Chemie van het Leven

Algemene Informatie over Chemie van het Leven

• De presentatie behandelt de chemische samenstelling van organismen.
• 96% van de lichaamsmassa bestaat uit vier elementen: koolstof (C), waterstof (H), zuurstof (O), en stikstof (N).
• De resterende 4% omvat andere elementen, zoals calcium, fosfor, kalium, zwavel, natrium, chloor en magnesium.

Anorganische Stoffen

• Water vormt 2/3 van het lichaam.
• Intracellulair water zit binnen de cellen.
• Extracellulair water bevindt zich tussen de cellen.
• Water heeft verschillende hoeveelheden in verschillende lichaamsdelen.
• Water is zeer goed oplosmiddel, stoffen kunnen in het water oplossen en worden getransporteerd.
• Water is een goede warmtebuffer en beschermt tegen temperatuurveranderingen.
• Water speelt een structurele rol en geeft vorm aan cellen.
• Watermoleculen zijn klein waardoor ze makkelijk door celmembranen kunnen.
• Belangrijke anorganische stoffen zijn water, mineralen en gassen.

Mineralen

• Mineralen komen in beperkte hoeveelheden voor in het lichaam maar zijn onmisbaar.
• Voorbeelden van mineralen zijn calcium (Ca), magnesium (Mg), natrium (Na), kalium (K), chloor (Cl), zwavel (S) en fosfor (P).
• Functies: Structuurelementen in botten en tanden, essentieel voor spierwerking, onderdeel van vitaminen en hormonen.
• Bronnen van mineralen zijn graanproducten, melkproducten, noten, groenten en fruit.

Anorganische Gassen

• Anorganische gassen, zoals CO2 en O2, spelen een cruciale rol in cellulaire processen.
• CO2 is een afvalproduct van aerobe celademhaling.
• O2 wordt in cellen opgenomen bij aerobe celademhaling.
• Groene planten nemen in de fotosynthese CO2 op en geven O2 af.

Organische Stoffen

• Organische stoffen zijn koolstofverbindingen.
• Koolstof (C) is de belangrijkste component van organische moleculen.
• Belangrijke organische moleculen (biomoleculen) zijn sachariden, eiwitten, lipiden, nucleïnezuren en vitaminen.
• Biomoleculen vormen een groot deel van de moleculen in levende organismen.

Sachariden (koolhydraten)

• Sachariden bestaan uit koolstof (C), waterstof (H), en zuurstof (O)
• De verhouding van waterstof en zuurstof is gelijk aan die van water.
• Er zijn drie soorten sachariden: monosachariden, disachariden en polysachariden.
• Monosachariden zijn de eenvoudigste suikers en bestaan uit één suikereenheid.
• Disachariden bestaan uit twee monosachariden die aan elkaar verbonden zijn.
• Polysachariden bestaan uit vele monosachariden die aan elkaar verbonden zijn en dienen als opslag van energie.

Eiwitten (proteïnen)

• Eiwitten zijn opgebouwd uit aminozuren.
• Er zijn 20 verschillende soorten aminozuren.
• De volgorde en het aantal aminozuren bepalen de structuur en functie van een eiwit.
• Eiwitten vervullen vele functies in het lichaam, waaronder structuur, transport, afweer en enzymatische reacties.
• Essentiële aminozuren moeten opgenomen worden via voeding.

Lipiden (vetten)

• De meest voorkomende vetten zijn triglyceriden.
• Vetten komen uit de voeding.
• Vetten dienen als belangrijke energiebron, isolatielaag, en beschermen organen.
• Vetzuren kunnen verzadigd (vast bij kamertemperatuur) of onverzadigd (vloeibaar bij kamertemperatuur) zijn.
• Onverzadigde vetzuren, zoals omega-3 vetzuren, zijn gezonder dan verzadigde vetzuren.
• Fosfolipiden zijn de bouwstenen van celmembranen.
• Steroïden zijn een groep lipiden met vier koolstofringen en hebben belangrijke functies, zoals componenten van celmembranen en chemische boodschappers (hormonen).

Andere Lipiden

• Lipoproteïnen: combinatie van proteïnen en lipiden, oplosbaar in water.
• Glycoproteïnen: combinatie van eiwitten en sachariden.
• Glycolipiden: combinatie van lipiden en sachariden; belangrijke componenten in celmembranen.