Hipofiz ve Tükürük Bezleri Hakkında Quiz

Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG)

• MR görüntülemede hasta hazırlığı kritik öneme sahiptir.
• İşlem öncesinde, MR bilgilendirme formu eksiksiz doldurulur.
• Hastada metalik yabancı cisim olup olmadığı kontrol edilir. Gerektiğinde metal dedektörü kullanılır.
• Hastanın inceleme odasına alınmadan önce üstünü değiştirmesi, hasta önlüğü giymesi sağlanır.
• Toka, saat, gözlük, takılar vb. tüm aksesuarlar çıkarılır ve diş protezi varsa çıkarılabilir.
• İşitme cihazı çıkarılır.
• Bayan hastalarda demir oksit içeren makyaj malzemeleri ile yapılan makyaj, görüntüde artefakt oluşturabileceğinden silinmelidir.
• Hastaya yapılacak işlem ve işlemin süresi hakkında bilgi verilir.
• Ortamın gürültülü olmaması ve işlem süresince hareketsiz kalmanın önemi vurgulanır.
• Hastaya kulaklık verilerek, tetkik sırasında oluşabilecek duyma şikayetleri önlenir.
• Uygun durumlarda kontrast madde kullanılabileceği konusundaki bilgiler verilir.
• Acil vakalarda sedye ile getirilen hastalar MR uyumlu sedyeye transfer edilir.
• Oksijen tüpü, nabız ve kalp ritmi ölçen cihazlar, çıkarılmalı MR uyumlu olanlar hastaya takılmalıdır.
• El ve ayak sinirlerinin uyarılmaması için birleştirilmemelidir.
• Hasta, acil durumlarda iletişim sağlayabilmesi için el butonu kullanabilir.
• Karın bölgesi incelemeleri için 4-5 saatlik açlık yeterlidir.
• Gerekirse, görüntülemeden 3-4 saat öncesinden antispazmotik ilaçlar kullanılabilir.
• Hastaya öncesinde solunum hareketleri yaptırılır ve görüntüleme hakkında bilgi verilir.

Baş ve Boyun İncelemeleri

• Beyin, sağ ve sol olmak üzere iki kısımda incelenir.
• İki beyin lobu, Korpus Köprü yapı ile bağlanır ve iletişim sağlar.
• Beyin sapı, beyin, beyincik ve omurilik arasında bağlantı sağlar.
• Mezensefalon, pons ve medulla oblongata'dan oluşur.
• Beyincik; oksipital lobun altında, kafatasının arka tarafında yerleşiktir. İnce el hareketlerini ve dengenin sağlanmasını kontrol eder. Beyin ile beyincik arasında tentoryum denen yapı bulunur.

MRG'nin Beyindeki Kullanım Alanları

• Serebral iskemi ve infarktların tespitinde kullanılır.
• Beyin tümörlerinin saptanması ve değerlendirilmesinde kullanılır.
• İntrakranial kistik kitlelerin ayırıcı tanısında kullanılır.
• Enfeksiyonlar ve travmalarda kullanılır.
• Demiyelizan hastalıklarda kullanılır.
• Pediatrik olgularda beyin myelinizasyonunun takibinde kullanılır.
• Beyin tümörlerinde lezyonların ayırıcı teşhisi için kullanılır.
• Lezyon sınırları ve komşuluk ilişkilerinin belirlenmesinde daha iyi sonuçlar verir.

Beyin MRG (Hasta Hazırlığı ve Pozisyonlama)

• Hastanın soyunması, önlüğün giydirilmesi ve onay formunun doldurulması gerekir
• Gerekli durumlarda damar yolunun açtırılması
• Hastanın supine pozisyonunda masaya yatırılması, başının sabitlenmesi ve koilin orbitalara veya koilin orta merkezine gelecek şeklide ayarlanması
• Teknik planlamalar
  • Koronal, Sagital ve Transfer (aksiyel) düzeylerinde lokalize edici görüntüler alınır.
  • Sagital plan görüntüleri korpus kollozumdan, paralel açı da kafa tavanına ve verteksten (beyin dokusu bitiminden foramen magnum’ kadar)alınır.
  • Koronal plan görüntülerinden beyin sapına ve inter hemisferik fissüre dik şekilde ayarlanıp planlanır

Beyin MRG (Alınan kesitsel planlar)

• TRA planda T2A,T1A,FLAİR, Difüzyon
• SAG planda:T2A
• KOR planda:T2A

Beyin MRG (Epilepsi Tanısı):

• Epilepsi ön tanısı için sagital ve transfer görüntüler üzerine hipokampüs ve dik açı ile tüm hipokampüsü içine alacak şekilde planlama yapılır.
• Koronal planda görüntüler alınır.

Beyin MRG (Kontrast Madde):

• Hasta kg *0.1cc gadolinyumlu paramanyetik kontrast maddesi kullanılır.
• Kreatin değeri yüksek ya da GFR değeri düşük hastalara kontrast madde verilmez (Kreatin üst sınırı 1.5 , GFR alt sınırı 30).
• Kontrast madde enjeksiyonu sonrası TRA planında T1A, SAG planında T1A görüntüler alınır.

Hipofiz (Sella) MRG (Genel)

• Hipofiz bezi, vücuttaki hormonların merkezidir
• Hipofiz adenomları bezi içeride Hücrelerden kaynaklanır ve tipik olarak büyürler, iyi huyludurlar ve komşu dokulara baskı yapabilirler

Hipofiz (Sella) MRG (Teknik Planlamalar)

• Koronal, sagital ve transfer planda görüntüler alınarak kesitlerin geçileceği seviyeler belirlenir.
• Sagital görüntüler üzerinden infindibuluma paralel planlanır
• Tüm hipofiz dokusu kapsamalıdır
• Transvers görüntüler üzerinden 3.ventriküle dik olacak şekilde planlanır.

Hipofiz (Sella)MRG (Rutin Planlar)

• SAG planda: T2A ve T1A
• KOR planda: T2A ve T1A

Hipofiz (Sella) MRG (Kontrast Madde sonrası planlar):

• KOR planda: T1A
• Dinamik (çok fazlı)
• SAG planda: T1A

Hipofiz (Sella) MRG (Mikroadenom Enjeksiyon)

• Mikroadenom incelemelerinde kontrast madde enjeksiyonu ile çekim bir arada başlatılan dinamik görüntüleme tekniği kullanılır.
• Sebep ,normal hipofiz ve hipofiz adenomlarında kontrast maddesi tutulumunun farklı olmasıdır.
• Mikroadenomlar kontrast maddeyi daha geç tutarlar ve normal dokudan daha geç wash-out (kontrast madde yıkanması) yaparlar.
• Adenom ve glandın maksimum kontrast farkı 30-50 sn aralığında beklerler.

Temporal Kemik, Internal Akustik Kanal (IAC) MRG

• Duyma kayıpları, akustik norinom, vertigo, tinnitus, kolesteatom gibi klinik bilgi ve ön tanıları incelemede kullanılır.
• Akustik nörinom, sekizinci kafa sinirini çevreleyen dokudan kaynaklanan iyi huylu bir tümördür. Genellikle yavaş büyür ve çevre dokulara yayılmaz. Sıklıkla görülen bulgu, tümörün bulunduğu kulakta işitme kaybıdır.

Temporal Kemik, Internal Akustik Kanal (IAC) MRG (Hasta Hazırlığı):

• IAC MRG, ideal olarak baş-boyun ya da çok kanallı beyin koileri kullanılarak gerçekleştirilir.
• Hasta supin pozisyonda masaya yatırılır, baş sabitlenir. Koil, orbitalara gelecek şekilde ayarlanır.

Temporal Kemik, Internal Akustik Kanal (IAC) MRG (Teknik Planlamalar):

• Koronal, sagital ve aksiyel planlarda lokalize edici görüntüler alınır ve kesitler geçirileceği seviyeler belirlenir.
• Sagital ve koronal plan görüntülerinden beyin sapına dik, posterior fossayı içine alacak şekilde planlanır.
• Koronal planda internal akustik kanala ve her iki koklealara paralel planlanır.
• Tüm akustik kanalı kapsayacak şekilde görüntüleme alanı planlanır.

Temporal Kemik, Internal Akustik Kanal (IAC) MRG (Rutin Planlar):

• KOR planda: T1A ve T2A
• TRA planda: T1A, T2A ve STIR
• Kontrast madde enjeksiyonu sonrası :
  • TRA planda: T1A yağ baskılı
  • KOR planda: T1A yağ baskılı

Orbita MRG

• Görme kaybı, ani görme bozuklukları, tümör, tiroid oftalmopati, optik sinir lezyonları, enfeksiyon gibi klinik bilgi ve ön tanıları incelemede kullanılır.
• Tiroid Ofalmopati; Tiroid bozukluğu veya olmasın, orbita ve ekstraoküler kasları etkileyen otoimmün bir hastalıktır.
• Hastayı soyup önlük giydirilmesi,onay formunun doldurulması, gerekirse damar yolunun açtırılması gerekebilir.
• Hasta supin pozisyonda masaya yatırılır, baş sabitlenir ve koil orbitalara gelecek şekilde ayarlanır.

Orbita MRG (Teknik Planlamalar):

• Koronal, sagital ve transvers planlarda lokalize edici görüntüler alınır.
• Sagital düzlemde planlanan aksiyel kesitler transvers ve koronal düzlemler üzerinden optik sinirlere paralel planlanır.
• Sagital planda orbita ayrı ayrı planlanır.
• Koronal planda lens başlangıcından optik sinire dik olarak planlanır.

Orbita MRG Rutin Planlar):

• SAG planda: T2A (sağ ve sol orbita ayrı ayrı)
• KOR planda: T2A Fat Sat
• TRA planda: T2A (Fat Sat), T1A
• Kontrast madde sonrası;
  • KOR planda T1A yağ baskılı
  • TRA planda T1A yağ baskılı

Boyun MRG (Genel)

• Yumuşak doku MRG'si, boyun bölgesinde şişlikler, ses kısıklığı, yutma güçlüğü, USG'de görülen lenf nodları, enfeksiyon, larinks tümörleri, paratiroid adenomları, tükürük bezi tümörleri, dil ve dil kökü patolojilerini incelemede kullanılır.

Boyun MRG (Hasta Hazırlığı)

• Beyin MRG'siyle aynı şekilde yapılır.
• İyi görüntüleme için, hastanın hareketsiz kalması (yutma, nefes alma, baş hareketleri) kritiktir.
• Baş pedleri sabitleme amaçlı kullanılır.

Boyun MRG (Teknik Planlamalar)

• Koronal, sagital ve transvers planlarda kesitler alınır.
• Bölge anatomisi iyi anlaşılmalıdır, özellikle nazofarenks sınırlarının doğru görüntülenmesi önemlidir.
• Orbita çukuru ve akciğer apeksleri inceleme alanında olmalıdır.

Boyun MRG (Rutin Planlar):

• SAG planda: T2A
• KOR planda: T1A, T2A ve STIR
• TRA planda: T2A, STIR, difüzyon, T1A
• Kontrast madde sonrası,
  • TRA planda: T1A yağ baskılı
  • KOR planda: T1A yağ baskılı