Energie en Gezondheid: Hoofdlijnen van de 18e Eeuw

Inleiding

• Duurzame ontwikkeling is ontwikkeling die voorzien in de behoeften van het heden, zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen.
• Het Brundtland-rapport (1987) benadrukt de verbinding tussen sociale rechtvaardigheid, economische groei en milieuproblemen.
• Het 3P-model (1994, John Elkington) benadrukt dat duurzame ontwikkeling bereikt wordt door rekening te houden met People, Planet en Profit.
• Het Donutmodel (2012, Kate Raworth) visualiseert de veilig en rechtvaardige ruimte voor de mensheid, dit bestaat uit een sociaal fundament en een ecologisch plafond.
• De duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG's) zijn 17 doelen die alle lidstaten van de VN hebben getekend, en zijn geïntegreerd met elkaar.

Klimaat

• Het Holoceen is een geologisch tijdvak dat 9000 jaar voor Christus is begonnen en tot heden duurt.
• Het Holoceen is gekenmerkt door een stabiel klimaat.
• De industriële revolutie zorgde voor een opeenvolging van handmatige naar mechanische methoden voor het produceren van goederen met fossiele brandstoffen, wat resulteerde in een toename van de temperatuurstijging sinds de 18e eeuw.
• Klimaatmitigatie: strategieën om veranderingen in het klimaat te stoppen door broeikasgassen in de lucht terug te dringen.
• Klimaatadaptatie: strategieën om klimaatveranderingen te aanvaarden en zich aan te passen.
• Klimaatverandering wordt veroorzaakt door menselijk handelen , en door natuurlijke oorzaken.
• Er zijn terugkoppelingsmechanismen zoals het albedo-effect, dat de opwarming van de aarde versterkt.
• De CO2-concentratie in de atmosfeer is gestegen sinds de industriële revolutie.

Biodiversiteit

• Biodiversiteit is de variabiliteit onder levende organismen.
• Biodiversiteit omvat de diversiteit binnen soorten, tussen soorten en van ecosystemen.
• Soortendiversiteit: het aantal verschillende soorten op een bepaalde locatie.
• Biologische systemen, zoals gletsjers, sneeuw, ijs en permafrost smelten ten gevolge van de industriële revolutie en de daaruit volgende verwarming.
• Er is een toenemend aantal uitstervingen gepaard met klimaatverandering.
• Er is een natuurlijke achtergronduitstervingssnelheid maar er is ook sprake van massa-uitsterving.
• De overkill hypotese: menselijke jacht veroorzaakte het uitsterven van de megafauna die leefden tijdens het Pleistoceen.
• Mensen hebben de aarde gekoloniseerd in verschillende golven, elk met een sterke impact op de fauna.

Energie

• Energie is het in de natuurkunde dat verandering veroorzaakt.
• Energiebronnen kunnen worden opgedeeld in primaire bronnen, zoals steenkool en olie, en in secundaire bronnen, zoals elektriciteit.
• Energie-efficiëntie: efficiënte gebruik van energiebronnen.
• Reboundeffecten: wanneer een apparaat efficiënter wordt, gaat men het vaker gebruiken wat leidt tot een kleinere daling van het energiegebruik dan verwachte.
• Klimaatverandering speelt een grote rol in het klimaat en dus in de energievoorziening.
• Thermische energie: energie die vrijkomen door een verbranding van een stof (bijvoorbeeld steenkool).
• Hernieuwbare energie: energiebronnen die altijd beschikbaar zijn in een min of meer constante stroom .
• Energieopslag: het proces van opslaan van energie
• Energiebeleid: het beleid van de overheid op de energiemarkt

Grondstoffen en circulaire economie

• Grondstoffen (materialen) kunnen hernieuwerbare en niet-hernieuwbare zijn
• De vraag naar grondstoffen groeit voortdurend.
• De winning van grondstoffen oefent een negatieve invloed uit op het milieu.
• De circulair economie probeert de winstintensiteit van materialen te maximaliseren.
• Afvalbeheer speelt een grote rol in de cyclusgrondstoffen, dus in de circulaire economie.

Voedselzekerheid

• Voedselzekerheid is onvoorwaardelijke fysieke toegang tot voldoende, veilig en voedzaam voedsel.
• De ontwikkelingen in voedsel zekereid zijn ingewikkeld.
• Klimaatverandering heeft een negatief effect op de opbrengst van gewassen.
• Stijgende voedselprijzen dragen bij aan de kans op ondervoeding.
• Verschillende factoren kunnen bijdragen aan voedselonzekerheid zoals conflicten, klimaatverandering en groeiende ongelijkheden.
• Voedselspilling draagt bij aan voedselonzekerheden.

Mobiliteit

• Mobiliteitsuitingen zijn belangrijk, een toenemende vraag naar mobiliteit.
• Stedelijk transportsysteem: de vraag naar mobiliteit leidt tot files.
• Milieukosten: de auto blijft heel relevant, maar externe kosten moeten worden bepaald.
• Mobiliteitas-dienst: diensten om mobiliteit te ondersteunen en organiseren.

Sociaal en economische ongelijkheid

• Ongelijkheid als multidimensionaal concept.
• Ongelijkheid is een cruciaal onderdeel van de duurzame ontwikkelingsdoelen.
• De rijkdom van landen is verschillend en dit leidt tot vele problemen.
• Welvaart, toegang tot technologie en mogelijkheden in het onderwijs en gezondheid zijn zeer verschillende tussen landen.

Menselijk gedrag

• Het onderscheid tussen bewust (rationeel) en onbewust (automatisch) gedrag.
• Het belang van vooroordelen: ze hebben een grote impact op onze keuzes en meningen.
• Het begrip van sociale dilemma's en de uitbreiding van de besluitvormingsmodellen voor kleine en grote groepen van mensen
• De rol van het 'Systeem 1' (onbewust denken) en 'Systeem 2' (bewust denken) in mensenkennis.

Mondiaal bestuur

• Het idee van gedifferentieerde verantwoordelijkheid impliceert dat rijkere landen meer verantwoordelijkheid hebben voor de milieubescherming.
• Er zijn multilaterale onderhandelingen die onderling vaak moeilijk zijn om tot een resultaat te komen.
• Er zijn verschillende internationale afspraken betreffende milieubescherming, maar de implementatie blijft moeilijk.

Ecosysteemdiensten

• Ecosysteemdiensten: goederen en diensten die mensen krijgen van ecosystemen.
• Ecosysteemdiensten zijn afhankelijk van de natuur en de biodiversiteit.

Dit quiz behandelt belangrijke concepten in de thermodynamica, energiebronnen en de gezondheidsverbeteringen in de 18e eeuw. Test je kennis over de impact van fossiele brandstoffen en de industriële revolutie op de bevolking en levensverwachting. Ontdek ook de verbanden tussen energie, milieu en soortvorming volgens Darwin.