Kahulugan ng Pagsasalin

Pagsasalin

• Ang pagsasalin ay paglilipat ng kahulugan mula sa simulaang wika (SL) patungo sa tunguhing wika (TL).
• Ito ay isang disiplina na nag-uugnay sa diwa at praktika ng pakikisangkot sa pagpapayaman ng Wikang Pambansa at Kultura.
• Ayon kay Dizon, ang pagsasalin ay pagsusuri sa pilosopiya ng wika na may tatlong susing salita: wika, ideolohiya, at pagsasalin.
• Ayon kay Nida, ang pagsasalin ay paglikha ng pinakamalapit na likas na katumbas ng diwa sa pinagmulang wika, sa kahulugan at istilo.
• Ayon kina Liban-Iringan, ang pagsasalin ay kagamitan sa muling paglikha-pagbabagong anyo na naaayon sa pangangailangang diwa ng kaalaman sa patutunguhang wika.
• Ayon kay Newmark, ang pagsasalin ay paglilipat ng kahulugan ng isang teksto sa ibang wika na nakatuon sa makabuluhang kapakinabangan sa kahulugan.
• Mahalaga ang papel ng wika bilang midyum sa komunikasyon.
• Nasusukat ang kabuluhan ng wika sa lipunan sa yaman ng mga tandang nakapaloob rito.
• Ang Tagasalin ay nakatuon sa kahulugan ng orihinal na teksto kaysa istruktura at porma.
• May tatlong mahalagang salita na nakapaloob sa proseso ng pagsasalin: pinakamalapit, likas, at katumbas.
  • Pinakamalapit: magkasamang umuugnay sa batayang may pinakamalapit na pagkakatulad.
  • Likas: nakatuon sa patunguhang wika.
  • Katumbas: nakatuon sa pinagmulang wika.

Layunin ng Pagsasalin

• Ayon kay Virgilio Almario, ang dalawang maituturing na pangkalahatang layunin sa pagsasalin ay imitasyon at reproduksyon.
• Imitasyon: paghahanap ng katumbas na salita para sa SL hanggang sa pagsisikap na gayahin ang anyo at himig ng orihinal na akda na may layuning maging matapat sa orihinal.
• Reproduksiyon: pagbibigay kalayaan at pleksibilidad sa proseso ng pagsasalin na maaaring mangahulugan ng pagsasapanahon o paglilipat ng orihinal túngo sa isang anyong ipinalalagay na mas ninanais basahin ng madla.

Kahalagahan ng Pagsasalin

• Nagpapayaman at nagpapaunlad sa wikang pambansa.
• Nakapagpapalawak ng kaisipan at kaalaman.
• Nakapagpapalapat ng madali sa kaalaman at kaisipan sa mga siyentipikong pananaliksik.
• Napalalawak ang bokabularyo ng pakikipag-ugnayan at pag-unawa sa karanasan.
• Nakapagpapakilala ng mga akdang makabuluhan sa mga bagong mambabasa.
• Nakapagpapairal ng kapangyarihan sa ugnayang pangkomersyo at kamulatang panrelihiyon.
• Nauunawaan at natutuhan ang mga bagong kaalamang panteknolohiya.
• Nakapagsusulong ng intelektuwalisasyon ng wikang pambansa.
• Nakapagbibigay-liwanag sa kasaysayan at kultura.
• Nakapaghahatid sa mabilis na daloy ng komunikasyon.
• Nakapagtitibay ng pagtanggap sa mga teorya, konsepto, at estratehiya sa pagsasalin.

Tungkulin ng Tagasalin

• Ayon kay Walter Benjamin, ang pagsasalin ay hindi umiiral upang mabigyan ang mga mambabasa ng pag-unawa sa kahulugan ng orihinal.
• Hindi nito dapat ihatid ang teksto sa mga mambabasa o maging madali, kundi mapanatili ang kaibahan nito sa orihinal.
• Ang tunay na tagapagsalin ay kasamang tagapaglikha ng may-akda, hindi lamang tagapaghatid ng mga tanda.
• Dapat mailabas ng tagasalin ang 'purong wika' ng pampanitikang likha sa ilalim ng ibang wika.
• Ang pagsasalin ay dapat na maging malinaw at nagtitiyak sa kaligtasan ng orihinal na gawa.
• Ayon kay Aurora Batnag, ang responsableng tagasalin ay may tatlong tungkulin: sa kanyang awtor, sa kanyang mga mambabasa, at sa kanyang sining.
  • Tapat sa awtor sa pamamagitan ng paglilipat ng tunay na mensahe at kahulugan.
  • Tapat sa mambabasa sa pamamagitan ng paghahatid ng tunay na kahulugan ng orihinal na awtor.
  • Tapat sa kanyang sining sa pamamagitan ng paglikha sa isang panibagong wika ng isang panibagong likhang sining.

Katangian ng Tagasalin

• Batay kina Nida, Savory, at Santiago, ang tagasalin ay dapat may sapat na kaalaman sa mga wikang kasangkot, sapat na kaalaman sa paksang isasalin, at sapat na kaalaman sa kultura.
• Ayon kay Etienne Dolet, dapat ganap na nauunawaan ng tagasalin ang diwa at kahulugan ng orihinal na awtor, may kaalaman sa simulaang wika at tunguhang wika, iwasan ang salita-sa-salitang pagtutumbas, gumamit ng karaniwang anyo ng pananalita, at piliin at isaayos ang mga angkop na salita.
• Dapat may sapat na kakayahan sa pampanitikang paraan ng pagpapahayag sa pagsasaling pampanitikan.
• Kinakailangan din ang sapat na kaalaman sa gramatika ng dalawang wikang kaugnay sa pagsasalin.

Mga Teorya at Metodo sa Pagsasalin

• May anim na dulog sa kontemporaryong teorya sa pagsasalin ayon kay Mathieu:
  • Sosyolingguwistikong Dulog: Ang kontekstong panlipunan ang nagtatakda kung ano ang kasalin-salin.
  • Komunikatibong Dulog: Kahulugan ang dapat isalin, hindi ang wika.
  • Hermenutikong Dulog: Ang bawat pakikipag-ugnayan ng tao ay isang pagsasalin.
  • Lingguwistikong Dulog: Nakatuon sa tekstong wika, istrukturalismo at pragmatiks.
  • Pampanitikang Dulog: Ang pagsasalin ay hindi dapat nakatuon sa lingguwistikong pagsipat kundi sa pampanitikan.
  • Semiotikong Dulog: Ang pagsasalin ay isang paraan ng pagbibigay-kahulugan sa teksto.
• Ang teoryang Dynamic Equivalence ni Eugene Nida ay nakilala noong 1980's sa Tsina (kilala rin sa tawag na Functional Equivalence) na may dalawang paraan bilang pangunahing direksyon at gabay sa pagsasalin: Formal Equivalence at Dynamic Equivalence.
  • Formal Equivalence: nakatuon sa porma at nilalaman ng mensahe.
  • Dynamic Equivalence: nakatuon sa mensaheng natatanggap ng mambabasa.
• Ayon kay Roman Jakobson, ang lahat ng pagpapahayag ay isang anyo ng pagsasalin na nahahati sa tatlong uri:
  • Intralingguwal: interpretasyon ng mga pasalitang tanda gamit ang ibang tanda sa isang wika.
  • Interlingguwal: interpretasyon ng mga pasalitang tanda gamit ang ibang wika.
  • Intersemiyotikong: interpretasyon ng mga pasalitang tanda gamit ang mga tanda ng mga sistema ng di-pasalitang tanda.
• Ayon kay Peter Newmark, kinakailangan tukuyin ang pamamaraang dulog na gagamitin at pagpapasailalim sa apat (4) na antas-proseso.
• Apat na Antas sa Pagsasalin:
  • Tekstuwal: nakatuon sa paglilipat sa gramatika ng orihinal na wika tungo sa patunguhang wika.
  • Reperensyal: tukuyin kung ano at para saan ang akda.
  • Kohesibo: inuugnay ang una at ikalawang antas.
  • Pagiging Likas: inaayon ang paggamit ng wika sa panahon ng patunguhang wika.
• Pamamaraan sa Pagsasalin:
  • Salita sa salita:May tunguhing lengguwahe (TL) kaagad sa ibaba ng simulaang lengguwahe (SL) ng mga salita.
  • Literal: Binibigyang halaga sa pamamaraang ito ang estrukturang panggramatika ng SL.
  • Matapat: Pinagsusumikapan na maisalin ang tiyak na kahulugang pangnilalaman (kontekstuwal) ng wikang isinasalin.
  • Semantik: Pangunahing pag-aalala ng pagsasalin ay upang ihatid ang kahulugan ng parirala at pangungusap
  • Adaptasyon: Ito ang pinakamalayang anyo ng pagsasalin.
  • Malaya : Karaniwang malayo ang saling pangnilalaman o porma mula sa orihinal
  • Idyomatiko: Layon nito na makita sa TL ang sinasabi ng SL sa paraang magiging madulas at natural ang daloy ng TL.
  • Komunikatibo: Pinagsisikapan sa paraang ito na maisalin ang nilalaman sa paraang katangga- tangap at nauunawaan ng mambabasa