İşletmelerde Stratejik Yönetim

İşletmelerde Stratejik Yönetim

• Stratejik yönetim, şirketin amaç ve hedeflerine ulaşmak için bir işletmenin kaynaklarını planlı kullanımıdır.
• Rekabet yoksa stratejiye ihtiyaç olmazdı.
• Stratejik planlama, önemli bir amaca ulaşırken çok sayıda risk ve kaynak değerlendirmesini, risklere karşı koyma yollarını ve kaynakların etkin kullanımını içerir.
• Hiçbir şey; strateji, bağlılık, sabır ve hareket olmaksızın aniden elde edilemez. (James J. Mapes)

Örgütler

• Örgüt, iki veya daha fazla bireyin amaçlarını gerçekleştirmek için bir araya gelerek işbirliği yaptıkları gruplardır.
• Kar amacı güden ve kar amacı gütmeyen örgütler mevcuttur.

Yönetim

• Yönetim, bir işletmenin ve örgütün amaçlarını gerçekleştirmek için elindeki kaynakları (doğal, insan, sermaye, hammadde, makinalar vb.) etkili ve verimli olarak kullanması sürecidir.
• Yönetim, bir işletmenin veya örgütün kaynaklarını planlayarak, organize ederek, yürütüp kontrol ederek , etkili ve verimli bir şekilde kullanması ve amaçlarını gerçekleştirmesi sürecidir.

İşletme Yönetiminin İşlevleri

• Planlama: İşletmenin amaçlarının ve bu amaçlara erişebilmek için gerekli yol ve araçlarının belirlenmesi.
• Organize etme: Amaçlar, planlar ve araçlar belirlendikten sonra bunları gerçekleştirecek yapının tasarlanması, kurulması ve organizasyonu.
• Yürütme: İşletmenin amaçlara uygun olarak harekete geçirilmesi.
• Kontrol: İşlerin amaçlara, konulan yöntem, prosedür ve standartlara uygun olarak yapılıp yapılmadığının belirlenmesi ve gerektiğinde düzeltmeler yaparak işlerin amaç ve planlara uygun olarak yürütülmesinin sağlanması.

Yöneticiler

• Yöneticiler, yapılmasından sorumlu tutulmuş işlerde işletmeyi etkili ve verimli bir şekilde amaçlarına ulaştırmakla görevli kişilerdir.
• Üst, orta ve alt düzey yöneticiler vardır.

İşletmelerin Stratejik Yönetimi

• İşletmenin genelde günlük ve olağan işlerinin yönetimi ile değil, "uzun dönemde yaşamını sürdürebilmesini mümkün kılacak ve ona rekabet üstünlüğü ve ortalama kar üzerinde getiri sağlayabilecek” işlerin yönetimi ile ilgilidir.

Meslekler

• Hangi meslekler gelecekte varlığını devam ettirecek?
• Hangi meslekler ilerde olmayacak ?

Kuşaklar

• Sessiz Kuşak (1924-1945)
• Baby Boomer (1946-1964)
• X Kuşağı (1965-1979)
• Y Kuşağı (1980-1995)
• Z kuşağı (1996-2010)
• Alfa kuşağı (2010-2025)
• Beta (2025)
• Gama
• Delta

Alfa Kuşağı

• Beş yıl içinde yaklaşık 2 milyara ulaşacak nüfusu ile tarihteki en büyük popülasyona sahip kuşak olacak ve geleceği şekillendirecek.
• Teknolojiye hızlı uyum sağlayabilen bir kuşak.

Zaman Ulaşımı

• 50 milyon kullanıcıya ne zaman ulaşırız?:
• 38 yıl (radio)
• 13 yıl (TV)
• 4 yıl (iPod)
• 3 yıl (internet)
• 1 yıl (Facebook)
• 9 ay (Twitter)
• 19 gün (Pokemon)

Yaklaşımlar

• Beyaz Yakalılar
• Mavi Yakalılar
• Açık Yakalılar

İş Dünyası

• İş Dünyasında;
• Üretimin Payı...
• Hizmetler Sektörünün Payı...

Dünyanın En Büyük Şirketleri

• Apple, Microsoft, Alphabet, Amazon, Nvidia, Tesla, Meta Platforms, TSMC

Dünyanın En Büyük Markaları

• Sıra, Marka, Ülke, İş kolu, Marka değeri (milyar $).

Strateji

• Strateji, işletmelerin hayati çıkarlarını geliştirmek/garantiye almak için insan ve kaynakları kontrol etmek ve bunlardan en fazla faydayı sağlamak üzere bir plan dahilinde hareket etmek olarak bilinir.

Stratejik Yönetimin Unsurları

• "Uzun Dönem"deki faaliyetlere ve "Nihai Sonuçlara” yoğunlaşan bir işletme yönetimi sürecidir.
• “Yaşamını sürdürebilmek için” kendisini tehdit eden çevre unsurlarını inceleyerek uygun önlemler alınması.
• Bilgi toplama, analiz etme, karar verme ve uygulamayı kapsayan "analitik bir süreç".
• Etkili ve verimli olmayı amaçlar.
• Yönetimin dört işlevini (planlama, organize etme, yürütme, kontrol) kullanır.

Stratejik Yönetim Evreleri

• Stratejik Planlama Evresi; dışa dönük planlama olup, arzulanan amaçlara ulaşmak için dış çevrenin her unsuru incelenerek geleceğin şekillendirilmeye çalışılması.
• Stratejik Yönetime Geçiş; işletmenin çevresiyle ilişkisinin ötesinde, geleceği yaratmak için işletmenin unsurları, işlevleri ve yönetim sürecinin evrelerini (planlama, organizasyon, yürütme, kontrol) bütüncül bir yaklaşımla, uzun dönemde ele alarak yeni bir anlam taşımaktadır.

Stratejik Yönetim Evreleri (Diğer)

• Amaçlanan stratejiler: tepe yöneticilerinin rasyonel düşünce sisteminde analitik yaklaşımla hazırladıkları, olmasını arzu ettikleri stratejilerdir.
• Gerçekleşen stratejiler: amaçlanan stratejilerin pratikte uygulanabilen bölümüdür.
• Oluşan stratejiler: yöneticilerin düşündükleriyle ilgisi olmayan, faaliyet süreci sırasında kendiliğinden oluşan stratejilerdir.

Stratejik Yönetim İle İlgili Terim ve Kavramlar

• Planlama: İşletmenin amaçlarının ve bu amaçlara erişebilmek için gerekli yol ve araçların belirlenmesi.
• Amaçlar: Belirlediğimiz ve varmak istediğimiz sonuçlar.
• Plan: Planlama süreci içinde amaçlara varmak için belirlenmiş kararlar topluluğu.
• Strateji: Rakiplerin faaliyetlerini de inceleyerek, amaçlara varmak için belirlenmiş nihai sonuca odaklı, uzun dönemli, dinamik kararlar topluluğudur.
• Taktik: Stratejilerin uygulanması süresinde karşılaşılan rekabete ve değişen şartlara uygun olarak yapılan dinamik, genellikle nihai sonuca odaklı olmayan ve daha kısa dönemleri kapsayan, olası rakip davranışlarını dikkate alan faaliyetler ve kararlardır.
• Politika: Örgütlerde arzulanan amaçlara ulaşılabilmesi için belirlenen stratejilerin uygulanması sürecinde, çalışanların vermesi gerekli olan kararlara ve yapılması gerekli faaliyetlere yol gösteren düşünce tarzıdır.

Ek Bilgiler

• Modernist görüş açısından stratejik yönetim, işletmenin uzun dönemde yaşamını devam ettirebilmek, sürdürülebilir rekabet üstünlüğü ve ortalama kar üzerinde getiri sağlayabilmek amacıyla, elindeki kaynakları (doğal, insan, sermaye, altyapı, hammadde, vb.) etkili ve verimli olarak kullanımıdır.
• Algılanan çevredeki belirsizlik düzeyi ve stratejik modeller: İşletmenin içinde bulunduğu çevrenin değişik karmaşıklık derecelerinde bulunabileceğini, stratejilerin bu koşullara uyacak şekilde hazırlanmış olması gerektiğini ve karşılaşılan çevresel koşullara uygun strateji süreçlerinin geliştirmesini önermektedir.
• Yüksek belirsizlik ve aşırı rekabet durumlarında stratejik manevralar modeli: Aşırı rekabet ortaminda işletmelerin uzun dönemde rekabet üstünlüklerini devamlı olarak sürdüremeyeceklerini ileri sürmektedir. Stratejistlerin sıçramalarla sürdürülebilir üstünlükler devam ettirmesini önermektedir.