Embriyonik Gelişim ve Kök Hücreler

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Embriyonik disk yapısı ne kadar tabakadan oluşmaktadır?

İki tabakalı (correct)

Dört tabakalı

Tek tabakalı

Üç tabakalı

Hangi tabaka amnion kesesinin gelişimini sağlar?

Hipoblast

Epiblast (correct)

Germ tabakası

Mesoderm

Boşaltım sisteminin temelini oluşturan hücre tabakası hangisidir?

Endoderm

Hipoblast

Mizoderm (correct)

Ektoderm

Hücre farklılaşması ne zaman başlar?

Gastrulasyon döneminde (C) Signup and view all the answers

Organogenez hangi süreçle başlar?

Hücre farklılaşması (D) Signup and view all the answers

Kök hücreler hangi iki gruba ayrılır?

Embriyonik ve Yetişkin (B) Signup and view all the answers

Embriyonik kök hücrelerin özelliklerinden hangisi doğrudur?

Telomeraz aktivitesi vardır. (D) Signup and view all the answers

Asimetrik bölünme sonucunda ne olur?

Bir hücre kök hücre kalır, diğeri öncül hücre olur. (C) Signup and view all the answers

Yetişkin kök hücrelerin bölünme özellikleri arasında hangisi bulunmaz?

Farklılaşmaları tamamlanmamıştır. (D) Signup and view all the answers

Kök hücreler hangi tür bölünme şekilleri ile hücreler oluşturabilir?

Asimetrik ve simetrik bölünme (B) Signup and view all the answers

Hücrelerin farklılaşmasını sağlayan faktörlerden hangisi değildir?

Yüklenme faktörleri (C) Signup and view all the answers

Kök hücrelerin en önemli özelliği nedir?

Çok sayıda hücre türüne farklılaşabilme (C) Signup and view all the answers

Hücre farklılaşmasında rol oynayan epigenetik mekanizmalar hangi anlamda önemlidir?

Gen ifadesini düzenlemek için (B) Signup and view all the answers

Hücre içi haberleşmenin işlevi nedir?

Hücreler arasında bilgi aktarımını sağlamak (B) Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi hücrelerin morfolojik ve işlevsel farklılık göstermesine neden olur?

Genetik değişiklikler (B), Hücre dışı uyarılar (C) Signup and view all the answers

Totipotent kök hücrelerin özelliği nedir?

Bir organizmayı oluşturabilirler. (A) Signup and view all the answers

Pluripotent kök hücrelerin en önemli farkı nedir?

Tam bir doku oluşturamama durumudur. (D) Signup and view all the answers

Kök hücrelerin dereceleri arasındaki farklılık nedir?

Farklılaşma potansiyelinin çeşitliliği ile ilgilidir. (D) Signup and view all the answers

Hangi özellik sadece görece olmayan bir kök hücre tipinde bulunur?

Tüm doku tiplerine dönüşebilme yeteneği. (A) Signup and view all the answers

Totipotent kök hücreler hangi aşamaya kadar varlıklarını sürdürebilirler?

8 hücreli blastomer aşamasına kadar. (D) Signup and view all the answers

Kök hücre tedavisi hangi durumlarda kullanılabilir?

Diz kireçlenmeleri (A) Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi kök hücre tedavisi ile tedavi edilebilecek bir durum değildir?

Astım (A) Signup and view all the answers

Kök hücrelerin farklılaşması hangi yöntemlerle sağlanabilmektedir?

Kimyasal ve genetik uyarıcılarla (B) Signup and view all the answers

Kök hücre tedavisinin kullanılabileceği hastalıklardan biri nedir?

Diz kireçlenmeleri (D) Signup and view all the answers

Kök hücrelerden genetik aktarımlar yoluyla ne elde edilebilmektedir?

Yeni kök hücreler (C) Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi kök hücre tedavisinin avantajlarından biridir?

Hücre yenilenmesini teşvik etmesi (D) Signup and view all the answers

Hangi durum kök hücre tedavisi için bir endikasyon değildir?

Bezelye alerjisi (D) Signup and view all the answers

Kök hücreler hangi tür hastalıkların tedavisinde umut vermektedir?

Dejeneratif hastalıklar (C) Signup and view all the answers

Kök hücrelerin ikinci bir cerrahi işleme neden olma durumu ne kadar sık görülmektedir?

Nadir olarak (B) Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi kök hücrelerle ilgili yanlış bir ifadedir?

Kök hücreler yalnızca cerrahi işlemlerle elde edilebilir. (D) Signup and view all the answers

Study Notes

Kök Hücre ve Farklılaşma

Döllenme, anne ve babanın genlerinin çocuklara aktarılmasını ve yumurta aktivasyonunu sağlar
Genetik çeşitlilik, crossing over ve homolog kromozomların rastgele dağılmasıyla sağlanır
Yumurtanın çekirdeği, spermin çekirdeği ikinci mayozun metafaz aşamasında bekler
Erkek nükleusu girdikten sonra ikinci mayoz tamamlanır

Farklılaşma Nasıl Sağlanır?

Epigenetik mekanizmalar
Gen düzenlemeleri
Hücre içi haberleşme
Hücre dışı uyarılar (büyüme faktörleri, matriks)
DNA yeniden düzenlemeleri (rearrangements)
Mutasyonlar ve onarım hataları (doğal çeşitlilik faktörleri)

Hücre Farklılaşması

Transkripsiyon faktörleri ve epigenetik mekanizmalar
Hücre bölünmesi
Hücre göçü
Hücre ölümü

Kök Hücre ve Özellikleri

Kendini yenileyebilen ve farklılaşabilen hücrelerdir
Embriyonik ve yetişkin kök hücreler olarak ikiye ayrılır
Simetrik ve asimetrik şekilde bölünebilirler
Embriyonik kök hücrelerin telomeraz aktivitesi vardır
Farklılaşmamış hücrelerdir
Organizma boyunca bölünüp farklılaşabilirler
Hasar durumunda doku onarımını sağlayabilirler

Asimetrik Bölünme

İki kardeş hücre oluşur
Bir hücre yine kök hücre olarak kalırken diğer hücre farklılaşır
Kök hücre havuzunu dengede tutar ve besler

Memeli Gelişimi

Döllenmiş yumurta, tam potansiyellerdedir
Embriyonik kök hücreler çok potansiyellidir (pluripotent)
Gelişimde üç germ tabakasına farklılaşabilirler
Kanser hücrelerine benzer bölünebilme yeteneğine sahiptir
Çekirdek-düşük sitoplazma hacmine sahiptir

Zigot'tan Gastrula'ya Gelişim

Zigot → Blastomerler → Morula → Blastula (Blastosist) → Gastrula → Organogenez ve büyüme evreleri sırasıyla gerçekleşir

Blastokist Aşaması

İki hücre tipi bulunur
Embriyoblast hücreleri (embriyo geliştirir)
Trofoektoderm hücreleri (plasenta ve koryon geliştirir)
Trofoblast hücreler uterus duvarına implantasyon başlatır
Monozigotik ikiz gelişim burada gerçekleşiyor

Embriyonik Disk Yapısı

İki tabakalı yapı (epiblast ve hipoblast)
Üç germ tabakası (ektoderm, endoderm ve mezoderm) oluşur
Embriyonik gelişimin sonraki aşamalarında tüm dokuların oluşumuna katkı sağlar

Gastrulasyon

Farklılaşmanın başlangıcıdır
Organ gelişiminin başladığı andır
Hücre farklılaşması ile organogenez başlar
Kök hücreler, hasar sonrası telafisi zor olan hücreler için alternatif tedavi olabilir

Üç Embriyo Tabakası

Ektoderm (deri, sinir sistemi, diş)
Mezoderm (kas, iskelet sistemi, kan)
Endoderm (akciğer, bağırsak, karaciğer)

Anne RNA'ları

Erken gelişimde yumurtada bulunur
Embriyogenezisin farklı aşamalarında kullanılır ve parçalanır

Kök Hücre Çeşitleri ve Potansiyelleri

Totipotent (tam potansiyel: her türlü hücreye dönüşebilir)
Pluripotent (çok çeşitli hücrelere dönüşebilir ancak tam bir organizma oluşturmaz)
Multipotent (sınırlı hücre çeşitlerine dönüşebilir)
Oligopotent (daha az hücre çeşidine dönüşür)
Unipotent (tek bir hücre tipine dönüşür)

Kök Hücre Mikroçevreleri (Niş)

Kök hücrelerin bulunduğu ve işlevlerini yerine getirdiği ortamdır
Kök hücrenin farklılaşmasını kontrol eder ve sayılarını korur
Doku hasarı durumunda kök hücreleri harekete geçirir
Çevreden gelen sinyallerle onarıma katılmayı sağlar

Yetişkin Kök Hücreleri

Organizmanın gelişmiş dokularında bulunan kök hücrelerdir
Morfolojileri, köken alındıkları dokuya göre değişiklik gösterir
Organizmada doku yenilenmesini/onarımını gerçekleştirir
Embriyonik kök hücrelere kıyasla daha sınırlı potansiyelle farklılaşma gösterirler

Kök hücre tedavisi hangi hastalıklarda kullanılabilir?

Ortopedi ve Travmatoloji (eklem kıkırdağı, diz kireçlenmesi),
Kardiyoloji (miyokard enfarktüsü, kalp yetmezliği),
Nörolojik ve Nörodejeneratif Hastalıklar (beyin hasarı, MS, Parkinson)
Deri hastalıkları,
Yara ve skar onarımı ve birçok hastalıkta kullanılabilir.

Transdiferansiyasyon

Yetişkin kök hücreleri, özgün sinyallerle farklı bir hücre tipine dönüşebilir
Örneğin, mesodermal kökenli kök hücre, epidermal kökenli karaciğer hücresine dönüşebilir

Dediferansiyasyon

İndüklenen Pluripotent Kök Hücreleri (iPS Hücreleri)
Mevcut bir hücre tipinden, pluripotent bir hücreye dönüştürülmüştür
Fibroblastlar, pluripotent hücrelere dönüştürülebilir

Kök Hücre Uygulamasının Riskleri

Lokal/genel anestezi alerjisi, kanama/morarma, sinir/kan damarı hasarı, enfeksiyon, şişlik, ağrı, ek cerrahi gerektiren yapı oluşımı gibi riskler söz konusudur

Kök Hücre ve Geleceği

Çeşitli kimyasal ve genetik uyarıcılarla farklılaşmayı kontrol etmek mümkündür
Genetik aktarım, kök hücre elde etmede alternatif bir yöntemdir
Kök hücreler, çeşitli dejeneratif hastalıkların tedavisinde umut vaat etmektedir.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Description

Bu quiz, embriyonik gelişim süreci ve kök hücrelerin özellikleri üzerine odaklanmaktadır. Kök hücrelerin sınıflandırılması, hücre farklılaşması ve bu süreçlerin temel mekanizmaları hakkında sorular içermektedir. Bilgilerinizi test ederek bu konulardaki anlayışınızı derinleştirebilirsiniz.