Podcast Beta
Questions and Answers
Göz izleme cihazları hangi tür veriler hakkında kullanıcıları izler?
Ürün X'in kullanılabilirliğini ölçmek için hangi ölçütler kullanılmıştır?
Etkililik, verimlilik, memnuniyet
Bilişsel Modelleme nedir?
False
GOMS hangi kavramların kısaltmasıdır? ______, ______, ______, ______
Signup and view all the answers
Gestalt teorisine göre hangi tasarım kuralları bulunmaktadır?
Signup and view all the answers
PARC prensiplerinin kısaltması nedir?
Signup and view all the answers
Erişilebilirlik, herkesin yaşam etkinliklerine katılımını engellemek için gereklidir.
Signup and view all the answers
WCAG 2.0 hangi standartlara dayanmaktadır? (Web Content Accessibility Guidelines - Web İçeriği Erişilebilirlik Kılavuzu)
Signup and view all the answers
Göz izleme cihazları hangi veriler hakkında objektif bilgi sağlar?
Signup and view all the answers
Nielsen'in Sezgiselleri neleri içerir?
Signup and view all the answers
CogTool, kullanıcıların bir arayüzle etkileşimini modelleyen kapalı kaynak kodlu bir araçtır.
Signup and view all the answers
Gestalt psikolojisi, görsel bilginin _ ve organize edilmesi konusunu inceler.
Signup and view all the answers
Görsel tasarımında kullanılan dört temel prensip hangileridir?
Signup and view all the answers
WCAG 2.0'a göre, hangi seviyelerden oluşmaktadır?
Signup and view all the answers
Erişilebilirlik Neden Önemlidir? Türkiye nüfusunun %12'sinin __________ olduğu belirtilmektedir.
Signup and view all the answers
Erişilebilirlik Faktörleri arasında Pencere Kontrolü Standartları bulunmamaktadır.
Signup and view all the answers
Gestalt teorisine göre tasarım kuralı olarak kabul edilen bir prensip neyse, ondan bir örnek veriniz.
Signup and view all the answers
PARC, görsel tasarımı dengelemek ve çekici hale getirmek için kaç temel prensibi içerir?
Signup and view all the answers
Hangi tasarım prensibi, ilgili öğeleri bir araya getirerek ve alakasızları ayırarak görsel hiyerarşi oluşturmayı amaçlar?
Signup and view all the answers
Erişilebilirlik, herkesin yaşam etkinliklerine katılımını engelleyebilecek etmenlerin ortadan kaldırılmasını sağlar.
Signup and view all the answers
WCAG 2.0, Web İçeriği Erişilebilirlik Kılavuzu'nun kısaltmasıdır. WCAG 2.0 kaç kriterden oluşmaktadır?
Signup and view all the answers
Kullanılabilirlik ölçütlerinden biri olan 'Başarı Oranı' neyi ölçer?
Signup and view all the answers
Gestalt psikolojisine göre, 'birleştirilmiş bütünlük' kavramı neyi ifade eder?
Signup and view all the answers
Cognitive Modeling, kullanıcının bir görevi ne kadar zamanda yapacağını tahmin eder.
Signup and view all the answers
KLM'nin temel operatörlerinden biri 'Mental' operatördür ve bir fiziksel hareketi yaparken ________ hazırlık yapar.
Signup and view all the answers
Kullanılabilirlik ölçütleri nelerdir?
Signup and view all the answers
Bilişsel Modelleme neleri analiz eder?
Signup and view all the answers
Gestalt psikolojisi, görsel bilginin algılanması ve organize edilmesi ile ilgili bir araştırma alanıdır.
Signup and view all the answers
KLM, ______'in açılımı nedir?
Signup and view all the answers
Görsel tasarım alanında kullanılan Gestalt prensipleri nelerdir?
Signup and view all the answers
Görsel tasarımında kullanılan PARC prensiplerinden hangisi ilgili öğeleri bir araya getirerek ve alakasızları ayırarak görsel hiyerarşi oluşturmayı sağlar?
Signup and view all the answers
Web tasarımında erişilebilirlik neden önemlidir?
Signup and view all the answers
WCAG - AAA seviyesinde, bir internet sitesinde bir saniyede _____ kereden fazla yanıp sönen öğeler yer almamalıdır.
Signup and view all the answers
Erişilebilirlik Faktörleri ile ilgili eşleştirme yapınız:
Signup and view all the answers
Kullanılabilirlik ölçütleri nelerdir?
Signup and view all the answers
Gestalt psikolojisi, görsel bilginin algılanması ve organize edilmesi üzerine odaklanır.
Signup and view all the answers
Gestalt psikolojisi hangi yüzyılda geliştirilmiştir?
Signup and view all the answers
CogTool, ___________ davranışlarını simule eden bir araçtır.
Signup and view all the answers
Gestalt teorisi doğrultusunda oluşturulan tasarım kurallarından biri hangisidir? (Yasaların isimlerinden birini yazınız)
Signup and view all the answers
PARC görsel tasarım prensiplerinden biri hangisidir?
Signup and view all the answers
Erişilebilirlik, yaşam etkinliklerine katılımı engelleyebilecek etmenlerin ortadan kaldırılmasını sağlar.
Signup and view all the answers
WCAG 2.0, Web İçeriği Erişilebilirlik Kılavuzu'nun kısaltmasıdır. WCAG 2.0 kaç kriterden oluşmaktadır? Cevabınızda rakam kullanınız.
Signup and view all the answers
Study Notes
İnsan-Bilgisayar Etkileşimi
- Göz hareketlerini izleme cihazları, kullanıcıların nereye ve ne kadar süre baktıkları hakkında objektif ve nicel veriler sağlar.
- Bilgiyi arama davranışları, en fazla odaklanılan noktaları keşfetme ve kullanıcılar ve tasarımlar arasında karşılaştırma yapma konularında kullanılır.
Kullanılabilirliği Belirleyen Faktörler
- Etkililik-verimlilik-memnuniyet: Ürün X, kullanıcıların %70'i tarafından, ek bir eğitim gerektirmeksizin, bütün görevleri %95 doğrulukla, var olan diğer uygulamanın kullanımından %25 daha hızlı ve en azından eşit seviyede memnuniyet göstererek kullanılmaktadır.
Nielsen'in Sezgiselleri
- Sistem durumunun görünürlüğü
- Sistem ile gerçek dünyanın eşleşmesi
- Kullanıcı kontrolü ve özgürlük
- Tutarlılık ve standartlar
- Hataları önleme
- Hatırlamak yerine tanıma (ya da Hafıza yükünün en aza indirilmesi)
- Esneklik ve kullanım verimliliği
- Estetik ve sade tasarım
- Hatadan kurtulma
- Yardım ve dokümantasyon
Bilişsel Modelleme
- Kullanıcıların görevleri nasıl yaptıklarını psikoloji deneyleri ve prensipleri ile geliştirilen hesaplamalı modelle analiz eder
- Kullanılabilirlik yaklaşımlarını bilişsel bilimler ile zenginleştirir
- Kullanıcının bir görevi ne kadar zamanda yapacağını tahmin eder
- Kullanıcının görevleri hangi adımlarla gerçekleştirdiğini gösterir
- Uygulamaların nasıl daha iyileştirilebileceğini gösterir
- Tasarım kararlarının alınmasına destek olur
- Tasarımın karmaşık/sorunlu noktalarını ortaya çıkarır
KLM Keystroke Level Model
- Altı adet operatör bulunur: Motor operatörler (K, P, H, D), Bilişsel (Mental) operatör ve Sistem tepki operatörü (R)
- CogTool açık kaynak kodlu hazırlanan ya da hazırlanmış bir arayüzde kullanıcıların nasıl davranacagını/davrandıgını modelleyen bir araçtır
Görsel Algı Prensipleri
- Gestalt psikolojisinin teorisi doğrultusunda yapılan araştırmalar sonucunda bir dizi tasarım kuralı oluşturulmuştur
- Bu prensiplerin tasarım ve kullanılabilirlik ile olan ilişkisini ortaya koymak ve PARC (Proximity, Alignment, Repetition, Contrast) temel görsel tasarım prensipleri oluşturulur
Uyumlu (Responsive) Tasarım
- Problemin çözümünde, önce mobil için tasarla yaklaşımı kullanılır
- Açık kaynaklı responsive tasarım araçları: Bootstrap, Foundation, Semantic UI, Materialize, Respond.js, Minify, Normalize.css, BrowserSync
Erişilebilirlik
- Herhangi bir ürünün, servisin, hizmetin, teknolojinin ya da ortamın herkes tarafından ulaşılabilir ve kullanılabilir olması
- Herkesin yaşam etkinliklerine katılımını engelleyebilecek etmenlerin ortadan kaldırılması
- Tavsiye edilen bir tercih değil, yasal zorunluluk
Dünyada Erişilebilirlik
-
Amerika Birleşik Devletleri, "Section 508 of the Rehabilitation Act" internet sitelerinin erişilebilir olmasını zorunlu kılan kanun
-
İngiltere, 2006 yılında Engelli Hakları Komisyonu (Disability Rights Commission, DRC) ve İngiliz Standartlar Enstitüsü (British Standards Institution, BSI) engelliler için PAS 78 standardını hazırlamışlardır
-
Erişilebilirlik üzerine olan yaklaşımlar ülkeden ülkeye değişiklik göstermesine rağmen ISO/IEC 40500:2012 uluslararası standartdır### Erişilebilirlik Hakkında Dava
-
Ocak 2006'da, web sitesi sahibi, tespit edilen sorunları düzeltmeyi reddetti.
-
Görme Engelliler Birliği, web sitesi sahibine karşı dava açtı.
-
Dava sonucunda, web sitesi sahibi 6 milyon dolar tazminat ödemeye mahkum edildi.
WCAG 2.0 Standardı
- ISO/IEC 40500:2012 standardı / WCAG 2.0 (Web Content Accessibility Guidelines - Web İçeriği Erişilebilirlik Kılavuzu)
- WCAG 2.0 61 kriterden oluşmaktadır.
- 3 Düzey: A Düzeyi (25 kriter), AA Düzeyi (13 kriter) ve AAA Düzeyi (23 kriter)
- A-temel; AA-tavsiye edilen; AAA-en ideal
WCAG 2.0 - A Seviyesi
- Ses ve video öğelerinin alternatifleri (altyazı, transcript) bulunmalıdır.
- İçeriklerin metinsel alternatifleri verilmelidir.
- Ses öğeleri kullanıcılar tarafından kontrol edilebilir olmalıdır.
- İşlemler klavye ile erişilebilir olmalıdır.
- İçerikler mantıksal olarak sıralanmalıdır.
WCAG 2.0 - AA Seviyesi
- 13 Madde
- Canlı yayın altyazısı.
- Video öğeleri için sesli açıklamalar.
- İnternet sitesi içeriklerine farklı yollarla erişim sağlanabilmelidir.
- İmleç görünür ve ayırt edilebilir olmalıdır.
- Hukuki ya da mali sonuçları olan işlemlerde kullanıcıların hata yapma oranı azaltılmalıdır.
WCAG 2.0 - AAA Seviyesi
- 23 Madde
- Sesli içeriklerin işaret dili çevirisi.
- Video öğelerinin detaylı alternatifleri.
- Arka plan sesleri dikkatli kullanılmalıdır.
- Kullanıcıların acil durumlar dışındaki güncellemeleri kapatabilmesi.
- İnternet sitelerinde bir saniyede 3 kereden fazla yanıp sönen öğeler yer almamalıdır.
Erişilebilirlik Faktörleri
- Metin Standartları
- Renk Standartları
- İmaj ve İmaj Haritası Standartları
- Ses Standartları
- Çoklu Ortam Öğeleri Standartları
- Bağlantı Standartları
- Form Standartları
- Veri Tablosu Standartları
- Çerçeve Standartları
- Betik (Script) Plug In ve Applet Standartları
- Pencere Kontrolü Standartları
- Sayfa Yapısı / İçeriği Standartları
Kontrol Araçları Örnekler
- achecker.ca/checker/index.php
- www.cynthiasays.com
- www.userlight.com/apps/mwac/
- cksource.com/accessibility-checker/
- dynomapper.com/blog/27-accessibility-testing/
- www.w3.org/WAI/ER/tools/ (W3 Kaynakları)
- kamis.gov.tr (TÜBİTAK BİLGEM - Rehber)
İnsan-Bilgisayar Etkileşimi
- Göz hareketlerini izleme cihazları, kullanıcıların nereye ve ne kadar süre baktıklarına ilişkin objektif ve nicel veriler sağlar.
- Bilgi arama davranışlarını ve en fazla odaklanılan noktaları keşfetmek mümkün.
- Kullanıcılar ve tasarımlar arasında karşılaştırma yapmak mümkün.
Kullanılabilirliği Belirleyen Faktörler
- Etkililik, verimlilik, memnuniyet
- Ürün X'in örneğinde, kullanıcıların %70'i tarafından, ek bir eğitim gerektirmeksizin, bütün görevleri %95 doğrulukla, var olan diger uygulamanın kullanımından %25 daha hızlı ve en azından eşit seviyede memnuniyet göstererek kullanıldığını gösterir.
Nielsen'in Sezgiselleri
- Sistem durumunun görünürlüğü
- Sistem ile gerçek dünyanın eşleşmesi
- Kullanıcı kontrolü ve özgürlük
- Tutarlılık ve standartlar
- Hataları önleme
- Hatırlamak yerine tanıma (ya da Hafıza yükünün en aza indirilmesi)
- Esneklik ve kullanım verimliliği
- Estetik ve sade tasarım
- Hatadan kurtulma
- Yardım ve dokümantasyon
Bilişsel Modelleme
- Kullanıcıların görevleri nasıl yaptıklarını psikoloji deneyleri ve prensipleri ile geliştirilen hesaplamalı modelle analiz edilir
- Kullanılabilirlik yaklaşımlarını bilişsel bilimler ile zenginleştirir
- Kullanıcının bir görevi ne kadar zamanda yapacağını tahmin eder
- Kullanıcının görevleri hangi adımlarla gerçekleştirdiğini gösterir
- Uygulamaların nasıl daha iyileştirilebileceğini gösterir
- Tasarım kararlarının alınmasına destek olur
- Tasarımın karmaşık/sorunlu noktalarını ortaya çıkarır
KLM Keystroke Level Model
- Altı adet operatör vardır:
- Motor operatörler (K, P, H, D)
- Bilişsel (Mental) operatör
- Sistem tepki operatörü (R)
Dokunmatik Ekran Arayüzlerinin Kullanılabilirliğinin Bilişsel Modelleme ve Son Kullanıcı Testleri ile Analizi ve Karşılaştırması
- Araştırma amacı, Turkcell Cüzdan mobil uygulamasını kullanırken 10 katılımcının bilişsel süreçlerini incelemek ve uygulamanın kullanılabilirliğini değerlendirmektir.
- Araştırma yöntemi, CogTool adlı bilişsel modelleme aracı kullanılır.
Gestalt Teorisi
- Görsel bilgilerin algılanması, sınıflandırılması ve organize edilmesi konuda en önemli araştırmalar Gestalt psikologlarınca gerçekleştirilmiştir.
- Organizasyon, yapılandırma anlamındadır.
- Gestalt psikolojik bir terim olarak “birleştirilmiş bütünlük” anlamı taşımaktadır.
- İnsanların görsel öğeleri gruplandırma eğilimlerini veya prensipler uygulandığında elde edilen “birleştirilmiş bütünlük” olgusunu açıklamaya çalışmaktadır.
Uyumlu (Responsive) Tasarım
- Ürün ve Ekran Çeşitliliği problemine çözüm olarak Önce Mobil için Tasarla yaklaşımı öne sürülür.
- Açık Kaynaklı Responsive Tasarım Araçları (Bootstrap, Foundation, Semantic UI, Materialize) ve kütüphaneler (Respond.js, Minify, Normalize.css) kullanılarak web sayfaları farklı ekran boyutlarına göre uyarlanabilir.
Erişilebilirlik
-
Herhangi bir ürünün, servisin, hizmetin, teknolojinin ya da ortamın herkes tarafından ulaşılabilir ve kullanılabilir olması.
-
Erişilebilirlik öneme sahip çünkü Türkiye nüfusunun %12'si engellidir.
-
Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere ve diğer ülkelerde erişilebilirlik yasaları ve standartları uygulanır.### Erişilebilirlik Davası
-
Ocak 2006'da, web sitesi sahibinin erişilebilirlik sorunlarını düzeltmeyi reddetmesi nedeniyle Görme Engelliler Birliği tarafından dava açıldı.
-
Dava sonucunda, web sitesi sahibi 6 milyon dolar tazminat ödemeye mahkum edildi.
WCAG 2.0
- WCAG 2.0, ISO/IEC 40500:2012 standardına göre hazırlanmış web içeriği erişilebilirlik kılavuzudur.
- WCAG 2.0, 61 kriterden oluşur.
- 3 Düzey bulunmaktadır: A Düzeyi (25 kriter), AA Düzeyi (13 kriter) ve AAA Düzeyi (23 kriter).
WCAG – A Seviyesi
- Ses ve video öğelerinin alternatifleri (altyazı, transcript) bulunmalıdır.
- İçeriklerin metinsel alternatifleri verilmelidir.
- Ses öğeleri kullanıcılar tarafından kontrol edilebilir olmalıdır.
- İşlemler klavye ile erişilebilir olmalıdır.
- İçerikler mantıksal olarak sıralanmalıdır.
WCAG – AA Seviyesi
- 13 madde bulunmaktadır.
- Canlı yayın altyazısı.
- Video öğeleri için sesli açıklamalar.
- İnternet sitesi içeriklerine farklı yollarla erişim sağlanabilmelidir.
- İmleç görünür ve ayırt edilebilir olmalıdır.
- Hukuki ya da mali sonuçları olan işlemlerde kullanıcıların hata yapma oranı azaltılmalıdır.
WCAG – AAA Seviyesi
- 23 madde bulunmaktadır.
- Sesli içeriklerin işaret dili çevirisi.
- Video öğelerinin detaylı alternatifleri.
- Arka plan sesleri dikkatli kullanılmalıdır.
- Kullanıcıların acil durumlar dışındaki güncellemeleri kapatabilmesi.
- İnternet sitelerinde bir saniyede 3 kereden fazla yanıp sönen öğeler yer almamalıdır.
Erişilebilirlik Faktörleri
- Metin Standartları
- Renk Standartları
- İmaj ve İmaj Haritası Standartları
- Ses Standartları
- Çoklu Ortam Öğeleri Standartları
- Bağlantı Standartları
- Form Standartları
- Veri Tablosu Standartları
- Çerçeve Standartları
- Betik (Script) Plug In ve Applet Standartları
- Pencere Kontrolü Standartları
- Sayfa Yapısı / İçeriği Standartları
Kontrol Araçları Örnekler
- achecker.ca/checker/index.php
- www.cynthiasays.com
- www.userlight.com/apps/mwac/
- cksource.com/accessibility-checker/
- dynomapper.com/blog/27-accessibility-testing/
- www.w3.org/WAI/ER/tools/ (W3 Kaynakları)
- kamis.gov.tr (TÜBİTAK BİLGEM - Rehber)
Here are the study notes for the text:
İnsan-Bilgisayar Etkileşimi
- Göz hareketlerini izleme cihazları, kullanıcıların nereye ve ne kadar süre baktıkları hakkında objektif ve nicel veriler sağlar.
- Bilgiyi arama davranışları, en fazla odaklanılan noktaları keşfetme ve kullanıcılar ve tasarımlar arasında karşılaştırma yapma gibi faktörler kullanılır.
Kullanılabilirliği Belirleyen Faktörler
- Etkililik-verimlilik-memnuniyet faktörleri, ürünün kullanılabilirliğini belirlemede kullanılır.
- "Ürün X, kullanıcıların %70'i tarafından, ek bir eğitim gerektirmeksizin, bütün görevleri %95 dogrulukla, var olan diger uygulamanın kullanımından %25 daha hızlı ve en azından eşit seviyede memnuniyet göstererek kullanılmaktadır."
Nielsen'in Sezgiselleri
- Sistem durumunun görünürlüğü
- Sistem ile gerçek dünyanın eşleşmesi
- Kullanıcı kontrolü ve özgürlük
- Tutarlılık ve standartlar
- Hataları önleme
- Hatırlamak yerine tanıma
- Esneklik ve kullanım verimliliği
- Estetik ve sade tasarım
- Hatadan kurtulma
- Yardım ve dokümantasyon
Bilişsel Modelleme
- Kullanıcıların görevleri nasıl yaptıklarını psikoloji deneyleri ve prensipleri ile geliştirilen hesaplamalı modelle analiz eder
- Kullanılabilirlik yaklaşımlarını bilişsel bilimler ile zenginleştirir
- Kullanıcının bir görevi ne kadar zamanda yapacağını tahmin eder
- Kullanıcının görevleri hangi adımlarla gerçekleştirdiğini gösterir
- Uygulamaların nasıl daha iyileştirilebileceğini gösterir
- Tasarım kararlarının alınmasına destek olur
- Tasarımın karmaşık/sorunlu noktalarını ortaya çıkarır
KLM - Keystroke Level Model
- Altı adet operatör vardır: Motor operatörler (K, P, H, D), Bilişsel (Mental) operatör ve Sistem tepki operatörü (R)
Dokunmatik Ekran Arayüzlerinin Kullanılabilirliği
- Bilişsel modelleme ve son kullanıcı testleri ile analizi ve karşılaştırması
Gestalt Teorisi
- Görsel algı prensiplerini ortaya koyar
- Organizasyon, yapılandırma anlamındadır
- "Birleştirilmiş bütünlük" olgusunu açıklamaya çalışır
- Gestalt psikolojik bir terim olarak "birleştirilmiş bütünlük" anlamı taşımaktadır
- İnsanların görsel öğeleri gruplandırma eğilimlerini veya prensipler uygulandığında elde edilen "birleştirilmiş bütünlük" olgusunu açıklamaya çalışır
PARC - Temel Görsel Tasarım Prensipleri
- Yakınlık (Proximity)
- Hiza (Alignment)
- Tekrar (Repetition)
- Zıtlık (Contrast)
Uyumlu (Responsive) Tasarım
- Ürün ve Ekran Çeşitliliği problemine çözüm olarak kullanılır
- Yazı Miktarı, Yatay Sürüklemek, Yapışkan Tuş gibi araçlar kullanılır
Açık Kaynaklı Responsive Tasarım Araçları
- Çerçeveler: Bootstrap, Foundation, Semantic UI, Materialize
- Kütüphaneler: Respond.js, Minify, Normalize.css
- Diğer Araçlar: BrowserSync
Erişilebilirlik
- Herhangi bir ürünün, servisin, hizmetin, teknolojinin ya da ortamın herkes tarafından ulaşılabilir ve kullanılabilir olması
- Herkesin yaşam etkinliklerine katılımını engelleyebilecek etmenlerin ortadan kaldırılması
- Tavsiye edilen bir tercih değil, yasal zorunluluk
Dünyada Erişilebilirlik
- Amerika Birleşik Devletleri, "Section 508 of the Rehabilitation Act"
- İngiltere, 2006 yılında Engelli Hakları Komisyonu (Disability Rights Commission, DRC) ve İngiliz Standartlar Enstitüsü (British Standards Institution, BSI) engelliler için PAS 78 standardını hazırlamışlardır
- Erişilebilirlik üzerine olan yaklaşımlar ülkeden ülkeye değişiklik göstermesine rağmen ISO/IEC 40500:2012 uluslararası standartdır### Erişilebilirlik Davası
- Ocak 2006'da, web sitesi sahibinin reddettiği sorunları düzeltmesi gerekiyor.
- Görme Engelliler Birliği, web sitesi sahibine karşı dava açtı.
- Dava sonucunda, web sitesi sahibi 6 milyon dolar tazminat ödemeye mahkum edildi.
WCAG 2.0
- ISO/IEC 40500:2012 standardına göre, WCAG 2.0 61 kriterden oluşmaktadır.
- 3 Düzey: A Düzeyi (25 kriter), AA Düzeyi (13 kriter) ve AAA Düzeyi (23 kriter)
- A-temel; AA-tavsiye edilen; AAA-en ideal
WCAG – A Seviyesi
- Ses ve video öğelerinin alternatifleri (altyazı, transcript) bulunmalıdır.
- İçeriklerin metinsel alternatifleri verilmelidir.
- Ses öğeleri kullanıcılar tarafından kontrol edilebilir olmalıdır.
- İşlemler klavye ile erişilebilir olmalıdır.
- İçerikler mantıksal olarak sıralanmalıdır.
WCAG – AA Seviyesi
- 13 madde bulunuyor.
- Canlı yayın altyazısı olmalıdır.
- Video öğeleri için sesli açıklamalar olmalıdır.
- İnternet sitesi içeriklerine farklı yollarla erişim sağlanabilmelidir.
- İmleç görünür ve ayırt edilebilir olmalıdır.
- Hukuki ya da mali sonuçları olan işlemlerde kullanıcıların hata yapma oranı azaltılmalıdır.
WCAG – AAA Seviyesi
- 23 madde bulunuyor.
- Sesli içeriklerin işaret dili çevirisi olmalıdır.
- Video öğelerinin detaylı alternatifleri olmalıdır.
- Arka plan sesleri dikkatli kullanılmalıdır.
- Kullanıcıların acil durumlar dışındaki güncellemeleri kapatabilmesi olmalıdır.
- İnternet sitelerinde bir saniyede 3 kereden fazla yanıp sönen öğeler yer almamalıdır.
Erişilebilirlik Faktörleri
- Metin Standartları
- Renk Standartları
- İmaj ve İmaj Haritası Standartları
- Ses Standartları
- Çoklu Ortam Öğeleri Standartları
- Bağlantı Standartları
- Form Standartları
- Veri Tablosu Standartları
- Çerçeve Standartları
- Betik (Script) Plug In ve Applet Standartları
- Pencere Kontrolü Standartları
- Sayfa Yapısı / İçeriği Standartları
Kontrol Araçları Örnekler
- achecker.ca/checker/index.php
- www.cynthiasays.com
- www.userlight.com/apps/mwac/
- cksource.com/accessibility-checker/
- dynomapper.com/blog/27-accessibility-testing/
- www.w3.org/WAI/ER/tools/ (W3 Kaynakları)
- kamis.gov.tr (TÜBİTAK BİLGEM - Rehber)
Here are the study notes for the text:
İnsan-Bilgisayar Etkileşimi
- Göz hareketlerini izleme cihazları, kullanıcıların nereye ve ne kadar süre baktıkları hakkında objektif ve nicel veriler sağlar.
- Bilgiyi arama davranışları, en fazla odaklanılan noktaları keşfetme ve kullanıcılar ve tasarımlar arasında karşılaştırma yapma gibi faktörler kullanılır.
Kullanılabilirliği Belirleyen Faktörler
- Etkililik-verimlilik-memnuniyet faktörleri, ürünün kullanılabilirliğini belirlemede kullanılır.
- "Ürün X, kullanıcıların %70'i tarafından, ek bir eğitim gerektirmeksizin, bütün görevleri %95 dogrulukla, var olan diger uygulamanın kullanımından %25 daha hızlı ve en azından eşit seviyede memnuniyet göstererek kullanılmaktadır."
Nielsen'in Sezgiselleri
- Sistem durumunun görünürlüğü
- Sistem ile gerçek dünyanın eşleşmesi
- Kullanıcı kontrolü ve özgürlük
- Tutarlılık ve standartlar
- Hataları önleme
- Hatırlamak yerine tanıma
- Esneklik ve kullanım verimliliği
- Estetik ve sade tasarım
- Hatadan kurtulma
- Yardım ve dokümantasyon
Bilişsel Modelleme
- Kullanıcıların görevleri nasıl yaptıklarını psikoloji deneyleri ve prensipleri ile geliştirilen hesaplamalı modelle analiz eder
- Kullanılabilirlik yaklaşımlarını bilişsel bilimler ile zenginleştirir
- Kullanıcının bir görevi ne kadar zamanda yapacağını tahmin eder
- Kullanıcının görevleri hangi adımlarla gerçekleştirdiğini gösterir
- Uygulamaların nasıl daha iyileştirilebileceğini gösterir
- Tasarım kararlarının alınmasına destek olur
- Tasarımın karmaşık/sorunlu noktalarını ortaya çıkarır
KLM - Keystroke Level Model
- Altı adet operatör vardır: Motor operatörler (K, P, H, D), Bilişsel (Mental) operatör ve Sistem tepki operatörü (R)
Dokunmatik Ekran Arayüzlerinin Kullanılabilirliği
- Bilişsel modelleme ve son kullanıcı testleri ile analizi ve karşılaştırması
Gestalt Teorisi
- Görsel algı prensiplerini ortaya koyar
- Organizasyon, yapılandırma anlamındadır
- "Birleştirilmiş bütünlük" olgusunu açıklamaya çalışır
- Gestalt psikolojik bir terim olarak "birleştirilmiş bütünlük" anlamı taşımaktadır
- İnsanların görsel öğeleri gruplandırma eğilimlerini veya prensipler uygulandığında elde edilen "birleştirilmiş bütünlük" olgusunu açıklamaya çalışır
PARC - Temel Görsel Tasarım Prensipleri
- Yakınlık (Proximity)
- Hiza (Alignment)
- Tekrar (Repetition)
- Zıtlık (Contrast)
Uyumlu (Responsive) Tasarım
- Ürün ve Ekran Çeşitliliği problemine çözüm olarak kullanılır
- Yazı Miktarı, Yatay Sürüklemek, Yapışkan Tuş gibi araçlar kullanılır
Açık Kaynaklı Responsive Tasarım Araçları
- Çerçeveler: Bootstrap, Foundation, Semantic UI, Materialize
- Kütüphaneler: Respond.js, Minify, Normalize.css
- Diğer Araçlar: BrowserSync
Erişilebilirlik
- Herhangi bir ürünün, servisin, hizmetin, teknolojinin ya da ortamın herkes tarafından ulaşılabilir ve kullanılabilir olması
- Herkesin yaşam etkinliklerine katılımını engelleyebilecek etmenlerin ortadan kaldırılması
- Tavsiye edilen bir tercih değil, yasal zorunluluk
Dünyada Erişilebilirlik
-
Amerika Birleşik Devletleri, "Section 508 of the Rehabilitation Act"
-
İngiltere, 2006 yılında Engelli Hakları Komisyonu (Disability Rights Commission, DRC) ve İngiliz Standartlar Enstitüsü (British Standards Institution, BSI) engelliler için PAS 78 standardını hazırlamışlardır
-
Erişilebilirlik üzerine olan yaklaşımlar ülkeden ülkeye değişiklik göstermesine rağmen ISO/IEC 40500:2012 uluslararası standartdır### Erişilebilirlik ve WCAG 2.0
-
Ocak 2006'da, web sitesi sahibinin sorunları çözmeyi reddetmesi nedeniyle Görme Engelliler Birliği, web sitesi sahibine karşı dava açtı.
-
Dava sonucunda, web sitesi sahibi 6 milyon dolar tazminat ödemeye mahkum edildi.
WCAG 2.0 Standardı
- ISO/IEC 40500:2012 standardına dayanır
- 61 kriterden oluşur
- 3 Düzey: A Düzeyi (25 kriter), AA Düzeyi (13 kriter) ve AAA Düzeyi (23 kriter)
- A-temel; AA-tavsiye edilen; AAA-en ideal
WCAG 2.0 - A Seviyesi
- Ses ve video öğelerinin alternatifleri (altyazı, transcript) bulunmalıdır
- İçeriklerin metinsel alternatifleri verilmelidir
- Ses öğeleri kullanıcılar tarafından kontrol edilebilir olmalıdır
- İşlemler klavye ile erişilebilir olmalıdır
- İçerikler mantıksal olarak sıralanmalıdır
WCAG 2.0 - AA Seviyesi
- 13 madde
- Canlı yayın altyazısı
- Video öğeleri için sesli açıklamalar
- İnternet sitesi içeriklerine farklı yollarla erişim sağlanabilmelidir
- İmleç görünür ve ayırt edilebilir olmalıdır
- Hukuki ya da mali sonuçları olan işlemlerde kullanıcıların hata yapma oranı azaltılmalıdır
WCAG 2.0 - AAA Seviyesi
- 23 madde
- Sesli içeriklerin işaret dili çevirisi
- Video öğelerinin detaylı alternatifleri
- Arka plan sesleri dikkatli kullanılmalıdır
- Kullanıcıların acil durumlar dışındaki güncellemeleri kapatabilmesi
- İnternet sitelerinde bir saniyede 3 kereden fazla yanıp sönen öğeler yer almamalıdır
Erişilebilirlik Faktörleri
- Metin Standartları
- Renk Standartları
- İmaj ve İmaj Haritası Standartları
- Ses Standartları
- Çoklu Ortam Öğeleri Standartları
- Bağlantı Standartları
- Form Standartları
- Veri Tablosu Standartları
- Çerçeve Standartları
- Betik (Script) Plug In ve Applet Standartları
- Pencere Kontrolü Standartları
- Sayfa Yapısı / İçeriği Standartları
Kontrol Araçları Örnekler
- achecker.ca/checker/index.php
- www.cynthiasays.com
- www.userlight.com/apps/mwac/
- cksource.com/accessibility-checker/
- dynomapper.com/blog/27-accessibility-testing/
- www.w3.org/WAI/ER/tools/ (W3 Kaynakları)
- kamis.gov.tr (TÜBİTAK BİLGEM - Rehber)
Here are the study notes for the text:
İnsan-Bilgisayar Etkileşimi
- Göz hareketlerini izleme cihazları, kullanıcıların nereye ve ne kadar süre baktıkları hakkında objektif ve nicel veriler sağlar.
- Bilgiyi arama davranışları, en fazla odaklanılan noktaları keşfetme ve kullanıcılar ve tasarımlar arasında karşılaştırma yapma gibi faktörler kullanılır.
Kullanılabilirliği Belirleyen Faktörler
- Etkililik-verimlilik-memnuniyet faktörleri, ürünün kullanılabilirliğini belirlemede kullanılır.
- "Ürün X, kullanıcıların %70'i tarafından, ek bir eğitim gerektirmeksizin, bütün görevleri %95 dogrulukla, var olan diger uygulamanın kullanımından %25 daha hızlı ve en azından eşit seviyede memnuniyet göstererek kullanılmaktadır."
Nielsen'in Sezgiselleri
- Sistem durumunun görünürlüğü
- Sistem ile gerçek dünyanın eşleşmesi
- Kullanıcı kontrolü ve özgürlük
- Tutarlılık ve standartlar
- Hataları önleme
- Hatırlamak yerine tanıma
- Esneklik ve kullanım verimliliği
- Estetik ve sade tasarım
- Hatadan kurtulma
- Yardım ve dokümantasyon
Bilişsel Modelleme
- Kullanıcıların görevleri nasıl yaptıklarını psikoloji deneyleri ve prensipleri ile geliştirilen hesaplamalı modelle analiz eder
- Kullanılabilirlik yaklaşımlarını bilişsel bilimler ile zenginleştirir
- Kullanıcının bir görevi ne kadar zamanda yapacağını tahmin eder
- Kullanıcının görevleri hangi adımlarla gerçekleştirdiğini gösterir
- Uygulamaların nasıl daha iyileştirilebileceğini gösterir
- Tasarım kararlarının alınmasına destek olur
- Tasarımın karmaşık/sorunlu noktalarını ortaya çıkarır
KLM - Keystroke Level Model
- Altı adet operatör vardır: Motor operatörler (K, P, H, D), Bilişsel (Mental) operatör ve Sistem tepki operatörü (R)
Dokunmatik Ekran Arayüzlerinin Kullanılabilirliği
- Bilişsel modelleme ve son kullanıcı testleri ile analizi ve karşılaştırması
Gestalt Teorisi
- Görsel algı prensiplerini ortaya koyar
- Organizasyon, yapılandırma anlamındadır
- "Birleştirilmiş bütünlük" olgusunu açıklamaya çalışır
- Gestalt psikolojik bir terim olarak "birleştirilmiş bütünlük" anlamı taşımaktadır
- İnsanların görsel öğeleri gruplandırma eğilimlerini veya prensipler uygulandığında elde edilen "birleştirilmiş bütünlük" olgusunu açıklamaya çalışır
PARC - Temel Görsel Tasarım Prensipleri
- Yakınlık (Proximity)
- Hiza (Alignment)
- Tekrar (Repetition)
- Zıtlık (Contrast)
Uyumlu (Responsive) Tasarım
- Ürün ve Ekran Çeşitliliği problemine çözüm olarak kullanılır
- Yazı Miktarı, Yatay Sürüklemek, Yapışkan Tuş gibi araçlar kullanılır
Açık Kaynaklı Responsive Tasarım Araçları
- Çerçeveler: Bootstrap, Foundation, Semantic UI, Materialize
- Kütüphaneler: Respond.js, Minify, Normalize.css
- Diğer Araçlar: BrowserSync
Erişilebilirlik
- Herhangi bir ürünün, servisin, hizmetin, teknolojinin ya da ortamın herkes tarafından ulaşılabilir ve kullanılabilir olması
- Herkesin yaşam etkinliklerine katılımını engelleyebilecek etmenlerin ortadan kaldırılması
- Tavsiye edilen bir tercih değil, yasal zorunluluk
Dünyada Erişilebilirlik
-
Amerika Birleşik Devletleri, "Section 508 of the Rehabilitation Act"
-
İngiltere, 2006 yılında Engelli Hakları Komisyonu (Disability Rights Commission, DRC) ve İngiliz Standartlar Enstitüsü (British Standards Institution, BSI) engelliler için PAS 78 standardını hazırlamışlardır
-
Erişilebilirlik üzerine olan yaklaşımlar ülkeden ülkeye değişiklik göstermesine rağmen ISO/IEC 40500:2012 uluslararası standartdır### Erişilebilirlik ve WCAG 2.0
-
Ocak 2006'da, web sitesi sahibinin sorunları çözmeyi reddetmesi nedeniyle Görme Engelliler Birliği, web sitesi sahibine karşı dava açtı.
-
Dava sonucunda, web sitesi sahibi 6 milyon dolar tazminat ödemeye mahkum edildi.
WCAG 2.0 Standardı
- ISO/IEC 40500:2012 standardına dayanır
- 61 kriterden oluşur
- 3 Düzey: A Düzeyi (25 kriter), AA Düzeyi (13 kriter) ve AAA Düzeyi (23 kriter)
- A-temel; AA-tavsiye edilen; AAA-en ideal
WCAG 2.0 - A Seviyesi
- Ses ve video öğelerinin alternatifleri (altyazı, transcript) bulunmalıdır
- İçeriklerin metinsel alternatifleri verilmelidir
- Ses öğeleri kullanıcılar tarafından kontrol edilebilir olmalıdır
- İşlemler klavye ile erişilebilir olmalıdır
- İçerikler mantıksal olarak sıralanmalıdır
WCAG 2.0 - AA Seviyesi
- 13 madde
- Canlı yayın altyazısı
- Video öğeleri için sesli açıklamalar
- İnternet sitesi içeriklerine farklı yollarla erişim sağlanabilmelidir
- İmleç görünür ve ayırt edilebilir olmalıdır
- Hukuki ya da mali sonuçları olan işlemlerde kullanıcıların hata yapma oranı azaltılmalıdır
WCAG 2.0 - AAA Seviyesi
- 23 madde
- Sesli içeriklerin işaret dili çevirisi
- Video öğelerinin detaylı alternatifleri
- Arka plan sesleri dikkatli kullanılmalıdır
- Kullanıcıların acil durumlar dışındaki güncellemeleri kapatabilmesi
- İnternet sitelerinde bir saniyede 3 kereden fazla yanıp sönen öğeler yer almamalıdır
Erişilebilirlik Faktörleri
- Metin Standartları
- Renk Standartları
- İmaj ve İmaj Haritası Standartları
- Ses Standartları
- Çoklu Ortam Öğeleri Standartları
- Bağlantı Standartları
- Form Standartları
- Veri Tablosu Standartları
- Çerçeve Standartları
- Betik (Script) Plug In ve Applet Standartları
- Pencere Kontrolü Standartları
- Sayfa Yapısı / İçeriği Standartları
Kontrol Araçları Örnekler
- achecker.ca/checker/index.php
- www.cynthiasays.com
- www.userlight.com/apps/mwac/
- cksource.com/accessibility-checker/
- dynomapper.com/blog/27-accessibility-testing/
- www.w3.org/WAI/ER/tools/ (W3 Kaynakları)
- kamis.gov.tr (TÜBİTAK BİLGEM - Rehber)
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Related Documents
Description
Bu quiz, insan-bilgisayar etkileşimi dersinde göz hareketlerini izleme cihazları veAvailability- Göz movement tracking devices used to track user behavior.
