Fizjologia serca - pompy mięśniowa i oddechowa

Obciążenia serca

• Obciążeniem wstępnym dla serca jest objętość późnorozkurczowa komory
• Siła skurczu zależy od ilości krwi żylnej dopływającej do serca, wspomaganym przez 2 mechanizmy:
• Pompa mięśniowa: skurcze masywnych mięśni szkieletowych przesuwają krew w kierunku serca
• Pompa oddechowa: podczas wdechu ciśnienie w klatce piersiowej maleje, rozszerzając żyły i ułatwiając dopływ krwi do serca

Obciążenia następne

• Opór stawiany wypływającej krwi z serca zależy od:
• Oporu aorty
• Obwodowego oporu naczyniowego
• Lepkości krwi
• Stanu kurczliwości mięśnia sercowego, wpływającego na serce układu współczulnego i katecholamin

Wzór Starra

• SV = 101 + (RRs x 0,5) - (RRr x 1,09) - (0,61 x n)
• gdzie SV - objętość wyrzutowa serca, RRs - ciśnienie tętnicze skurczowe, RRr - ciśnienie tętnicze rozkurczowe, n - wiek osoby badanej

Pojemność minutowa serca (Q, CO)

• Q = SV x HR (ml/min)
• odpowiedzialne za rytmiczne otwieranie bądź zamykanie dopływu krwi do naczyń włosowatych

Struktura mięśnia sercowego

• Mięsień sercowy zbudowany jest z włókien poprzecznie prążkowanych połączonych mostkami plazmatycznymi
• Powstaje zespółnia komórkowa - syncytium

Typy komórek mięśnia sercowego

• Komórki robocze: ściany przedsionków i komór serca, przegroda międzyprzedsionkowa i międzykomorowa, posiadają większą ilość miofibryli, charakteryzują się pobudliwością i kurczliwością
• Komórki tworzące układ bodźcowi-przewodzący serca: mała liczba miofibryli, zdolne do generowania potencjałów czynnościowych

Skurcz przedsionków i komór

• Skurcz przedsionków warunkuje:
• Stopień wypełnienia komór tuż przed rozpoczęciem ich skurczu (objętość późno-rozkurczowa 180-200 ml)
• Ostateczną wartość ciśnienia rozkurczowego w tym momencie (ciśnienie późno-rozkurczowe 15 mmHg)
• Skurcz komór przebiega w dwóch fazach:
• Faza skurczu izowolumetrycznego: zamknięte zastawki przedsionków-komorowe i półksiężycowate, zwiększa się napięcie włókien mięśniowych komór
• Faza wyrzutu: zastawki półksiężycowate otwierają się, ciśnienie w komorach zrówna się i nieco przewyższy ciśnienie rozkurczowe

Skład krwi

• 55% osocze - środowisko płynne
• 45% elementy morfotyczne:
• Erytrocyty - krwinki czerwone
• Leukocyty - krwinki białe
• Trombocyty - płytki krwi

Funkcje krwi

• Oddechowa: przenosi tlen z powietrza zawartego w pęcherzykach płucnych do tkanek i odwrotnie dwutlenek węgla
• Transportująca: transportuje składniki odżywcze będące produktami energetycznymi i budulcowymi do tkanek
• Odprowadzająca produkty przemiany materii do narządów wydalających
• Transport hormonów z gruczołów, które je produkują do narządów docelowych
• Termoregulacyjna: wyrównuje różnice temperatur pomiędzy różnymi narządami
• Obronna i odpornościowa: dzięki właściwościom leukocytów i frakcji gammaglobulin utrzymania homeostazy - stałego środowiska wewnętrznego