Dementie en Neurocognitieve Stoornissen
111 Questions
1 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Wat is de nieuwe naam voor dementie?

  • Uitgebreide neurocognitieve stoornis (correct)
  • Verlies van cognitieve functies
  • Neurocognitieve stabiliteit
  • Chronische cognitieve achteruitgang

    • Wat kenmerkt beperkt neurocognitieve stoornis?

  • Oorzaak is altijd onbekend
  • Zelfredzaamheid is intact (correct)
  • Verlies van zelfredzaamheid
  • Volledige cognitieve achteruitgang

    • Welke van de volgende vormen van dementie is het meest voorkomend?

  • Dementie met lewylichaampjes
  • Vasculaire dementie
  • Frontotemporale dementie
  • Dementie door de ziekte van Alzheimer (correct)

    • Wat is een belangrijk aspect bij de diagnose van dementie?

    <p>Aandacht voor cognitieve functies</p> Signup and view all the answers

    Wat is de kans op dementie op 85-jarige leeftijd?

    <p>40%</p> Signup and view all the answers

    Welke behandeling is beschikbaar voor symptomatische verlichting van Alzheimer?

    <p>Cholinesteraseremmers</p> Signup and view all the answers

    Waarom is ondersteuningen van mantelzorgers belangrijk in de behandeling van dementie?

    <p>Omdat er geen medicatie beschikbaar is</p> Signup and view all the answers

    Wat beïnvloedt de incidentie van dementie in de afgelopen 25 jaar?

    <p>Verbeterd cardiovasculair risicomanagement</p> Signup and view all the answers

    Wat is de meest voorkomende oorzaak van dementie?

    <p>Ziekte van Alzheimer</p> Signup and view all the answers

    Welke van de volgende activiteiten worden als instrumentele dagelijkse levensverrichtingen (iADL) beschouwd?

    <p>Maaltijd bereiden</p> Signup and view all the answers

    Wat was de reden om de naam 'dementie' te vervangen door 'uitgebreide neurocognitieve stoornis' (UNCS)?

    <p>De term wordt als stigmatiserend ervaren.</p> Signup and view all the answers

    Wat is een kenmerk van het stadium van lichte dementie?

    <p>Geen bewuste ervaring van klachten</p> Signup and view all the answers

    Welke vorm van dementie is geen veelvoorkomende oorzaak?

    <p>Dementie door een onbekende oorzaak</p> Signup and view all the answers

    Wat is een gevolg van matige dementie?

    <p>Er is een grote kans op gedragsproblemen</p> Signup and view all the answers

    Wat kenmerkt een uitgebreide neurocognitieve stoornis (dementie) ten opzichte van een beperkte neurocognitieve stoornis (BNCS)?

    <p>Er is een significante beperking in de cognitieve prestaties.</p> Signup and view all the answers

    Wat zijn veelvoorkomende symptomen in het prodromale stadium van dementie?

    <p>Verminderde spankracht en emotionele labiliteit</p> Signup and view all the answers

    Wat is typisch voor ernstige dementie?

    <p>Er is vaak apathisch gedrag</p> Signup and view all the answers

    Welk van de volgende tests wordt gebruikt voor screening van cognitieve functies?

    <p>Montreal Cognitive Assessment (MoCA)</p> Signup and view all the answers

    Op welke manier hebben psychiatrische symptomen invloed op het leven van mensen met dementie?

    <p>Ze veroorzaken zorgproblemen bij de verzorging</p> Signup and view all the answers

    Wat is een belangrijke indicator voor een beperkte neurocognitieve stoornis?

    <p>Er zijn lichte beperkingen in cognitieve prestaties.</p> Signup and view all the answers

    Wat is belangrijk bij de diagnostiek van dementie?

    <p>De oorzaak van het syndroom</p> Signup and view all the answers

    Welke emotionele veranderingen zijn vaak te zien in de vroege fase van dementie?

    <p>Angst en paniekaanvallen</p> Signup and view all the answers

    Welke beoordelingsschaal wordt vaak gebruikt om de ernst van dementie vast te stellen?

    <p>Clinical Dementia Rating (CDR)</p> Signup and view all the answers

    Wat zijn typische kenmerken van apraxie bij ernstige dementie?

    <p>Moeite met het aankleden</p> Signup and view all the answers

    Wat is een karakteristiek voor de ziekte van Alzheimer?

    <p>Langzaam progressief beloop.</p> Signup and view all the answers

    Wat is één van de domeinen waarin significante cognitieve achteruitgang moet worden vastgesteld voor de diagnose van dementie?

    <p>Taalvaardigheid</p> Signup and view all the answers

    Wie is overwegend de mantelzorger van mensen met dementie?

    <p>Vrouwen van gemiddeld 65 jaar</p> Signup and view all the answers

    Welk type dementie wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van lewylichaampjes?

    <p>Dementie met lewylichaampjes</p> Signup and view all the answers

    Wat zijn basisactiviteiten van het dagelijks leven (ADL)?

    <p>Zichzelf aankleden en toiletgang</p> Signup and view all the answers

    Wat is een mogelijke oorzaak van dementie die door medicijnen kan worden veroorzaakt?

    <p>Dementie door een middel/medicatie</p> Signup and view all the answers

    Welke testvormen worden vaak gebruikt om cognitieve stoornissen vast te stellen?

    <p>Gerichte observatie en testopdrachten</p> Signup and view all the answers

    Wat is een belangrijke eigenschap van iemand met een beperkte neurocognitieve stoornis (BNCS)?

    <p>De persoon kan zelfstandig functioneren maar met moeite.</p> Signup and view all the answers

    Wat kan een veelvoorkomendepsychoseksymptoom zijn bij mensen met dementie?

    <p>Agressiviteit en agitatie</p> Signup and view all the answers

    Wat is een veelvoorkomende misvatting over mensen met lichte dementie?

    <p>Ze hebben vaak een goede aanpassing aan de situatie</p> Signup and view all the answers

    Hoe kan het vermogen tot vasthouden van de aandacht getest worden?

    <p>Door de patiënt maanden van het jaar in omgekeerde volgorde te noemen</p> Signup and view all the answers

    Welke factor leidt vaak tot opname in een verpleeghuis voor mensen met dementie?

    <p>De cognitieve achteruitgang</p> Signup and view all the answers

    Wat is een kenmerk van stoornissen in de executieve functies?

    <p>Moeite met dagelijkse planning, zoals boodschappen</p> Signup and view all the answers

    Wat beoordeelt de verbale vloeiendheidstest?

    <p>Hoeveel woorden de patiënt kan opnoemen per minuut</p> Signup and view all the answers

    Wat is een voorbeeld van een geheugenstoornis?

    <p>Vaak hetzelfde zeggen</p> Signup and view all the answers

    Wat gebeurt er bij circumlocutie?

    <p>Een patiënt gebruikt omslachtige beschrijvingen voor woorden waar hij niet op kan komen</p> Signup and view all the answers

    Wat is een symptoom van kledingapraxie?

    <p>De patiënt trekt zijn jas binnenstebuiten aan</p> Signup and view all the answers

    Wat wordt getest bij ideomotorische apraxie?

    <p>Het vermogen om een gebaar na te bootsen</p> Signup and view all the answers

    Welke test meet de cognitieve functies het meest gevoelige?

    <p>Montreal Cognitive Assessment (MOCA)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een gevolg van apathie bij een patiënt?

    <p>Negatieve invloed op de omgeving van de patiënt</p> Signup and view all the answers

    Wat meet de MMSE?

    <p>Geheugen, aandacht en oriëntatie</p> Signup and view all the answers

    Hoe wordt visuele agnosie getest?

    <p>Door de patiënt met gesloten ogen voorwerpen te laten betasten</p> Signup and view all the answers

    Wat is het doel van heteroanamnese?

    <p>Om gedetailleerde informatie te verkrijgen over het functioneren in de dagelijkse situatie</p> Signup and view all the answers

    Welk probleem kan voortkomen uit een stoornis in de sociaal-cognitieve functies?

    <p>Sociaal onaanvaardbaar gedrag vertonen</p> Signup and view all the answers

    Welke van de volgende aandoeningen komt het meest voor bij oudere patiënten boven de 80 jaar?

    <p>Gemengde dementie</p> Signup and view all the answers

    Wat wordt beschouwd als een vroege aanwijzing voor de ziekte van Alzheimer?

    <p>Hippocampusatrofie</p> Signup and view all the answers

    Welke diagnostische techniek wordt het meest gebruikt voor het uitsluiten van structurele oorzaken van cognitieve achteruitgang?

    <p>Computertomografie (CT)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een kenmerk van een typisch alzheimerprofiel in de liquor?

    <p>Verhoogd tau en P-tau gehalte</p> Signup and view all the answers

    Welke biomarker wordt vaak gebruikt voor het vaststellen van de ziekte van Creutzfeldt-Jakob?

    <p>Het 14-3-3-eiwit</p> Signup and view all the answers

    Wat is het belangrijkste gebruik van SPECT- en PET-scans in de diagnostiek?

    <p>Functionaliteit van cerebrale activiteit beoordelen</p> Signup and view all the answers

    Wat is een veelvoorkomende oorzaak van psychotische symptomen bij patiënten?

    <p>Verlaagd ziektebesef</p> Signup and view all the answers

    Bij welke optie is de voorspellende waarde van liquormarkers het laagst?

    <p>Ouderen ouder dan 75 jaar</p> Signup and view all the answers

    Welke van de volgende beweringen over neuropsychologisch onderzoek is waar?

    <p>Het kan nuttig zijn in combinatie met andere diagnostische technieken.</p> Signup and view all the answers

    Wat is een typerende eigenschap van liquormarkers in de context van dementie?

    <p>Ze kunnen de ziekte enkel uitsluiten.</p> Signup and view all the answers

    Welke functie heeft de hippocampus volgens de diagnostische informatie?

    <p>Het is een vroegsignaal van Alzheimer door atrofie</p> Signup and view all the answers

    Wat is een belangrijke beperking van de gebruik van biomarkers in de klinische praktijk?

    <p>Ze zijn nog niet voldoende bewezen in routinediagnostiek.</p> Signup and view all the answers

    Wat is het primaire doel van realiteitsoriëntatietraining (ROT)?

    <p>Het stimuleren van cognitieve functies</p> Signup and view all the answers

    Welke techniek biedt de beste betrouwbaarheid voor het vaststellen van hippocampusatrofie?

    <p>Magnetic resonance imaging (MRI)</p> Signup and view all the answers

    Wat kan een mogelijk nadelig effect zijn van realiteitsoriëntatietraining?

    <p>Frustratie door confrontatie met cognitieve tekorten</p> Signup and view all the answers

    Wat is een kenmerk van dementie met lewylichaampjes?

    <p>Typische EEG-patronen</p> Signup and view all the answers

    Wat is het belangrijkste doel van reminiscentietherapie?

    <p>Ophalen van herinneringen om stress te verminderen</p> Signup and view all the answers

    Wat is een kenmerk van validatie in de context van dementiezorg?

    <p>Invoelend en begrijpend omgaan met de patiënt</p> Signup and view all the answers

    Welke interventie is NIET geassocieerd met psychosociale ondersteuning?

    <p>Behandeling van incontinentie</p> Signup and view all the answers

    Wat is een belangrijk aspect van zorg voor patiënten met dementie in latere stadia?

    <p>Ondersteuning van directe verzorgers</p> Signup and view all the answers

    Welke vorm van zorg houdt zich bezig met de belevingswereld van de patiënt?

    <p>Validatie</p> Signup and view all the answers

    Wat wordt bedoeld met een 'dementievriendelijkere samenleving'?

    <p>Campagnes ter verhoging van begrip voor mensen met dementie</p> Signup and view all the answers

    Welk aspect van zorg is cruciaal bij het omgaan met cognitieve symptomen in de beginstadia van dementie?

    <p>Zorg op maat</p> Signup and view all the answers

    Wat is een kenmerk van normale ouderdomsvergeetachtigheid?

    <p>Problemen met het terugzoeken van informatie.</p> Signup and view all the answers

    Wat is een vaak gehoorde misvatting over geheugentraining bij dementiepatiënten?

    <p>Het is effectief en nuttig in alle stadia</p> Signup and view all the answers

    Welke aandoening kan bij ouderen cognitieve klachten veroorzaken die lijken op dementie?

    <p>Depressieve stoornis.</p> Signup and view all the answers

    Wat is het verschil tussen een beperkte neurocognitieve stoornis (BNCS) en dementie (UNCS)?

    <p>Bij UNCS treedt er een verstoring van de zelfredzaamheid op.</p> Signup and view all the answers

    Welke vorm van dementie komt relatief vaak voor bij jongere patiënten?

    <p>Frontotemporale dementie.</p> Signup and view all the answers

    Welke uitspraak over delirium is correct?

    <p>Het wordt gekenmerkt door een plotseling begin.</p> Signup and view all the answers

    Wat heeft de prevalentie van dementie op hogere leeftijd aangetoond?

    <p>Bij 40% van de 85-jarigen is er kans op dementie.</p> Signup and view all the answers

    Welke stelling over amyloïde-42 is juist?

    <p>Overmatige productie ervan kan leiden tot Alzheimer.</p> Signup and view all the answers

    Welke van de volgende aandoeningen wordt niet als focale neurocognitieve stoornis beschouwd?

    <p>Vasculaire dementie.</p> Signup and view all the answers

    Wat doet de verandering in levensstijl zoals cardiovasculair risicomanagement met de prevalentie van dementie?

    <p>Vermindert de prevalentie van dementie.</p> Signup and view all the answers

    Wat betekent de term 'depressiegeïnduceerde dementie'?

    <p>Cognitieve symptomen tijdens een depressieve episode.</p> Signup and view all the answers

    Wat is een belangrijk neuropathologisch kenmerk van Alzheimer?

    <p>Extracellulaire amyloïde-plaques.</p> Signup and view all the answers

    Wat betekent een incidentie van 2:1.000 voor mannen ouder dan 65 jaar?

    <p>2 mannen op de 1.000 krijgen jaarlijks de diagnose van dementie.</p> Signup and view all the answers

    Wat gebeurt er vaak bij een combinatie van dementie en delirium?

    <p>Het optreden van delirium kan de prognose verslechteren.</p> Signup and view all the answers

    Wat is de centrale rol van amyloïd neerslagen in de ontwikkeling van de ziekte van Alzheimer?

    <p>Ze veroorzaken de vorming van seniele plaques.</p> Signup and view all the answers

    Wat gebeurt er als de oligomeren hyperfosforyleren?

    <p>De werking van mitochondriën vermindert.</p> Signup and view all the answers

    Welke neurotransmitter heeft een tekort bij de ziekte van Alzheimer?

    <p>Acetylcholine</p> Signup and view all the answers

    Wat is de rol van apolipoproteïne E-4 in de ziekte van Alzheimer?

    <p>Het vervroegt het optreden van Alzheimer.</p> Signup and view all the answers

    Wat kenmerkt frontotemporale dementie?

    <p>Atrofie van de frontale en temporale kwab.</p> Signup and view all the answers

    Welke eiwitten zijn betrokken bij de abnormale vorming bij frontotemporale dementie?

    <p>P-tau en ubiquitine-eiwit.</p> Signup and view all the answers

    Wat zijn lewylichaampjes?

    <p>Insluitlichaampjes van alfasynucleïne.</p> Signup and view all the answers

    Welke van de volgende is een oorzaak van vasculaire dementie?

    <p>Langdurige hypertensie.</p> Signup and view all the answers

    Wat is de relatie tussen genetische factoren en Alzheimer?

    <p>Bij veel mensen met Alzheimer zijn er geen genetische mutaties.</p> Signup and view all the answers

    Met welke vorm van dementie wordt vaak ook een tekort aan dopamineproducerende cellen geassocieerd?

    <p>Dementie met lewylichaampjes.</p> Signup and view all the answers

    Wat zijn de gevolgen van trombo-embolievorming bij vasculaire dementie?

    <p>Verlies van geheugenfuncties.</p> Signup and view all the answers

    Bij welke variant van frontotemporale dementie staan gedragsveranderingen centraal?

    <p>Variant met verandering in sociale vaardigheden.</p> Signup and view all the answers

    Welke neurotransmitter kan aantasten door ontstekingsmechanismen bij dementie?

    <p>Acetylcholine.</p> Signup and view all the answers

    Wat is een gevolg van een hoog niveau van neuroticisme bij mensen met dementie?

    <p>Verhoogde kans op depressiesymptomen</p> Signup and view all the answers

    Welke verzorgingsstijl van mantelzorgers kan leiden tot een grotere kans op agitatie bij patiënten met dementie?

    <p>Overbetrokken en corrigerende stijl</p> Signup and view all the answers

    Welk geneesmiddel is een cholinesterase-inhibitor die wordt gebruikt voor de behandeling van Alzheimer?

    <p>Donepezil</p> Signup and view all the answers

    Wat is het doel van de behandeling met cholinesterase-inhibitoren?

    <p>De beschikbaarheid van acetylcholine verhogen</p> Signup and view all the answers

    Wat moet er geëvalueerd worden na zes maanden behandeling met cholinesterase-inhibitoren?

    <p>Effect op cognitief functioneren</p> Signup and view all the answers

    Wat is een risico van het gebruik van antipsychotica bij ouderen met dementie?

    <p>Cerebrovasculaire bijwerkingen</p> Signup and view all the answers

    Bij welke vorm van dementie zijn antipsychotica gecontra-indiceerd?

    <p>Dementie met lewylichaampjes</p> Signup and view all the answers

    Wat is de effectiviteit van antipsychotica bij de behandeling van agitatie bij dementie?

    <p>Effectief bij 1 op de 5 patiënten</p> Signup and view all the answers

    Wat wordt aanbevolen voor de keuze van behandeling bij Alzheimerpatiënten?

    <p>Individuele evaluatie van effectiviteit</p> Signup and view all the answers

    Welke interventies zijn essentieel voor de verzorgers van patiënten met dementie?

    <p>Emotionele ondersteuning en hulp aanbieden</p> Signup and view all the answers

    Wat is een van de gevolgen van het taboe dat met dementie gepaard gaat?

    <p>Sociale uitsluiting van patiënten</p> Signup and view all the answers

    Wat is een vaak waargenomen effect van memantine bij Alzheimer patiënten?

    <p>Bescheiden invloed op het dagelijks functioneren</p> Signup and view all the answers

    Welke van de volgende elementen maakt geen deel uit van de psychosociale zorg voor dementiepatiënten?

    <p>Chirurgische ingrepen</p> Signup and view all the answers

    Study Notes

    Dementieën

    • Dementie is een syndroom, niet de oorzaak.
    • De nieuwe naam is uitgebreide neurocognitieve stoornis (UNCS), maar de term dementie blijft in gebruik.
    • Kenmerkend voor dementie zijn symptomen in meerdere cognitieve functiedomeinen, wat de zelfredzaamheid vermindert.
    • Een beperkte neurocognitieve stoornis (BNCS) is minder ernstig en de zelfredzaamheid is intact.
    • Veel voorkomende oorzaken: ziekte van Alzheimer, frontotemporale dementie, dementie met lewylichaampjes, vasculaire dementie, ziekte van Parkinson.
    • Op oudere leeftijd komt vaak een combinatie van oorzaken voor.
    • Diagnostiek gebeurt via klinisch beeld, anamnese, en hetero-anamnese.
    • Cognitieve functies, dagelijks functioneren, neuropsychiatrische symptomen, en mantelzorgaspecten zijn belangrijk.

    Prevalentie en incidentie

    • De prevalentie van dementie stijgt met de leeftijd (40% op 85-jarige leeftijd, 50%+ op 95+).
    • De incidentie van dementie is ongeveer 25% lager nu dan 25 jaar geleden, vanwege verbeterd cardiovasculair risicomanagement en voeding.

    Behandeling

    • Er zijn geen oorzakelijke behandelingen.
    • Cholinesteraseremmers en memantine worden gebruikt voor symptomatische behandeling van de ziekte van Alzheimer.
    • Mantelzorgerondersteuning is cruciaal.

    Stadiums van Dementie

    • Prodromale stadium (BNCS): vroege veranderingen in cognitie en gedrag (geheugenklachten, concentratieproblemen, emotionele labiliteit), vaak niet opgemerkt.
    • Lichte dementie (stadium van begeleiding): problemen met iADL's (instrumentale dagelijkse leventaken), zoals boodschappen doen.
    • Matige dementie(stadium van verzorging): problemen met ADL's (basale dagelijkse leventaken), zoals zelfzorg en maaltijden.
    • Ernstige dementie (stadium van verpleging): volledig afhankelijk van anderen, ernstige gedragsproblemen, geheugenproblemen (herkennen naasten moeilijk).
    • Gevolgen: psychiatrische symptomen (angst, depressie, agressie), hoge zorgkosten, mantelzorgdruk.

    Diagnostiek

    • Richt zich op cognitieve functies, functioneren in dagelijks leven, psychiatrische symptomen en oorzaak.
    • Cognitieve functies: Evaluatie van complexe aandacht, executieve functies, geheugen, taal, perceptie, en sociale cognitie.
      • Testen/observaties: MMSE, MOCA, observeren en testen gedrag.
    • Dagelijks functioneren: Aandacht voor anamnese (patiënt en informant), observaties en ergotherapeutisch onderzoek.
    • Psychiatrische symptomen: Observaties van gedrag, apathie, angst, depressie, psychotische symptomen.
    • Oorzaak: Gebruik van biomarkers in onderzoek, ct/mri (structureel), fdg-pet/spect (functioneel) en liquor in diagnostiek (bèta-amyloïde, tau eiwitten).
    • Verschillende vormen dementie: Alzheimer, vasculaire, Lewy bodies, frontotemporale.

    Differentiële diagnostiek

    • Verschil tussen normale vergeetachtigheid, beperkte cognitieve stoornis, dementie.
    • Depressie kan lijken op dementie (pseudodementie).
    • Delirium (plotseling begin, wisselend bewustzijn).

    Epidemiologie

    • De prevalentie neemt sterk toe met leeftijd (5% jonger dan 65 jaar), 85-jarigen hebben een 40% kans.
    • Incidentie 2:1000 mannen en 3:1000 vrouwen boven de 65 jaar.
    • Verwacht verdubbeling aantal dementie-patiënten tot 2050 door vergrijzing.
    • Nieuwe inzichten hebben prevalentie en incidentie 25% naar beneden bijgesteld.

    Etiopathogenese

    • Neurobiologische aspecten: Alzheimer (bèta-amyloïde plaques, tau-verwikkelingen, neuronverlies), frontotemporale dementie (eiwitafwijkingen), dementie met lewylichaampjes (eiwitafwijkingen in hersencellen), vasculaire dementie (herseninfarcten).
    • Genetische invloeden: Beperkte rol bij Alzheimer, mutaties van genen kunnen rol spelen. ApoE4 een risicofactor.
    • Psychologische en sociale factoren: Persoonlijkheidstrekken, copingmechanismen, sociaal isolement kunnen invloed hebben op gedrag.

    Behandeling

    • Farmacotherapie: Cholinesteraseremmers (donepezil, rivastigmine, galantamine) en memantine (symptomatische behandeling voor Alzheimer), voorzichtig met antipsychotica (bijwerkingen bij ouderen).
    • Psychosociale therapie: Realiteitsoriëntatie, reminiscentie, validatie, psychosociale ondersteuning (psycho-educatie, counseling, ontspanningsoefeningen, en ondersteuning van mantelzorgers).

    Studying That Suits You

    Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

    Quiz Team

    Description

    Deze quiz biedt inzicht in de verschillende vormen van dementie en de impact ervan op de cognitie en zelfredzaamheid. Je leert over de prevalentie en incidentie van deze aandoening, evenals de diagnostische methoden. Test jouw kennis over Alzheimer, frontotemporale dementie en andere syndromen.

    More Like This

    Use Quizgecko on...
    Browser
    Open
    Browser
    Browser