Karbohidratoak eta Lipidoak

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson
Download our mobile app to listen on the go
Get App

Questions and Answers

Zein da zuntz disolbagarriaren funtzio nagusia?

  • Odoleko kolesterol eta azukre mailak murriztea. (correct)
  • Gorotzeen bolumena handitzea.
  • Digestio-sistemaren osasunari kalte egitea.
  • Digestio-sistemaren hustea azkartzea.

Zer da anabolismoa?

  • Molekula organiko handiak molekula txikiagoetan degradatzea.
  • Gorputzak energia gastatzen duen prozesua.
  • Molekula organiko konplexuak sortzea molekula sinpleetatik abiatuta. (correct)
  • Zelulen energia ekoizpenaren prozesua.

Zein da katabolismoaren produktu nagusia?

  • Lipidoak.
  • Azido laktikoa, CO2, NH3. (correct)
  • Karbohidratoak.
  • Proteina konplexuak.

Zein da energia-kontsumoaren eta gastu energetikoaren arteko erlazioa?

<p>Energia balantzea. (B)</p> Signup and view all the answers

Zein da metabolismoaren funtzio nagusia?

<p>Energia sortzea eta bizi-funtzioak mantentzea. (C)</p> Signup and view all the answers

Zein egoeran kontsumitzen den baino energia gehiago gastatzen da?

<p>Balantze energetiko negatiboa. (B)</p> Signup and view all the answers

Zer gertatzen da zuntza gorputzean barrena igarotzen denean?

<p>Ez da digestionatzen eta osorik igarotzen da gorputzetik. (D)</p> Signup and view all the answers

Zein da karbohidratoen formula enpirikoa?

<p>$C_n(H_2O)_m$ (D)</p> Signup and view all the answers

Zein da lipidoen funtzio nagusietako bat?

<p>Giza gorputzeko energia-gordekin nagusia izatea. (B)</p> Signup and view all the answers

Zein irizpide erabiltzen da proteinen sailkapen nagusian?

<p>Aminoazidoen konposizio eta sekuentzia. (C)</p> Signup and view all the answers

Zein da zuntzaren definizio zuzena?

<p>Landare-elikagaien zatiak, gorputzak digeritu eta xurgatu ezin dituenak. (C)</p> Signup and view all the answers

Zein da monosakaridoen, disakaridoen eta polisakaridoen arteko alde nagusia?

<p>Monosakaridoak azukre sinpleak dira, disakaridoak bi monosakaridoren arteko loturaz osatuta daude eta polisakaridoak monosakarido asko elkartuta dituzten kateak dira. (C)</p> Signup and view all the answers

Zein motako lipidoak dira zelula mintzen osagaiak?

<p>Fosfolipidoak (C)</p> Signup and view all the answers

Zein funtzio betetzen dute proteinak gorputzean?

<p>Egitura, katalizatzaile, garraiatzaile, immunologiko eta uzkurgarri funtzioak betetzen dituzte. (D)</p> Signup and view all the answers

Zein da proteinen sailkapen mota bat, haien konposizioaren arabera?

<p>Holoproteinak eta heteroproteinak. (A)</p> Signup and view all the answers

Zein aukera hauetatik ez da B12 bitaminan aberatsa?

<p>Fruitu lehorrak (C)</p> Signup and view all the answers

Zein mineral aurkitzen da esnekietan, fruitu lehorretan eta, era berean, haragiaren, arrainaren eta arrautzen barruan?

<p>Fosforoa (D)</p> Signup and view all the answers

Zein da honako hauek C bitaminan aberatsenak?

<p>Frutak (laranja, kiwi, marrubiak) (D)</p> Signup and view all the answers

Zein taldeetan aurkitzen da B bitamina?

<p>Zereal integraletan, lekaletan, haragian (C)</p> Signup and view all the answers

Zein elikagaiak dira burdinaren iturri onak?

<p>Haragi gorriak, lekaleak, fruitu lehorrak (D)</p> Signup and view all the answers

Zein mineral aurkitzen da platanoetan, patatetan eta espinaketan, eta garrantzi handia du muskulu eta nerbioen funtzionamenduarentzat?

<p>Potasioa (A)</p> Signup and view all the answers

Zein da D bitaminan aberatsa?

<p>Arrain koipetsuak (C)</p> Signup and view all the answers

Zein faktore hauek laguntzen du energia-gastua erregulatzen?

<p>Metabolismo basala, jarduera fisiko mota, digestioa, termogenesia eta pisua (C)</p> Signup and view all the answers

Zein mineral hauen artean ez da makromineral bat?

<p>Burdina (Fe) (A)</p> Signup and view all the answers

Zein funtzio betetzen du urak gorputzean?

<p>Elikagaiak hesteetan mugitzea eta gorputzaren tenperatura erregulatzen du. (D)</p> Signup and view all the answers

Zer da metabolismo basala?

<p>Gorputzak atseden egoeran egoteko behar duen energia kopurua. (C)</p> Signup and view all the answers

Zein adierazpen hauek da zuzena kilokaloria eta kaloriaren arteko erlazioari buruz?

<p>Kilokaloria 1.000 kaloriaren baliokidea da. (D)</p> Signup and view all the answers

Zein gaixotasun eragiten du B12 bitaminaren gabeziak?

<p>Anemia (A)</p> Signup and view all the answers

Zein elikagaietan aurkitzen da B12 bitamina?

<p>Haragi eta esnekietan (A)</p> Signup and view all the answers

Zer gertatzen da anemiaren kasuan?

<p>Gorputzak oxigenoa nahikoa ez du lortzen. (A)</p> Signup and view all the answers

Zer da uraren proportzioan aldaketak eragiten dituzten faktore nagusiak?

<p>Adina, sexua, pisua, gorputz konposizioa, jarduera fisikoa, ingurumeneko baldintzak, osasun egoera, elikadura eta edateko ohiturak, farmakoen erabilera. (D)</p> Signup and view all the answers

Zein egoera klinikotan egoten dira behar hidrikoak asaldatuta?

<p>Infekzioa eta sukar egoerak, giltzurrun-gaixotasunak, gehiegizko gorakoak edo diarreak, Diabetes Mellitus, Kardiovaskularrekin lotutako gaixotasunak. (D)</p> Signup and view all the answers

Zein da Harris-Benedict ekuazioaren helburua?

<p>Atseden-gastu energetikoa kalkulatzea. (B)</p> Signup and view all the answers

Zein dira energia-balantzea mantentzeko alderdi garrantzitsuak?

<p>Kaloria kontsumoa, gastua eta makronutrienteen proportzio egokia. (D)</p> Signup and view all the answers

Zenbat ur edateko gomendioa ematen du testuak?

<p>Egunean 1,5-2 litro ur edateko gomendatzen da. (A)</p> Signup and view all the answers

Zer dira makronutrienteak?

<p>Karbohidratoak, proteinak eta lipidoak. (A)</p> Signup and view all the answers

Zeintzuk dira proteinen iturri onak?

<p>Haragi gihartsua, arraina, arrautzak, esnekiak, lekaleak, fruitu lehorrak. (B)</p> Signup and view all the answers

Zer dira mikronutrienteen funtzioak?

<p>Bitamina eta mineralen beharrak asetzea. (D)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Energia-balantze positiboa

Haurdunaldia, haurtzaroa, edo gaixotasunak eskatzen dute.

Kilokaloria

Energia neurtzeko unitatea, elikagaien edukia kuantifikatzeko erabiltzen da.

Bitamina B12

Metabolismoan eta globulu gorriak sortzeko funtsezkoa.

Anemia

Globulu gorrien kopurua normala baino txikagoa den gaixotasuna.

Signup and view all the flashcards

Makromineralak

Garrantzi berdineko mineralak, baina kantitate handiagoan behar direnak.

Signup and view all the flashcards

Mikromineralak

Kantitate txikiagoan behar diren mineral esentzialak.

Signup and view all the flashcards

Ura

Materia kimiko inorganiko garrantzitsuena, %60-95 organismoaren pisua.

Signup and view all the flashcards

Termogenesia

Gorputzak energia sortzeko prozesu termikoa.

Signup and view all the flashcards

Karbohidratoak

C, H, O-z osatutako biomolekula organikoak, energia iturri gisa funtzionatzen dute.

Signup and view all the flashcards

Lipidoak

C, H, O dan biomolekulak, energia-gordetzat eta zelula mintzen osagai gisa funtzionatzen dute.

Signup and view all the flashcards

Proteinak

C, H, O, N-n osatutako biomolekulak, lotura peptidikoz elkarturiko aminoazidoak dira.

Signup and view all the flashcards

Disakaridoak

Bi monosakaridoren elkarketatik sortzen diren karbohidratoak.

Signup and view all the flashcards

Monosakaridoak

Karbohidratoen oinarrizko eraketa, unitate bakarreko azukreak.

Signup and view all the flashcards

Holoproteinak

Proteina mota, aminoazido soilik osatutakoak.

Signup and view all the flashcards

Heteroproteinak

Proteina mota, polipeptido eta beste molekulekin batera osatuta daudenak.

Signup and view all the flashcards

Zuntza

Landare-elikagaien digestio edo xurgapenik ez duten zatiak.

Signup and view all the flashcards

Uraren funtzioak

Hondakinak ezabatzen, ehunak bustitzen eta mantenugaiak garraiatzen laguntzen du.

Signup and view all the flashcards

Oinarrizko nutrizio alderdiak

Dieta osasungarria mantentzeko makro eta mikronutrienteen bantza.

Signup and view all the flashcards

Energia balantzea

Kaloria-kontsumoa eta gastua orekatzea.

Signup and view all the flashcards

Harris-Benedict ekuazioa

Atseden-gastu energetikoa kalkulatzeko erabiltzen den formula zehatza.

Signup and view all the flashcards

Makronutrienteak

Karbohidratoak, proteinak eta lipidoak gorputzaren energia iturria dira.

Signup and view all the flashcards

Mikronutrienteak

Bitaminak eta mineralak gorputzaren funtzioetarako beharrezkoak dira.

Signup and view all the flashcards

Ur kontsumo gomendatua

Eguneko 1,5-2 litro ur edatea gomendatzen da.

Signup and view all the flashcards

Karbohidratoen iturriak

Zereal integralak, frutak eta barazkiak karbohidrato nagusiak dira.

Signup and view all the flashcards

B taldeko bitaminak

B taldeko bitaminak zereal integraletan, lekaleetan eta haragian aurkitzen dira.

Signup and view all the flashcards

C bitamina

C bitaminak frutatan, hala nola laranja, kiwi eta marrubiak, baita barazkiak ere aurkitzen dira.

Signup and view all the flashcards

D bitamina

D bitamina eguzkiaren esposizioan, arrain koipetsuetan eta esnekiatan dago.

Signup and view all the flashcards

B12 bitamina

B12 bitaminak haragi gihartsuan, arrainetan eta esnekietan aurkitzen da.

Signup and view all the flashcards

Anemia saihestea

Anemia saihesteko B12 bitaminako elikagaiak eta burdin iturriak kontsumitu behar dira.

Signup and view all the flashcards

Elikadura orekatua

Elikadura orekatua dieta osasuntsu bat izateko gakoa da, elikagai prozesatuak murriztuz.

Signup and view all the flashcards

Zuntza disolbagarria

Uretan disolbatzen den zuntza, gelaren antzeko substantzia sortzen duena.

Signup and view all the flashcards

Zuntza disolbaezina

Uretan disolbatzen ez den zuntza, digestio-sistematik ia ukitu gabe pasatzen dena.

Signup and view all the flashcards

Metabolismoa

Zeluletan energia sortzeko eta bizi-funtzioetarako nutrienteak prozesatzea.

Signup and view all the flashcards

Katabolismoa

Materia organikoko molekulak degradatzea molekula txikiagoetan.

Signup and view all the flashcards

Anabolismoa

Molekula handiagoak sortzea molekula sinpleetatik abiatuta.

Signup and view all the flashcards

Balantze energetiko positiboa

Energia kantitate bera kontsumitzen eta gastatzen denean.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Karbohidratoak

  • Biomolekula organikoak dira, C, H eta O elementuez osatuta, eta batzuetan N, P edo S elementuak ere badituzte.
  • Kimikoki, polihidroxialdehidoak edo polihidroxitonak dira.
  • Formula enpirikoa Cm(Hâ‚‚O)n dute.
  • Gluzido edo azukre ere deitu daitezke.
  • Energia iturria dira, eta monosakaridoen katabolismoan oxidatzean askatzen da energia, ATP sortzeko erabiltzen dena.
  • Disakaridoek erreserba energetiko gisa funtzionatzen dute.
  • Sailkapena molekularen konplexutasunaren eta karbono-kopuruaren arabera egin daiteke. OSAK (monosakaridoak) eta OSIDOAK (monosakaridoen elkarketak, holosidoak edo heterosidoak).

Lipidoak

  • Biomolekula organikoak dira, C, H eta O elementuez osatuta, eta batzuetan P edo N elementuak ere badituzte.
  • Kimikoki, kate hidrokarbonatuak linealak edo ziklikoak dira, eta zenbait talde funtzional dituzte (COOH, NHâ‚‚, OH), eta batzuetan monosakaridoak kateari lotuta ager daitezke.
  • Energia gordetzeko funtzioa betetzen dute.
  • Zelula mintzen osagaiak dira, fosfolipidoak eta kolesterola adibidez.
  • Egiturak eta gorputzak babesten laguntzen dute koipearen bidez.
  • Garraiatzaileak dira, lipoproteinen bidez hainbat substantzia garraiatzen dituzte.
  • Lipidoak saponifikagarriak (gantz azidoak dituztenak) eta ez-saponifikagarriak (gantz azidoak ez dituztenak) kategorietan sailkatu daitezke.

Proteinak

  • Biomolekula organikoak dira, C, H, O eta N elementuez osatuta, gehienetan S eta batzuetan beste elementu batzuk (P, Zn, Cu, Fe).
  • Kimikoki, lotura peptidikoz elkartuta dauden α-aminoazidoen polimero linealak dira.
  • Energia iturritzat ere erabil daitezke, baina funtzio gehienak elikagaietan.
  • Egiturazko funtzioak betetzen dituzte, eta hainbat ehundiren parte dira.
  • Funtzio katalitikoa dute, entzimen parte dira.
  • Funtzio immunologikoak, garraiatzaile bezala, eta beste funtzio batzuk ere betetzen dituzte.
  • Holoproteinak eta heteroproteinak bezalako sailkapen motak daude.

Ura

  • Materia bizidunaren osagai nagusia da, eta gorputzeko pisuaren %60-95 arte hartzen du.
  • Gorputzaren tenperatura erregulatzen laguntzen du eta gainerako funtzioak errazten ditu.
  • Zelula eta ehunen ingurunearen funtzionamendua ahalbidetzen du.
  • Listua, artikulazioen inguruko fluidoak, eta giltzurrunetako hondakin-produktuak ezabatzeko laguntzen du.

Energia balantzea

  • Energia-kontsumoa eta gorputzaren gastu energetikoa dira.
  • Positiboa: kontsumoa eta gastua berdina bada.
  • Negatiboa: gastua kontsumoboa baino handiagoa bada.

Kilokaloria

  • Energia unitatea elikagaietan.

Bitaminak

  • Metabolismoaren prozesuetarako garrantzitsuak dira.
  • Elikagaietatik lortzen dira.

Mineralek

  • Mineral esentzialak eta mikromineralek elikadura aberats baterako garrantzia dute.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

KASU KLINIKOA PDF

More Like This

Use Quizgecko on...
Browser
Open
Browser
Browser