Manyetik Rezonans Görüntüleme - Tıbbi Görüntüleme Programı Ders Notları

Manyetik Rezonans Görüntüleme Radyoloji Tek. Fatma Kurtoğlu Tıbbi Görüntüleme Programı II. Sınıf Ders Notları 2.Ders  Hasta Hazırlığı MR görüntüleme esnasında hasta hazırlığı: -İşlemden önce MR bilgilendirme formu kontrol edilir, eksik bölümler varsa doldurulur. -...

Manyetik Rezonans Görüntüleme Radyoloji Tek. Fatma Kurtoğlu Tıbbi Görüntüleme Programı II. Sınıf Ders Notları 2.Ders  Hasta Hazırlığı MR görüntüleme esnasında hasta hazırlığı: -İşlemden önce MR bilgilendirme formu kontrol edilir, eksik bölümler varsa doldurulur. -Hastada metalik yabancı cisimler bulunup bulunmadığı sorulmalıdır. Gerektiğinde, metal el dedektörü ile hasta MR odasına girmeden taranmalıdır. -İnceleme odasına alınmadan önce hastanın üstünü değiştirmesi hasta önlüğü giymesi sağlanır. -Hasta üzerindeki toka, saat, gözlük vb tüm aksesuar ve takıları varsa çıkarılabilen diş protezi, işitme cihazı çıkartılır. -Bayan hastalarda demir oksit içeren makyaj malzemeleri ile yapılan makyaj görüntüde artefakt oluşturabileceğinden makyaj silinmelidir.  Hasta Hazırlığı Hastaya, yapılacak işlem hakkında bilgi verilir.. İşlemin süresi,.Ortamın gürültülü olması.İşlem boyunca hareketsiz yatması gerektiği anlatılır..Hastaya kulaklık verilerek tetkik sırasında gelişebilecek duyma şikayetleri önlenmiş olur. -Hasta, gerektiğinde kontrast madde kullanılabileceği konusunda bilgilendirilir. -Acil vakalarda, sedye ile getirilen hastalar içeri alınmadan önce MR uyumlu sedyeye transfer olmalı ve onunla içeri alınmalıdır. - Oksijen tüpü, nabız ve kalp ritmi ölçen cihazlar çıkarılmalı MR uyumlu olanlar hastaya takılmalıdır.  Hasta Hazırlığı -Hastanın el ve ayak sinirlerinin muhtemel uyarımını engellemek için el ve ayaklar birleştirilmemelidir -Acil durumlarda iletişimi sağlamak için hastaya el butonu verilmelidir -Karın bölgesi MR incelemeleri için aç olmak gerekir. 4 – 5 saatlik açlık yeterlidir. -Bağırsak hareketlerinden oluşabilecek artefaktları önlemek için görüntülemeden 3-4 saat öncesinden antispazmaotik ilaçlar kullanılabilir. -Hastaya görüntüleme öncesi solunum hareketleri yaptırılır ve görüntüleme hakkında bilgi verilir.  BAŞ VE BOYUN İNCELEMELERİ Anatomik Oluşumlar Beyin sağ ve sol beyin (hemisfer) olarak iki kısımda incelenir. Her iki lob Korpus Kollozum denen köprü benzeri yapı ile bağlanır. Bu şekilde her iki lob arasında iletişim sağlanır.  Anatomik Oluşumlar Beyin Sapı: Beynin alt orta kesiminden aşağıya doğru uzanır.Beyinciğin önünde yer alır. Beyin, beyincik ve omurilik arasında bağlantıyı sağlar. Mezensefalon, pons ve medulla oblangata  Anatomik Oluşumlar Beyincik:oksipital lobun altında,kafatasının arka tarafında yerleşiktir. İnce el hareketlerini ve dengenin sağlanmasını kontrol eder. Beyin ile beyincik arasında tentoryum denen  MRG’nin Beyindeki Kullanım Alanları Serebral iskemi ve infarktların tespitinde, Beyin tümörlerinin saptanması ve değerlendirilmesi intrakranial kistik kitlelerin ayırıcı tanısında, Enfeksiyonlar ve travmalarda, Demiyelizan hastalıklarda, Pediatrik olgularda beyin myelinizasyonun takibinde de kullanılabilmektedir Beyin tümörlerinde Lezyonların ayırıcı tanısı Lezyon sınırlarının ve komşuluk ilişkilerinin daha iyi belirlenmesi ile evrelendirmeye büyük katkı sağlar.  Beyin MRG Hasta Hazırlığı: Hastayı soyup önlük giydirme Onam formunu doldurma Gerekirse damar yolunu açtırma  Beyin MRG Hasta Pozisyonlama Hasta supine pozisyonda masaya yatırılır,hastanın başı sabitlenir, koil santralizasyonu orbitalara veya koilin orta merkezine gelecek şekilde ayarlanır.  Beyin MRG İnceleme bölgesi için teknik planlamalar: Koronal,Sagital ve Transfer(aksiyel) düzlemde lokalize edici görüntüler alınarak kesitlerin geçirileceği seviyeler belirlenir. Sagital plan görüntüleri üzerinden korpus kollozum a paralel açıda kafa tavanı verteksten (beyin dokusu bitimine kadar)foramen magnum kadar, Koronal plan plan görüntüleri üzerinden beyin sapına ve inter hemisferik fissüre dik olacak şekilde planlanır.  Beyin MRG Beyin MRG de alınan kesitsel planlar TRA planda: T2A,T1A,FLAİR,Difüzy on SAG planda:T2A KOR planda:T2A  Beyin MRG Epilepsi ön tanısı ile gelen hastalara sagital ve transfer görüntüleri üzerinden hipokampus e dik açı ile tüm hipokampusü içine alacak şekilde planlama yapılır ve koronal planda görüntüler alınır.  Beyin MRG Kontrast madde: Hasta kg *0.1cc gadolinyumlu paramanyetik kontrast madde kullanılır. Kreatin değeri yüksek GFR değeri düşük hastalara kontrast madde verilmez.(Kreatin üst sınırı 1.5, GFR alt sınır 30) Kontrast madde enjeksiyonu sonrası TRA planda T1A SAG planda T1A görüntüler alınır.  HİPOFİZ (Sella) MRG Hipofiz bezi vücuttaki hormonların merkezidir. Ara salgı bezidir. Hipofiz adenomları bezin içindeki hücrelerden kaynaklanır Tipik olarak yaşar büyürler,İyi huyludurlar. Komşu dokulara  HİPOFİZ (Sella) MRG Hipofiz MRG, mikro, makro adenomlar, adet düzensizliği, yüksek prolaktin seviyesi, puberte prekoks gibi klinik tanı ya da ön tanıları incelemede uygulanır.  HİPOFİZ (Sella) MRG Hasta hazırlığı: Hipofiz MRG’de baş boyun koili ya da çok kanallı beyin koili kullanılır. Hasta pozisyonu: Hasta supin pozisyonda masaya ortalanarak yatırılır. Hasta başı sabitlenir. Koil santralizasyonu orbitalara gelecek şekilde ayarlanır.  HİPOFİZ (Sella) MRG İnceleme bölgesi için teknik planlamalar: Koronal, sagital ,transfer planda lokalize edici görüntüler alınarak kesitlerin geçileceği seviyeler belirlenir. Sagital plan görüntüleri üzerinden infindibuluma paralel şekilde planlanır. Tüm hipofiz dokusunu kapsamalıdır. Transfers görüntüler üzerinden 3. ventriküle dik olacak şekilde planlanır.  HİPOFİZ (Sella) MRG Hipofiz incelemesinde transvers plan görüntüler rutinde kullanılmaz. Ancak makroadenomların oluşturduğu kitle etkisi nedeni ile optik kiazma basılarını göstermek için yağ baskılı kesitler incelemeye dahil edilebilir.  HİPOFİZ (Sella) MRG Rutin Hipofiz MRG’de alınan kesitsel planlar SAG planda: T2A, ve T1A KOR planda: T2A ve T1A Hipofiz MR incelemelerinde rutin olarak kontrast madde enjeksiyonu yapılır. Kontrast madde enjeksiyonu sonrası: KOR planda : T1A Dinamik (çok fazlı). SAG planda: T1A.  HİPOFİZ (Sella) MRG Mikroadenom incelemelerinde kontrast madde enjeksiyonu ile çekimin aynı anda başlatıldığı dinamik görüntüleme tekniği kullanılır. Sebebi ise normal hipofiz ile hipofiz adenomunun ikiside kontrast madde tutulumu göstermektedir. Ancak mikroadenomlar kontrast maddeyi daha geç tutmakta ve normal dokudan daha geç wash-out (kontrast madde yıkanması) yapmaktadır. Adenom ve glandın maksimum kontrast farkı 30-50 sn aralığında beklenmektedir. Bu nedenle dinamik inceleme ortalama 2 dakika ve her iki dinamik faz 10-20 sn aralığında olmaktadır.  TEMPORAL KEMİK, İNTERNAL AKUSTİK KANAL (İAC) MRG İAC MRG, duyma kayıpları, akustik norinom, vertigo, tinnitus, kolesteatom gibi klinik bilgi ve ön tanıları incelemede kullanılır.  TEMPORAL KEMİK, İNTERNAL AKUSTİK KANAL (İAC) MRG Akustik Norinoma Akustik nörinoma sekizinci kafa sinirini çevreleyen dokudan köken alan iyi huylu bir tümördür. Genellikle yavaş büyür ve çevre dokulara yayılmaz. En sık görülen bulgu tümörün olduğu kulakta işitme kaybıdır.  TEMPORAL KEMİK, İNTERNAL AKUSTİK KANAL (İAC) MRG Kolesteatom keratinizasyon gösteren çok katlı yassı epitelin olmaması gereken orta kulakta veya temporal kemiğin diğer pnömatize bölgelerinde birikimidir.  TEMPORAL KEMİK, İNTERNAL AKUSTİK KANAL (İAC) MRG Hasta hazırlığı: IAC MRG en ideal şekilde baş boyun ya da çok kanallı beyin koili kullanılarak çekilir. Hasta pozisyonu: Hasta supin pozisyonda masaya ortalanarak yatırılır. Hasta başı sabitlenir. Koil santralizasyonu orbitalara gelecek şekilde ayarlanır.  TEMPORAL KEMİK, İNTERNAL AKUSTİK KANAL (İAC) MRG İnceleme bölgesi için teknik planlamalar: Koronal, sagital ve aksiyel planda lokalize edici görüntüler alınarak kesitlerin geçileceği seviyeler belirlenir. Sagital ve koronal plan görüntüleri üzerinden beyin sapına dik olarak tüm posterior fossayı içine alacak şekilde, Koronal planda internal akustik kanala ve her iki koklealara paralel olacak şekilde planlanır. Tüm akustik kanalı kapsayacak şekilde görüntüleme alanı planlanır.  TEMPORAL KEMİK, İNTERNAL AKUSTİK KANAL (İAC) MRG Rutin İAC MRG’de Alınan kesitsel planlar KOR planda: T1A ve T2A. TRA planda : T1A, T2A yağ baskılı ya da STIR Kontrast madde enjeksiyonu sonrası: TRA planda: T1A yağ baskılı. KOR planda: T1A yağ baskılı.  ORBİTA MRG Orbita MRG Görme kaybı ve ani gelişen görme bozuklukları, tümör, tiroid ophtolmopatisi, optik sinir lezyonları, enfeksiyon gibi klinik bilgi ya da ön tanıları incelemede uygulanır  ORBİTA MRG Tiroid oftalmopati Tiroid bozukluğu olsun veya olmasın orbita ve ekstraoküler kasları etkileyen otoimmün bir hastalıktır. Lenfositleri aktive eden bir otoantijenin ekstraoküler kasları ve diğer orbita dokularını da infiltre ederek inflamasyona ve yumuşak dokuda ödeme neden olduğu düşünülmektedir.  ORBİTA MRG Hasta hazırlığı Orbita MRG en ideal şekilde baş boyun, çok kanallı beyin koili ya da yüzeysel flex S,M koil ile çekilir. Hasta pozisyonu Hasta supin pozisyonda masaya ortalanarak yatırılır. Hasta başı sabitlenir. Koil santralizasyonu orbitalara gelecek şekilde ayarlanır.  ORBİTA MRG İnceleme bölgesi için teknik planlamalar: Koronal, sagital ve transvers planlama lokalize edici görüntülemeler alınarak kesitlerin geçirileceği seviyeler belirlenir. Sagital düzlemde planlanan aksiyel kesitler transvers ve koronal düzlem görüntüleri üzerinden optik sinirlere paralel olarak planlanır. Sagital plan kesitler sağ ve sol orbita için ayrı ayrı planlanır. Koronal plan kesitler lens başlangıcından optik sinir sonlanana kadar optik sinirlere dik açı ile planlanır.  ORBİTA MRG Rutin Orbita MRG’de alınan kesitsel planlar: SAG planda: T2A (sağ ve sol orbita için ayrı ayrı). KOR planda: T2A Fat Sat TRA planda: T2A( Fat Sat), T1A Kontrast madde enjeksiyonu sonrası: KOR planda: T1A yağ baskılı. TRA planda: T1A yağ baskılı  Boyun MRG Boyun yumuşak doku MRG, boyun bölgesinde ele gelen şişlikler, ses kısıklığı, yutma güçlülüğü, USG’de görüntülenen lenf nodları, enfeksiyon, larinks tümörleri, paratiroid adenomları, tükürük bezi tümörleri, dil ve dil kökü patolojileri gibi klinik bilgi ya da ön tanıları incelemede uygulanır  Boyun MRG Boyun bölgesi anatomisinin homojen bir yapıya sahip olmaması ,bu bölgedeki istemli ve istemsiz hareketlerin fazla oluşu çekimi zorlaştırmakta ve kaliteli görüntü olmamızı etkilemektedir. En sık görülen problemler: Hasta hareketi Yutkunma Derin soluma  Boyun MRG Tükürük Bezi Her iki kulağımızın önünde birer tane parotis bezi Her iki çene altında birer tane submandibular bez Dil altında birer tane sublingual bez olmak üzere 6 tane tükürük bezi vardır. Tükürük bezi, yiyeceklerin çiğnenmesi, yutmaya hazır hale gelmesini sağlar.  Boyun MRG Paratiroid Adenomları Paratiroid bezleri, tiroid bezine yakın komşulukta yerleşmiş, paratiroid denilen bir hormonu salgılayan bezlerdir. Büyüklükleri 3-4 m ve genellikle 4 tane paratiroid bezi vardır. Paratiroid bezleri vücutta kalsiyum metabolizmasını yönetir. Paratiroid bezi fazla çalışıp, fazla hormon salgılayınca kemikte kalsiyum çözülmesi artar ve kemik erimesi olur.  Boyun MRG Hasta hazırlığı: Beyin MRG ile aynı şekilde yapılır. Görüntülemenin en ideal şekilde tamamlanması için çok kanallı baş- boyun koili kullanılır. Hasta pozisyonu: Hasta supine pozisyonda masaya ortalayarak yatırılır. İstemsiz baş hareketlerini en aza indirgemek için baş pedler yardımı ile mümkün olduğunca sabitlenir. Nefes artefaktlarını azaltmak için hasta derin nefes alıp vermemesi mümkün olduğunca yüzeysel nefes alıp vermesi konusunda uyarılır. Hastanın larinks bölgesi santralize edilir.  Boyun MRG İnceleme bölgesi ve teknik planlamalar: Koronal, sagital ve transvers planda lokalize edici görüntüler alınarak kesitlerin geçirileceği seviyeler belirlenir. Bölge anatomisinin iyi bilinmesi ve nazofarenks sınırlarının doğru görüntülenmesi inceleme açısından önemlidir. Orbita çukuru ile akciğer apeksleri görüntüleme alanı içinde yer almalıdır.  Boyun MRG Rutin Boyun MRG’de alınan kesitsel planlar SAG planda : T2A KOR planda : T1A, T2A, STIR TRA planda: T2A, STIR, diffüzyon, T1A Kontrast madde enjeksiyonu sonrası: TRA planda : T1A yağ bakılı KOR planda : T1A yağ baskılı. Boyun MRG