Podcast Beta
Questions and Answers
Ano ang pangunahing pagkakaiba ng pormal at di-pormal na wika?
Sa anong antas ng wika ang pampanitikan ay nabibilang?
Ano ang layunin ng wika bilang instrumento ng komunikasyon?
Ano ang tawag sa mga barayti ng wika na nabubuo batay sa dimensyong heograpiko?
Signup and view all the answers
Alin sa mga sumusunod ang hindi kasama sa mga gamit ng wika?
Signup and view all the answers
Ano ang tawag sa mga salitang hindi kinikilala at ginagamit sa partikular na konteksto ng isang propesyon?
Signup and view all the answers
Ano ang hindi kategorizado bilang isang barayti ng wika?
Signup and view all the answers
Alin sa mga sumusunod ang hindi isang gamit ng wika?
Signup and view all the answers
Ano ang pangunahing layunin ng wikang Instrumental?
Signup and view all the answers
Ano ang isang halimbawa ng gamit ng wikang Regulatoryo?
Signup and view all the answers
Ano ang kahulugan ng salitang 'komunikasyon'?
Signup and view all the answers
Ano ang mga elemento ng komunikasyon?
Signup and view all the answers
Alin sa mga sumusunod ang tamang kahulugan ng komunikasyong intrapersonal?
Signup and view all the answers
Ano ang pangunahing katangian ng komunikasyong interpersonal?
Signup and view all the answers
Alin sa mga sumusunod ang halimbawa ng daluyan ng mensahe?
Signup and view all the answers
Ano ang layunin ng 'tugon o pidbak' sa proseso ng komunikasyon?
Signup and view all the answers
Ano ang pangunahing layunin ng Tanggol Wika na itinatag noong 2014?
Signup and view all the answers
Saan naganap ang konsultatibong forum na nagtatag ng Tanggol Wika?
Signup and view all the answers
Anong uri ng komunikasyon ang tinutukoy sa komunikasyong pampubliko?
Signup and view all the answers
Ano ang nilalaman ng “Posisyong Papel para sa Bagong CHED Curriculum” na inilabas noong Disyembre 7, 2012?
Signup and view all the answers
Anong araw nagsampa ng kaso ang Tanggol Wika sa Korte Suprema?
Signup and view all the answers
Ano ang pangunahing tema ng forum na ginanap noong Setyembre 23, 2016?
Signup and view all the answers
Ano ang layunin ng Kilos Na Para sa Makabayang Edukasyon (KMeD) na itinatag noong Agosto 25, 2017?
Signup and view all the answers
Alin sa mga sumusunod ang hindi bahagi ng komunikasyong pampubliko?
Signup and view all the answers
Ano ang pangunahing layunin ng resolusyon na inilakip ng PSLLF sa posisyong papel?
Signup and view all the answers
Alin sa mga sumusunod ang hindi kabilang sa mga nilalaman ng resolusyon?
Signup and view all the answers
Ano ang pananaw ng Kagawaran ng Filipino sa Ateneo de Manila tungkol sa wika?
Signup and view all the answers
Ano ang isinagawang posisyong papel ng Departamento ng Filipino at Panitikan ng UP?
Signup and view all the answers
Alin sa mga sumusunod na yunit ang hindi nabanggit sa mga posisyong papel na inilabas noong 2014?
Signup and view all the answers
Ano ang epekto ng CHED Memorandum Order No. 20 sa asignaturang Filipino?
Signup and view all the answers
Bakit mahalaga ang Filipino sa antas tersyarya ayon sa mga guro?
Signup and view all the answers
Alin sa mga sumusunod ang hindi nabanggit na paraan ng paglinang ng intelektwalisasyon ng Filipino?
Signup and view all the answers
Study Notes
Kahulugan at Kahalagahan ng Wika
- Ayon kay Webster, ang wika ay isang sistema ng komunikasyon sa pagitan ng mga tao sa pamamagitan ng mga pasulat o pasalitang simbolo.
- Para kay Gleason, ang wika ay isang masistemang balangkas ng mga sinasalitang tunog na pinipili at isinasaayos sa isang paraan na arbitraryo upang magamit ang mga tao sa isang kultura.
- Ang wika ay isang instrumento ng komunikasyon, nag-iingat at nagpapalaganap ng kaalaman, nagbubuklod ng bansa, at lumilinang ng malikhaing pag-iisip.
Antas ng Wika
- Ang pormal na wika ay binubuo ng mga salitang estandard na kinikilala ng nakararami, lalo na ng mga may pinag-aralan.
- Ang pambansang wika ang pinakagamiting antas ng wika dahil nauunawaan ito ng buong bansa.
- Ang pampanitikan naman ay ang pinakamataas na antas ng wika at ginagamit ng mga manunulat, dalubhasa, mananaliksik, at makata sa pagsulat.
- Ang di-pormal na wika naman ay ang mga salitang pang-araw-araw na ginagamit ng mga magkakaibigan at magkakakilala.
- Ang kolokyal ay may pagka di-pormal na ginagamit ng karamihan.
- Ang lalawiganin ay ginagamit sa isang partikular na pook, bayan, o lalawigan.
- Ang balbal ay mga salitang-kalye, salitang kanto, o salitang kansangan.
Barayti ng Wika
- Ang dayalek ay ang pagkakaiba-iba ng wika dahil sa heograpikal na dimensyon, may higit sa 400 na dayalek sa Pilipinas.
- Ang sosyolek naman ay ang pagkakaiba-iba ng wika dahil sa dimensyong sosyal, ito ay nakabatay sa mga pangkat panlipunan.
- Ang jargon ay mga tanging bokabularyo ng isang pangkat ng gawain.
- Ang Idyolek ay ang paraan ng paggamit ng wika ng bawat tao.
Gamit ng Wika
- Ang wika ay Instrumental kung ang sinasalita ay nakikiramay sa pangangailangan ng mga tao sa paligid.
- Ginagamit ito upang mangyari o maganap ang mga bagay-bagay.
- Ang wikang Regulatoryo ay gumagabay sa kilos at asal ng ibang tao.
- Itinuturing rin itong instruksiyon o pagkokontrol sa mga dapat gawin.
Komunikasyon
- Ang komunikasyon ay nagmula sa salitang Latin na "communis" na ang ibig sabihin ay "karaniwan" o "panlahat."
- Ito ay isang proseso ng pagpapalitan ng impormasyon na ginagawa sa pamamagitan ng mga karaniwang simbolo.
- Ayon kay Bernales, ito ay isang proseso ng pagpapadala at pagtanggap ng mensahe sa pamamagitan ng simbolo, maaaring berbal o di-berbal.
Elemento ng Komunikasyon
- Ang pinagmulan ng mensahe ay ang nagpadala ng mensahe.
- Ang mensahe ay ang ipinadalang salita o mensahe.
- Ang daluyan ng mensahe ay ang paraan ng paghahatid ng mensahe, maaaring sulat, telegrama, o elektronikong kagamitan.
- Ang tagatanggap ng mensahe ay tumatanggap ng mensahe.
- Ang tugon o pidbak ay ang sagot o reaksyon ng tagatanggap ng mensahe.
Uri ng Komunikasyon
- Ang komunikasyong intrapersonal ay ang komunikasyong pansarili, pag-iisip, pag-aalala, pagdama, at mga prosesong nagaganap sa ating internal na katauhan.
- Ang komunikasyong interpersonal ay tumutukoy sa komunikasyong nagaganap sa pagitan ng dalawang tao o sa isang tao at maliit na pangkat.
- Ang komunikasyong pampubliko ay ang uri ng komunikasyon na nangyayari sa pagitan ng isang tao at isang malaking pangkat.
Ang Pagtataguyod ng Wikang Pambansa sa Mataas na Antas ng Edukasyon at Lagpas Pa
- Natatag ang Tanggol Wika noong Hunyo 21, 2014 sa De La Salle University.
- Isa sa mga tagapagsalita sa konsultatibong forum ay si Dr. Bienvenido Lumbera, Pambansang Alagad ng Sining.
- Naging malaking bahagi sa pagtataguyod ang CHED Memorandum Order No. 20 series of 2013.
Maikling Kasaysayan ng Adbokasiya ng Tanggol Wika
- Noong 2011, sinimulan ng mga guro ng Filipino sa kolehiyo ang pagpapalaganap ng petisyon na humihiling sa CHED at DepEd na ipahinto ang implementasyon ng senior high school.
- Noong Oktubre 3, 2012, inilabas ng Departamento ng Filipino ng DLSU ang “Posisyong Papel para sa Bagong CHED Curriculum” na may pamagat na “Isulong ang Ating Wikang Pambansang Filipino, Itaguyod ang Konstitusyunal na Karapatan ng Filipino, Ituro sa Kolehiyo ang Filipino bilang Larangan at Asignaturang Mataas.”
- Noong Abril 15, 2015, nagsampa ng kaso ang Tanggol Wika sa Korte Suprema.
- Ang petisyon ng Tanggol Wika ay may 45 pahina, at naglalaman ng mga pangalan nina Dr. Bienvenido Lumbera, ACT Teachers Partylist, Anakpawis Partylist, Kabataan Partylist at mahigit 100 propesor sa iba't ibang kolehiyo at unibersidad.
- Noong Abril 21, 2015, naglabas ang Korte Suprema ng Temporary Restraining Order.
- Noong Setyembre 23, 2016, naglunsad ang Tanggol Wika ng isang forum sa P.U.P. para sa panunumbalik ng asignaturang Philippine History sa hayskul.
- Ang Kilos Na Para sa Makabayang Edukasyon (KMeD) ay itinatag noong Agosto 25, 2017 sa PUP.
Mga Posisyong Papel hinggil sa Filipino at Panitikan sa Kolehiyo
- Noong Mayo 31, 2013, naglabas ang Pambansang Samahan sa Linggwistika at Literaturang Filipino (PSLLF) ng resolusyong nagtataguyod sa pagpapanatili ng Filipino sa kolehiyo.
- Ang resolusyon ay inilakip ng PSLLF sa isang posisyong papel na isinumite sa CHED noong 2014.
- Ang “Pagtiyak sa Katayuang Akadeliko ng Filipino bilang Asignatura sa Antas Teryarya” ay isang akda ni Dr. Lakandupil Garcia.
- Ang nasabing resolusyon ay naglalaman ng paggigiit na hindi dapat patayin ang asignaturang Filipino sa kolehiyo dahil dito nagaganap ang intelektwalisasyon ng Filipino sa pamamagitan ng pananaliksik, malikhaing pagsulat, pagsasalin, at pagsasalitang pangmadla.
- Ang Departamento ng Filipino at Panitikan ng Pilipinas sa Unibersidad ng Pilipinas, Diliman ay naglabas din ng posisyong papel.
- Binibigyang-diin sa posisyong papel ng UP ang kahalagahan ng Filipino sa komunikasyong panloob, bilang wikang “susi ng kaalamang-bayan”.
- Noong 2014, iba't ibang unibersidad at samahan, tulad ng Polytechnic University of the Philippines, Manila, Samahan ng mga Dalubguro sa Filipino (SADAFIL), Samahan ng mga Batang Edukador ng Wikang Filipino at mga Sining sa Pilipinas, PUP Sentro sa Malikhaing Pagsulat, at PUP Ugnayan ng Talino at Kagalingan ay naglathala ng “Paninindigan ng Kagawaran ng Filipinolohiya ng Politeknikong Unibersidad ng Pilipinas”.
- Binibigyang-diin din ng mga posisyong papel na ito ang kahalagahan ng Filipino hindi lamang bilang midyum ng pagtuturo, kundi bilang isang disiplina.
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Related Documents
Description
Tuklasin ang mga aspeto ng wika, mula sa kahulugan nito hanggang sa iba't-ibang antas na umiiral. Alamin ang papel ng wika sa komunikasyon, kultura, at pag-unlad ng kaalaman. I-explore ang pormal, pambansa, pampanitikan, at di-pormal na wika.
