Biznesplan: planowanie działalności gospodarczej

Podstawy działalności gospodarczej i przedsiębiorczości

• Biznes plan jest narzędziem planowania w działalności gospodarczej.
• Autorem prezentacji jest Dr hab. inż. Anna Szeląg-Sikora, prof. UR z Katedry Inżynierii Rolniczej, Logistyki i Informatyki Stosowanej.

Cele sporządzania biznesplanu w praktyce

• Ocena opłacalności projektu przedsięwzięcia inwestycyjnego
• Ograniczanie ryzyka przedsięwzięcia
• Odpowiednie wykorzystanie czasu i zasobów materialnych oraz ludzkich
• Uzasadnienie realności przedsięwzięcia
• Dowód umiejętności planowania w sposób systematyczny, kompleksowy i uporządkowany
• Utworzenie planu wyznaczającego drogę do osiągnięcia celów biznesowych
• Ocena wdrożenia realizowanej koncepcji

Planowanie w działalności gospodarczej

• Planowanie dzielimy na krótkoterminowe i długoterminowe (strategiczne).

Krótkoterminowe planowanie

• Opracowanie wstępnych kierunków działań zmierzających do poprawy bieżącej efektywności funkcjonowania przedsiębiorstwa.

Długoterminowe (strategiczne) planowanie

• Przygotowanie długoterminowej prognozy działania.

Elementy planu krótkoterminowego

• Maksymalne wykorzystanie majątku produkcyjnego
• Zmniejszenie kosztów
• Powiększenie zasobów gotówkowych
• Przeprowadzenie analiz rynkowych
• Polepszenie jakości
• Modernizacja i zmiany organizacyjne

Elementy planu długoterminowego

• Ocena popytu rynkowego
• Ocena potrzeb kadrowych
• Harmonogram i nakłady dla planowanych inwestycji
• Plany kosztowe i dochodowe
• Wskaźniki i mierniki aktywności finansowej

Podstawowe zasady planowania

• Wszystkie założenia muszą odnosić się do podmiotów funkcjonujących samodzielnie w gospodarce rynkowej.
• Przedsiębiorstwo musi być traktowane jako podmiot działający w otoczeniu ekonomicznym, finansowym, prawnym, społecznym i informacyjnym.
• Przyszłość jest przewidywalna tylko w ograniczonym stopniu.
• Planowanie należy traktować jako selektywny sposób uzyskiwania i przetwarzania informacji.
• Podstawowe rezultaty planu powinny obejmować ograniczenie niepewności i oszacowanie prawdopodobieństwa wystąpienia zagrożeń i szans, co prowadzi do zmniejszenia ryzyka podjęcia błędnych decyzji.
• Istotą jest wyznaczenie sposobów, metod i środków osiągnięcia złożonych celów, a przede wszystkim określenie tych celów.
• Dostosowanie firmy do realizacji nadrzędnego celu ma skutkować wzrostem efektywności i stabilizacją działalności organizacji.

Podstawowe zadania planu

• Stworzenie i skonkretyzowanie idei działania oraz określenie celów
• Stworzenie możliwości nadzorowania wykonania postawionych celów
• Stworzenie podstaw do ubiegania się o zewnętrzne źródła finansowania

Kryteria oceny planu

• Celowość
• Wykonalność
• Zgodność wewnętrzna
• Operatywność
• Wielowariantowość
• Ograniczona szczegółowość
• Zupełność
• Racjonalność

Fazy przygotowania i wdrożenia planu firmy

• Identyfikacja problemu - Zasady identyfikacji
• Diagnoza sytuacji - Analiza strategiczna
• Zaprojektowanie niezbędnych działań - Wybór strategii
• Przygotowanie planu - Zasady konstrukcji planu
• Wdrożenie planu - Zasady wdrożenia planu
• Kontrola wykonania - Obserwacja realizacji planu

Zasady identyfikacji problemu

• Identyfikacja dotyczy bardziej efektywnych działań, braku komunikacji i jej poprawy, nowych rozwiązań, ekspansji rynkowej oraz innych kwestii związanych z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa w otoczeniu konkurencyjnym.

Biznes plan

• Zestaw dokumentów (analiz i programów), w których na podstawie oceny strategicznej sytuacji firmy i danych historycznych, zawarta jest projekcja celów firmy oraz sposobów ich osiągania przy uwzględnieniu wszystkich istniejących uwarunkowań natury finansowej, rynkowej, marketingowej, organizacyjnej, kadrowej i technologicznej.
• Jest skierowany do bankierów, urzędników, drobnych i strategicznych inwestorów oraz funduszy wysokiego ryzyka, a także instytucji zarządzających projektami wspierającymi finansowo przedsiębiorstwa.
• Cechuje się kompleksowością (zawiera przewidywania odnośnie do wszystkich aspektów przyszłości przedsiębiorstwa) i długofalowością (obejmuje cały okres od momentu pierwszych nakładów inwestycyjnych do pełnego zwrotu).
• Powinien być adekwatny pod względem formy i treści do celu i odbiorcy, a także czytelny, by ułatwić podejmowanie decyzji.

Typowe zastosowania biznesplanu

• Zarządzanie strategiczne
• Zarządzanie przedsięwzięciami inwestycyjnymi
• Tworzenie wspólnych przedsiębiorstw i przedsięwzięć
• Przeprowadzanie fuzji przedsiębiorstw
• Pozyskiwanie kapitału
• Prywatyzacja przedsiębiorstw państwowych
• Restrukturyzacja przedsiębiorstw
• Likwidacja przedsiębiorstw
• Wycena przedsiębiorstw
• Uruchamianie działalności gospodarczej

Zadania biznesplanu

• Konkretyzowanie koncepcji działań
• Ustalanie metod i sposobów osiągania celów z uwzględnieniem ograniczeń
• Kontrola przebiegu realizacji przedsięwzięcia
• Pomoc w zdobywaniu środków zewnętrznych na finansowanie inwestycji

Praca nad biznesplanem

• Badanie przedsiębiorstwa
• Opracowanie zasadniczego planu
• Wprowadzenie w życie

Struktura biznesplanu

• Krótka prezentacja organizacji - 5%
• Analiza otoczenia - 15%
• Analiza organizacyjna firmy - 15%
• Rozwiązania strategiczne - 30%
• Plan działania - 30%
• Wnioski - 5%

Układ biznesplanu

• Streszczenie projektu
• Podstawowe dane o firmie i jej właścicielach
• Założenia planu strategicznego
• Plan techniczny, marketingowy i organizacyjny
• Plan finansowy
• Wnioski i podsumowanie

Analiza strategiczna

• Ustalenie strategicznej pozycji firmy na podstawie otoczenia (szans i zagrożeń), zasobów (silne i słabe strony) oraz celów.

Budowanie strategii firmy

• Strategia to esencja i podstawa sukcesu, którą należy żmudnie wypracować i stale udoskonalać.
• Zbudowanie modelu strategii firmy trzeba rozpocząć od zdefiniowania, na czym polega strategia.
• Istota skutecznej strategii polega na stworzeniu unikalności firmy, pozwalającej odróżnić firmę od konkurentów.
• Skuteczna strategia to wyraźne określenie tożsamości przedsiębiorstwa.
• Strategia definiowana jest jako program działania, który określa główne cele organizacji i sposoby ich osiągania. Strategia przedsiębiorstwa stanowi logiczne uzasadnienie funkcjonowania danej firmy , pozwalając odpowiedzieć na pytania:
  • Jakimi rodzajami działalności gospodarczej winniśmy się zajmować?
  • Jak powinniśmy je prowadzić? (D. Faulkner)

Cechy strategii

• Długookresowość
• Wielofunkcyjność
• Strategia powstaje na najwyższym szczeblu hierarchii organizacyjnej, ale dotyczy całej organizacji.
• Decyzje strategiczne > decyzje taktyczne > decyzje operacyjne.
• Im wyższy szczebel organizacyjny, tym dłuższy horyzont czasowy i większa złożoność rozpatrywanych problemów.

Przykład strategii

• "Naszym nadrzędnym celem jest uzyskanie pozycji regionalnego lidera sprzedaży detalicznej i osiągnięcie efektywności finansowej pozwalającej na długofalowy wzrost wartości firmy".

Misja

• Określa po co organizacja istnieje, do czego dąży, co ma osiągnąć, czyje potrzeby zaspokaja i jakie jest jej społeczne posłannictwo.
• Przykład: Umieścić [produkt] w zasięgu ręki każdego konsumenta na świecie (Coca-Cola).

Prezentacja omawia biznesplan jako narzędzie planowania w działalności gospodarczej. Wyjaśnia cele sporządzania biznesplanu, takie jak ocena opłacalności projektu i ograniczenie ryzyka. Omówione jest także planowanie krótko- i długoterminowe.