Иммунитет және балалардың денсаулығы

Иммунитеттің фагоцитарлық қағидасы

• Ұсынған ғалым: Илья Ильич Мечников

Гомеостаз

• Ішкі ортаның салыстырмалы тұрақтылығы

Балалардың денсаулығын сақтау

• Педиатрия және Гигиена маңызды

Антропометриялық өлшеу

• Балалардың физикалық өсуін бағалау әдісі

Балалардың физикалық дамуы

• М+28-ден М+36-ға дейінгі аралық – жоғары деңгей

Баланың өсуінің қарқыны

• Туғаннан 1 жасқа дейін алғашқы қарқын байқалады

Физиометрия

• Сүйек-бұлшықет жүйесінің даму дәрежесі

Әйел адамның өсуі

• Шамамен 20-22 жасқа дейін өседі

Пубертаттық кезең

• Жыныстық жетілу жас кезеңі – 12-15 жас

Гетерохрондылық

• Өсу мен дамудың әркелкілігі

Психикалық және функциональдық даму

• Акселерация деген аталады

Жаңа туған нәресте кезеңі

• Туғаннан 10 күнге дейін

Бірінші балалық шақ

• 4-7 жас кезеңі

Нейрон құрылымы

• Денесі мен өсінділерінен тұрады

Нейронның аксон қызметі

• Нерв импульсын басқа жасушаға береді

Синапстағы қозу беру

• Медиаторлар арқылы

Жұлыннан жүйкелер

• 31 жұп

Мидың сопақша бөлімі

• Шайнау, жұтыну, сілекей бөлу сияқты әрекеттерді реттейді

Ортаңғы мидағы қызыл ядро қызметі

• Қанқа бұлшықеттерінің тонусын реттейді

Экстерорецепторлар

• Сыртқы орта өзгерістерін қабылдайды

Нерв импульсының таралуы

• Иррадиация арқылы

Балалардың қозғалысы

• Үзіліс кезіндегі белсенділігі жоғары болуы мүмкін

Дәм сезу сенсорлық зонасы

• Үлкен ми сыңарларының төбе бөлімінде

12-15 жастағы балалардың эмоциональдық реакциялары

• Аралық ми қызметіне байланысты тұрақты емес болуы мүмкін

Рефлекс

• ОЖЖ қатысуымен сыртқы тітіркендіргіштерге организмнің жауабы

Ми рефлекстерінің авторы

• Сеченов

Шартсыз рефлекстер

• Туа пайда болады, тұрақты және тұқым қуалау қасиеті бар

Жүйке әрекетінің типтері

• Жүйке процестерінің күші, ширақтылығы және тепе-теңдігі

Адамның жоғары жүйке әрекеті ерекшелігі

• Сөйлеу және абстрактылы ойлау қабілеттері бар

Оқушылардың жұмыс қабілеті

• Қыркүйекте төмен және аптаның ортасында жоғары

Гиподинамия

• Төмен қозғалыс белсенділігі

Жоғары сынып оқушыларының жұмыс қабілеті

• 2-4 сабақтарда жоғары

Оқушылардың жұмыс қабілетінің шарықтау шегі

• Аптаның ортасында

Ұйқы ұзақтығы

• Ересектер үшін 6-8 сағаттан кем емес

Балалардың мойын лордозы

• 2-3 айда қалыптасады

Балалардың сегізкөз кифоздары

• 6 айда қалыптасады

Мидың маңдай бөлімі

• 1-1,5 жаста ірі ми бөлігі қатаюы

Сүйек тіршілікке қажет заттар

• Органикалық заттар

Балалардың орындықта отыру және тұру қабілеті

• 6-8 айда қалыптасады

Күрделі қозғалыстар (жүгіру, секіру, жүзу, гимнастика) пайда болады

• 4-5 жаста

Дене келбетінің қалыптасуы

• 6-7 жаста

Сүйектің құрамы

• Органикалық заттар көп

Омырық жотасының иілімдері

• 1 жаста пайда болады

Тірек-қимыл аппаратының қызметі (жатпайды)

• Ақуыздардың метаболизмі

Сколиоз

• Омырық жотасының бүйір жаққа иілуі

Көру анализаторындағы сары дақ

• Анық көру аймағы

Аккомодация

• Көздің әр түрлі қашықтықтағы нысандарды көру қабілеті

Көздің қосымша бөліктері

• Қабақ, кірпіктер, маңдай

Рецепторлар қызметі

• Анализаторлардың перифериялық бөліктерін тітіркендіреді

Есту сүйектері (ауа өткізгіш)

• Балғаша, үзеңгі, төсше

Есту рецепторы

• Корти мүшесі

Есту бөліктері

• Сыртқы, ортаңғы және ішкі құлақ

Көздің оптикалық жүйесі

• Қасаң қабық, хрусталик және шыны тәрізді денені қамтиды

Ақуыз ас қорыту

• Амин қышқылдарына айналады

Майлардың ас қорытуы

• Глицерин мен май қышқылдарына

Көмірсулардың ас қорытуы

• Глюкозаға

Тамақтың ауыз қуысындағы өзгерістері

• Ұсақтау және крахмалдың ыдырауы

Ас қорыту ферменттері

• Азық-түлік заттарының ыдырауы

Ас қорыту және сіңу орындары

• Ащы ішек

Аскорбин қышқылы (С дәрумені) жетіспегенде

• Цинга ауруы

Д витамині жетіспегенде

• Рахит (мешел) ауруы

Организмдегі бүйректің қызметі

• Несеп қышқылдарын мен аммиакты бөлуі.Су мен тұз балансыны реттейді.

1 айлық баланың зәр бөлу көлемі

• 350-380 мл

Балаларда еріксіз зәр шығару

• Энурез

Ішкі секреция бездерінің сыртқы бездерден айырмашылығы

• Сөлін тікелей қанға бөледі және сөл бөлетін каналы жоқ

Ішкі секреция бездері бөлетін биологиялық белсенді заттар

• Гармондар

Аралас секреция бездері

• Ұйқы безі және жыныс бездері
• Ұйқы безі гормондары: инсулин, Глюкагон

Қант диабеті

• Ұйқы безінің қызметі бұзылғанда пайда болады

Қалқанша бездің гиперфункциясы

• Базед ауруы туындайды

Инсулин гормоны қызметі

• Көмірсулардың алмасуын реттеу

Ерлердегі жыныс гормоны

• Андроген

Әйелдердегі жыныс гормоны

• Эстроген

Қанның қызметі

• Тыныс алу, тасымалдау, жылу реттеу, қорғаныс

Қанның жиырылу мен соғуы

• Ағзаға оттегі мен қоректік заттарды тасымалдайды

Қан жасаушы мүшелер

• Сүйек кемігі, көк бауыр, лимфа түйіндері

Қан клеткалары

• Лейкоциттер (ағзаны қорғау)
• Тромбоциттер (қан ұю)

Қан тобы

• IV тобын үйлесетін топтары

Қан аздық белгілері

• Бастың ауруы, жұмыс қабілетінің төмендеуі, естен тану, басты айналуы

Қан айналу жүйесі

• Жүрек пен тамырлардан құралған

Үлкен қан айналу шеңбері

• Сол жақ қарыншадан басталып, оң жақ жүрекшеге аяқталады

Кіші қан айналу шеңбері

• Оң жақ қарыншадан басталып, сол жақ жүрекшеге аяқталады

Жүрек қақпақшалары қызметі

• Қанның бір бағытта қозғалуын қамтамасыз етеді

Ересектерде жүрек соғу жиілігі

• Минут сайын 75 соққы

Жаңа туған нәрестелерде жүрек соғу жиілігі

• Минутына 140

Парта оқушыларға қажет өлшемдер

• Парта мен қабырға аралығы 70-80 см, ал орындыққа партаға дейінгі аралық 3-5 см болу керек.

Парта мен тақта аралығы

• Алдыңғы парталардан 2,4-3 м, ал артқыдан 8-6 м.

Нәрестенің тыныс алу типі

• Құрсақтық

Өкпенін тіршілік сыйымдылығы өлшеуі

• Спирометрді қолдану

Әйелдердің және ерлердің тыныс алу типі

• Әйелдерде жүрекшелі, ерлерде құрсақтық

Ересек адамның тыныс алу жиілігі

• Минутына 16-18

Сергек адамның тыныс алу жиілігі

• Минутына 50-60

Эфферентті нейрон

• Қимыл жүйкесі

Жүйке жүйесінің бөліктері

• Ми және жұлыннан таралған жүйкелер шеткі жүйке жүйесін құрайды.

Жоғары ми қызметтері

• Үлкен ми сыңарлары

Аденогипофиз гормоны

• Өсу гармоны (Соматотропин)

Постнаталдық онтогенез

• Туғаннан кейінгі даму кезеңі