Historisch Denken en Tijdsoverzicht
48 Questions
0 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Wat is een 'decennium'?

  • 1 jaar
  • 10 jaar (correct)
  • 100 jaar
  • 1000 jaar

Geschiedenis is een exacte wetenschap.

False (B)

Wat verwijst 'regionaal' naar?

Een regio, zoals een streek of provincie.

Een __________ bron is gemaakt door iemand die direct betrokken was bij de historische gebeurtenis.

<p>primaire</p> Signup and view all the answers

Koppel de tijdperken aan hun juiste jaartallen:

<p>Préhistorie = 3500 v.C. De Klassieke Oudheid = 800 v.C. De Middeleeuwen = 500 n.C. De Moderne Tijd = 1750</p> Signup and view all the answers

Welk domein betreft verschillende groepen mensen in de samenleving?

<p>Sociaal domein (D)</p> Signup and view all the answers

Secundaire bronnen zijn altijd vertaald.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Hoe noemen we tijdperken van meer dan 100 jaar?

<p>Eeuwen.</p> Signup and view all the answers

Welke term beschrijft een cruciaal moment of gebeurtenis met langdurige gevolgen?

<p>Scharnierpunt (A)</p> Signup and view all the answers

De drukkunst had geen significante invloed op de heksenwaan in de vroegmoderne tijd.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Wat beschrijft de periode waarin een vrouw zwanger kan worden?

<p>Vruchtbaarheidsperiode (A)</p> Signup and view all the answers

Wat leidde tot intensievere heksenvervolgingen aan het einde van de middeleeuwen?

<p>Sociale angst, economische problemen en kerkelijke invloed</p> Signup and view all the answers

De uitwisseling van planten, dieren, technologieën en ziektes tussen de Oude Wereld en de Nieuwe Wereld wordt de ______ genoemd.

<p>Colombian exchange</p> Signup and view all the answers

Seriële monogamie verwijst naar het hebben van meerdere gelijktijdige relaties.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Noem een factor die een grote impact had op de bevolkingsontwikkeling in de vroegmoderne tijd.

<p>Ziekten of hongersnoden of oorlogen of klimaat of economische veranderingen</p> Signup and view all the answers

Koppel de termen aan hun juiste tijdsperioden of contexten:

<p>Heksenvervolgingen = Vroegmoderne tijd Renaissance = Heropleving kunst &amp; cultuur Kolonies = Gebieden geëxploiteerd door een ander land Exotisme = Fascinatie voor vreemde culturen</p> Signup and view all the answers

Wat was een gevolg van de heksenwaan in de vroegmoderne tijd?

<p>Heksen werden als een groter maatschappelijk gevaar beschouwd (C)</p> Signup and view all the answers

De gemiddelde levensverwachting in de vroegmoderne tijd was tussen de ____ en ____ jaar.

<p>30, 40</p> Signup and view all the answers

Wat was de rol van demonologische boeken zoals de Malleus Maleficarum in de heksenwaan?

<p>Ze versterkten de heksenwaan door het verspreiden van angstaanjagende verhalen.</p> Signup and view all the answers

Koppel de termen aan hun beschrijving:

<p>Epidemieën = Regionale uitbraak van een besmettelijke ziekte Pandemie = Wereldwijde verspreiding van een ziekte Hongersnoden = Ernstig voedseltekort met sterfte als gevolg Oversterfte = Meer sterfgevallen dan normaal</p> Signup and view all the answers

De vroegmoderne tijd begon onmiddellijk na de middeleeuwen.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Wat was een gevolg van de Kleine IJstijd in de vroegmoderne tijd?

<p>Koudere winters (B)</p> Signup and view all the answers

Wie was verantwoordelijk voor het ontdekken van de zeeroute naar India?

<p>Vasco da Gama (C)</p> Signup and view all the answers

Hernán Cortés veroverde Peru.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

In de vroegmoderne tijd werden huwelijken vaak gesloten om liefde.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is de betekenis van 'nataliteit' in de context van historische demografie?

<p>Het aantal geboortes</p> Signup and view all the answers

Wat is demografie?

<p>De studie van de omvang, structuur en spreiding van de bevolking.</p> Signup and view all the answers

De __________ verleende vaak toestemming voor de kerstening van inheemse bevolking.

<p>missionarissen</p> Signup and view all the answers

Wat was de impact van Europese kolonisatie op het leefmilieu?

<p>Introductie van nieuwe gewassen en dieren (B)</p> Signup and view all the answers

Koppel de ontdekkingsreizigers aan hun belangrijkste ontdekkingen:

<p>Christoffel Columbus = Bahamaseilanden Pedro Álvares Cabral = Brazilië Ferdinand Magellaan = Eerste reis rond de wereld Amerigo Vespucci = Nieuw continent bewezen</p> Signup and view all the answers

De Europese talen vermengden zich met inheemse talen, wat leidde tot een gecreoliseerde cultuur.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Wat wordt bedoeld met 'verstandshuwelijk'?

<p>Een huwelijk gebaseerd op praktische of strategische overwegingen</p> Signup and view all the answers

Wat zijn belangrijke factoren die de bevolkingsontwikkeling beïnvloeden?

<p>Urbanisatie, migratie, mortaliteit (B)</p> Signup and view all the answers

De wereldbevolking verdubbelde tussen 1400 en 1750.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Wat betekent 'celibatair'?

<p>Geen huwelijksrelatie of vrijgezel zijn.</p> Signup and view all the answers

In het __________ huwelijkspatroon trouwden mensen relatief laat en met wederzijdse toestemming.

<p>West-Europees</p> Signup and view all the answers

Koppel de huwelijkspatronen aan de juiste kenmerken:

<p>West-Europees = Relatief laat trouwen, wederzijdse toestemming Oosters = Jonge leeftijd bij huwelijk, weinig inspraak Celibatair = Uitzondering in de Oosterse traditie Bruidschat = Betaling van de bruid door de bruidegom</p> Signup and view all the answers

Wat gebeurde er tussen 1500 en 1600 in Latijns-Amerika?

<p>Catastrofe (D)</p> Signup and view all the answers

In het Oosterse huwelijkspatroon was celibaat de norm.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Noem een methode van anticonceptie die mensen in de vroegmoderne tijd gebruikten.

<p>Coïtus interruptus of condooms.</p> Signup and view all the answers

Wat is een voorbeeld van een pushfactor?

<p>Oorlog (D)</p> Signup and view all the answers

Sociale mobiliteit verwijst naar de mogelijkheid voor individuen om van sociale klasse te veranderen.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Hoe noemen we de maatschappelijke structuur waarin mannen de dominante rol spelen?

<p>Patriarchale orde</p> Signup and view all the answers

De __________ is de adellijke klasse die haar status dankt aan de kerk.

<p>Abtsadel</p> Signup and view all the answers

Koppel de volgende termen aan hun betekenis:

<p>Urbanisatie = Migratie van platteland naar stad Gelaagde maatschappij = Verdeling in verschillende lagen op basis van rijkdom Pushfactoren = Factoren die mensen dwingen te verhuizen Pullfactoren = Factoren die mensen aantrekken naar een nieuwe regio</p> Signup and view all the answers

Wat was een gevolg van de groei van steden in de vroegmoderne samenleving?

<p>Afname van agrarische activiteit (B)</p> Signup and view all the answers

Feodale structuren zijn in de vroegmoderne samenleving sterker geworden.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Wat wordt bedoeld met een gelaagde maatschappij?

<p>Een maatschappij die is verdeeld in verschillende lagen op basis van rijkdom, macht of beroep.</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Geschiedenis als wetenschap

Geschiedenis is geen exacte wetenschap, maar focust op het verleden en is enigszins subjectief.

Historische vraag

Een vraag die ons helpt het verleden te begrijpen, de relatie tussen verleden en heden te ontdekken, en de manier waarop we tot kennis over het verleden komen.

Standpunt in geschiedenis

Het beeld dat we over iemand of iets uit het verleden hebben, gebaseerd op de beschikbare bronnen en onze interpretatie.

Historische periode (tijdvak)

Een specifiek stuk tijd in de geschiedenis, zoals de prehistorie, de klassieke oudheid, de middeleeuwen, etc.

Signup and view all the flashcards

Primaire bron

Een bron die gemaakt is door mensen die in dezelfde tijd leefden als de gebeurtenis, en er direct bij betrokken waren.

Signup and view all the flashcards

Secundaire bron

Een bron die gemaakt is door iemand die niet rechtstreeks betrokken was bij de gebeurtenis, vaak later.

Signup and view all the flashcards

Tijdsperioden

Manier van verdelen van de geschiedenis in een logische tijdvolgorde (prehistorie, oudheid, middeleeuwen etc.)

Signup and view all the flashcards

Historische bronnen

Voorwerpen of getuigenissen uit het verleden die ons informatie over het verleden geven (boeken, fossielen, oude gebouwen)

Signup and view all the flashcards

Nieuwe Tijd

Een historische periode na de middeleeuwen, maar zonder scherpe breuk, met voortzetting van elementen uit die tijd.

Signup and view all the flashcards

Reformatie

Een religieuze beweging die tot verdeeldheid leidde in Europa in de Nieuwe Tijd.

Signup and view all the flashcards

Heksenvervolgingen

Een periode van vervolging van mensen die als heksen werden beschouwd, vaak gebaseerd op angst en sociale spanningen.

Signup and view all the flashcards

Drukkunst

Methode om snel teksten en ideeën te verspreiden, zoals over hekserij, door de drukkunst.

Signup and view all the flashcards

Kolonies

Gebieden die door een ander land worden bestuurd, vaak voor economisch gewin.

Signup and view all the flashcards

Columbian Exchange

Uitwisseling van planten, dieren, ziekten en ideeën tussen de Oude en Nieuwe wereld na ontdekkingen.

Signup and view all the flashcards

Exotisme

Fascinatie en idealisering van vreemde (vooral niet-westerse) culturen, vaak onrealistisch.

Signup and view all the flashcards

Assimilatie

Het proces waarin een minderheidsgroep de cultuur van de meerderheid overneemt.

Signup and view all the flashcards

Kerngezin

Een gezin dat bestaat uit vader, moeder en hun ongehuwde kinderen.

Signup and view all the flashcards

Vruchtbaarheidsperiode

De tijd waarin een vrouw zwanger kan worden.

Signup and view all the flashcards

Seriële monogamie

Meerdere opeenvolgende monogame relaties.

Signup and view all the flashcards

Chronische ondervoeding

Langdurig tekort aan voeding.

Signup and view all the flashcards

Sterftecrisissen

Periodes met uitzonderlijk hoge sterfte.

Signup and view all the flashcards

Hongercrisissen

Tijdelijke voedseltekorten zonder massale sterfte.

Signup and view all the flashcards

Epidemieën

Regionale uitbraak van een besmettelijke ziekte.

Signup and view all the flashcards

Pandemie

Wereldwijde verspreiding van een ziekte.

Signup and view all the flashcards

Gevolgen van Europese kolonisatie (cultureel)

Europese talen vermengden zich met inheemse talen, en missionarissen forceren hun religie op inheemse volkeren.

Signup and view all the flashcards

Impact van kolonisatie op ecosystemen

Nieuwe gewassen en dieren werden geïntroduceerd, wat ecosystemen veranderde.

Signup and view all the flashcards

Koloniale sociale ongelijkheden

Europese kolonisten domineerden, terwijl inheemse bevolkingen en Afrikaanse slaven werden onderdrukt.

Signup and view all the flashcards

Bartholomeu Dias

Portugese ontdekkingsreiziger die de Kaap de Goede Hoop ontdekte (1488).

Signup and view all the flashcards

Christoffel Columbus

Spaanse ontdekkingsreiziger die de Amerika's 'ontdekte', hoewel hij Indië wilde bereiken.(1492)

Signup and view all the flashcards

Historische demografie

Wetenschap die de bevolkingsontwikkeling van het verleden bestudeert, inclusief oorzaken en gevolgen, niet alleen aantallen.

Signup and view all the flashcards

Standensamenleving

Een maatschappijstructuur waar mensen in verschillende sociale klassen of standen verdeeld zijn, elk met eigen rechten en plichten.

Signup and view all the flashcards

Sociale Mobiliteit

De mogelijkheid voor individuen of groepen om van sociale klasse te veranderen, bijvoorbeeld van arm naar rijk.

Signup and view all the flashcards

Nataliteit

Het aantal geboortes.

Signup and view all the flashcards

Verstandshuwelijk

Huwelijk gebaseerd op strategische overwegingen, niet op liefde.

Signup and view all the flashcards

Abtsadel

Adellijke klasse die haar status dankt aan de kerk, via benoemingen of bezittingen door de kerk.

Signup and view all the flashcards

Gelaagde Maatschappij

Een maatschappij verdeeld in verschillende lagen of klassen, vaak op basis van rijkdom, macht of beroep.

Signup and view all the flashcards

Pushfactoren

Factoren die mensen dwingen of aansporen om hun land of regio te verlaten, zoals oorlog of armoede.

Signup and view all the flashcards

Pullfactoren

Factoren die mensen aantrekken om naar een andere regio of land te verhuizen, zoals betere werkgelegenheid of leefomstandigheden.

Signup and view all the flashcards

Patriarchale Orde

Een maatschappelijke structuur waarin mannen de dominante rol spelen en macht uitoefenen, vaak ten koste van vrouwen.

Signup and view all the flashcards

Urbanisatie

Het proces waarbij mensen van het platteland naar steden verhuizen, wat leidt tot een groei van stedelijke gebieden.

Signup and view all the flashcards

Fertiliteit

Het vruchtbaarheidscijfer, het gemiddeld aantal kinderen per vrouw.

Signup and view all the flashcards

Migratie

Het verplaatsen van mensen van de ene plaats naar de andere.

Signup and view all the flashcards

West-Europees huwelijkspatroon

Een traditioneel huwelijkspatroon in West-Europa, waarbij mensen relatief laat trouwden (25-30 jaar), economisch onafhankelijk waren en hun eigen huishouden vormden.

Signup and view all the flashcards

Oosters huwelijkspatroon

Een traditioneel huwelijkspatroon in Oost-Europa en Azië, waarbij mensen jong trouwden, contracten tussen families belangrijk waren en de bruiden bij de familie van de bruidegom inwoonden.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Historisch Denken

  • Geschiedenis is geen exacte wetenschap, maar subjectief en onderhevig aan andere methoden.
  • Geschiedenis bestudeert het verleden en de reacties tussen heden en verleden.
  • Het beeld van het verleden is afhankelijk van het standpunt van de onderzoeker.

Tijdsoverzicht

  • 1 jaar = 365 dagen
  • 1 decennium = 10 jaar
  • 1 eeuw = 100 jaar
  • 1 millennium = 1000 jaar
  • Préhistorie (voor de geschreven geschiedenis)
  • Het Oude Nabije Oosten (vanaf 3500 v.C.)
  • De Klassieke Oudheid (van 800 v.C. tot 500 n.C.)
  • De Middeleeuwen (van 500 tot 1450 n.C.)
  • De Vroegmoderne Tijd (van 1450 tot 1750 n.C.)
  • De Moderne Tijd (van 1750 tot 1945 n.C.)
  • De Hedendaagse Tijd (vanaf 1945 n.C.)

Domeinen van de Geschiedenis

  • Politiek domein: Machthebbers en machtsevenwicht.
  • Economisch domein: Hoe mensen leven en economische activiteiten.
  • Cultureel domein: Kunst, religie, wetenschap, dagelijks leven.
  • Sociaal domein: Sociale groepen en samenleving.

Historische Bronnen

  • Primaire bronnen: Bronnen van mensen uit die tijd.
  • Secundaire bronnen: Bronnen van mensen later.
  • Verschillende type bronnen: geschreven, materiële en mondelinge bronnen;
  • Vertaalden, uitgelichte delen en toevoegingen in de originele bron

Regio's

  • Lokaal: wijk, gemeente, stad
  • Regionaal: streek, provincie, gewest
  • Nationaal: land
  • Continentaal: werelddeel
  • Globaal/mondiaal: wereld
  • Stedelijk: stad
  • Ruraal: platteland
  • Continentale ruimte: landinwaarts
  • Maritiem: aan of op zee.

Vroeg Moderne Tijd

  • Belangrijke gebeurtenissen rond 1450-1750.
  • Continuïteit en breuk in verschillende domeinen.
  • Herlees pagina 15!

Historische veranderingen van het geloof

  • Veranderingen in de perceptie van hekserij: van middeleeuws geloof naar duivelsaanbidding.
  • Drukkunst: versnelde verspreiding van heksenwaan door demonologische boeken en propaganda.

Ontmoetingen in een nieuwe wereld

  • Kolonie: gebied door ander land bestuurd (economische of strategische voordelen)
  • Exotisme : ideale beeld van een ander
  • Assimileren: overname cultuur dominante groep.
  • Colombian Exchange: uitwisseling planten, dieren, technologie en ziektes.

Uitwisseling van planten en dieren:

  • Nieuwe wereld naar oude wereld: aardappels, tomaten, maïs, cacao.
  • Oude wereld naar nieuwe wereld: paarden, runderen, tarwe, koffie.
  • Ziekten: pokken, mazelen, griep, Syfilis

Uitbuiting en slavernij

  • Encomienda-systeem: Spaanse kolonisatie, dwangarbeid, bekering.
  • Afrikaanse slavenhandel: Miljoenen Afrikanen naar Amerika, inhumane omstandigheden.
  • Culturele impact: taalvermenging, kerstening.
  • Invloed op leefmilieu.
  • Sociale ongelijkheden.

Bevolkingsontwikkeling

  • Sterftecrisissen, epidemieën, oorlog, hongersnoden.
  • Regionale verschillen in bevolkingsgroei.
  • Levensverwachting.
  • Gezinssamenstelling.
  • Sociale mobiliteit en Standenmaatschappij.

Relaties en gezinnen in de vroegmoderne tijd

  • Traditionele rolverdeling: man buitenhuis, vrouw huishouden.
  • Sterke familiebanden
  • Huwelijken als economische
  • contracten; vaak vastgelegd door ouders.
  • Jong gehuwd (mensen) = minder kinderen
  • Standensamenleving
  • Sociale mobiliteit
  • Positie van vrouwen
  • Verhouding stad-platteland.
  • Bevolkingsontwikkeling in detail.

Belasting registers en type informatie

  • Parochie registers, Belasting registers, Volksstellingen (19e eeuw) en Sterftetafels
  • Informatie in records: Geboorte, huwelijk, overlijdens, eigendommen en huishoudens.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

Geschiedenis Examen T1 - 4B PDF

Description

Dit quiz behandelt de basisprincipes van historisch denken, waaronder de subjectiviteit van geschiedenis en de verschillende tijdsperioden in de geschiedenis. Leer over de verschillende domeinen van de geschiedenis en hoe historische bronnen gebruikt worden om het verleden te begrijpen. Test je kennis over het verleden en de ontwikkelingen door de tijd heen.

More Like This

Overview of Historical Periods
8 questions

Overview of Historical Periods

EnergyEfficientDecagon3291 avatar
EnergyEfficientDecagon3291
Historical Thinking Concepts
30 questions
Use Quizgecko on...
Browser
Browser