Podcast
Questions and Answers
Hangi vektör ile temas yolu, en düşük mikro-organizma dozuna ihtiyaç duyar?
Hangi vektör ile temas yolu, en düşük mikro-organizma dozuna ihtiyaç duyar?
Hangi temas yolu, en yüksek mikro-organizma dozunu gerektirir?
Hangi temas yolu, en yüksek mikro-organizma dozunu gerektirir?
Enfeksiyöz aerosollerin solunması hangi durumlarda sıkça görülür?
Enfeksiyöz aerosollerin solunması hangi durumlarda sıkça görülür?
Hangi ifade, bilinen en enfeksiyöz patojen bakteriler için doğrudur?
Hangi ifade, bilinen en enfeksiyöz patojen bakteriler için doğrudur?
Signup and view all the answers
Dolaylı temas hangi durumu ifade eder?
Dolaylı temas hangi durumu ifade eder?
Signup and view all the answers
Kanamalı ateş hastalığının insana bulaş yollarından hangisi doğrudur?
Kanamalı ateş hastalığının insana bulaş yollarından hangisi doğrudur?
Signup and view all the answers
Aşağıdakilerden hangisi kanamalı ateş hastalığının yemekte veya içme suyunda bulaşma şekillerinden birisidir?
Aşağıdakilerden hangisi kanamalı ateş hastalığının yemekte veya içme suyunda bulaşma şekillerinden birisidir?
Signup and view all the answers
Aşağıdakilerden hangisi kene ile bulaşan hastalıkların risk grubu değildir?
Aşağıdakilerden hangisi kene ile bulaşan hastalıkların risk grubu değildir?
Signup and view all the answers
Hangi seçenek, kanamalı ateşin bulaşma yollarından biri değildir?
Hangi seçenek, kanamalı ateşin bulaşma yollarından biri değildir?
Signup and view all the answers
Kanamalı ateş hastalığının temel bulaşma kaynaklarından biri nedir?
Kanamalı ateş hastalığının temel bulaşma kaynaklarından biri nedir?
Signup and view all the answers
Hangi yüzyılda ilk öldürücü salgın meydana gelmiştir?
Hangi yüzyılda ilk öldürücü salgın meydana gelmiştir?
Signup and view all the answers
Y.pestis'in keşfi hangi yıl gerçekleşmiştir?
Y.pestis'in keşfi hangi yıl gerçekleşmiştir?
Signup and view all the answers
Kara Ölüm'ün Avrupa'da ne kadar sürdüğü tahmin edilmektedir?
Kara Ölüm'ün Avrupa'da ne kadar sürdüğü tahmin edilmektedir?
Signup and view all the answers
Hangi pandemi Y.pestis'in biovar Antiqua ile ilişkilidir?
Hangi pandemi Y.pestis'in biovar Antiqua ile ilişkilidir?
Signup and view all the answers
Kara Ölüm'ün yol açtığı ölü sayısı ne kadardır?
Kara Ölüm'ün yol açtığı ölü sayısı ne kadardır?
Signup and view all the answers
Veba bakterisinin optimal üreme sıcaklığı hangi aralıktadır?
Veba bakterisinin optimal üreme sıcaklığı hangi aralıktadır?
Signup and view all the answers
Veba bakterisinin optimal pH değeri nedir?
Veba bakterisinin optimal pH değeri nedir?
Signup and view all the answers
Veba bakterisi kolonileri nasıl görünüm sergiler?
Veba bakterisi kolonileri nasıl görünüm sergiler?
Signup and view all the answers
Veba bakterisi koloni geliştikten sonra lamel bastırıldığında ne görülür?
Veba bakterisi koloni geliştikten sonra lamel bastırıldığında ne görülür?
Signup and view all the answers
Veba bakterisinin üreme sürelerinden hangisi doğrudur?
Veba bakterisinin üreme sürelerinden hangisi doğrudur?
Signup and view all the answers
Y.enterocolitica'nın özelliklerinden hangileri doğrudur?
Y.enterocolitica'nın özelliklerinden hangileri doğrudur?
Signup and view all the answers
Y.enterocolitica'nın kültür ortamı olarak hangisi etkilidir?
Y.enterocolitica'nın kültür ortamı olarak hangisi etkilidir?
Signup and view all the answers
Y.enterocolitica’nın patogenezine dair aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Y.enterocolitica’nın patogenezine dair aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Signup and view all the answers
Y.enterocolitica'nın koloni özellikleri hakkında hangisi yanlıştır?
Y.enterocolitica'nın koloni özellikleri hakkında hangisi yanlıştır?
Signup and view all the answers
Y.enterocolitica'nın tanımlanma tarihini belirten doğru bilgi hangisidir?
Y.enterocolitica'nın tanımlanma tarihini belirten doğru bilgi hangisidir?
Signup and view all the answers
Multocida, hangi besiyerinde iyi bir şekilde ürer?
Multocida, hangi besiyerinde iyi bir şekilde ürer?
Signup and view all the answers
Multocida'nın gram negatif bakteriler için hazırlanan besiyerindeki durumu nedir?
Multocida'nın gram negatif bakteriler için hazırlanan besiyerindeki durumu nedir?
Signup and view all the answers
Multocida'nın kanlı agarda oluşturduğu kolonilerin özellikleri nelerdir?
Multocida'nın kanlı agarda oluşturduğu kolonilerin özellikleri nelerdir?
Signup and view all the answers
Multocida'nın kolonilerinde hangi madde üretilir?
Multocida'nın kolonilerinde hangi madde üretilir?
Signup and view all the answers
Bir gecelik inkübasyondan sonra, multocida'nın ürettiği koloniler hangi yapı ile özellik kazanır?
Bir gecelik inkübasyondan sonra, multocida'nın ürettiği koloniler hangi yapı ile özellik kazanır?
Signup and view all the answers
Study Notes
Mustafa Kemal Atatürk Quote
- Türkiye Cumhuriyeti meşut, muvaffak ve muzaffer olacaktır.
- Atatürk'ün söylediği bir söz.
Francisella, Yersinia, Pasteurella
- Bu mikroorganizmaların özellikleri hakkında bilgiler.
Francisella Özellikleri
- Zorunlu aerob, Gram-negatiftir.
- Küçük kokobasil boyutundadır.
- Boyutları 0.2 µm x 0.2-0.7 µm'dir.
- Karbol füksin gibi koyu renk boyaları iyi almaz; soluk boyanır.
- Tek, nadiren zincir halindedir.
- Fermentatif değildir
- İnce lipid kapsüllüdür (antifagositik).
- Hareketsizdir (pilisi yoktur).
- Spor oluşturmaz.
- Fakültatif intrasellülerdir (makrofaj).
Gram-Negatif Bakteriler
- Bakteriler sınıflandırılması.
- Diplokok, Kokobasil, Basil türleri.
- Aerobik ve anaerobik ortamlarda yaşarlar.
- Maltoz kullanımı (bazı türlerde).
- N. gonorrhoeae, Moraxella, N. meningitidis.
- H. influenzae, B. pertussis, Pasteurella, Brucella, F. tularensis
- 42°C'de üreme.
- Alkalide üreme, Üreaz üretimi, V. cholerae, H. pylori, vs.
- Oksidaz, Laktoz fermentasyonu (+/-)
- H2S üretimi (Shigella, Yersinia, Salmonella, Proteus)
- Hızlı, Yavaş türleri (Pseudomonas, Citrobacter, Serratia, vb.)
Gram-negatif kokobasillerden ayırımı
- Francisella tularensis, Brucella türleri, Acinetobacter türleri, Bordetella bronchiseptica, Bartonella türleri, vs karşılaştırıldığı tablo.
- Oksidaz, Üreaz aktivitesi, Gram boyama, Sistein artışı, Hareketlilik özelliklerine göre ayrım.
F. tularensis
- Mc Coy ve Chapin (1912) tarafından Kalifornia'nın Tulare bölgesinde sincaptan izole edilmiştir.
- Dr. Edward Francis ileri araştırmalar yapmıştır.
- George W. McCoy, San Francisco'da görev yaptığı sırada, ABD Veba Laboratuvarının müdürü olmuş ve orada bulunduğu süre boyunca, daha sonra tularami olarak adlandırılan veba benzeri hastalığın sorumlu patojenini keşfetmiştir.
- Tularemi, özellikle küçük kemirgenlerde görülen, eksperimental olarak diğer kemiricilere de yayılabilen bir hastalıktır.
Hayvan Konak Dağılımı
- Memeliler, kuşlar, sürüngenler, kurbağalar, balıklar.
- Küçük kemirgenler, lagomorph'lar (tavşan, yaban tavşanı) ana rezervuardır.
- Özellikle yaban tavşanları gibi kemiriciler arasında artropodlar yoluyla yayılırlar
Francisella tularensis'in İnsan Enfeksiyonları
- F. tularensis (major etken)
- F. novicida
- F. philomiragia (philo, sevmek; miragia, serap)
- Retiküloendotelyal sistemdeki makrofaj hücrelerinin içerisinde uzun süre yaşayabilir.
Francisella tularensis
- Patogenez, bakterilerin fagositozdan kaçması ve makrofaj sitozolünde hızlı çoğalması nedeniyle oluşur.
- Fagositik hücreler içinde ve serumda öldürücü etkiden kaçarak yaşayabilen bir hücre içi patojendir.
Bulaş
- Vektör kenelerle temas
- Enfekte hayvanlarla doğrudan veya dolaylı temas
- Enfeksiyon aerosolleri solunması (örneğin, laboratuvar veya enfekte hayvanlar işlenirken)
- Mikroorganizma dozu; Artropod - 10 mo, solunum – 50 mo, sindirim – 10⁸ mo.
Patojen Bakteriler
- Bilinen en enfeksiyöz patojen bakteri; 10 bakterinin solunması veya inokülasyon ile hastalığa yol a cabilir.
- CDC Kategori A listesinde yer alır; Şarbon, Veba, Tularemi, Botulinum toksini.
Tularemi = Zoonoz
- Tavşan/Kene/Glandüler ateş
- Küçük ve orta memeliler F. tularensis'in rezervuardır
- Geniş bir hayvan konak dağılımı (tavşan, fare, sıçan, sincap)
- Vektörler; sivrisinekler, keneler
- Bulaş yolu göre sporadik/epidemi
Üreme ve Üretilme Özellikleri
- Aerop, 37 °C'de 2-7 günde yavaş ürer (10–14 gün beklenir).
- Besiyerine penisilin/siklohekzimit gibi antibiyotik eklenebilir
- Alışınca 24 saatte bile üreyebilir
- Hücre içinde ve embriyonal yumurtalıkların sarı kesesinde ürer
- KAZ'da 3–4 günde, embriyonu öldürerek ürer
Üreme ve Üretilme Özellikleri
- Özel kültür ortamı ve uzun inkübasyon süresi (>3 gün) gerekir.
- Basit by. de üremez.
- Rutin kullanılan çikolatamsı agar, BCYE'de ürer.
- Üretimi için sülfidril bileşiklerine gereksinim duyulur; (sistein, sistin, tiyosülfat, isoVitaleX)
- Francis besiyeri; Tavşan kanlı, glikozlu ve sistinli
- %9 koyun kanlı çukulatamsı agar + sistein
- Thayer-Martin ile desteklenmiş + sistein kalp kanlı agar
F. tularensis İzolasyonu ve İdentifikasyonu
- İzolasyonu ve identifikasyonu zordur.
- Katalaz (+), oksidaz (-)
- Biyokimyasal olarak inaktif
F.tularensis Özellikleri
- Glikoz, sükroz, levüloz, mannoz, gliserol (+)
- Oksidaz (+)
- Sistinden H₂S(+)
- Tüm suşlar aynı antijen özelliğine sahiptir.
Direnç
- Su, toprak, nemli saman, ölü hayvan etleri, dondurulmuş tavşan eti
- Tularemi'den ölen hayvan cesetlerinde haftalarca canlı kalır.
- Isı ile inaktive edilir (55 °C × 10 dak).
Enfeksiyonlar
- Tularemi etkenidir.
- Vahşi hayvanların ve kemiricilerin hastalığındır.
- Hayvanlardan; Avcılar, çiftçiler, kürkçüler, aşçılar ve ev hanımlarına bulaşır.
- Keneler de taşıyarak bulaştırabilir.
İnsana Bulaş
- Enfekte kene ısırığı
- Enfekte hayvan ile temas
- Enfekte hayvan çıkartıları ve dokuları ile temas
- Kirlenmiş su ve gıda
- Enfekte aerosollerin solunması (laboratuvar enfeksiyonları)
- İnsandan-insan bulaş olmaz.
Kene
- Dermacentor andersoni
- D. variabilis
- Amblyomma americanum.
- Geyik sinekleri (kan emici böcekler).
- Sivrisinekler.
- Keneler çevrede uzun yaşarlar, daha sık vektörlük yaparlar
Epidemiyoloji
- Yaz ayları → kenelerle ilişkili → %90 çocuk olgu
- Kış ayları → tavşan yakalamak ve avcılığı
Tularemi Kliniği
- Ortalama süre 3-5 gün, maksimuma 2 hafta kadar ulaşır.
- İlk bulgular özgün değil; flu-benzeri klinik; ılımlı ateş, başağrısı, artralji, miyalji, kuru öksürük, bazen diyare
- Farklı klinik tablolara yol açabilecek; tifoidal, oküloglandüler, ülseroglandüler, orofarenksiyal enfeksiyonları
Hastalıkların klinik özellikleri
- Ülseroglandüler (%75-85), ilk bulgu yüksek ateş, lezyon yerinde ülser, lenf nodlarından irin drenajı ve aksiller LAP (+), fistülleşme
- Glandüler (%5-10), LAP (+), ülser (-)
- Tifoidal (%5-15), doğrudan dolaşıma geçer, sistemik belirtiler, LAP/ülser (-)
- Oküloglandüler (%1-2), göz tutulumu, göz lezyonu ve süpüratif LAP (+)
- Orofarengiyal (<1%), orofarenks tutulumu, tonsillit ve süpüratif LAP (+), oral inokülasyon
- Atipik pnömoni-Mortalite %30
- Meninjit/meningo-ensefalit (nadiren görülür)
- Ülsero-glandüler: deri lezyonları (papül, vezikül), hemen ülsere evrilir, el, yüz, kol, ve boğaz mukozasını tutar, lenf bezlerinde apseleşme ve fistülleşme, ülser etrafında adenopati gelişir.
Bakteri Lenf Dokuları
- Bakteriler lenf dokusuna yönelir.
- Deri (deri açıklıklarından kolayca girer)
- Mukozalar
- Solunum yolu
- Bakteri lenf dokusunu sever
Yersinia'lar
- İnsanlar ve hayvanlar için patojendir.
- Y. pestis, Y. enterocolitica, Y. pseudotuberculosis
- Fakültatif anaerop, Gram-negatif, küçük (0,5-0,8 x 1-3 μm) kokobasil.
- 37°C'de hareketsiz, 22°C'de hareketli (Y. pestis hariç).
Yersinia pestis (Kara Ölüm)
- Veba hastalığının etkeni
- Kara ölüm salgınları
-
- yüzyıl Avrupa salgını, milyonlarca ölüm
-
- yüzyıl başlarındaki Çin salgını, tüm dünyaya yayılmış
- Yersin ve Kitasato 1894'te bulmuş
- Kayıtlı en az üç önemli veba pandemisi olmuştur; Akdeniz (Justinian vebası), Avrupa (Kara veba), ve 19. yüzyılın ortalarında Asya kaynaklı veya Çin salgını.
- En az 200 milyon insan ölümü.
Y. pestis Özellikleri
- Aerop veya anaerop
- Katalaz (+)
- Oksidaz (-)
- İndol (-)
- Jelatin (-)
Y. pestis
- 2 ila 40°C arasında ürer (optimum 25-30°C).
- Optimal pH 7,2-7,6
- Basit besiyerlerinde kolay ürer (48 saat sonra).
- Narin, şeffaf ve ortası yuvarlak koloniler oluşturur.
- Koloni gelişmeden öncesinde lamel basılırsa yumak şeklinde Kassel cisimcikleri görülür.
Y. pestis (Veba) Bakteri Tanımı
- Hıyarcık veya bubondan irin ponksiyonu
- Akciğerde balgam
- Kan
- Alkolle tespitten sonra Gram boyama
- İki adi jeloz ve MacConkey'e ekim yapılır; biri 37 °C'de, diğeri 28 °C'de 24-48 saat inkübe edilir.
- Kan kültürleri 10 gün sürer
• Indol (-) • Hemoliz (-) • H₂S (+)
• Kesin tanı tüp aglütinasyonu
Y. pestis Tanımı
- Kobayın derisi tıraş edilir (örnek sürülür), 3-5 günde öldürülür
- Fare, deney hayvanı olarak kullanılmaz
- Termopresipitasyon
Y. pestis Antijen Özellikleri
- Somatik Aj; polisakkarit-lipoprotein
- Hayvanlara tokssik etkisi var
- Fraksiyon 1 (Asetonla ekstre), bakteri bağışıklığını uyarıcı etkisi var.
- Basilin dış zarfında bulunur
- V-W Aj; bakteriyi fagositozdan korur
- Protein yapısında ekzotoksini var
- Bu antijenlerin yokluğunda virulansları azalır.
- Heminli by. pigment yapar
- Pesticin I, denen bakteriyosini var
Y. pestis Direnç Özellikleri
- Kuruluk, sıcaklık (> 40°C), UV ve güneşe dayanıksızdır
- Kimyasal dezenfektanlara duyarlıdır
- Buzdolabı ve karanlıkta kalan pire dışkısında uzun süre canlı kalabilir.
- Penisiline dirençli, tetrasikline, streptomisine ve kloramfenikola duyarlıdır.
Yersinia enterocolitica
- Kuzey Avrupa ve Kuzey Amerika (soğuk ülkeler).
Yersinia enterocolitica Enfeksiyonları
- Sindirim sistemi infeksiyonu,
- Gastro-enterit (kusma ve ishalle başlar, kısa sürede iyileşir), Enterokolit (5 yaş alt çocuklar sıkça görülür, 3-5 kez dışkılama, ishal, karın ağrısı, ateş, 1-3 hafta iyileşme süresi).
- Farinjit (Tek başına veya yukarıdakilerle).
- Sepsis, Eklem, kemik yerleşmesi, Göz hastalıkları, Miyokardit, Glomerülonefrit, Deri hastalıkları
Y. enterocolitica Tanımı
- Klinik örnekler: yerleşim yerine göre
- Kültür: 22-25°C ve 37°C
- Seroloji: Aglütinasyon 1/60 (Brucella ile çapraz tepkime verir)
Korunma Yöntemleri
- Ev ve kesim hayvanları
- Hastalar ve taşıyıcılar
- Bulaşlı besinlere dikkat
- +4°C'de ürediğinden buzdolabında bekletilen besinler önemli
Pasteurella'lar
- Fakültatif anaerop, Gram (-), kutupsal boyama.
- Kokobasil, spor (-) hareket (-).
- Kedi-köpek ve kuşlarda orofarinks ve sindirim sisteminde bulunur.
- Polisakarit kapsül, insan ve hayvan enfeksiyonları için önemli bir virulans faktörüdür (0.8–1 µm).
Pasteurella multocida Enfeksiyonları
- Hayvanlarla temas sonrası insanlara yayılır (hayvan ısırığı, tırmalama, yiyecek paylaşımı).
- P. multocida; en yaygın izolat, kedi/köpek teması.
- P. canis; kedi teması.
- Lokalize sellülit/lenfadenit,
- Kronik solunum yolu hastalığı alevlenmesi (altta yatan akciğer hastalığı),
- Sistemik enfeksiyon (altta yatan karaciğer hastalığı ve bağ. yetmezlikli hastalar).
P. multocida Besiyeri Üreme
- Kanlı ve çukulatamsı besiyerlerinde ürer
- Gram negatif bakteriler için kullanılan besiyerlerinde üremez veya güç ürer (Mac Conkey vb.).
- Kanlı agardaki bir gecelik inkübasyondan sonra; büyük ve polisakkarit kapsül oluşumu, indol üretiminden kaynaklı; tipik küf kokulu, tereyağına benzer koloniler oluşturur.
P. multocida Identifikasyonu
- Oksidaz (+)
- Katalaz (+)
- İndol (+)
- Amoksisilin, amoks+klavulanik asit, tetrasiklin, florokinolon (ciprofloxacin, ofloxacin, levofloxacin, moxifloxacin), ve TMP-SMZ
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Related Documents
Description
Bu quiz, enfeksiyon kontrolü ve mikro-organizma temas yolları hakkında bilgilerinizi ölçmeyi amaçlamaktadır. Hangi temas yollarının farklı dozlar gerektirdiği ve en enfeksiyöz patojen bakterilerin özellikleri gibi konulara dair sorular içermektedir.
