Heograpiya: Mga Pangunahing Direksyon

Pangunahing Direksyon

• May apat na pangunahing direksyon: Hilaga, Silangan, Timog, Kanluran.

Heograpiya

• Pag-aaral ng katangiang pisikal ng mundo. Ang salitang "heograpiya" ay nagmula sa Griyego na "Geo" (mundo) at "graphien" (paglalarawan).

Klima

• Tropikal ang klima, may panahon ng tag-init at tag-ulan.
• Hanggin Amihan at Habagat ang mga pangunahing hangin.

Kontinente

• Malalaking tipak ng lupa sa mundo:
  • Asya
  • Africa
  • Europa
  • Antarctica
  • Australia
  • North America
  • South America

Teorya ng Continental Drift

• Alfred Wegener ang nagpanukala ng teoryang ito.
• Pangaea: supercontinent na pinagsama-samang lupa.
• Panthalassa: naglalarawan sa "all water" na nakapaligid sa Pangaea.
• Laurasia at Gonwanaland: mga kontinente na nabuo mula sa Pangaea.

Anyong Lupa at Anyong Tubig

• Anyong lupa: bundok, kabundukan, talampas, kapatagan, lambak, bulkan, burol, isla.
• Anyong tubig: karagatan, dagat, ilog, golpo, kipot, lawa, sapa, talon.
• Nakapaligid na anyong tubig sa Pilipinas:
  • Hilaga: Kipot ng Bashi
  • Silangan: Karagatang Pasipiko
  • Kanluran: Dagat Kanlurang Pilipinas
  • Timog: Dagat Sulu at Celebes

Eurosentrikong at Asyasentrikong Pananaw

• Eurosentrikong pananaw: nahahati ang Asya sa tatlong bahagi - Near East, Middle East, Far East (kabilang ang Pilipinas sa Far East).
• Asyasentrikong pananaw: nahahati ang Asya sa limang rehiyon - Silangang Asya, Timog Asya, Timog-Silangang Asya, Kanlurang Asya, Gitnang Asya (kabilang ang Pilipinas sa Timog-Silangang Asya).

Timog Silangang Asya (TSA)

• Binubuo ng 11 bansa.
• Dalawang bahagi:
  • Peninsular/Mainland/Pangkalupaan
  • Insular/Maritime/Pangkapuluan
• Ang Pilipinas ay bahagi ng Insular na rehiyon.

Likas na Yaman

• Yamang lupa: kape, asukal, niyog, gulay, prutas, bigas, goma.
• Yamang tubig: isda, seaweed, korales, perlas.
• Yamang mineral: ginto, langis, nickel, lata, chromite.
• Tonle Sap sa Cambodia: bahagi ng tubig sa peninsular na rehiyon.

Mga Bansa sa TSA

• Vietnam: ikalawa sa tagapagluwas ng kape sa mundo.
• Indonesia: pinakamalaking kapuluan sa mundo.
• Mekong: pinakamahabang ilog sa TSA.
• Pilipinas: bahagi ng "Pacific Ring of Fire" na may aktibong bulkan at madalas na paggalaw ng lupa.

Galleon Trade

• Kalakalan sa pagitan ng Manila at Acapulco, Mexico.
• Ang galleon ay isang malaking barko.

Pangkat-Etniko

• Grupo ng mga tao na may sariling wika, halimbawa:
  • Javanese at Sundanese sa Indonesia
  • Tagalog, Ilokano, Bicolano, at Sebwano sa Pilipinas.

Relihiyon sa TSA

• Hinduism at Buddhism: nagmula sa India.
• Kristiyanismo: bunga ng pakikipag-ugnayan sa Europa.
• Islam: pangunahing relihiyon sa Brunei, Malaysia, Indonesia, at Thailand.

Pilosopiya

• Confucianism: nakatuon sa kabutihang asal.
• Taoism: nakatuon sa kalikasan.

Estrukturang Panlipunan

• Matrimonial: bagong kasal ay naninirahan sa pamilya ng asawang babae.
• Patrimonial: bagong kasal ay naninirahan sa pamilya ng asawang lalaki.
• Intermarriage: pagsasama ng magkaibang pangkat etniko, lipunan, o relihiyon.
• Nukleyar na pamilya: binubuo ng magulang at mga anak.

Patrilinya

• Pagmamana ng trono o ari-arian ay sa anak na lalaki; apelyido ng tatay ang ginagamit.

ASEAN

• Samahan ng mga bansa sa TSA.
• MAPHILINDO: binubuo ng Malaysia, Pilipinas, at Indonesia.

Alamin ang tungkol sa apat na pangunahing direksyon: Hilaga, Silangan, Timog, at Kanluran. Matutunan din ang mga katangian ng klima at kontinente sa ating mundo. Ito ay nagbibigay ng mahalagang kaalaman sa pag-aaral ng heograpiya.