Kemoterapi ve İnhibitörler

Kemoterapi

• Kemoterapi, vücudu istila eden mikroorganizmaları veya parazitleri konakçıya zarar vermeden öldürebilen ilaçlarla yapılan tedavi şeklidir.
• Paul Ehrlich tarafından ortaya atılan bir terimdir.
• Örnek: Bakteri hücre duvarındaki peptik zincirleri birbirine bağlayan ilaçlar, bakteri hücre duvarının oluşmasını engelleyerek bakterinin ölmesine neden olabilir.

Bakteri Hücre Duvarı İnhibitörleri

• Penisilinler ve sefalosporinler, D-alanil D-alanin grubunun yapısal analoğu olarak traspeptidaz enzimlerini geri dönüşsüz olarak inhibe eder.
• Bu ilaçlar, bakteri hücre duvarının sentezini engelleyerek bakterinin ölmesine yol açar.

Protein Sentezi İnhibitörleri

• Ribozomlarda protein sentezinin inhibe edilmesi
• Kloramfenikol, 50 S ribozomunu etkileyerek peptidil transferaz etkinliğini azaltır.
• Bu, peptid bağının oluşmasını engeller ve protein sentezini durdurur.

Protein Sentezi İnhibitörleri - Örnekler

• Tetrasiklinler: Demeklosiklin, Doksisiklin, Minosiklin, Tetrasiklin
• Linkozamidler: Klindamisin, Linkomisin
• Makrolidler: Azitromisin, Klaritromisin, Eritromisin, Roksitromisin
• Aminoglikozidler: Amikasin, Gentamisin, Neomisin, Netilmisin, Streptomisin, Tobramisin

Antibakteriyel Kemoterapötiklerin Etki Mekanizmaları

• Nükleik Asit İnhibitörleri: Bakteri genetik materyali içinde DNA sentezini veya DNA kontrolü altında yapılan RNA sentezini bozarak etki gösterirler.
• Aktif Transport Sistemi: Bu sistemin bozulması, bakterinin ilaçları vücuduna alma ve metabolize etme yeteneğini etkiler.

Bakterilerin Direnç Kazanma Mekanizmaları

• İlacın hücre içinde etki yerine bağlanmasının azalması: Aminoglikozidler
• Enzim substitüsyonu: İlaçların etkilediği hedef enzimlerin değişikliğe uğratılması. Örnek olarak, sülfonamidler ve trimetoprimin'nin etkilediği enzimlerin yerini izoenzimlerin alması verilebilir.
• Aktif eflüks proteininin oluşması: Penisinler, tetrasiklinler, florokinolonlar
• Aktif eflüks proteinleri, ilaçları bakteri hücresi içinden dışarı pompalar.

Direnç Gelişiminin Sakıncaları

• Tedavi başarısızlığı
• Hastaneye yatış ve hastanede kalma süresinin uzaması
• Mortalitede artış
• Doz artırımı ve yan etki sıklığında artış
• Tedavi süresinin uzaması ve maliyet artışı
• Direnç gelişmemiş, pahalı veya toksik ilaçların kullanılması
• Kombine ilaç kullanımına neden olur.

İlaçla İlgili (Farmakolojik) Başarısızlık Durumları

• İlacın etki yerine penetrasyonunun azlığı: Lipofilik ilaçlar dokular ve vücut sıvıları içine daha kolay nüfuz eder. Örnekler: Kloramfenikol, sülfonamidler, trimetoprim, rifampisin, doksisiklin, metronidazol, fluorokinolonlar, etambutol, ampisilin, penisilin G, metisilin, amikasin.
• Meninkslerin iltihaplı durumlarında: BOS'a geçenler; ampisilin, penisilin G, metisilin, amikasin, 3. nesil sefalosporinler.

Bu quiz, kemoterapi ve bakteriyel saldırılara karşı kullanılan inhibitörler hakkında bilgi sunmaktadır. Kemoterapinin temel ilkeleri, bakteriyel hücre duvarı ve protein sentezi inhibitörlerinin etkileri detaylandırılmaktadır. Öğrenmek için bu ilginç soruları yanıtlayın.