Axit béo không bão hòa

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Axit béo không bão hòa đơn có đặc điểm gì nổi bật?

Chỉ có trong nguồn thực vật.

Giá trị sinh học thấp hơn axit béo no.

Có 02 nối đôi.

Giảm LDL nhưng không giảm HDL. (correct)

Điều nào sau đây không đúng về axit béo không bão hòa đa?

Dễ bị oxy hoá.

Có thể giúp tăng cường sức khỏe tế bào. (correct)

Có nhiều nối đôi.

Liên kết không bền vững.

Giá trị sinh học của axit béo thấp có thể do điều gì?

Do có nhiều nối đôi. (correct)

Do chế độ ăn uống nghèo nàn.

Do nguồn gốc từ động vật.

Do không chứa cholesterol.

Axit béo nào dưới đây có trong dầu olive?

Axit oleic. Signup and view all the answers

Tại sao nên hạn chế tiêu thụ axit béo có trọng lượng phân tử thấp?

Chúng không có lợi trong chuyển hóa mỡ. Signup and view all the answers

Axit béo nào được coi là tốt nhất trong các loại axit béo không bão hòa?

Axit béo không bão hòa đơn Signup and view all the answers

Điều nào sau đây là nhược điểm của axit béo không bão hòa đa?

Hình thành các gốc tự do Signup and view all the answers

Chuỗi carbon dài từ bao nhiêu C có thể gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe?

Từ 14-24 C Signup and view all the answers

Loại dầu nào có tỷ lệ axit béo không bão hòa đa cao nhất?

Dầu đậu nành Signup and view all the answers

Axit béo nào có đặc điểm là dễ gây tình trạng xơ vữa động mạch khi tiêu thụ nhiều?

Axit béo bão hòa Signup and view all the answers

Phần trăm axit béo không bão hòa đơn trong mỡ gà là bao nhiêu?

47% Signup and view all the answers

Tại sao khẩu phần chất béo không nên vượt quá 10% axit béo nhiều nối đôi?

Để tránh nguy cơ hình thành gốc tự do Signup and view all the answers

Cá nào có hàm lượng axit béo không no cao nhất trong danh sách?

Cá trích Signup and view all the answers

Hàm lượng protein trong lòng trắng trứng gà là bao nhiêu gram trên 100g?

11 g Signup and view all the answers

Chất béo nào có thể hình thành axit béo dạng trans?

Chất béo không no Signup and view all the answers

Cholesterol có trong phần nào của trứng gà nhiều hơn?

Lòng đỏ Signup and view all the answers

Hàm lượng acid linolenic trong cá ngừ là bao nhiêu gram?

0.010 g Signup and view all the answers

Trọng lượng lòng đỏ trứng chiếm tỷ lệ bao nhiêu phần trăm trong tổng trọng lượng trứng?

31.9% Signup and view all the answers

Dung lượng chất béo trong cá thu là bao nhiêu gram trên 100g?

10.3 g Signup and view all the answers

Cá nào chứa hàm lượng EPA cao nhất?

Cá thu Signup and view all the answers

Bơ nhân tạo chủ yếu được sản xuất từ loại dầu nào?

Dầu thực vật Signup and view all the answers

Tỷ lệ tối ưu của Omega 6 và Omega 3 là bao nhiêu?

1:1 đến 5:1 Signup and view all the answers

Chức năng của DHA trong não là gì?

Giảm lão hóa và ngăn ngừa giảm trí nhớ Signup and view all the answers

Khác với Omega 3, Omega 6 có vai trò nào trong cơ thể?

Chuyển thành chất chống viêm Signup and view all the answers

Thức ăn nào dưới đây chứa nhiều Omega 3?

Cá hồi Signup and view all the answers

Lý do nào khiến việc duy trì tỷ lệ Omega 3 và Omega 6 là cần thiết?

Giảm nguy cơ tăng huyết áp Signup and view all the answers

Omega 3 có nhiều trong loại thực phẩm nào khác ngoài cá?

Rau xanh Signup and view all the answers

Omega 6 được tìm thấy chủ yếu trong loại thực phẩm nào?

Dầu thực vật Signup and view all the answers

Tác dụng nào không phải của Omega 3?

Cải thiện chất lượng giấc ngủ Signup and view all the answers

Chất nào dưới đây được chuyển hóa từ Omega 3 để giúp ngăn ngừa viêm nhiễm?

Leucotrien Signup and view all the answers

Study Notes

Vai trò, nhu cầu, hấp thu, nguồn thực phẩm cung cấp Lipid

Lipid là hợp chất hữu cơ chứa cacbon
Mục tiêu: diễn giải khái niệm, cấu trúc Lipid, acid béo no, không no cần thiết (ω3, ω6), phân tích vai trò, nhu cầu Lipid và nguồn thực phẩm cung cấp, giải thích tác hại của thừa hoặc thiếu Lipid

Thành phần Lipid

Triglycerid (chiếm 90-95%): gồm glycerol và acid béo
Cholesterol
Phospholipid

Acid béo

Cấu trúc: đều có nhóm carboxyl (-COOH) ở đầu, khác nhau ở đuôi
Acid béo bão hòa: không có nối đôi, ở nhiệt độ thường ở thể rắn, nhiều ở động vật
Acid béo không bão hòa: có nối đôi, ở nhiệt độ thường ở thể lỏng, nhiều ở thực vật.
- Acid béo không bão hòa 1 nối đôi (ví dụ: axit oleic): có 1 nối đôi
- Acid béo không bão hòa nhiều nối đôi (ví dụ: axit linoleic, axit linolenic, EPA, DHA): có nhiều nối đôi.
Ký hiệu của axit béo: ví dụ: Oleic: 18:3 n-3, Palmitic: 16:0, Stearic: 18:0, Linoleic: 18:2 n-6

Axit béo mạch đơn và đôi

Cis: 2 nhánh ở cùng phía
Trans: 2 nhánh ở khác phía
Axit oleic (axit dầu olive) có nối đôi cis, lỏng.
Toàn nối đơn, trở thành rắn (bơ margarine, bơ shortening)
Trans fat: có trong ruột của 1 số động vật ăn cỏ, sinh ra trong quá trình chế biến (hydro hoá) nhằm tăng mùi vị, tăng thời gian bảo quản.
Bơ nhân tạo: dầu thực vật(dầu ngô, hướng dương, nành) tự nhiên ở dạng lỏng→ hydrogen hoá thành dạng đặc giống bơ (magarin)→ chuyển từ a.béo không no→ a.béo no

Omega 3, Omega 6

Omega 3: Alpha-Linolenic Acid (omega-3)
Omega 6: Linoleic Acid (omega-6)
Tỷ lệ cân đối: omega 6/omega 3 từ 1:1 đến 5:1 (khuyến cáo)

Omega 3

Là tiền chất của DHA và EPA
DHA: chiếm >60% acid béo trong não (25%), giảm lão hóa, ngăn ngừa giảm trí nhớ, phát triển kỹ năng vận động ở trẻ nhỏ, giảm lượng Triglyceride, giảm loạn nhịp tim, giảm bệnh mạch vành, giảm nhồi máu cơ tim.
EPA là acid béo thiết yếu để chuyển hóa thành các chất sinh học quan trọng (prostagladin, leucotrien) → “dọn sạch” tác nhân gây viêm nhiễm.
Cấu trúc màng tế bào thần kinh → DHA là “gạch xây cho não bộ”
Nguồn thực phẩm cung cấp omega 3: cá ở vùng biển lạnh, rau xanh(đậu, bắp cải, dầu cải, dầu hướng dương, vừng, bí ngô, quả óc chó) ,bơ thực vật, sữa, trứng, đậu phụ, sữa chua.

Omega 6

Acid béo Omega-6 là acid béo không bão hòa.
Có trong hầu hết các loại dầu thực vật
Có vai trò chuyển thành chất chống viêm nhiễm cho cơ thể.
Ngăn ngừa các bệnh tim mạch.
Không có nhiều tác dụng với trí não, mắt.
Nguồn thực phẩm cung cấp omega 6: dầu bắp, dầu mè, đậu nành, trứng gà, mỡ.

Phospholipid

Là thành phần chính của màng tế bào
Gồm 2 axit béo (đầu ưa nước và đuôi kị nước nối với nhau bởi phân tử glycerol)
Có trong thực phẩm động vật và thực vật
Đóng vai trò như nhũ tương → bền vững TP

Cholesterol

Có trong màng tế bào
Có trong thực phẩm động vật (thịt đỏ, bơ, sữa)
Cơ thể tự tổng hợp được
Thừa → mảng mỡ ở thành mạch
LDL: chuyên chở cholesterol từ gan đi khắp cơ thể, thừa lưu thông trong máu → mảng xơ vữa trong lòng động mạch.
HDL: thu dọn, chuyên chở cholesterol thừa về gan biến thành → acid mật và bài tiết theo mật ra khỏi cơ thể

Bài tập

Để tính nhu cầu lipid của bản thân
Chọn thực phẩm và số lượng để đáp ứng nhu cầu lipid của bản thân

Lipid thừa-thiếu

Thiếu: thiếu vitamin tan trong dầu, da niêm mạc khô, trứng cá
Thừa: thừa NL, TC – BP

Nhu cầu lipid

Theo khuyến cáo cho người Việt Nam: Lipid chiếm 20-25% tổng năng lượng, Lipid ĐV không quá 50% lipid tổng số

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Description

Trong quiz này, bạn sẽ khám phá các đặc điểm và giá trị sinh học của axit béo không bão hòa đơn và đa. Hãy thử khả năng của mình để phân biệt các loại axit béo cũng như lý do tại sao nên hạn chế tiêu thụ axit béo có trọng lượng phân tử thấp.