Depinisyon at Kahalagahan ng Wika

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Ano ang inilarawan ni Henry Gleason tungkol sa wika?

Pagsasama-sama ng mga alituntunin ng sining at literatura.

Sistema ng mga simbolo na ginagamit lamang sa pagsusulat.

Isang kolaborasyon ng mga tao na walang tiyak na estruktura.

Masistemang balangkas ng sinasalitang tunog na pinipili at isinasaayos. (correct)

Alin sa mga sumusunod ang hindi kabilang sa mga gampanin ng wika?

Paghahatid ng impormasyon.

Pagsasanay sa mga estratehiya sa negosyo. (correct)

Pagbuo ng ugnayan sa lipunan.

Pagsasalin ng kaisipan at damdamin.

Ano ang pangunahing ideya ng Teoryang Bow-wow?

Nagsimula ang wika sa pangagaya sa tunog ng kalikasan. (correct)

Ang bawat tao ay may sariling tunog na nilikha.

Wika ay nagmula sa pisikal na pwersa.

Wika ay nagmula sa ritwal at selebrasyon.

Ano ang ibig sabihin ng 'Patay na wika'?

Wikang hindi na ginagamit sa anumang komunikasyon. Signup and view all the answers

Alin sa mga sumusunod ang hindi katangian ng wika?

Eksklusibong ginagamit lamang ng iisang tao. Signup and view all the answers

Paano nakakatulong ang wika sa pagkakaunawaan ng lipunan?

Sa pamamagitan ng pagpapahayag ng damdamin at pagkakaunawaan. Signup and view all the answers

Ano ang kaalaman na maaaring makamit sa pamamagitan ng paggamit ng wika?

Kaalaman sa mga tradisyon ng ibang tao. Signup and view all the answers

Alin sa mga sumusunod ang isang halimbawa ng Teoryang Pooh-pooh?

Pagsasabi ng nakabibiglang damdamin ng tao. Signup and view all the answers

Anong uri ng panghalip ang ginagamit bilang tagapag-ugnay ng dalawang pananalita?

Panghalip pamanggit Signup and view all the answers

Alin sa mga sumusunod ang hindi isang uri ng panghalip?

Panghalip adjektiv Signup and view all the answers

Anong aspeto ng pandiwa ang tumutukoy sa mga kilos na kasalukuyang nagaganap?

Pangkasalukuyan Signup and view all the answers

Ano ang tawag sa panghalip na nagsasaad ng dami o bilang ng tao o bagay?

Panghalip panaklaw Signup and view all the answers

Alin sa mga sumusunod ang hindi tamang kahulugan ng pandiwa?

Bahagi ng pananalita na naglalarawan ng katangian Signup and view all the answers

Ano ang tawag sa wika na ginagamit sa mga aktibidad tulad ng pakikipag-usap sa mga kaibigan at sa mga social na sitwasyon?

Basic Interpersonal Communication Skills (BICS) Signup and view all the answers

Alin sa mga sumusunod ang pinakamababang antas ng wika?

Balbal Signup and view all the answers

Ano ang pangunahing ideya ng teoryang batay sa gawain (behaviorist) ni Skinner?

Ang halaga ng pagganyak at pagsasanay sa pagkatuto ng wika Signup and view all the answers

Alin sa mga sumusunod ang hindi kabilang sa mga uri ng barayti ng wika?

Edukado Signup and view all the answers

Ano ang tawag sa pansamantalang barayti ng wika na nalilinang sa interaksyon ng isang partikular na grupo?

Sosyolek Signup and view all the answers

Alin sa mga sumusunod ang hindi tamang paglalarawan sa etnolek?

Isang uri ng slang Signup and view all the answers

Ano ang layunin ng teoryang batay sa kalikasan ni Chomsky sa pagkatuto ng wika?

Ang pagkakaroon ng likas na kakayahan ng mga bata sa wika Signup and view all the answers

Alin sa mga sumusunod ang hindi isang halimbawa ng dayalek?

Etnolek Signup and view all the answers

Ano ang tawag sa pagbabago ng anyo ng morpema dulot ng impluwensiya ng katabing tunog?

Asimilasyon Signup and view all the answers

Alin sa mga sumusunod ang halimbawa ng asimilasyong parsiyal o di-ganap?

Pangdalaga - pandalaga Signup and view all the answers

Ano ang pagkakaiba ng asimilasyong ganap at parsiyal?

Ang asimilasyong ganap ay may natapos na pagbabago sa mga ponema. Signup and view all the answers

Anong uri ng pag-aayos ng ponema ang nagsasangkot ng paglilipat ng posisyon?

Paglilipat o metatesis Signup and view all the answers

Alin sa mga sumusunod ang halimbawa ng pangngalang likha?

Agham Signup and view all the answers

Sa mga sumusunod, anong halimbawa ang walang kasarian?

Bata Signup and view all the answers

Ano ang layunin ng ekspresibong wika?

Makapagpahayag ng saloobin o makapagpabago ng emosyon. Signup and view all the answers

Alin sa mga sumusunod ang hindi kabilang sa mga tungkulin ng wika?

Personalisado Signup and view all the answers

Ano ang pangunahing ideya ng teoryang 'cooperative learning' ni Lev Vygotsky?

Ang mga bata ay natututo sa pakikisalamuha. Signup and view all the answers

Sa anong antas ng pag-unlad ayon kay Jean Piaget ang mga bata ay maaaring makipag-usap gamit ang mga simbolo?

Preoperational Level Signup and view all the answers

Alin sa mga sumusunod ang tumutukoy sa 'hierarchy of learning' ni Robert Gagne?

May set ng mga kasanayang kinakailangan na bilang pundasyon ng pagkatuto. Signup and view all the answers

Ano ang pangunahing layunin ng perpormatibong wika?

Kilos na kasama sa pahayag upang suportahan ang layunin. Signup and view all the answers

Alin sa mga tungkulin ng wika ang nakatuon sa paghubog ng relasyon sa iba?

Interaksyunal Signup and view all the answers

Paano nakakatulong ang 'discovery learning' ni Jerome Bruner sa isang bata?

Pinapalaki ang responsibilidad ng pagkilala sa kanilang sariling kaalaman. Signup and view all the answers

Study Notes

Depinisyon ng Wika

Ang wika ay isang kalipunan ng mga salita na ginagamit at nauunawaan ng isang komunidad (Webster).
Ito rin ay maaaring tukuyin bilang ekspresyon at komunikasyon (Paz et.al, 2003).
Ayon kay Henry Gleason, ang wika ay isang masistemang balangkas ng mga tunog na pinipili at isinasaayos.
Sa pananaw ni Edward Sapir, ang wika ay isang likas at makataong pamamaraan ng paghahatid ng kaisipan, damdamin, at mithiin.
Para kay Caroll, ito ay isang sistema ng mga sagisag na binubuo at tinatanggap ng lipunan.
Samantala, para kay Todd, ang wika ay ang kabuuan ng mga sagisag na ginagamit sa komunikasyon.
Ibinigay ni Edgar Sturvent ang depinisyon na ito ay isang sistema ng mga arbitraryong simbolo ng mga tunog.
Ayon kay Hutch (1991), ang wika ay isang sistema ng mga tunog na may kahulugan.
Sa pagtingin ni Bouman (1990), ang wika ay komunikasyon sa pagitan ng mga tao sa isang tiyak na lugar.

Kahalagahan ng Wika

Ang wika ay mahalaga para sa sarili, kapwa, at lipunan.
Nagsisilbi itong instrumento para sa personal na pag-unlad, pagtatamo ng kaalaman, at pakikipagtalastasan.
Sa kapwa, binibigyang-daan nito ang pakikipag-ugnayan at pagpapatatag ng relasyon.
Sa lipunan, nagbubuklod ang wika sa pamamagitan ng pagkakasama-sama ng mga karanasan ng mga tao.

Katangian ng Wika

Ang wika ay nailalarawan bilang may tunog, pinipili at isinasaayos, ginagamit, at nakabatay sa kultura.
May mga tunog na may kahulugan at mga tunog na walang kahulugan.
Ang wika ay pinipili at isinasaayos sa pamamagitan ng pakikipag-usap.
May mga wikang patay na, hindi na ginagamit.
Ang bawat wika ay kumakatawan sa kultura ng mga taong nagsasalita nito.

Wikang Panturo

Ang mga pangunahing wikang panturo sa Pilipinas ay ang Filipino, Ingles, at mga wika ng mga katutubo o Mother Tongue.
Ang Mother Tongue-based Multimedia Instruction (MTB-MLE) ay isang diskarte sa pagtuturo na ginagamit sa Pilipinas.

Teoryang Bow-wow

Ang teoryang ito ay nagsasabi na ang wika ay nagsimula sa pangagaya ng mga tao sa tunog na nilikha ng kalikasan at huni ng mga hayop.
Halimbawa, tinitingnan ang tunog ng mga hayop bilang pinagmulan ng ilang salita tulad ng "kuw-kuw" para sa uwak, "tik-tik" para sa ibon, at "woof" para sa aso.

Teoryang Ding-dong

Ang teoryang ito ay nagsasabi na ang bawat bagay sa mundo ay may tunog na kaugnay at ito rin ang kahulugan.
Halimbawa, naiisip ang tunog ng kampana kapag naririnig ang salitang "kampana."

Teoryang Pooh-pooh

Ang teoryang ito ay nagsasabi na ang wika ay bunga ng bugso ng damdamin, at may kaugnay na sambitla ang bawat damdamin.
Halimbawa, ang sambitlang "aray" ay nagpapahiwatig ng sakit.

Teoryang Yo-he-ho

Ang teoryang ito ay nagsasabi na ang wika ay nagmula sa paggamit ng pwersang pisikal.
Halimbawa, ang pagsigaw ng "he-ho" kapag nagbubuhat ng mabibigat na bagay.

Teoryang Tara-ra-boom-de-ay

Ang teoryang ito ay nagsasabi na ang tunog na nilikha ng tao ay bunga ng ritwal at selebrasyon.
Halimbawa, ang mga chanting at sigaw sa mga ritwal.

Teorya ng Tore ni Babel

Ang teoryang ito ay nagmula sa aklat ng Genesis 11:1-9 at nagsasabi na ang mga tao ay nagkaroon ng iisang wika noong unang panahon, ngunit nahati ang kanilang mga wika nang magtatayo sila ng tore upang maabot ang langit.

Gampanin ng Wika

Ang wika ay may iba't ibang gampanin, kabilang ang impormatibo, ekspresib, direktib, perpormatib, persweysib, at imahinatibo.
Bilang impormatibo, naghahatid ng impormasyon ang wika.
Bilang ekspresib, nagpapahayag ito ng saloobin at damdamin.
Bilang direktib, nakakaimpluwensya ito sa mga tao na gumawa ng isang bagay.
Bilang perpormatib, may kasamang kilos ang wika upang suportahan ang pahayag.
Bilang persweysib, nakakapanghkayat ito ng paniniwala.
Bilang imahinatibo, ginagamit ang wika upang makagawa ng mga imahe sa isipan.

Tungkulin ng Wika

Ang wika ay may iba't ibang tungkulin, kabilang ang instrumental, regulatori, representasyunal, interaksyunal, personal, at heuristik.
Bilang instrumental, ginagamit ang wika upang maisakatuparan ang mga gawain.
Bilang regulatori, ginagamit ito upang kontrolin ang mga pangyayari sa paligid.
Bilang representasyunal, ginagamit ito para makipagtalastasan, magbahagi ng mga pangyayari, at maghatid at tumanggap ng mga mensahe.
Bilang interaksyunal, ginagamit ito upang mapanatili at mapatatag ang relasyon ng tao sa kapwa.
Bilang personal, ginagamit ito upang maipahayag ang sariling personalidad.
Bilang heuristik, ginagamit ito upang matuto ng mga bagong kaalaman.

Jean Piaget - Developmental Stages of Learning

Ang teorya ni Piaget ay nagsasaad na ang pagkatuto ng isang bata ay dumadaan sa iba't ibang yugto.
Ang mga yugto ay ang sensorimotor, preoperational, concrete operations, at formal operations.
Ang bawat yugto ay may mga natatanging katangian at kakayahan.

Lev Vygotsky - Cooperative Learning

Ang teorya ni Vygotsky ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng pakikipag-ugnayan sa pag-aaral.
Naniniwala siya na ang pagkatuto ay nagsisimula sa pakikisalamuha at na ang mga karanasan ay pinagninilayan at nagagamit sa pag-aaral.

Jerome Bruner - Discovery Learning

Ang teorya ni Bruner ay nagbibigay-diin sa pagkatuto sa pamamagitan ng pagtuklas.
Naniniwala siya na ang pagkatuto ay mas epektibo kapag ang bata ay nakakatuklas ng bagong kaalaman sa pamamagitan ng sariling pagsisikap.
Ang mga yugto ng pagkatuto kay Bruner ay ang enactive, iconic, at symbolic.

Robert Gagne - Hierarchy of Learning

Ang teorya ni Gagne ay nagsasabi na ang pagkatuto ay isang hierarchy ng mga kasanayan.
Ang mga kasanayan ay nabubuo sa paraang sunod-sunod, mula sa basic hanggang sa mas mataas na antas.

David Ausubel - Interactive/Integrated Learning

Ang teorya ni Ausubel ay nagpapahalaga sa pag-uugnay ng bagong kaalaman sa mga naunang kaalaman.
Naniniwala siya na mas mahusay na natututunan ang bagong kaalaman kapag nauugnay ito sa mga umiiral na kaalaman.

BICS at CALPS

Ang Basic Interpersonal Communication Skills (BICS) ay ang wika na ginagamit sa pang-araw-araw na pakikipag-ugnayan, tulad ng pag-uusap sa mga kaibigan.
Ang Cognitive Academic Language Proficiency Skills (CALPS) ay ang wika na kinakailangan upang maintindihan ang mga aralin sa paaralan.

Tradisyunal na Teorya sa Pagkatuto ng Wika

Ang dalawang pangunahing tradisyunal na teorya sa pagkatuto ng wika ay ang Teorya Batay sa Gawi (Behaviorist) at ang Teorya Batay sa Kalikasan ng Mag-aaral (Chomsky).
Ang teorya ni Skinner (Behaviorist) ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng pagganyak, pagsasanay, at reinforcement sa pagkatuto ng wika.
Ang teorya ni Chomsky ay nagsasabi na ang mga bata ay may likas na kakayahan para matuto ng wika.

Antas ng Wika

Mayroong iba't ibang antas ng wika, mula sa pinakamababa hanggang sa pinakamataas.
Ang mga antas ng wika ay: balbal, kolokyal, panlalawigan, pambansa, pampanitikan, at pang-edukado.
Ang balbal/pabalbal ay ang pinakamababang antas ng wika, habang ang pampanitikan ay ang pinakamataas.

Barayti ng Wika

Ang barayti ng wika ay tumutukoy sa mga pagkakaiba-iba ng wika sa isang partikular na lugar o grupo.
Ang mga uri ng barayti ng wika ay: idyolek, dayalek, sosyolek, etnolek, ekolek, pidgin, creole, at asimilasyon.
Ang idyolek ay ang personal na paraan ng paggamit ng wika.
Ang dayalek ay ang wika na ginagamit sa isang partikular na rehiyon.
Ang sosyolek ay ang wika na ginagamit ng isang partikular na grupo.
Ang etnolek ay ang wika na ginagamit ng isang partikular na etnolinggwistikong grupo.
Ang ekolek ay ang wika na ginagamit sa isang partikular na lugar, tulad ng tahanan.
Ang pidgin ay isang simplified na wika na ginagamit ng mga taong nagsasalita ng magkakaibang wika.
Ang creole ay isang wika na nagmula sa pidgin at nakakuha ng pormal na estruktura.
Ang asimilasyon ay isang pagbabago sa anyo ng mga morpema dahil sa impluwensiya ng katabing tunog.

Pangngalan

Ang pangngalan ay mga salitang tumutukoy sa tao, hayop, lugar, o bagay.
Ang mga pangngalan ay maaari ring uriin bilang pantangi at pambalana.
Ang mga pantanging pangngalan ay tumutukoy sa mga tiyak na tao, hayop, lugar, o bagay.
Ang mga pambalang pangngalan ay tumutukoy sa mga pangkalahatan.

Panghalip

Ang panghalip ay mga salitang ginagamit na panghalili sa ngalan ng tao, bagay, pook, o pangyayari.
Ang mga uri ng panghalip ay: panghalip na panao, panghalip na pamatlig, panghalip pananong, panghalip panaklaw, at panghalip pamanggit.

Pandiwa

Ang pandiwa ay mga salitang nagsasaad ng kilos o galaw ng isang tao, bagay, o hayop.
Ang pandiwa ay may iba't ibang aspeto, kabilang ang pangnagdaan, pangkasalukuyan, at panghinaharap.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Description

Tuklasin ang mga iba't ibang depinisyon ng wika at ang mahalagang papel nito sa komunikasyon at lipunan. Mula sa mga pananaw ng mga kilalang dalubhasa, alamin kung paano ito nagiging pundasyon ng interaksyon at pagpapahayag ng tao. Ang quiz na ito ay naglalayong mas maunawaan ang wika sa konteksto ng ating buhay araw-araw.