Gastrointestinal Endokrin Peptidleri Quiz

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Hangi peptid pankreas tarafından salgılanır?

Kolesistokinin

İnsülin (correct)

Gastrin

Somatostatin

GEP peptidlerinin hangi etkisi, su ve elektrolit sekresyonunu içerir?

Motilite

Trofik etki

Su ve elektrolit sekresyonu (correct)

Enzim sekresyonu

Hangisi GEP endokrin hücrelerinin lokalizasyonuna ait doğru bir eşleşmedir?

Duodenum - İnsülin

Pankreas - Kolesistokinin

İleum - Peptid YY (correct)

Mide - Somatostatin

GEP peptidlerinden hangisi endokrin sekresyona katılmaz?

Motilin Signup and view all the answers

Nöroendokrin tümörlerin gelişiminde etkili olan hücrelerin kökeni nedir?

Nöral krest Signup and view all the answers

En yaygın görülen nöroendokrin tümörler hangileridir?

Karsinoid tümörler, insülinoma ve gastrinoma Signup and view all the answers

Yılda kaç yeni karsinoid tümör olgusu bildirilmekte?

100.000 Signup and view all the answers

GEP-NET tanısında hangi yöntemlerin gelişmesi etkili olmuştur?

İntraoperatif USG ve endoskopik USG Signup and view all the answers

Hormon seviyelerinin saptanmasında kullanılan yöntem hangisidir?

Radioimmunoassay yöntemi (RIA) Signup and view all the answers

Hangi faktör, GEP-NET tanısının daha sık konulmasına katkıda bulunmuştur?

Gelişmiş tanı yöntemleri Signup and view all the answers

Langerhans adacıklarında bulunan hücrelerden hangisi insülin salgılar?

Beta hücreleri Signup and view all the answers

Langerhans adacıklarının en fazla bulunan hücre tipi hangisidir?

Beta hücreleri Signup and view all the answers

Langerhans adacıklarındaki alfa hücreleri hangi hormonu salgılar?

Glukagon Signup and view all the answers

Langerhans adacıklarında %10 oranında bulunan hücreler hangileridir?

Delta hücreleri Signup and view all the answers

Langerhans adacıklarında oluşabilecek patolojik durumlar arasında hangisi yer almaz?

Mikroplazi Signup and view all the answers

Gastrointestinal tüm hormonların yapısı nedir?

Peptid yapısındadır. Signup and view all the answers

GEP peptidlerinin etki gösterme yolları arasında hangisi yoktur?

Hücre dışı Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi tüm peptidlerin bir özelliği değildir?

Hücre zarını geçebilme Signup and view all the answers

GEP peptidlerinin etkisi hangi yollarla gerçekleşebilir?

Endokrin, otokrin ve nörokrin yollarla Signup and view all the answers

Hangi ifadeler GEP peptidleri hakkında doğrudur?

Bazıları sadece otokrin etki gösterir. Signup and view all the answers

Ghrelin hormonunun en önemli etkisi nedir?

Açlık hissini artırmak Signup and view all the answers

Ghrelinoma hangi tür bir tümördür?

Pankreas tümörü Signup and view all the answers

Ghrelin hangi organ tarafından salgılanır?

Mide Signup and view all the answers

Son yıllarda belirtilen yeni GEP-NET türlerinden biri değildir?

Somatomatostinoma Signup and view all the answers

Ghrelinin işlevleri arasında hangisi bulunmamaktadır?

Açlık hissini azaltmak Signup and view all the answers

Mide sıvısında pH'nın hangi değeri, ZE'i işaret eder?

15 mEq/saat Signup and view all the answers

Postgastrektomi olgularında, mide asit seviyesi ne kadardır?

5 mEq/saat Signup and view all the answers

Dirençli durumlarda sekretin ile provokasyon ne amaçla yapılır?

Mide asit üretimini tespit etmek için Signup and view all the answers

Sınırda olgularda asit seviyeleri neyle değerlendirilebilir?

Sekretin ile provokasyon testleriyle Signup and view all the answers

15 mEq/saat'in üzerinde bir bazal asit seviyesi hangi hastalarda görülür?

Tam midesi olan hastalarda Signup and view all the answers

Study Notes

Gastroenteropankreatik Nöroendokrin Tümörler (GEP NET)

GEP NET'ler, gastrointestinal sistem tümörlerinin yaklaşık %1,2-1,5'ini oluşturur.
İnce barsak kanserleri arasında en sık görülen tümörlerdendir.
Karsinoid tümörler, insülinoma ve gastrinoma, GEP NET'lerin en sık görülen tipleridir.
Uluslararası tahminlere göre her yıl yaklaşık 100.000 yeni vaka bildirilmektedir.

GEP Peptidler

Gastrointestinal tüm hormonlar peptid yapısındadır, ancak her peptid bir hormon değildir.
Tüm peptidler endokrin etki göstermez; otokrin, nörokrin ve parakrin yollarla da etki gösterebilirler.
Mide ve barsaklardaki endokrin hücrelerin bir kısmı pankreasta da bulunur ve embriyolojik olarak pankreas adacık hücreleri ile aynı kökene sahiptir.

GEP Endokrin Hücreler, Salgıladıkları Peptidler ve Hücre Tipleri

Belirli peptidler ve salgılayan hücre tipleri farklı gastrointestinal yerleşim alanlarına göre tabloda verilmiştir (görselde yer alan tabloya bakınız)

GEP Peptidlerin Etkileri

Su ve elektrolit sekresyonu (mide, pankreas, karaciğer, barsaklar)
Enzim sekresyonu (mide, pankreas)
Trofik etki (mide ve barsak mukozası, pankreas)
Endokrin sekresyon (GI hormonları, insülin, glukagon, kalsitonin)
Motilite (mide, barsaklar, sfinkterler, safra kesesi)
Su, elektrolit ve besinlerin absorpsiyonu (barsaklar)

GİS'in Nöroendokrin Hücreleri

GİS'in pek çok tümörü, endoderm kaynaklı epitelyal yapıdan köken almasına karşın,
Nöroendokrin hücreler nöroendokrin tümörlerin oluşumuna neden olabilir.

GEP NET - Terminoloji

Gİ sisteminin (pankreas dahil) en önemli parçası olan Diffüz Nöroendokrin Sistemi (DNES)
GEP NET, gastrointestinal DNES'ten kaynaklanan tümörler

APUD Hücreleri

Amin içeriği yüksektir
Amin öncü maddelerini tutarlar
Dekarboksilasyonla aminleri oluşturur
APUD hücrelerinden çıkan ve aminleri işleyerek çok sayıda hormon olan peptidleri oluşturan tümörlerdir.

Pankreas Langerhans Adacıkları

Üç tip hücre içerir: Beta, Alfa ve Delta
Her tip hücre farklı hormonlar salgılar

Endokrin Tümörler

Biyoaktif bazı ürünleri üretmelerine bağlı olarak ortak fenotipik özellikler gösterirler.
Nöral hücrelerle ilişkili proteinleri (sinaptofizin, nöron-spesifik enolaz ve kromogranin A) eksprese ederler.

İnsülinoma

Fonksiyonel pankreatik NET'lerin büyük çoğunluğunu oluşturur, en sık görülenidir.
%75'i benign ve soliterdir; %10'u tanı anında metastaz yapmış durumdadır.
Küçük tümörler; %38'i gövdede, %34'ü baş ve uncinatta, %28'i kuyrukta lokalizedir.
Ortalama 1.8 cm çapında, %60'ı 1-2 cm arasındadır.
%10'u multipler; %10'u MEN 1 ile ilişkilidir; %10'u malign.
Malign tümörlerde metastazlar lenf bezlerine, beyne ve akciğere yayılabilir.

İnsülinoma Klinik Belirtileri

Hipoglisemi
Nöroglikopenik bulgular (apati, konfüzyon, heyecan, oryantasyon kaybı, görme bulanıklığı, deliryum, stupor, koma veya konvülsiyonlar)
Sempatoadrenal otonomik semptomlar (güçsüzlük, halsizlik, endişe, açlık, tremor, terleme ve taşikardi)
Patognomik bulgu, hipoglisemiye rağmen yüksek serum insülin seviyesdir.

İnsülinoma Tanısı

Klasik tanı kriterleri Whipple üçlüsüdür:

Açlık ya da egzersizle hipoglisemi semptomları,
Semptomatik dönemde kan glikozunun <50 mg/dL olması,
Oral veya İV glikoz verilmesiyle semptomların gerilemesi.

Hastalarda genellikle nöropsikiyatrik semptomlar gözlenmekte ve tanı geç kalınabilmektedir.

İnsülinoma Lokalizasyonu

İnsülinomalar genellikle küçük ve lokalizasyonu zor olabilir.
BT ve MR taramaları %50-60 oranında lokalizasyon sağlar.
Selektif arteriografi %90 oranında faydalıdır.
Intraoperatif USG en etkili yöntemlerden birisidir (%95-100)

Gastrinoma

Pankreasın ikinci en sık görülen NET tümörü
Normal pankreasta gastrin hücresi sayısı azdır ancak gastrinomalar sıklıkla pankreasta bulunur.
Gastrinoma üçgeni en sık görüldüğü alandır.
Olguların %50'si duodenumda bulunur.
Z-E sendromu üçlüsü: mide asidi hipersekresyonu, inatçı ülser diyatezi, non-beta adacık tümörü.
%75'i sporadiktir; %25'i MEN1 ile ilişkilidir.
Olguların yarısı mide asidi, etkisi ile diyare görülür.

Gastrinoma Klinik Belirtileri

Olguların %75'i mide asidi ile diyare görülür.
%5-10 olguda diyare tek belirtidir.
Ülser semptomları yüksek dozda antiasitlere ve normal dozlarda H2 reseptör blokerlerine karşı dirençlidir.
En sık karşılaşılan komplikasyonlar kanama ve perforasyondur.
En sık metastaz yeri karaciğerdir.

Gastrinoma Tanısı

Asit hipersekresyonu varlığında hipergastrinemi, gastrinoma tanısı için genellikle patognomoniktir.
Serum gastrin seviyesi genellikle 1000 pg/mL'nin üzerinde; sınırda olgularda sekretin ile provokasyon yapılarak testler yapılabilir.
Midesi tam olan hastalarda 15 mEq/saat'in, postgastrektomi olgularda 5 mEq/saat'in üzerinde bazal asitle seviyesi, ZE'i işaret eder.
Mide sıvısında pH <2 olması da ZE lehinedir.

Gastrinoma Lokalizasyonu

USG, BT, MR, ve arteriografi kullanılabilir ancak yeterli olmayabilir.
Somatostatin reseptör sintigrafisi de faydalı bir görüntüleme yöntemidir.
Günümüzde selektif intraarteriyel sekretin enjeksiyonu sonrası hepatik venden örnekleme, bulunamayan durumlarda faydalıdır.
Ayırıcı tanı: deviye dışı bırakılmış antrum segmenti sendromu, Primer antral G hücre hiperplazisi, Gastrin yapan musinöz over kistadenokarsinomu

Gastrinoma Tedavisi

Tıbbi tedavide H2 reseptör blokerleri veya PPİ kullanılır, doz bazal mide asit salgısını 5 mEq/saat'in altında tutulacak şekilde ayarlanır.
İnoperabl olgularda streptozosin, florourasil ve doksorubisin kombinasyonu ileri kanser durumlarda etkili kemoterapötik ajanlardır.
Asit sekresyonunun farmakolojik kontrolü

VIPoma (Verner-Morrison Sendromu)

WDHA (watery diarrhea, hypokalemia, achlorhydria) sendromu
Pankreasın nadir bir tümör yapısı
Genellikle (%60) maligndir ve %12'si MEN1 ile ilişkilidir.
Su içeriği ve potasyum kaybıyla karakterize kronik diyare.
Diyare, oral gıda alımı durmasına rağmen devam eder ve NG sonda ile mide asidi aspirasyonu ile durmaz.

VIPoma Lokalizasyonu

En çok pankreas gövde ve kuyrukta bulunur (%75).
%10 ekstrapankreatiktitir (adrenal, nöral, periganglionik, retroperitoneal)
BT genelde tanıya yardımcıdır.
Endoskopik USG/intraoperatif USG de yardımcı olabilirler.
Metastaz riski %50'dir.

VIPoma Tanısı

Sıvı kaybını engellemek için somatostatin analogu octreotide başlanmalıdır.
Tanı konur konmaz, sıvı kaybını engellemek için somatostatin analogu octreotide uygulanmalıdır.
Cerrahi seçenekler: distal pankreatektomi.
Ameliyatta tümör bulunamayabilir. Bu gibi durumlarda, yeni bir inceleme yapılması gerekir.

Glukagonoma

Nadir endokrin tümör yapısı
Genellikle kadınlarda görülür.
Olguların %25'i benign ve pankreasa sınırlıdır.
Çoğunlukla pankreas kuyruğunda lokalizedir.
Metastaz yapma ihtimali diğer tümörlerden daha yüksektir.
Metastaz %75 vakalarda, karaciğer, lenf nodları ve dorsal omurga dahil olmak üzere, görülür.
Olguların az bir kısmı adacık hücre hiperplazisine bağlıdır.

Glukagonoma Klinik Belirtiler

Hastalik özellikle bacaklarda ve perinede görülen nekrolitik gezici dermatit, kilo kaybı, stomatit, hipoaminoasidemi, anemi ile karakterizedir.
60 yaşından sonra ortaya çıkması, DM ile birlikte görülmesiyle şüphelenilebilir.

Glukagonoma Tanısı

Cilt lezyonları, artan serum glukagon seviyeleri (200-2000 pg/mL) ve pankreasta tümör ile konur.
BT, MR ve selektif anjiografi ile lezyon görülebilir.
Tanı konulduktan sonra ilk iş olarak TPN ile ağır malnutrisyon giderilir ve somatostatin analoğu octreotid semptomları giderir.

Glukagonoma Tedavisi

Tedavisi cerrahidir.
Büyük tümörler için pankreastektomiler gerekir.

Karsinoid Tümörler

Gastrointestinal sistem tümörlerinin en sık görülenidir (%55)
Karsinoid sendrom, flushing ve diyare gibi semptomlarla ortaya çıkar.
Karsinoid sendrom en çok ince barsak kaynaklı metastatik tümörlerde görülebilir.
Gastrik karsinoidler, kronik atrofik gastrit ve pernisiyöz anemi ile ilişkilidir.
İnce barsak ve kalın barsaklarında değişiklikler görülebilir.
Rektal karsinoidler rektal muayene veya endoskopi sırasında rastgele bulunabilir.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Description

Bu quiz, gastrointestinal endokrin peptidlerin pankreas üzerindeki etkilerini ve nöroendokrin tümörlerin özelliklerini incelemektedir. GEP peptidleri, hormonal düzenleme ve hastalık süreci hakkında önemli bilgiler sunmaktadır. Bu quiz ile konuyla ilgili bilginizi test edebilirsiniz.