Historische Methode: Structuur en Agency

Agency verwijst naar de mogelijkheid van individuen of groepen om onafhankelijk op te treden, terwijl structuur de patronen en invloeden beschrijft die menselijk gedrag vormen.

Sociale structuren beïnvloeden het handelen van individuen door hen te vormen en hen te beperken in hun keuzes en mogelijkheden.

Het betekent dat historische gebeurtenissen en tradities de huidige generaties beïnvloeden, zelfs als ze deze niet zelf hebben gekozen.

<p>De motivaties zijn cruciaal omdat ze de context en betekenis van acties en gebeurtenissen bepalen zoals geïnterpreteerd door historici.</p> Signup and view all the answers

<p>Causaliteit helpt bij het begrijpen van de relaties tussen feiten en processen en hoe deze elkaar beïnvloeden in de geschiedenis.</p> Signup and view all the answers

<p>De zelfvervullende profetie leidt tot irrationele oordelen die vervolgens werkelijkheid worden.</p> Signup and view all the answers

<p>De Vichy-regering stelde zelf antisemitische regels op, zonder te wachten op de Duitsers.</p> Signup and view all the answers

<p>'J’accuse' was een krachtige aanklacht tegen antisemitisme en het onrecht tegenover Dreyfus.</p> Signup and view all the answers

<p>De campagnes leidden tot verbale aanvallen en het verspreiden van antisemitische pamfletten.</p> Signup and view all the answers

<p>De Antwerpse politie had een dubbele rol: sommigen hielpen Joden ontsnappen, terwijl anderen Duitse bevelen opvolgden.</p> Signup and view all the answers

<p>In Antwerpen werd 65% van de Joden gedeporteerd, tegenover 37% in Brussel.</p> Signup and view all the answers

<p>Opkomend nationalisme versterkte vijandbeelden en deed antisemitisme toenemen als een sociaal discours.</p> Signup and view all the answers

<p>Joden werden onterecht beschuldigd van de nederlaag van 1940 door de Vichy-regering.</p> Signup and view all the answers

<p>Religieus fundamentalisme en nationalisme delen argumenten zoals het teruggrijpen naar waarden uit het verleden en de idee van een 'uitverkoren volk'.</p> Signup and view all the answers

<p>Bush's religieuze wereldbeeld leidde tot een 'messianistisch calvinisme' waarin hij de strijd tussen goed en kwaad als een goddelijke missie zag.</p> Signup and view all the answers

<p>Historisch Materialisme verwijst naar de relatie tussen onderbouw en bovenbouw, waarbij economische factoren de sociale en culturele structuren vormgeven.</p> Signup and view all the answers

<p>De omgangsvormen evolueerden, wat zich uitte in veranderde eetgewoonten en dagelijkse lichamelijke verrichtingen zoals slapen en wassen.</p> Signup and view all the answers

<p>De 'Moral Economy' verwijst naar de sociale expressie van cultuur en de morele aspecten die de economie in de Engelse arbeidersklasse beïnvloeden.</p> Signup and view all the answers

<p>Ras is geen biologisch begrip maar eerder een politiek en sociaal begrip dat vorm krijgt door historische en culturele processen.</p> Signup and view all the answers

<p>Deze uitspraak is geplaatst in de context van de oorlog tegen terrorisme na de aanslagen van 9/11, benadrukkend dat men moet kiezen tussen een zij of het andere.</p> Signup and view all the answers

<p>Secularisatie wordt gezien als een bedreiging voor de identiteit van groepen die zich baseren op religieuze waarden en overtuigingen.</p> Signup and view all the answers

<p>Volgens Durkheim zijn structuren essentieel omdat ze de basis vormen voor de stabiliteit van menselijke samenlevingen.</p> Signup and view all the answers

<p>Marx beschrijft materiële (economische) en culturele (normen, waarden) structuren, die individuen kunnen onderdrukken of emanciperen.</p> Signup and view all the answers

<p>Bourdieu's 'habitus' verwijst naar de manier waarop actoren gesocialiseerd zijn en ingebed in sociale structuren, wat hun capaciteiten tot handelen beïnvloedt.</p> Signup and view all the answers

<p>De teleologische visie houdt in dat geloof als richtsnoer fungeert in een heilsverhaal dat de strijd tussen goed en kwaad illustreert.</p> Signup and view all the answers

<p>Vanaf de Verlichting begon men de rol van de kerk te betwijfelen, maar religieuze motieven bleven relevant en werden niet volledig verworpen.</p> Signup and view all the answers

<p>De 'Columbian Exchange' verwijst naar de biologische uitwisseling tussen de Oude en Nieuwe Wereld, die ziektes zoals pokken naar de inheemse bevolking bracht, met grote demografische gevolgen.</p> Signup and view all the answers

<p>Macht is de waarschijnlijkheid dat iemand zijn wil kan opleggen ondanks weerstand, en ze is vaak top-down en asymmetrisch.</p> Signup and view all the answers

<p>De 'Material Turn' richt zich op de materiële omgevingen en de agency van objecten, waarbij de connectiviteit en invloed van materiële zaken op sociale processen wordt onderzocht.</p> Signup and view all the answers

<p>De Annales-school legt de nadruk op lange termijn ontwikkelingen en sociale structuren, in plaats van enkel op gebeurtenissen en individuen.</p> Signup and view all the answers

<p>De druk van de mens op natuurlijke rijkdommen is cruciaal voor het begrijpen van ecologische veranderingen en evolutie in samenlevingen op lange termijn.</p> Signup and view all the answers

<p>Volgens Henri Lefebvre is de ruimte niet alleen een achtergrond, maar wordt deze actief geproduceerd door sociale verhoudingen en processen.</p> Signup and view all the answers

<p>Malthus betoogde dat er een technologische stasis was in de pre-industriële samenleving, wat leidde tot bevolkingsgroei die de beschikbare middelen overschreed.</p> Signup and view all the answers

<p>Onderzoek naar productieketens laat zien hoe economische transformaties en mondiale connecties de betekenis en waarde van middelen beïnvloeden.</p> Signup and view all the answers

<p>Agency verwijst naar de capaciteit van individuen en groepen om invloed uit te oefenen op hun omstandigheden en geschiedenis.</p> Signup and view all the answers

<p>'Hidden transcripts' zijn de verborgen uitspraken en verhalen van machtelozen die inzicht geven in hun ervaringen en verzet tegen dominantie.</p> Signup and view all the answers

De mate waarin individuen en groepen vrij zijn om zelf keuzes te maken en hun eigen acties te bepalen.

Een stabiel patroon dat het gedrag van individuen, samenlevingen en zelfs het milieu beïnvloedt en vormgeeft. Dit patroon herhaalt zich voortdurend.

De relatie tussen structuur en agency beantwoordt de vraag: wat drijft de geschiedenis? Is het de vrije wil van individuen, of zijn het de onvermijdelijke patronen van de samenleving die de loop van de geschiedenis bepalen?

Deze filosofie stelt dat individuen hun eigen geschiedenis creëren, maar tegelijk beïnvloed worden door de omstandigheden en de erfenis van het verleden.

De redenen die mensen hebben om bepaalde acties te ondernemen, zoals hun overtuigingen, normen en belangen.

Emile Durkheim geloofde dat sociale structuren essentieel zijn voor een stabiele samenleving. Hij stelde dat structuren een stabiliserende kracht vormen in de menselijke maatschappij.

Karl Marx zag sociale structuren als onderdrukkend of emanciperend, en benadrukte de invloed van materiële (economische) en culturele (waarden, normen) factoren op deze structuren.

Claude Lévy-Strauss, beïnvloed door structuralisme, beweerde dat bepaalde structuren universeel zijn en 'agency' (individuele handelen) beïnvloeden. Hij benadrukte de moeilijkheid van het vergelijken van geschiedenis in verschillende culturen.

Pierre Bourdieu introduceerde het concept van 'habitus' - een internere vorm van sociale structuur die onze handelingen en keuzes vormt. We worden gesocialiseerd in deze structuren en instituties, beïnvloedend ons vermogen tot handelen.

Individuen spelen een actieve rol bij het creëren en vormen van sociale systemen. De sociale structuur is het resultaat van de acties van individuen. Veblen, Simmel, en Elias bestudeerden de invloed van individuele handelingen op sociale processen.

Een ideologie die zich richt op een terugkeer naar de originele waarden en principes van een religie, vaak gekoppeld aan een extremistische en dogmatische interpretatie.

Het idee dat de evolutie van de natuur beïnvloed wordt door de interactie tussen de natuurlijke rijkdom en de druk die de mens erop uitoefent.

Een historisch perspectief dat de lange termijn trends en patronen bestudeert in de geschiedenis, met aandacht voor de interactie tussen mensen en hun natuurlijke omgeving.

De groei en verspreiding van seculiere waarden en normen in de maatschappij, wat kan leiden tot een afname van de invloed van religie.

Een term die verwijst naar de uitwisseling van planten, dieren en ziekten tussen Europa, Afrika en Amerika na de ontdekking van Amerika.

De gedachte dat de geschiedenis wordt gedreven door de strijd tussen sociale klassen, met name tussen de bezittende klasse (bourgeoisie) en de arbeidersklasse (proletariaat).

De theorie die stelt dat de economische basis (onderbouw) de sociale, politieke en culturele structuur (bovenbouw) bepaalt.

De periode in de geschiedenis waarin de mens een significantere impact heeft op de aarde en haar ecosystemen, met als gevolg klimaatverandering.

De geleidelijke ontwikkeling van meer verfijnde en geciviliseerde omgangsvormen in de westerse samenleving, zoals eetgewoonten, hygiëne en sociale interactie.

De periode tussen de 16e en 19e eeuw met ongewoon koude temperaturen, wat leidde tot mislukte oogsten, hongersnood en sociale onrust.

De culturele expressie van de arbeidersklasse, inclusief hun normen, waarden en manier van leven.

Een historisch concept dat beschrijft hoe gedrukte media de verspreiding van kennis, ideeën en informatie versnelde en de emancipatie van gewone mensen bevorderde.

De mogelijkheid om de wil van anderen op te leggen, zelfs tegen hun weerstand in, vaak top-down en asymmetrisch.

Een sociale constructie die gebruikt wordt om groepen te categoriseren op basis van vermeende biologische verschillen, vaak met het doel om hiërarchie en discriminatie te rechtvaardigen.

Vooroordeel, discriminatie en geweld gebaseerd op iemands ras of etniciteit.

Een benadering die de invloed van de ruimtelijke context en de materiele omgeving op de sociale en historische processen benadrukt.

Een benadering die de rol van materiële objecten en technologieën in historische gebeurtenissen benadrukt.

Een theoretisch kader dat de dynamiek van connectiviteit en agency in netwerken van mensen, dingen en technologieën analyseert.

Oordelen die, zonder basis in de realiteit, leiden tot het verwachte gedrag. De verwachting wordt de realiteit.

Een negatief beeld van een groep mensen dat gebruikt wordt om te verklaren waarom zij negatieve eigenschappen of gedragingen vertonen.

De zaak Dreyfus was een bewijs van antisemitisme in Frankrijk in de 19e eeuw. Dreyfus werd beschuldigd van landverraad, maar zijn joodse identiteit speelde een grote rol in de veroordeling.

Een periode in de geschiedenis van Frankrijk (1940-1944) waar de Franse regering zelf antisemitische regels invoerde.

De aanwezigheid van Oost-Europese Joden in Antwerpen, België, leidde tot spotprenten en vooroordelen. Ondanks het streven naar nationale gelijkheid, bleven stereotypen over Joden voortbestaan.

In de periode tussen de wereldoorlogen kwam antisemitisme meer in beeld in het publiek discours. Groepen zoals de VNV en de Nieuwe Orde, geassocieerd met het fascisme, verspreidden antisemitische propaganda.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werkte de Antwerpse politie zowel met als tegen de Duitsers. Ze hielpen Joden ontsnappen, maar volgden ook Duitse bevelen voor razzia's. Dit leidde tot een hoge deportatiecijfer in Antwerpen.

Het bestaan van antisemitisme in Antwerpen voor de oorlog, gecombineerd met de collaboratie van Vlaamse bewegingen met de Duitsers, leidde tot een hoger aantal deportaties van Joden in Antwerpen in vergelijking met andere Belgische steden.