Hukuk Ders 10: Yargı Organları ve Görevleri

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Yargı yetkisini kullanan kuruluşların genel adı nedir?

Avukat

Mahkeme (correct)

Savcı

Polis

Yargı teşkilatının hangi özelliği vardır?

Devlet müdahalesine açıktır

Sadece sivil davalara bakar

Bağımsız ve tarafsızdır (correct)

Hükümet kontrolündedir

Yargı işlemleri hangi tür uyuşmazlıkları kesin olarak karara bağlar?

Hukuki uyuşmazlıkları (correct)

Siyasi uyuşmazlıkları

Kişisel sorunları

Mali uyuşmazlıkları

Yargı düzeni hangi öğelere ayrılmıştır?

Kollara ve yargı düzenlerine Signup and view all the answers

Mahkemelerin temel işlevi nedir?

Uyuşmazlıkları kesin olarak karara bağlamak Signup and view all the answers

TBMM, Sayıştay’ın önerdiği adaylar arasından nasıl üyeler seçer?

İki üyeyi göstereceği üçer aday içinden seçer. Signup and view all the answers

C. Başkanı hangi kurumların üyelerini seçerken en az kaç hukukçu olmasına dikkat eder?

İki hukukçu olmalı. Signup and view all the answers

C. Başkanı hangi kurullardan toplam kaç üye seçer?

8 üye seçer. Signup and view all the answers

Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) üyesi olmayanların hangi alanlardan aday göstermesi gerekmektedir?

Hukuk, iktisat ve siyasal bilimler. Signup and view all the answers

Sayıştay, kaç aday gösterir?

3 aday Signup and view all the answers

Sulh ceza hakimliklerinin bu görevlerden hangisini yerine getirmesi beklenmez?

Yargılama yapmak Signup and view all the answers

Hangi mahkeme türü 2014 yılında kaldırılmıştır?

Sulh ceza mahkemesi Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi sulh ceza hakimliklerinin görevleri arasında yer almaz?

Yargılamaları sonuçlandırmak Signup and view all the answers

Ağırlık sıralamasına göre, bu ceza mahkemelerinden hangisi daha ağır ceza davalarına bakmaktadır?

Ağır ceza mahkemesi Signup and view all the answers

Sulh ceza hakimlikleri ne gibi kararları incelemektedir?

Gözaltına alma ve arama gibi kararları Signup and view all the answers

Hangi ilke, hiç kimsenin yasal olarak tabi olduğu mahkemeden başka bir merci önüne çıkarılamayacağını belirtir?

Hakimlerin bağımsızlığı Signup and view all the answers

Hakimlerin karar verme sürecinde hangi durumu sağlamak zorundadırlar?

Dış baskıya maruz kalmamak Signup and view all the answers

Hakimlik teminatı aşağıdaki hangi durumu içerir?

Mali bağımsızlık Signup and view all the answers

Hakimlerin bağımsızlığına yönelik tehditler neyi içerir?

Mali baskılar Signup and view all the answers

Aylık ve ödeneklerden mahrum bırakılma durumu hangi ilkelerle çelişir?

Yargı bağımsızlığı Signup and view all the answers

Kiracı kira bedelini ödemediğinde ev sahibi ne yapabilir?

Kira bedelini yalnızca kiracısından isteyebilir. Signup and view all the answers

Bir kişinin hakkı ihlal edildiğinde ne yapabileceği seçeneklerden hangisidir?

Hakkını ihlal eden kişiden talep edebilir. Signup and view all the answers

Kiracı borcunu ödemediğinde, ev sahibi hangi yolu tercih edebilir?

Dava yoluyla mahkemeye başvurabilir. Signup and view all the answers

Kiracı borcunu ödemediğinde ev sahibi dışında birisi kimden talep edemez?

Kiracının babasından. Signup and view all the answers

Bir kişi kendi hakkını ihlal eden kişinin borcunu nasıl talep edebilir?

Dava yoluyla mahkemelerden isteyerek. Signup and view all the answers

Gerçek kişiliğin başlangıcı hangi durumla başlar?

Tam ve sağ doğumla Signup and view all the answers

Gerçek kişilik hangi durumla sona erer?

Ölümle Signup and view all the answers

Bir kişinin öldüğünü kanıtlamak için ne yapılması gerekmektedir?

Bunu ispatlamakla yükümlü olmak Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi gerçek kişilerin haklarıyla ilgili değildir?

Zaman aşımına uğrama Signup and view all the answers

Ana rahmine düşen bir çocuk, hangi durumda babasının mirasçısı olur?

Tam ve sağ doğması gerekir Signup and view all the answers

Study Notes

Hukukun Temelleri

Hukuk, anayasa, kanun, KHK, uluslararası anlaşmalar, tüzükler, yönetmelikler ve diğer düzenleyici işlemlerden oluşan yürürlükteki hukuk kurallarıdır.
Mevzuata ulaşmanın iki resmi yolu vardır: 1. Resmi Gazete, 2. Başbakanlık Mevzuat Bilgi Bankası.
Resmi Gazete 1921 yılından beri, Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü tarafından Ankara'da yayınlanmaktadır.
Mevzuat artık dijital ortamda da çıkarılmaktadır.

Yargı Kararları

Yargı kararları (yargısal kararlar), mahkeme kararlarıdır.
Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay ve 2017'ye kadar Askeri Yargıtay ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesi kararları önemli kaynaklardır.
Anayasa Mahkemesi kararları 1964'ten beri yayımlanmaktadır.
Anayasa Mahkemesi kararlarına anayasa.gov.tr adresinden ulaşılabilir.
Örnek olarak, 02.10.2018 tarihli E.2018/35, K.2018/56 sayılı karar verilebilir.

Hukukun Bilgi Kaynakları (Sayfa 2)

Yargıtay Kararları
Yargıtay'ın verdiği kararlar (Court Cassation), Yargıtay Kararlar Dergisi'nde yayımlanmaktadır.
Yargıtay 5. İş ve Hukuk Dairesi, 12.05.2018 Tarih ve E.2017/510, K.2018/77 önemli yargı kararlarıdır.
Danıştay kararlarına günümüzde danistay.gov.tr'den ulaşılabilir.
Danıştay 8. Dairesi, 21.06.2014 tarih, E.2013/250, K.2014/58 gibi kararlar verilebilir.
Uyuşmazlık Mahkemesi, 2013'ten beri yayımlanmaktadır.
Resmi Gazete, 4 Nisan 2014 tarih s.23219 s.28.

Bilimsel Eserler

Hukukun üçüncü bilgi kaynağı, yazılmış bilimsel eserler (doctrine, books of authority)dir.
Makaleler, kitaplar, biyografiler ve belli hukuk dallarına ait eserler doktrini oluşturur.
Hukuk dergileri önemli birer bilgi kaynağıdır.
Örnek olarak borçlar hukuku, medeni hukuk, ceza hukuku, idare hukuku, anayasa hukuku, ticaret hukuku, icra ve iflas hukuku gibi alanlarda yazılan eserler verilebilir.

Toplumsal Düzen Kuralları

Toplumsal hayatın sürdürülebilmesi için gerekli kurallara "toplumsal düzen kuralları" denir.
Toplumsal düzen kuralları, hukuk kuralları, din kuralları, ahlak kuralları ve örf-adet kurallarını içerir.
Hukuk kuralları, devletin yetkili organları tarafından konulan, insan davranışlarını düzenleyen ve yaptırımlarla desteklenen emir ve yasaklardır.
Bir kuralın hukuk kuralı olabilmesi için emir ve yasak içermesi gerekir (normatiflik).
Bu kuralların örnekleri sigara içmek yasaktır, vs.

Din Kuralları

Din kuralları, ilahi irade tarafından konulduğuna inanılan insan davranışlarını düzenleyen, cennet veya cehennemle ödüllendirmeyi öngören emir ve yasaktır.
Namaz kılmak, oruç tutmak, yalan söylememek din kurallarıdır.

Ahlak Kuralları

Ahlak kuralları, kişinin kendi vicdanı tarafından konulan, davranışlarını düzenleyen emir ve yasaklardır.
Fakirlere yardım etmek, otobüste yaşlılara yer vermek örnektir.
Ahlak kurallarının müeyyidesi vicdan azabıdır.

Örf ve Adet Kuralları

Örf-adet kuralları, toplumsal çevre tarafından konulmuş ve uyulmasını öngören emir ve yasaklardır.
Öyle yaşanması gereken ve davranılması gereken kurallardır.
Örnek olarak, “namusunu koru”, “babanın kanını yerde bırakma”, “insanlara selam ver” verilebilir.
Müeyyideleri ayıplama, kınama, dışlama veya öldürme gibi olabilir.
İhlali durumunda uygulanan cezalardır.

Hukukun Kaynakları

Hukukun temel kaynakları, yazılı ve yazısız kaynaklardır.
Yazılı kaynaklar, anayasa, kanun, KHK, uluslararası anlaşmalar, Cumhurbaşkanlığı kararnameleri, tüzük ve yönetmeliklerdir.
Yazılmayan kaynaklar, Örf-adet hukukudur.
Hukukun yardımcı kaynakları, doktrin (öğreti), içtihatlar (yargı kararları), vs.

Hukukun Dalları (Sayfa 25 ve sonrasından)

Özel Hukuk: Kişiler arası ilişkiler (aile, miras, borçlar). Özel kişiler ve tüzel kişiler arasındaki ilişkiler.
Kamu Hukuku: Devletin teşkilatı, devlet-bireyler ilişkileri, (ulusal, anayasa, idare, vergi, ceza).
Uluslar arası hukuk:Ülkeler arasında ilişki
Anayasa hukuku: Devletin şekli, yapısı ve organlarının çalışması
İdare hukuku:Devletin idari organları, işleyişi, görev ve yetkileri
Vergi hukuku: Devlet ile vatandaş arasındaki vergi ilişkilerini belirler.
Ceza hukuku:Suçlar ve cezalar
Ceza muhakemesi:Cezai davaların nasıl takip edileceğini belirler
Medeni hukuk:Özellikle kişisel haklar, miras, sözleşmeler
Borçlar hukuku:Sözleşmeler, tazminat
Ticaret hukuku:Ticari işletmeler ve ilişkileri
Kıymetli evrak hukuku:Poliçeler, çekler, senetler
Sigorta hukuku:Sigorta akitleri
Deniz ticaret hukuku: Deniz yolculukları ve ilişkileri
Devletler özel hukuku: Yabancı unsuru olan uluslararası ilişkiler
Vatandaşlık hukuku: Vatandaşlık statüsü, kazanımı
Kanunlar ihtilafı: Farklı ülkelerin hukuklarının çatışma durumunda hangi hukukun uygulanacağını belirler

Yargı Teşkilatı

Yargı, hukuki uyuşmazlıkları çözme yetkisine sahip kuruluşlardır.
Anayasa Mahkemesi, Adli Yargı, İdari Yargı ve Uyuşmazlık Yargısı olmak üzere dört ana yargı yetkisi bulunur.
Yargıtay, ilk derece mahkemelerinin kararlarına temyiz yolunu açar.

Davaların Türleri

Hukuk davaları, özel hukuk alanında bir hakkın ihlal edilmesi sebebiyle açılan davalardır. (boşanma, nafaka, tazminat, miras).
Ceza davaları, kişinin bir suç işlediği iddia edildiğinde açılır.
İdari davalar, idarenin yaptığı bir işlemden şikayet edilen kişiler tarafından açılan davalardır.
İptal davası , idari işlemi geçersiz kılmak için açılabilen bir davadır.
Tam yargı davası ise, idari eylemlerin veya işlemlerin kişileri zarara uğrattığı durumlarda, tazminat talep eden davalara verilen addır.

Sorumluluk

Sorumluluk, siyasi, cezai, ve mali olmak üzere üç ana başlık altında incelenebilir.
Siyasi sorumluluk, politikacıların parlamentoya karşı sorumluluğudur.
Ceza sorumluluğu, suç işleyen kişilerin cezai yaptırımlara tabi tutulması anlamına gelir.
Mali sorumluluk, kişi veya tüzel kişilerin birine veya bir topluluğa zarar verdiği durumlarda, zararın giderilmesini sağlamayı amaçlayan sorumluluk biçimidir.

Borç Kavramı

Borç, hukuki bir bağdır, ikilidir.
Borç, sözleşmelerden, haksız fiillerden veya sebepsiz zenginleşmeden doğabilir.

Mülkiyet

Mülkiyet, bir şahsın mal ve hakları üzerindeki tam yetkisidir (kullanma, yararlanma ve tasarruf).
Sınırlı ayni haklar, mülkiyet hakkının sınırlı bir şekilde kullanılmasını tanımlayan haklardır.
Mülkiyet hakkı, geçmişe etkili değildir, ancak bazı özel durumlarda geçici olarak uygulanabilir.
Belirli bir kişinin bir malı 5 yıl veya daha uzun bir süre sahiplenmesi durumunda, mülkiyet üzerinde hak sahibi olabileceği mümkündür.

Miras

Miras, bir kişinin ölümüyle, mal varlığının mirasçılarına devredilmesi işlemidir.
Yasal mirasçılık, kanuni olarak mirasçı geçerek miras alırlar
Atanmış mirasçılık, miras bırakanın vasiyeti ile atanma
Mirastan yoksun bırakılma, belirli sebeplerle mirasçılıktan çıkarılma. -Mirasın paylaşımı, mirasçılar arasında eşit veya belirli oranlarda paylaşılması.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Description

Bu quiz, yargı yetkisini kullanan kuruluşların ve mahkemelerin genel işlevleri hakkında sorular içermektedir. Öğrenciler, yargı teşkilatının özelliklerini ve mahkemelerin görevlerini test edebilirler. Hukuk bilgisi ve yargı sistemine dair bilgilerinizi ölçmek için ideal bir test.