktorët rritës dhe hormonet.
• Hematopoeza mund të ndikohet nga sëmundjet hematologjike, infeksionet, kimikatet dhe ilaçet që dëmtojnë palcën e kockave.

Sëmundja e Veshkave Kronike (KID)

• KID karakterizohet nga dëmtimi i vazhdueshëm i funksionit të veshkave.
• Mund të jetë pasojë e diabetit, hipertensionit, infeksioneve, dhe sëmundjeve autoimune.
• Dëmtimi i funksionit të nefrove ndodh gradualisht.
• Simptomat përfshijnë lodhje, edemë, dhimbje shpine dhe rritje të niveleve të kreatininës.
• Trajtimi përfshin menaxhimin e sëmundjeve të shoqëruara, medikamente dhe, në raste të avancuara, dializën ose transplantimin.

Mieloma Multiple: Diagnoza Diferenciale

• Mieloma multiple është një sëmundje malinje që karakterizohet nga rritja e qelizave plasmatike dhe sekrecioni i proteinave të dëmshme.
• Shkakton dëmtime të kockave, anemi, insuficiencë renale dhe dhimbje kockash.
• Diagnoza bëhet përmes testeve laboratorike dhe imazherisë mjekësore.
• Hapa kyç është matja e nivelit të paraproteinës dhe gjurmimi i proteinave të ndryshme të gjakut.
• Përfshin biopsisë e palcës së kockave për të vlerësuar dëmtimet.
• Diagnoza diferenciale përfshin leuçeminë, osteoporozën dhe sëmundjet autoimune.
• Trajtimi përfshin kimioterapinë, agjentët imunosupresivë dhe transplantimin e palcës së kockave.

Hemofilija: Diagnoza dhe Diagnostika Diferenciale (DD)

• Hemofilija është një sëmundje e trashëguar e gjakderdhjes që shkaktohet nga mungesa e faktorëve të koagulimit.
• Shkakton gjakderdhje të përsëritura dhe mund të jetë fatale.
• Hemofilija A shkaktohet nga mungesa e faktorit VIII, ndërsa hemofilija B nga mungesa e faktorëve IX.
• Diagnoza bazohet në historinë mjekësore dhe testet laboratorike.
• Matet koha e protrombinit (PT) dhe koha e tromboplastinës së aktivizuar të parcializuar (aPTT), të cilat janë të zgjatura.
• Testet për faktoret VIII dhe IX ndihmojnë në diagnostikimin specifik të llojit të hemofilisë.
• Bëhet diagnoza diferenciale me sëmundjen e Von Willebrand dhe çrregullime të tjera të koagulimit.

Leukemia Limfocitare Kronike (LLC): Fispatologjia dhe Klasifikimi

• LLC karakterizohet nga rritje e patalogjike e limfociteve të maturuara.
• LLC është më e shpeshtë tek të rriturit dhe ka kurs të ngadaltë progresiv.
• Fispatologjia lidhet me mutacione që ndikojnë në zhvillimin e limfociteve B.
• Kjo çon në një rritje të numrit të qelizave të dëmshme që nuk funksionojnë si duhet.
• Diagnostikohet përmes analizës së gjakut dhe testimeve të avancuara të palcës së kockave.
• Përdoren sisteme klasifikimi si Sistemi Rai dhe Binet, të cilat ndihmojnë në përcaktimin e trajtimit.

Anemia Aplastike: Strategjia Mjekimi dhe Stadifikimi

• Anemia aplastike karakterizohet nga mospërfillja e qelizave të palcës së kockave.
• Kjo çon në prodhim të pamjaftueshëm të qelizave të gjakut.
• Mund të shkaktohet nga sëmundjet autoimune, infeksionet virale, ose ekspozimi ndaj kimikateve.
• Strategjia e trajtimit varion sipas shkallës së sëmundjes.
• Në sëmundje të butë, trajtimi mund të përfshijë transfuzione gjaku dhe antibiotikë.
• Në raste të rënda, mund të përdoren trajtime imunosupresive.
• Transplantimi i palcës së kockave është po ashtu një opsion.
• Stadifikimi përdor sisteme të ndryshme si sistemi Camitta, i cili klasifikon sëmundjen në bazë të shenjave dhe simptomave të pacientit.

Patologjitë e Vitaminës K: Klinika, Format, Diagnoza dhe Diagnostika Diferenciale (DD)

• Vitamina K është e nevojshme për sintezën e faktorëve të koagulimit si faktori II, VII, IX dhe X.
• Mungesa e vitaminës K shkakton gjakderdhje të pakontrollueshme.
• Klinika përfshin shenja të gjakderdhjes, si hemorragji nënlëkurore, ekimoza dhe hemorragji nga mukozat.
• Format e mungesës së vitaminës K lidhen me dietën, çrregullime të thithjes, përdorimin e ilaçeve ose sëmundje të mëlçisë.
• Diagnoza bëhet përmes matjes së niveleve të protrombinës.
• Diagnostika diferenciale përfshin çrregullimet e plazmës të faktorëve të koagulimit, sëmundjen e Von Willebrand dhe hemofilija.

Mieloma Hodgkin: Klasifikimi Anatomik, Histologjik, Evolutiv dhe Rëndësia e Tyre në Mjekim

• Mieloma Hodgkin është lloj i limfomës që karakterizohet nga rritja e qelizave malinje në sistemin limfatik.
• Klasifikimi është i bazuar në aspektet anatomike, histologjike dhe evolutive.
• Klasifikimi anatomik përfshin ndarjen e formave të sëmundjes sipas përfshirjes së grupeve limfatike.
• Klasifikimi histologjik përfshin ndarjen e tipave të ndryshëm të qelizave malinje, duke përfshirë qelizat Reed-Sternberg.
• Klasifikimi evolutiv vlerëson avancimin e sëmundjes.
• Klasifikimet ndihmojnë në vendosjen e trajtimit të duhur dhe përcaktimin e prognozës.
• Në trajtim përdoren kimioterapia, radioterapia dhe transplantimi i palcës së kockave.

Sferocitoza: Etiologjia dhe Fizpatologjia

• Sferocitoza prek eritrocitet dhe karakterizohet nga deformimi i këtyre qelizave në forma sferike.
• Kjo i bën ato më të prirura për shkatërrim në mëlçi dhe shpretkë.
• Etiologjia lidhet me mutacione të geneve që kontrollojnë strukturën e membranës së eritrociteve.
• Këto defekte shkaktojnë që eritrocitet të jenë më të prirura për t'u shkatërruar.
• Fizpatologjia përfshin një ngarkesë të shtuar të mëlçisë dhe shpretkës për të pastruar eritrocitet e shkatërruara.
• Trajtimi përfshin përdorimin e transfuzione gjaku dhe, në raste të rënda, splenektomia.

Talasemitë: Përkufizimi, Etiologjia dhe Ndërlikimet

• Talasemitë karakterizohen nga prodhimi i pamjaftueshëm të një prej zinxhirëve të globinës.
• Përfshijnë talaseminë alfa dhe talaseminë beta, që lidhen me mutacione në gjenet e zinxhirëve alfa dhe beta.
• Etiologjia është kryesisht gjenetike dhe e trashëguar autosomale recesive.
• Ndërlikimet përfshijnë anemi të rëndë, hemokromatozë, zhvillim të ngadalshëm, çrregullime të kockave dhe rrezik për infeksione.
• Trajtimi përfshin transfuzione gjaku të rregullta dhe trajtimin për mbingarkesën e hekurit, dhe mundësinë e transplantimit të palcës së kockave.

Leucemia Myelogenous Kronike (LMC): Përkufizimi dhe Fispatologjia

• LMC prek qelizat e palcës së kockave dhe çon në rritjen enorme të qelizave të bardha të gjakut.
• Ndodh për shkak të një mutacioni të kromozomit Philadelphia, i cili ndikon në prodhimin e proteinës BCR-ABL.
• Fispatologjia përfshin zhvillimin e qelizave myelogenike që janë të papjekura dhe të paafta.
• Ky defekt bën që palca e kockave të prodhojë një numër të madh qelizash të papjekura që qarkullojnë në gjak.
• Diagnoza bëhet përmes testeve laboratorike dhe gjetjen e kromozomit Philadelphia në një test molekular.
• Trajtimi përfshin përdorimin e terapi të synuara që bllokojnë aktivitetin e BCR-ABL, si imatinibi.

Sëmundja e Veshkave Kronike (KID): Mjekimi dhe Strategjitë Etiologjike

• KID është çrregullim i vazhdueshëm i funksionit të veshkave.
• Mund të jetë pasojë e sëmundjeve të tjera kronike si diabeti, hipertensioni, infeksionet e veshkave ose dëmtimi i drejtpërdrejtë i veshkave.
• Mjekimi përfshin menaxhimin e simptomave dhe parandalimin e progresit të mëtejshëm të sëmundjes.
• Strategjitë etiologjike fokusohen në trajtimin e kushteve që shkaktojnë ose përkeqësojnë sëmundjen.
• Përdorimi i medikamenteve për kontrollimin e niveleve të sheqerit dhe tensionit të lartë të gjakut janë të rëndësishme.
• Në rastet e avancuara, trajtimi përfshin dializën ose transplantimin e veshkave.

Talasemitë: Fizpatologjia për Çdo Klasë

• Talasemitë janë çrregullime të trashëguara të hemoglobinës që ndalojnë formimin e duhur të eritrociteve
• Talasemia Alfa:
• Fizpatologjia lidhet me defekte në prodhimin e zinxhirit alfa të globinës
• Defekti shkakton prodhim të pamjaftueshëm të hemoglobinës, që ndikon në shkatërrimin e eritrociteve
• Eritrocitet me defekte në zinxhirët alfa janë më të prirura për t'u shkatërruar dhe kanë një jetëgjatësi të shkurtër, duke çuar në anemi të theksuar
• Pacientët zhvillojnë hemokromatozë
• Talasemia Beta:
• Defekti ndodhin në prodhimin e zinxhirit beta të globinës
• Mungesa e zinxhirit beta rezulton në formim të paefektshëm të hemoglobinës, duke çuar në shkatërrimin e eritrociteve dhe zhvillimin e anemisë
• Pacientët zhvillojnë çrregullime të kockave, rritje të splenës dhe hepatomegali

Leukemia Myelogenous Kronike (LMC): Transformimi Biologjik dhe Qelizor, Stadet, Diagnoza Diferenciale dhe Mjekimi

• LMC është sëmundje malinje e qelizave myelogene
• Karakterizohet nga një rritje e papërshkueshme e qelizave të bardha të gjakut
• Shkaktohet nga një mutacioni gjenetik i njohur si kromozomi Philadelphia
• Krijohet një proteine të ndryshuar(BCR-ABL), që është përgjegjëse për rritjen e shpejtë dhe të papërshkueshme të qelizave leukemike
• Transformimi Biologjik dhe Qelizor:
• Qelizat leukemike janë qeliza myelogene që nuk janë në gjendje të diferencohen siç duhet
• Palca dhe gjaku mbipopullohen me qeliza myelogene të papjekura,
• Prodhimi i qelizave të tjera të shëndetshme shtypet
• Stadet:
• Faza kronike: karakterizohet nga një rritje e ngadaltë dhe stabilitet i sëmundjes
• Faza akute: sëmundja bëhet më agresive dhe kërkon trajtim intensiv
• Diagnoza Diferenciale:
• Anemia diferencohet nga leucemia limfocitare kronike (LLC), mielodisplazia, dhe çrregullime të tjera hematologjike
• Diagnoza e saktë duhet bërë përmes analizave laboratorike, përfshirë gjetjen e kromozomit Philadelphia dhe testet molekulare
• Mjekimi:
• Mundësohet përmes terapive të synuara (të tilla si imatinibi dhe terapitë e tjera të inhibitorëve të BCR-ABL)
• Bllokohet aktivitetin e proteinës BCR-ABL
• Transplantimi i palcës së kockave mund të jetë një opsion për fazat më të avancuara

Anemia Megaloblastike: Përkufizimi dhe Fizpatologjia

• Anemia megaloblastike karakterizohet nga praninë e qelizave të mëdha të papjekura (megaloblastet)
• Ndodh për shkak të mungesës së acidit folik ose vitaminës B12, të cilat sintezën e eritrociteve.
• Fizpatologjia:
• Mungesa e vitaminës B12 ose acidit folik pengon sintezën e ADN-së në eritrocite dhe qelizat e tjera të trupit
• Qelizat e kuqe megaloblastike nuk mund të kryejnë funksionin e tyre si duhet
• Zhvillohet anemi. Pacientët ndiejnë lodhje të madhe, dobësi.
• Shenjat neurologjike treten(sidomos në mungesën e vitaminës B12). Lodhja madhe, dobesia trajtohen përmes suplementëve

Trombocitopenitë: Format, PTI Idiopatike, Etiologjia dhe Fizpatologjia

• Trombocitopenia është ulja e numrit të trombocitet (qelizat e gjakut që ndihmojnë në koagulimin)
• Trombocitopenia e shkaktuar nga konsumimi.
• Trombocitopenia autoimune, trombotic thrombocytopenic purpura – TTP.
• Trombocitopenia e shkaktuar nga prodhimi i ulët.
• anemi aplastike, mielodisplazi.
• Trombocitopenia Idiopatike (PTI
• PTI, e njohur ndryshe si purpura trombocitopenike idiopatike, është sistem gabimi i sistemit imunitar që sulmon trombocitet
• Përgjigjia autoimune ku antitrupthrombocitet në sistemin retikuloendotelial ( shpretkë) dhe çrrënjosin trombocitet
• Numri sa trombociteve vjen duke u zvogluar
• persi të ndodh gjakderdhje dhe Ekimoza.

Klasifikimi i Lupus Erythematosus (LA) sipas Fushës së Aktivitetit të Sëmundjes (FA)

LA - lupus Erythematosu - është sëmundje autoimune e trupit Klasifikimi i Lupus Erythematosus është bazuar në shenja klinike Qëllimi i klasifikimit është vlerësimi i intensitetit të fushës së sëmundjesFA( aktivizimi i inflamacionit).

• Klasifikimi i LA
• Bazuar në shkallën e angazhimit të organeve dhe intensitetin e inflamacionit.
• College of Rheumatology) ka klasifikuar laupsin
• Sistemi diferencon sëmundjen sistemike nga format lokale të sëmundjes.

Anemia Aplastike: Përkufizimi, Etiologjia dhe Fizpatologjia

• Anemia Aplastike
• Është një sëmundje e palcës së kockës që pengon palcën të prodhojë sasi të mjafueshme të 3 llojeve të qelizave të gjakut. Qelizat e kuqe të gjakut qelizat e bardha të gjakut, dhe trombocitet. Kjo vjen si pasojë e një çëregullimi
• çrregullimi rrezikon pacientin të zhvillojë Anemi dhe infeksione.
• Etiologjia:
• Kimikatet(benzina)ilaçet,
• Radiacioni - kur ekspozohesh ndaj radiacionit
• Infeksionet virale ( virusi i hepatitit, Epstein-Barr)),
• shkaqe të panjooura.
• Fizpatologjia:
• Palca dëmtohet
• palca humbet aftësinë e saj për të prodhuar qeliza.
• Palca nuk po prodhon anemi, ulje numir të leuciceve dhe ulje numri i trombociteve

Anemia Ferriprive: Etiologjia, Klinika dhe Përkufizimi

• Anemia ferriprive shkaktohet nga mungesa e hekurit, një komponent thelbësor për formimin e hemoglobinës.
• Mungesa e hekurit pengon trupin të prodhojë sasi të mjaftueshme të hemoglobinës, duke çuar në anemi.
• Etiologjia:
  • Humnerja e hekurit: Mungesa e hekurit mund të shkaktohet nga gjendje të ndryshme;
  • Gjakderdhje e tepruar gjatë menstruacioneve
  • Hemorragji të traktit gastrointestinal
• Klinika:
  • Pacientët ndiejnë lodhje të tepërt, dobësim
• Përkufizimi:
  • Anemia ferriprive karakterizohet nga ulje e hemoglobinës në gjak për shkak të mungesës së hekurit
  • Anemia diagnostikohet përmes analizës së gjakut

Drepanocitoza: Format dhe Ndërlikimet e Saj

• Drepanocitoza (gjithashtu njihet si sëmundja e qelizave drapër)ëëhtë çrregullim gjenetik i hemoglobinës. Qelizat marrin formën e shigjetës (drepano) - formacion i ndryshuar i qelizave të kuqe te gjakut i afekton qelizat e oksigjeni dhe shkakton prirje për lëkurën e anëve të vogla të gjakut

Format:

• Homozigote (SS):
• Formë më e rëndw e sëmundjës ku pacientët zhvillojnë anemi të rënd dhe episode dhimbjesh
• Heterozigote (AS)
• Pacienti bart edhe genin edhe formën me te lehtë.
• Ndërlikimet:
• Kriza: Episode dhimbjesh të forta si pasojw e bllokimit të venave të vogla të gjakut

Eritema Vera: Fizpatologjia dhe Klinika

• Eritema Vera ose sëmundja e pestë është infeksion i lëkurës. Shkakton njolla në lëkurë të ngritura dhe të kuqe. Gjithashtu pacienti zhvillojnë dhimbje dhe kruarje.
• Fizopatologjia:
• Shkaktimin e enëve të gjakut nga inflamacioni
• Klinika:
• Pacientët zhvillojnë temperaturë, njolla dhe dhimbje muskulare

Anemia Megaloblastike: Etiologjia, Klinika, Diagnoza dhe Diferencimi

• Anemia Megaloblastike, lloj anemie që ndodh si pasojë prodhimi i pamjaftueshëm i qelizave të kuqe të gjakutkarakterizohet nga qelizat megablastike.
• Etiologjia:
• vitamina B12 dhe mungesa e acidit folik,
• Klinika:
• lodhje, të përzier, dhe zbehje ne lëkurës.
• Diagnoza:
• diagnoza bazohet në gjetjen e qelizave me gjak të madh (megablast) ne analizat e gjakut. dhe diferencimi duhet te behet nga anemite tjera.

Leukemia Limfocitare Kronike (LLC): Etiologjia, Diagnoza dhe Diferenca

• LLC ose Leukemia karakterzihet nga rritja e numrit të limfociteve.
• Etiologjia:
• LLC shpesh si pasoje e mutacionieqe kanë ndikim ne limfocitet.
• Diagnoza:
• LLC diagnozifikohet me analizat e gjakut që tregohet rritje në limfocite. per, mund te perdoretim.
• Te diferencuar nga semundjet si linfoma permes teknika te tilla si testo imunohistokimike

Hemofilia: Fizpatologjia

• Hemiglia ndodh te meshujt dhe shkakton çregullim ne koagulimi gjaku.
• patologjia:
• hemofilia shkaktohet nga një proteina e munguar ne trombocite të ë esënciale për ndhmihmen

Ky seksion trajton mekanizmat e kimioterapisë në trajtimin e kancerit dhe efektet anësore të saj. Gjithashtu, shqyrton rolin e hekurit në patofiziologjinë e anemisë ferriprive, ndikimin e mungesës së hekurit në prodhimin e qelizave të kuqe të gjakut, shkaqet e anemisë, dhe një rast klinik të anemisë ferriprive.