İş Hukuku: İşverenin Borçları

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson
Download our mobile app to listen on the go
Get App

Questions and Answers

Aşağıdakilerden hangisi iş sözleşmesinde işverenin borçlarından biri değildir?

  • Sendika kurma borcu (correct)
  • Ücret ödeme borcu
  • Eşit davranma borcu
  • İşçiyi gözetme borcu

Genel anlamda ücretin tanımı aşağıdakilerden hangisidir?

  • İşçinin kıdemine göre belirlenen, ayni olarak ödenen tutar.
  • İşçinin eğitim seviyesine göre belirlenen, sosyal yardımlarla desteklenen tutar.
  • Bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutar. (correct)
  • İşçinin mesai saatlerine göre hesaplanan, döviz cinsinden ödenen tutar.

Asgari ücretin belirlenme süreciyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

  • Asgari ücret, işveren sendikaları tarafından belirlenir ve her yıl düzenli olarak güncellenir.
  • Asgari ücret, işçi sendikaları tarafından belirlenir ve iki yılda bir güncellenir.
  • Asgari ücret, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından belirlenir ve üç yılda bir güncellenir.
  • Asgari ücret, Bakanlıkça Asgari Ücret Tespit Komisyonu aracılığı ile belirlenir ve en geç iki yılda bir güncellenir. (correct)

Ücrete ilişkin temel ilkelerden hangisi yanlıştır?

<p>Ücret, iş sözleşmelerinde aksi belirtilse dahi her zaman ayda iki kez ödenir. (B)</p> Signup and view all the answers

Bir işçinin ücreti ödenmediği durumda, işçinin hakları ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

<p>İşçi, zamanaşımı süresinde ücretinin ödenmesini talep/dava edebilir ve ücretin ödenmemesi halinde ödenmeyen ücret için mevduata uygulanan en yüksek faiz talep edilebilir. (A)</p> Signup and view all the answers

Ücreti ödeme gününden itibaren yirmi gün içinde mücbir bir neden dışında ödenmeyen işçi hangi hakkını kullanabilir?

<p>İş görme borcunu yerine getirmekten kaçınma (C)</p> Signup and view all the answers

İşçinin iş görmekten kaçınma hakkı ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

<p>Bu işçilerin yerine yeni işçi alınabilir ve bu işler başkalarına yaptırılabilir. (D)</p> Signup and view all the answers

İşverenin işçiyi koruma ve gözetme borcu kapsamında aşağıdakilerden hangisi yer almaz?

<p>İşçinin özel hayatını gözetleme (D)</p> Signup and view all the answers

İşverenin işçiyi koruma borcu kapsamında iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili hangi yükümlülüğü bulunmaktadır?

<p>İşyerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak (C)</p> Signup and view all the answers

İşverenin eşit davranma yükümlülüğü ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

<p>İşveren, biyolojik veya işin niteliğine ilişkin sebepler zorunlu kılmadıkça, bir işçiye cinsiyet veya gebelik nedeniyle doğrudan veya dolaylı farklı işlem yapamaz. (C)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi işverenin eşit davranma yükümlülüğüne aykırı bir davranıştır?

<p>Aynı işi yapan kadın ve erkek çalışanlara farklı ücret ödenmesi (D)</p> Signup and view all the answers

İş ilişkisinde veya sona ermesinde işverenin eşit davranma yükümlülüğüne aykırı davranması durumunda, işçinin talep edebileceği tazminat miktarı ne kadardır?

<p>Dört aya kadar ücreti tutarında (B)</p> Signup and view all the answers

İşverenin işçiyi gözetme borcu çerçevesinde, işçinin kişiliğini koruma yükümlülüğü hangi durumlarda daha fazla önem kazanır?

<p>İşçinin psikolojik ve cinsel tacize uğraması durumunda (B)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi işverenin işçiyi gözetme borcu kapsamında alması gereken önlemlerden biri değildir?

<p>İşçilerin özel hayatlarına ilişkin detaylı bilgi toplamak (C)</p> Signup and view all the answers

İş sözleşmesinin sona ermesi durumunda, işverenin ücret ödeme borcu ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

<p>İşveren, işçinin ücreti ile sözleşme ve kanundan doğan alacaklarının tamamını ödemekle yükümlüdür. (B)</p> Signup and view all the answers

İşverenin eşit davranma yükümlülüğü kapsamında, aşağıdaki durumlardan hangisi ayrımcılık oluşturmaz?

<p>Yeterli performansı göstermeyen bir çalışanın, performansı nedeniyle terfi ettirilmemesi. (C)</p> Signup and view all the answers

Bir işyerinde, çalışanların çoğunluğunun belirli bir dili konuşması nedeniyle, diğer dilleri konuşan bir çalışanın dışlanması ve ayrımcılığa maruz kalması hangi işveren yükümlülüğünün ihlali anlamına gelir?

<p>Eşit davranma yükümlülüğü (A)</p> Signup and view all the answers

İşveren, işçinin iş görmekten kaçınma hakkını kullanması durumunda, aşağıdakilerden hangisini yapamaz?

<p>İşçinin yerine yeni bir işçi alamaz. (C)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi işverenin işçiyi koruma ve gözetme borcu kapsamındaki yükümlülüklerinden değildir?

<p>İşçinin özel sağlık sigortasını karşılama (B)</p> Signup and view all the answers

İşveren, işçinin ücretini zamanında ödemediğinde, işçinin hangi yasal yollara başvurma hakkı vardır?

<p>İş mahkemesinde dava açma ve iş sözleşmesini haklı nedenle feshetme (D)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Ücret nedir?

Bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutardır.

Asgari Ücret nedir?

İş sözleşmesi ile çalışan her türlü işçinin talep edebileceği, asgari sınırları belirlenen ücret türüdür.

Ücret nasıl ödenir?

Ücret kural olarak Türk parası ile ödenir.

Ücret ne sıklıkla ödenir?

Ücret en geç ayda bir ödenir, ancak iş sözleşmeleri ile bu süre kısaltılabilir.

Signup and view all the flashcards

Sözleşme bitiminde ödeme?

İş sözleşmesi sona erdiğinde, işçinin ücreti ve diğer alacakları ödenmelidir.

Signup and view all the flashcards

Ücret alacaklarında zamanaşımı?

Ücret alacaklarında zamanaşımı süresi beş yıldır.

Signup and view all the flashcards

Ödenmeyen ücretin sonucu?

İşçi, zaman aşımı süresinde ödenmemiş ücretini talep edebilir ve yüksek faiz isteyebilir.

Signup and view all the flashcards

Ücret ödenmezse fesih?

İşçi, ücreti ödenmediği takdirde iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir.

Signup and view all the flashcards

Ödememenin cezası?

İşveren, ücreti ödemediği takdirde idari para cezasına çarptırılır.

Signup and view all the flashcards

İş görmeme hakkı?

İşçi, ücreti ödenmediği zaman iş görmekten kaçınma hakkına sahiptir.

Signup and view all the flashcards

Ne zaman iş bırakılabilir?

Ücreti 20 gün içinde ödenmeyen işçi, iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabilir.

Signup and view all the flashcards

İşverenin koruma borcu?

İşverenin, işçinin yaşam ve vücut bütünlüğünü koruma borcu vardır. İş sağlığı ve güvenliği önlemleri almalıdır.

Signup and view all the flashcards

Kişiliği koruma borcu?

İşveren, işçinin kişiliğini korumak, saygı göstermek ve tacizi önlemekle yükümlüdür.

Signup and view all the flashcards

Ayrımcılık yasağı?

İş ilişkisinde dil, ırk, cinsiyet gibi nedenlerle ayrım yapılamaz.

Signup and view all the flashcards

Çalışma süresine göre ayrım?

Esaslı sebepler olmadıkça, tam ve kısmi süreli çalışan işçiler arasında fark gözetilemez.

Signup and view all the flashcards

Cinsiyet ayrımcılığı yasağı?

Biyolojik veya işin niteliği zorunlu kılmadıkça, cinsiyet veya gebelik nedeniyle ayrım yapılamaz.

Signup and view all the flashcards

Eşit işe eşit ücret?

Aynı iş için cinsiyet nedeniyle daha düşük ücret verilemez.

Signup and view all the flashcards

Ayrımcılık sonucu?

Ayrımcılık yapılması halinde işçi, tazminat ve yoksun kaldığı hakları talep edebilir.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

İş Sözleşmesinde İşverenin Borçları

  • İşverenin iş sözleşmesinden doğan başlıca borçları şunlardır: ücret ödeme, işçiyi gözetme, eşit davranma, araç-gereç sağlama, buluş yapan işçiye bedel ödeme ve özlük dosyası düzenleme.

Ücret Ödeme Borcu

  • Ücret, bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutardır.
  • Asgari ücret, iş sözleşmesi ile çalışan her işçinin talep edebileceği ve asgari sınırları en geç iki yılda bir Bakanlıkça belirlenen ücrettir.

Ücrete İlişkin Temel İlkeler

  • Ücret kural olarak Türk parası ile ödenir.
  • Ücret en geç ayda bir ödenir; ancak iş veya toplu iş sözleşmeleri ile bu süre bir haftaya kadar indirilebilir.
  • İş sözleşmesi sona erdiğinde, işçinin ücreti ile sözleşme ve kanundan doğan alacakları ödenmelidir.
  • Ücret alacaklarında zamanaşımı süresi beş yıldır.

Ücretin Ödenmemesi Halinde

  • İşçi, zamanaşımı süresi içinde ödenmeyen ücretini talep/dava edebilir ve bu durumda ödenmeyen ücrete mevduata uygulanan en yüksek faiz uygulanır (İş K. m. 34).
  • İşçi, ücretin ödenmemesi durumunda iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir.
  • Ücretini ödemeyen işveren hakkında idari para cezası uygulanır.
  • İşçi, ücreti ödenmediği takdirde iş görmekten kaçınma hakkını kullanabilir.

İşçinin İş Görmekten Kaçınma Hakkı

  • Ücreti, ödeme gününden itibaren yirmi gün içinde mücbir bir neden dışında ödenmeyen işçi, iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabilir.
  • İş görmeme eylemi toplu bir nitelik kazansa bile grev olarak değerlendirilemez.
  • Bu işçilerin iş sözleşmeleri, çalışmadıkları gerekçesiyle feshedilemez, yerlerine yeni işçi alınamaz ve bu işler başkalarına yaptırılamaz.

İşverenin İşçiyi Koruma ve Gözetme Borcu

  • İşveren, işçinin yaşam ve vücut bütünlüğünü korumakla yükümlüdür.
  • İşveren, işyerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almalı ve araç gereçleri eksiksiz bulundurmalıdır (TBK m. 417/II).
  • İşveren, hizmet ilişkisinde işçinin kişiliğini korumak ve saygı göstermekle yükümlüdür.
  • İşveren, işyerinde dürüstlük ilkelerine uygun bir düzen sağlamalı, işçilerin psikolojik ve cinsel tacize uğramamaları için gerekli önlemleri almalıdır (TBK m. 417/I).

İşverenin Eşit Davranma Yükümlülüğü

  • İş ilişkisinde dil, ırk, renk, cinsiyet, engellilik, siyasi düşünce, felsefi inanç, din ve mezhep gibi nedenlerle ayrım yapılamaz.
  • İşveren, haklı sebepler olmadıkça tam süreli çalışana karşı kısmi süreli çalışana veya belirsiz süreli çalışana karşı belirli süreli çalışana farklı işlem uygulayamaz.
  • İşveren, biyolojik veya işin niteliğine ilişkin zorunlu sebepler olmadıkça, iş sözleşmesinin yapılması, şartlarının oluşturulması, uygulanması veya sona ermesinde cinsiyet veya gebelik nedeniyle doğrudan veya dolaylı ayrım yapamaz.
  • Aynı veya eşit değerde bir iş için cinsiyet nedeniyle daha düşük ücret belirlenemez.
  • Cinsiyetinden dolayı özel koruyucu hükümlerin uygulanması, daha düşük ücret uygulanmasını haklı çıkarmaz.
  • İş ilişkisinde veya sona ermesinde yukarıdaki hükümlere aykırı davranılması halinde işçi, dört aya kadar ücreti tutarında bir tazminatın yanı sıra mahrum kaldığı diğer haklarını da talep edebilir.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

More Like This

İŞ Hukuku Chapter 5
28 questions
İş Hukuku Ders Notları
20 questions
İş Hukuku Temel Kavramlar
19 questions
Use Quizgecko on...
Browser
Browser