Podcast Beta
Questions and Answers
Ano ang hindi kabilang sa tatlong kayarian ng tula?
Alin sa mga sumusunod ang halimbawa ng tulang patnigan?
Ano ang pangunahing layunin ng mga akdang pampanitikan?
Alin sa mga sumusunod ang hindi bahagi ng salik na panlipunan at pampulitika sa paglikha ng akdang pampanitikan?
Signup and view all the answers
Ano ang pangunahing tema ng Iliad ni Homer?
Signup and view all the answers
Alin sa mga sumusunod ang pangunahing bahagi ng Banal na Kasulatan?
Signup and view all the answers
Alin sa mga akdang ito ang mula sa India?
Signup and view all the answers
Alin sa mga sumusunod ang hindi halimbawa ng tuluyan?
Signup and view all the answers
Sino ang inihandog ni Amado V. Hernandez ang kanyang unang tulay?
Signup and view all the answers
Ano ang tawag sa karangalang natamo ni Amado V. Hernandez?
Signup and view all the answers
Anong taon inilathala ang aklat na 'Pilipinas' ni Amado V. Hernandez?
Signup and view all the answers
Ano ang isa sa mga akda ni Ildefonso Santos?
Signup and view all the answers
Saan ipinanganak si Amado V. Hernandez?
Signup and view all the answers
Anong istilo ng tula ang ibinahagi sa panahon ng Hapon?
Signup and view all the answers
Ano ang tawag sa pagsasaalang-alang ng pagkakasunod-sunod ng mga salita sa isang pangungusap upang makamit ang pinakamabisang epekto ng akda?
Signup and view all the answers
Ano ang maaaring mangyari sa kahulugan ng isang pangungusap kapag nagbago ang tono nito?
Signup and view all the answers
Ano ang pangunahing impluwensya ni Ildefonso Santos sa kanyang mga akda?
Signup and view all the answers
Anong uri ng mga akda ang isinulat ni Amado V. Hernandez?
Signup and view all the answers
Ano ang layunin ng dulog bayografikal sa pagsusuri ng isang akda?
Signup and view all the answers
Anong proseso ang tumutukoy sa maingat na pagpili ng mga salita upang makamit ang tamang mensahe?
Signup and view all the answers
Ano ang tawag sa mga pamamaraan na ginagamit ng isang akda upang bigyang-diin ang ritmo ng mga salita kapag ito ay binibigkas?
Signup and view all the answers
Alin sa mga sumusunod ang hindi kabilang sa mga kasangkapang metaporikal?
Signup and view all the answers
Anong uri ng pangungusap ang hindi kasama sa mga halimbawa ng kasangkapang panretorika?
Signup and view all the answers
Ano ang epekto ng paggamit ng salitang may maramihang singkahulugan sa isang akda?
Signup and view all the answers
Ano ang pangunahing tema ng akdang 'Kagilas-gilas na Pakikipagsapalaran ni Juan Dela Cruz'?
Signup and view all the answers
Anong layunin ang itinataas ng Parnasong Tagalog ni Alejandro Abadilla?
Signup and view all the answers
Ano ang naging epekto ng Batas Militar sa panitikan sa Pilipinas?
Signup and view all the answers
Anong uri ng materyales ang ipinagbabawal sa ilalim ng Presidential Decree No. 33 at No. 90?
Signup and view all the answers
Sino ang tinaguriang 'Ama ng Makabagong Panulaang Tagalog'?
Signup and view all the answers
Ano ang pangunahing tema ng tulang 'Handog ng Kalayaan' ni Gloria Villaraza-Guzman?
Signup and view all the answers
Saan matatagpuan ang mga kritikal na akda noong panahon ng Batas Militar?
Signup and view all the answers
Anong parusa ang maaring ipataw sa sinumang mahuli na nagkakalat ng subversive materials?
Signup and view all the answers
Ano ang pangunahing katangian ng maikling kwento na tumutukoy sa isang mahalagang suliranin ng pangunahing tauhan?
Signup and view all the answers
Alin sa mga sumusunod na kwento ang halimbawa ng kwento ng katutubong kulay?
Signup and view all the answers
Ano ang layunin ng 'New Moral Order' na itinaguyod ni Pangulong Gloria Arroyo?
Signup and view all the answers
Alin sa mga sumusunod ang hindi kabilang sa mga pangunahing sangkap ng maikling kwento?
Signup and view all the answers
Alin sa mga sumusunod na elemento ang bumubuo ng kwento ng madulang pangyayari?
Signup and view all the answers
Ano ang pangunahing tema ng kwento ng pakikipagsapalarang maromansa?
Signup and view all the answers
Anong uri ng kwentong hindi nagtataglay ng nangingibabaw na katangian at timbang na timbang ang mga bahagi?
Signup and view all the answers
Alin sa mga sumusunod ang tamang paglalarawan ng kwento ng madulang pangyayari?
Signup and view all the answers
Study Notes
Dalawang Anyo ng Akdang Pampanitikan
-
Ang panitikan ay nahahati sa dalawang anyo: patula at tuluyan.
-
Ang patula ay isang uri ng panitikan na gumagamit ng masining na pagsasama-sama ng mga salita upang makabuo ng mga taludtod na may sukat at tugma.
-
May tatlong kayarian ang tula:
- Pinagkaugalian: May sukat at tugma.
- Blangko Berso: May sukat ngunit walang tugma.
- Malayang Taludturan: Walang sukat at tugma.
-
Ang patula ay may apat na uri:
- Liriko: Nagsasaad ng damdamin ng may-akda. Halimbawa: oda, dalit, soneto, elehiya, at awit.
- Pasalaysay: May kwento at mga tauhang gumagalaw. Halimbawa: epiko, awit, at korido.
- Tulang Pandulaan: Mga dulang nasusulat nang patula. Halimbawa: senakulo, tibag, at sarsuwela.
- Tulang Patnigan: Tagisan ng talino sa paraang patula. Halimbawa: karagatan, duplo, at balagtasan.
-
Ang tuluyan ay isang uri ng panitikan na gumagamit ng maluwag na pagsasama-sama ng mga salita sa karaniwang takbo ng pangungusap.
-
Ang tuluyan ay kinabibilangan ng: anekdota, maikling kuwento, alamat, mito, nobela, talambuhay, pangulong tudling, sanaysay, balita, talumpati, dula, at iba pa.
Mga Elementong Lumilikha ng mga Akdang Pampanitikan
- Ang mga elementong ito ay may mahalagang tungkulin sa paglikha ng mga akdang pampanitikan:
- Kapaligiran
- Karanasan
- Salik na Panlipunan at Pampulitika
- Salik na Panrelihiyon
- Edukasyon
Mga Impluwensya ng Panitikan sa Ibang Bansa
- Ang panitikan ng Pilipinas ay naiimpluwensyahan ng mga sumusunod na akda mula sa iba't ibang bansa:
- BANAL NA KASULATAN (Bibliya): Mula sa Palestina, nagtataglay ng mga kaisipan at kautusang nagsilbing batayan ng sangkakristiyanuhan.
- KORAN (Bibliya ng mga Mohamedan): Mula sa Arabia, naglalaman ng mga kaisipan at kautusang sinusunod hanggang sa ngayon ng mga Mohamedan.
- ILIAD AT ODYSSEY ni Homer: Mula sa Gresya, tumatalakay sa mga pakikipagsapalaran ng mga Greko noong kanilang panahon.
- MAHABHARATA: Mula sa India, tumatalakay sa mga implikasyong pananaw o saloobin na taglay ng salita.
Mga Sangkap na Nagpapayaman sa Akdang Pampanitikan
- Ang mga sangkap na ito ay may mahalagang papel sa pagpapayaman ng akdang pampanitikan:
- Diksyon: Maingat at makabuluhang pagpili ng mga salitang ginagamit ng manlilikha upang makamit ang pinakamabisa at malinaw na paraan ng pagpapatalastas ng kanyang nais ipahatid.
- Mga Kasangkapang Panretorika: Mga pamamaraan na ginagamit ng akda upang makamtan ang pinakamabisang epekto ng mga pangungusap at komposisyon. Ito ay may kinalaman sa kaayusan ng mga salita at pagkakasunod-sunod ng mga elemento ng mga pangungusap.
- Mga Kasangpkapang Pansukat: Mga pamamaraan na ginagamit ng akda, lalo na ang tula, upang bigyan ng angkop at kaaya-ayang daloy ang indayog ng mga salita at pangungusap kapag ito ay binibigkas.
- Mga Kasangkapang Metaporikal: Mga tayutay na nagpapayaman sa kabuluhan at kahulugan ng akda.
- Tono: Mahalaga ito sapagkat ang anumang pangungusap ay maaring bumaligtad ang kahulugan kapag nagbago ang tono nito.
- Istruktura: Binibigyang halaga ang pangkalahatang kaayusan at pagkakahanay ng mga bahagi ng isang akda.
Kabanata 2: Mga Duloh Pampanitikan
-
Bayograpikal: Sinusuri ang buhay ng manunulat upang maintindihan ang isang akda.
-
Amado V. Hernandez:
- Ipinanganak noong Setyembre 13, 1903, sa Tundo, Maynila.
- Kilala bilang isang manunulat, makata, may-akda, nobelista, at pinuno ng mga manggagawa.
- Kilala sa kanyang mga akda na "Pilipinas," "Bonfacio," at "Guro ng Lahi."
-
Ildefonso Santos:
- Ipinanganak noong Enero 23, 1897, sa Baritan, Malabon, Rizal.
- Ang kanyang unang aklat ay isinulat ni Leonardo Diangson, na pinamagatang "Ang Mithi."
- Nagsimulang magsulat ng maraming akda sa seryeng "Ilaw Silangan."
- Nagsilbing superbisor ng Wikang Filipino.
Panahon ng Hapon
- Ang panahon ng Hapon ay nagdulot ng malaking impluwensiya sa pag-unlad ng panulaan:
- Lumabas ang malayang-taludturan o free verse.
- Maiikli ngunit malaman ang kaisipan.
- Ginagamit bilang inspirasyon ang mga pang-araw-araw na karanasan ng mga Pilipino.
Presidential Decree No. 33 at No. 90
- Ang batas na ito ay nagbabawal sa pagsusulat, paglalathala, at pagpapalaganap ng mga tinatawag na "subversive materials" o anumang bagay na maaaring magdulot ng pag-aalsa laban sa gobyerno.
Mga Tanyag na Antolohiya ng Panahon
- Ang mga akdang ito ay naging tanyag sa panahon ng Bagong Lipunan:
- “Kagilas-gilas na Pakikipagsapalaran ni Juan Dela Cruz” ni Jose Lacaba: May temang mapang-uyam.
- "Doktrinang Anakpawis" ni Virgilio Almario: Nagpaparangal sa mga manggagawa, magsasaka, at mga mahihirap.
- "Parnasong Tagalog" ni Alejandro Abadilla: Isang katipunan ng mga tula ni Abadilla, kilala bilang "Ama ng Makabagong Panulaang Tagalog."
Parnasong Tagalog ni Alejandro Abadilla
- Ang "Parnasong Tagalog" ay isang antolohiya ng mga tula na inedit ni Alejandro G. Abadilla.
- May malaking papel sa pagbago at pag-usbong ng modernong anyo ng panulaang Tagalog.
Pag-iwas sa Tuwirang Pagbatikos sa Batas Militar
- Bagama't malaya ang mga manunulat na pumaksa sa panlipunang isyu, napansin na walang tahasang panunuligsa laban sa Batas Militar.
Pagpupa ng Aktibismo sa Panulaan
- Sa ilalim ng Batas Militar, humina ang panunuligsa at aktibismo sa mga akda.
Gloria Villaraza Guzman
- Si Villaraza-Guzman ay kilala dahil sa kanyang tulang epiko na "Handog ng Kalayaan," na tumalakay sa epekto ng Pantabangan Dam sa mga katutubo.
Kabanata 7: Mga Sangkap Ng Maikling Kwento
-
Banghay: Isang mahalagang sangkap ng maikling kwento na binubuo ng:
- Tagpuan
- Tauhan
- Banghay
- Tema
-
Ang maikling kwento ay isang sangay ng salaysay na may mga sumusunod na katangian:
- Lisang kakintalan.
- May isang pangunahing tauhang may mahalagang suliraning kailangang lutasin.
- Tumatalakay sa isang madulang bahagi ng buhay.
- May mahalagang tagpo.
- May mabilis na pagtaas ng kawilihan hanggang sa kasukdulan na madaling sinusundan ng wakas.
Uri ng mga Kwento
- Ang mga maikling kwento ay nauuri sa iba't ibang uri:
- Salaysay: Hindi nagtataglay ng nangingibabaw na katangian, timbang na timbang ang mga bahagi, at maluway ang pagsasalaysay.
- Kwento ng Katutubong Kulay: Binibigyang diin ang tagpuan, ang kapaligiran ng isang pook.
- Kwento ng Madulang Pangyayari: Ang pangyayari ay kapansin-pansin at nagbubunga ng isang bigla at kakaibang pagbabago sa kapalaran ng mga tao.
- Kwento ng Pakikipagsapalarang Maromansa: Ang kawilihan ay nasa balangkas sa halip na sa mga tauhan.
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Related Documents
Description
Tuklasin ang dalawang pangunahing anyo ng akdang pampanitikan: ang patula at tuluyan. Alamin ang mga uri ng tula at ang kanilang mga katangian, pati na rin ang pagkakaiba ng mga anyo sa panitikan. Subukan ang iyong kaalaman sa quiz na ito!
