Фармакокинетика және фармакодинамика
22 Questions
0 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Фармакокинетика ұғымына не кіреді?

  • Дәрілердің әсер ету орны
  • Дәрілердің бауырдағы метаболизмі
  • Дәрілік заттардың құрылымы
  • Дәрілердің организмнен шығуы (correct)

Дәрілерді ауыз арқылы енгізудің қандай артықшылығы бар?

  • Дәрі асқазанға түскеннен кейін сіңу жылдамдығы жоғары
  • Дәрі толыққанды әсер етпейді
  • Дәрі әсері ұзаққа созылады
  • Науқас ес түссіз жатса, қолдануға болады (correct)

Дәрілерді тіл астына енгізудің қасиеттері қандай?

  • Дәрі ағзаға баяу сіңеді
  • Дәрі асқорыту ферменттерімен бұзылмайды (correct)
  • Жалпы қан айналымына баяу түседі
  • Дәрі әсері ұзаққа созылады

Парентералды енгізу жолы қандай?

<p>Бұлшықетке енгізу (A)</p> Signup and view all the answers

Дәрілерді бұлшықетке енгізу қасиеттері қандай?

<p>Әсері тез басталады, бірақ ұзаққа созылмайды (B)</p> Signup and view all the answers

Дәрілердің асқазан арқылы сіңуінің негізгі механизмі неде?

<p>Белсенді емес диффузия (A)</p> Signup and view all the answers

Биотиімділік ұғымын сипаттайтын анықтама қайсы?

<p>Дәрінің қан плазмасында бос түрде айналып жүрген мөлшері (A)</p> Signup and view all the answers

Метаболизмдік трансформацияға тән реакция қандай?

<p>Конъюгация (B)</p> Signup and view all the answers

Белгілі бір уақытта дәріден тазаратын қан плазмасының шартты көлемі қалай аталады?

<p>Клиренс (D)</p> Signup and view all the answers

Бүйрек шумақтары арқылы қандай қосылыстар жақсы сіңірілетінін көрсетіңіз:

<p>Гидрофильді қосылыстар (D)</p> Signup and view all the answers

Фармакодинамика түсінігіне не кіреді?

<p>Әсер ету механизмі және фармакологиялық әсерлер (A)</p> Signup and view all the answers

Арнамалы рецепторлармен байланысып биологиялық әсер тудыратын дәрілерді қалай атайды?

<p>Агонистер (A)</p> Signup and view all the answers

Кумуляцияның түрлерін белгілеңіз:

<p>Фармакодинамикалық және фармакокинетикалық (D)</p> Signup and view all the answers

«Полипрагмазия» түсінігін сипаттайтын анықтаманы көрсетіңіз:

<p>Бірнеше дәріні бір мезгілде қолдану (C)</p> Signup and view all the answers

Жүктіліктің 3-8 апталығы кезінде дәріні қабылдағаннан баланың кемтар болып тууы қандай терминмен аталатынын белгілеңіз:

<p>Тератогендік әсер (A)</p> Signup and view all the answers

Инфильтрациялық анестезияға қолданылатын дәрілерді белгілеңіз:

<p>Барлығы дұрыс (B)</p> Signup and view all the answers

Дәрілердің организмге тигізетін әсерлерінің түрлерін көрсетіңіз:

<p>Фармакологиялық (B)</p> Signup and view all the answers

Жергілікті анестезиялаушы дәрілердің әсер ету механизмін белгілеңіз:

<p>Натрий каналдарының тежелуі (C)</p> Signup and view all the answers

Организмнің жеке қасиеттерімен байланысты дәрінің жағымсыз әсері қалай аталатынын белгілеңіз:

<p>Аллергиялық реакция (D)</p> Signup and view all the answers

Дәрілерді токсикалық мөлшерден жоғары қолданған жағдайда қандай әсер болуы мүмкін?

<p>Типтік жағымсыз әсерлер (B)</p> Signup and view all the answers

Тұтқыр дәрілердің әсер ету механизмін көрсетіңіз:

<p>Белоктардың денатурациясы (A)</p> Signup and view all the answers

Тістің қатты тіндерінің терминалды анестезиясына қолданылатын препараттарды көрсетіңіз:

<p>Барлығы дұрыс (A)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Фармакокинетика дегеніміз не?

Дәрінің организмге енгізілгеннен кейінгі әсер ету процесін сипаттайтын ғылым саласы. Бұл дәрінің сіңу, таралу, метаболизмге ұшырауы және организмнен шығуы жолдарын анықтайды.

Дәрінің сіңуі

Дәрінің асқазан-ішек жолына енгізілгеннен кейін қанға сіңіп, жалпы қан айналымына түсу процесі.

Жартылай ыдырау кезеңі

Дәрінің қан плазмасындағы концентрациясының уақыт бойынша төмендеу жылдамдығын сипаттайтын көрсеткіш. Яғни дәрінің жартысы жойылуға кететін уақыт.

Дәрінің таралуы

Дәрінің қан айналымына сіңіп, жалпы қан айналымына таралуы. Дәрінің әр түрлі органдар мен ұлпаларға таралуы, берілуі.

Signup and view all the flashcards

Дәрі метаболизмі немесе биоөзгеріс

Дәрінің бауырда немесе басқа органдарда химиялық өзгерістерге ұшырауы. Дәрінің белсенділігін арттыруы немесе жоғалтуы мүмкін.

Signup and view all the flashcards

Дәрінің шығарылуы

Дәрінің организмнен шығарылу процесі. Бүйрек арқылы зәрмен немесе ішек арқылы нәжіспен шығарылуы мүмкін.

Signup and view all the flashcards

Биотиімділік дегеніміз не?

Дәрінің қан плазмасындағы концентрациясының белсенді түрде айналып тұрған бөлігі.

Signup and view all the flashcards

Таралу көлемі дегеніміз не?

Дәрінің организмге енгізілген мөлшерінің қан плазмасындағы концентрациясына қатынасы. Биотиімділікті бағалауға көмектеседі.

Signup and view all the flashcards

Клиренс дегеніміз не?

Дәрінің организден шығарылу жылдамдығын бағалауға арналған көрсеткіш. Қан плазмасының белгілі бір уақытта дәріден тазаратын шартты көлемі.

Signup and view all the flashcards

Фармакодинамика дегеніміз не?

Дәрілердің организмге тигізетін әсерлерімен олардың әрекеттесу механизмдерін зерттейтін фармакология бөлімі.

Signup and view all the flashcards

Рецепторлар

Дәрілермен тікелей әрекеттесіп, олардың әсерін жасайтын клетка макромолекулалары

Signup and view all the flashcards

Таңдамалы әсер

Дәрілердің нақты жерде орналасқан өзіне тән рецепторлармен әрекеттесуі

Signup and view all the flashcards

Агонистер

Арнамалы рецепторлармен байланысып, оларды белсендіріп, биологиялық әсер көрсететін дәрілер

Signup and view all the flashcards

Фармакологиялық әсерлер

Дәрілердің организмге тигізетін әсерлері, организмдегі физиологиялық және биохимиялық процестердің өзгеруі

Signup and view all the flashcards

Синергизм

Дәрілердің бір-бірімен әрекеттесуі, олардың әсерлерінің күшейуі

Signup and view all the flashcards

Антагонизм

Дәрілердің бір-бірімен әрекеттесуі, олардың әсерлерінің әлсіреуі немесе жоғалуы

Signup and view all the flashcards

Кумуляция

Дәрінің организмде жиналып, уытты әсер беруі

Signup and view all the flashcards

Арнайы жағымсыз әсерлер

Емдік мөлшерден жоғары мөлшерде қолданғанда пайда болатын, кейде өте ауыр жағымсыз әсерлер

Signup and view all the flashcards

Дәріге төзімділік

Жеке адамның генетикалық ерекшеліктеріне байланысты пайда болатын дәрінің жағымсыз әсері

Signup and view all the flashcards

Тератогендік әсер

Жүктіліктің 3-8 апталығы кезінде дәріні қабылдағаннан баланың кемтар болып тууы

Signup and view all the flashcards

Үйреніп кетушілік

Дәріні қайталап қолданғанда онын әсерінің төмендеуі

Signup and view all the flashcards

Тахифилаксия

Үйреніп кетушіліктің тез дамитын түрі

Signup and view all the flashcards

Дәріге тәуелділік

Дәріні қайталап қолдануға құштарлық, организмнің қандай да бір дәріге тәуелді болып қалуы

Signup and view all the flashcards

Жергілікті жансыздандыратын дәрілер

Тіндердегі жүйке ұштарының қызметін уақытша тоқтататын дәрілер, айқын ауырсынуды басады

Signup and view all the flashcards

Адреналин гидрохлориді

Жергілікті жансыздандыратын дәрілердің міндетті түрде қосатын заты, әсер ету ұзақтығын ұлғайтады

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Фармакокинетика және фармакодинамика

  • Фармакокинетика: Дәрілердің ағзадағы қозғалысын сипаттайды, оған дәрілердің сіңуі, таралуы, метаболизмі және шығарылуы жатады.
  • Дәрілерді ауыз арқылы енгізу: Дәрі сіңіру уақыты басқа жолдармен салыстырғанда баяуырақ, жалпы қан айналымына бауыр арқылы өтеді.
  • Дәрілерді тіл астына енгізу: Дәрі тез сіңіріліп, дереу қан айналымына түседі, асқорыту ферментімен бұзылмайды және бауырға өтпейді.

Дәрі енгізу жолдары

  • Парентералды енгізу: Ауыз арқылы емес енгізу жолдары: бұлшықетке, көк тамырға, және т.б.
  • Бұлшықетке енгізу: Дәрінің әсері баяу дамиды, әсер ету ұзақтығы жоғары, керісінше көктамырға енгізу тез басталады, бірақ ұзаққа созылмайды.
  • Асқазан арқылы сіңу: Негізінен белсенді диффузия, белсенді тасымал немесе осмос механизмін қолдану арқылы жүзеге асады.

Дәрілердің әсер ету параметрлері

  • Биотиімділік: Дәрінің организмге енгізілген мөлшеріндегі әсер ету қабілеттілігі.
  • Метаболизмдік трансформация: Дәрінің ағзада өзгеру процестері, негізгі түрлер: тотығу, тотықсыздану, гидролиз және конъюгация.
  • Клиренс: Белгілі бір уақытта дәріден тазаратын қан плазмасының шартты көлемі.
  • Жартылай ыдырау периоды: Организмдегі дәрінің жартысының ыдырау уақыты.
  • Таралу көлемі: Дәрінің ағзада таралу дәрежесі.
  • Резорбтивті әсер: Дәрілік зат жалпы қан айналымына түскен соң дамитын әсер.
  • Фармакодинамика: Дәрінің организмге әсер ету механизмін зерттейтін ғылым саласы, әсер ету механизмі мен фармакологиялық әсерлерді қамтиды.

Дәрілердің әсер ету механизмі

  • Рецепторлар: Дәрілер өздеріне тән рецепторлармен байланысып әсер етеді.
  • Арнамалы әсер: Дәрілердің нақты жерде орналасқан өзіне тән рецепторлармен әрекеттесуі.
  • Таңдамалы әсер: Рецепторлармен байланысу және биологиялық әсер тудыру қабілеті.
  • Агонистер: Рецепторлармен байланысып жасуша ішілік реакцияны тудыратын дәрілер.
  • Антагонистер: Рецепторлармен байланысып реакцияны тежейтін дәрілер.

Дәрілердің әсерінің түрлері

  • Синергизм: Дәрілер бірлесіп қолданылганда әсерлері күшейеді.
  • Антагонизм: Дәрілер бірлесіп қолданылганда бір-бірінің әсерін болдырмайды.
  • Кумуляция: Дәрілерді бірнеше рет қолдану арқылы ағзада жинақталуы.
  • Полипрагмазия: Бір мезгілде бірнеше дәріні бір уақытта қабылдау.
  • Жағымсыз әсер: Дәрілермен байланысты әртүрлі жағымсыз реакциялар, (уыттылық, аллергия, тәуелділік, т.б.)
  • Эмбриотоксикалық әсер: Жүктілік кезінде дәрі қабылдау арқылы баланың кемтар болғандағы әсер.
  • Тератогендік әсер: Жүктілік кезінде дәріні қабылдағаннан баланың даму ақауы пайда болғандағы әсер.
  • Үйреніп кетушілік/Тахифилаксия: Ағза дәріге үйреніп кету, әсерінің төмендеуі.
  • Дәріге тәуелділік: Организм дәріге тәуелді болуы.

Жергілікті жансыздандыратын дәрілер

  • Жергілікті анестетиктер: Жергілікті ауырсынуды басатын дәрілер.

  • Механизмдер: Жүйке талшықтарындағы натрий каналдарын тежейді.

  • Топтары: Күрделі эфирлер, амидтер.

  • Қолданылуы: Инфильтрациялық, өткізгіштік анестезия және т.б.

  • Ескертпе: Осы ескертулер, тізімделген мәліметтердің толық емес екенін ескереді. Жансыздандыру туралы кез-келген сұраққа жауап беру үшін дәрігерге жүгіну керектігін ескеріп, шынайы маманданған көзқарасты қажет етеді.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Description

Бұл тест дәрілердің ағзадағы қозғалысын және олардың әсер ету механизмдерін зерттеуге арналған. Дәрілерді енгізу жолдары мен олардың тиімділігін түсіну үшін түрлі сұрақтарды қамтиды. Фармакокинетика мен фармакодинамика негіздерін меңгеру арқылы дәрігерлер мен медициналық қызметкерлердің білімін нығайтады.

More Like This

Use Quizgecko on...
Browser
Open
Browser
Browser