Endüstriyel Psikoloji 1. Hafta

Study Notes

Endüstriyel Psikoloji Ders Notları

1. Hafta:
- Freud'a göre sağlıklı insan, sevgi ve çalışma kapasitesine sahip insandır.
- İnsan yaşamında meslek, kimlik ve sosyal statü açısından önemlidir.
- Endüstri ve Örgüt Psikolojisi, iş ortamındaki insan davranışları ve örgütsel değişkenlerle ilişkileri inceler. (iş alımı, performans değerlendirmesi gibi alanlar)
- Endüstri Psikolojisi'nin amacı, çalışma davranışını anlamak ve iş ortamını iyileştirmektir.
- Endüstri Psikolojisi'nde uzmanlık alanları, personel seçimi, eğitim, motivasyon, iş tatmini, örgüt gelişimi gibi konuları içerir.
- Endüstri psikolojisinin kökenleri sanayi devrimi ve artan işgücü ihtiyaçları ile bağlantılıdır (Walter Dill Scott ve Hugo Münsterberg gibi öncüler).
- Endüstri psikolojisi günümüzde, küreselleşme, yetenek yönetimi, örgütsel değişiklik ve etik liderlik gibi konularla ilgilenmektedir.
- Endüstri psikolojisi, bireyi anlamaya odaklanırken, İnsan Kaynakları (İK) organizasyonel stratejilere odaklanır.

İş Analizi

İş analizi neden yapılır?:
- Yeni personel işe alımı
- Personel performansının geliştirilmesi
- Personel eğitimi
- Görev değişiklikleri ve revizyonları
İş Analizi için Toplanan Bilgiler:
- İş aktiviteleri (insan davranışları, makineler, malzemeler, performans standartları, iş bağlamı, insan gereksinimleri)
- İş analizinin önemi (iş tanımları, personel seçimi, eğitim, personel planlaması, performans değerlendirme, iş sınıflandırması, iş tasarımı, yasal uyumluluk, organizasyonel uyumluluk)
İş Tanımı Nedir?:
- İşin yapılması için gerekli adımlar, süreçler ve sorumluluklar.
- İş tanımının yazımı, açık ve anlaşılır olmalı, geniş zaman ekleri kullanılmalıdır.

Diğer Konular

İş Gerekleri, Temel İş Faktörleri: İşi yapacak kişi için gerekli olan yetenekler, çaba, sorumluluklar, çalışma koşulları gibi unsurlar.
İş Analizi Ürünlerinin Kullanımı: İş tanımları, personel planlama, personel bulma ve seçme, ücretlendirme, işgören eğitimi, eşit istihdam, performans değerlendirme
İş Analizi Süreci: Hazırlık aşaması, örgütlenme, iş analizi yöntemi seçimi, uygulama
İş Analizi Yöntemleri: Gözlem, Katılım, Mevcut Veriler, Görüşmeler, Anketler, İş Günlükleri
Özel İş Analizi Teknikleri, İş Unsurları Yöntemi, Kritik Olay Tekniği, Pozisyon Analizi Anketi: Bilgi kaynakları, zihinsel süreçler, fiziksel süreçler, işin bağlamı, değerlendirme, fonksiyonel iş analizi.
İş Değerlemesi ve Karşılaştırılabilir Değer: İşin ödeneceği ücret, işin gerekli bilgi, beceri, yetenekle ilişkilendirilmelidir. İş değişkenleri, çalışan temini, iş değeri ücret üzerinde etkilidir.
Çalışan Bulma, Seçme, Yerleştirme: Planlama, İhtiyaç belirleme, İç kaynaklar, Dış kaynaklar (iş ilanları, işçi bulma kurumları, işe alma yöntemleri, işgücü planlaması, personel planlaması, eğitim ihtiyaçları, işe alma süreçleri, ücretler)
İş Analizi Süreci, İş Değerleme, Çalışan Seçme ve Yerleştirme, Personel Planlama ve Geliştirme, Performans Değerlendirme: Bu konular işe alım, işe yerleştirme, performans yönetimi, ücretlendirme ve kişisel gelişimi içerir.
Çalışan Yerleştirme: Çalışan yerleştirme, zaten işe alınmış çalışma personeli için bir iş karar verme sürecidir. Çalışanlara gerekli olan eğitim, beceriler, ihtiyaçları ve motivasyonlarını geliştirmektir.
Çalışan Seçme ve Yerleştirme Faktörleri, Çalışan Seçme ve Yerleştirme Süreci, Çalışan Yerleştirme: Bunlar çalışan seçimi aşamasından temel farkı yerleştirmede, çalışan zaten işe alınmıştır, işe uygunluğuna karar verilir.
Performans Değerlendirme ve Çıktıları: Performans değerlendirmesi, çalışanların etkinliklerini, yeterliliklerini ve örgüte katkılarına ilişkin bir ölçüm ve değerlendirme sürecidir. Çıktıları arasında geri bildirim, kariyer gelişimi, ücret artışı ve iş hedeflerinin netleşmesi yer alır.
Performans Değerlendirme Sorunları: Yetersiz hazırlık, net olmayan standartlar, önyargılar, yanlış zamanlama, geri bildirim eksikliği.
Değerlendirme Kriterleri (Objektif-Subjektif): Sayısal verilere dayanan kriterler (objektif) veya yöneticilerin/meslektaşların kişisel görüşlerine dayanan kriterler (subjektif).
Performans Sıralamaları: Amir, meslektaş, ast değerlendirmeleri, 360 derece geri bildirim yöntemleri, karşılaştırma, bireysel yöntemler (grafik, davranış sıralama ölçekleri)