Functies van het zenuwstelsel

Het zenuwstelsel stuurt alle lichaamsfuncties.
Het zenuwstelsel verdeelt in:
- Centraal zenuwstelsel (CZS): hersenen en ruggenmerg.
- Perifeer zenuwstelsel (PZS): alle zenuwen die buiten het CZS liggen.
Het PZS verdeelt in:
- Somatisch zenuwstelsel: bestuurt skeletspieren (bewust).
- Autonoom zenuwstelsel: regelt onbewuste functies (ademhaling, hartslag, spijsvertering)
  - Sympatisch zenuwstelsel: stimuleert organen (vecht-of-vlucht).
  - Parasympatisch zenuwstelsel: remt organen (rust).

Zenuwweefsel bestaat uit neuronen (zenuwcellen) en gliacellen.
Neuronen geleiden impulsen.
Gliacellen ondersteunen en beschermen neuronen.
Neuronen hebben een cellichaam, dendrieten (ontvangen impulsen) en een axon (geleiden impulsen).

Prikkelgeleiding is een elektrochemisch proces.
De rustpotentiaal is de elektrische lading van een neuron in rust.
Een prikkel zorgt voor een depolarisatie van de celmembraan.
Depolarisatie verspreidt zich langs het axon via een actiepotentiaal.
Synapsen zijn de contactpunten tussen neuronen, waar neurotransmitters worden vrijgegeven om de impuls door te geven.

Grote hersenen: verantwoordelijk voor hogere hersenfuncties (denken, geheugen, taal).
Kleine hersenen: coördinatie van bewegingen, evenwicht.
Hersenstam: regelt vitale functies (ademhaling, hartslag, bloeddruk).
Hypofyse: regelt hormoonproductie.
Thalamus: verwerkt sensorische informatie.
Hypothalamus: regelt lichaamstemperatuur, honger, dorst, slaap.

Reflexen zijn snelle, onwillekeurige reacties op prikkels.
Eenvoudige reflexen: involving only a few neurons.
Complexe reflexen: more complex with multiple neurons involved.
Reflexboog: de route van de impuls tijdens een reflex: receptor, sensorische neuron, ruggenmerg, motorisch neuron, effector.

Het ruggenmerg is een bundel zenuwvezels, beschermd door wervels.
Witte stof: bevat axonen die informatie naar en van de hersenen geleiden.
Grijze stof: bevat cellichamen van neuronen, waar informatie wordt verwerkt.
Ruggenmergzenuwen: verbinden het ruggenmerg met de rest van het lichaam.

Motorische banen: geleiden impulsen van de hersenen naar de spieren.
Sensibele banen: geleiden impulsen van de zintuigen naar de hersenen.
Route: Motorische banen dalen af, sensibele banen stijgen op.
Functie: Motorische banen sturen bewegingen, sensibele banen zorgen voor waarneming.

Cardiovasculaire Ziekten: Hartfalen, hoge bloeddruk, hartritmestoornissen, atherosclerose.
Chronische Longziekten: COPD, astma, longemfyseem.
Diabetes Mellitus: Type 2 diabetes is het meest voorkomend bij ouderen.
Artritis: Osteoartritis en reumatoïde artritis.
Osteoporose: Verhoogd risico op botbreuken.
Incontinentie: Urine- en/of fecale incontinentie.
Vallen: Een belangrijke oorzaak van letsel en hospitalisatie.
Cognitieve Stoornissen: Dementie en delier.
Depressie: Vaak ondergediagnosticeerd bij ouderen.
Zwakte en Vermoeidheid: Kan veroorzaakt worden door verschillende factoren.

Ziekte van Alzheimer: Progressieve neurodegeneratieve aandoening, kenmerkt zich door geheugenverlies, taalproblemen, desoriëntatie en veranderingen in gedrag.
Vasculaire Dementie: Veroorzaakt door beschadiging van de bloedvaten in de hersenen, kenmerkt zich door cognitieve stoornissen met snelle fluctuaties.
Lewy Body Dementie: Kenmerken: fluctuaties in cognitie, visuele hallucinaties, parkinsonisme.
Frontotemporale Dementie: Veroorzaakt door afbraak van de frontale en temporale kwabben, kenmerkt zich door gedragsveranderingen, taalproblemen en emotionele stoornissen.

Neurologisch onderzoek: Evaluatie van cognitieve functies, motoriek, reflexen.
Neuropsychologisch onderzoek: Batterij tests om cognitieve domeinen te beoordelen.
Neuro-imaging: CT-scan, MRI-scan om hersenstructuren en afwijkingen te visualiseren.
Bloedonderzoek: uitsluiten van andere oorzaken zoals vitaminedeficiënties.

Farmacotherapie: medicijnen om de progressie van de dementie te vertragen.
Niet-farmacologische interventies: Cognitieve stimulatie, ergotherapie, fysiotherapie, psychotherapie.
Steun voor naasten: Ondersteuning voor familieleden en verzorgers.

Behandelen van de onderliggende oorzaak: Infectie behandelen, medicatie aanpassen.
Ondersteunende maatregelen: Rust, vochttoediening, oriëntatie.
Farmacotherapie: Antipsychotica om agitatie te verminderen.
Cognitieve stimulatie: Oriëntatietherapie om de patiënt bewust te maken van zijn omgeving.
Veilige omgeving: Om valpartijen en verwondingen te voorkomen.