Arbovirussen en Zika-infecties

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Wat zijn arbovirussen?

Virussen die alleen bij dieren voorkomen.

Virussen die worden overgedragen door geleedpotigen. (correct)

Virussen die via de lucht worden verspreid.

Virussen die uitsluitend in het laboratorium worden gekweekt.

Wat is een voorbeeld van een 'incidental host'?

Een aap die het virus verspreidt.

Een mens die getroffen is door dengue. (correct)

Een mug die het virus vasthoudt.

Een paard dat viraal blijft zonder ziektesymptomen.

Welke van de volgende vormen van transmissie gaat niet via een vector?

Bloedtransfusie. (correct)

Penetratie door een zandvlieg.

Bijt van een mug.

Seksueel contact. (correct)

Wat betekent 'laag-viremisch'?

Een lage hoeveelheid virus in het bloed. Signup and view all the answers

Welke groep virussen behoort niet tot de arbovirussen?

Herpesvirussen. Signup and view all the answers

Wat is de belangrijkste vector voor het gele koortsvirus?

Muggen. Signup and view all the answers

Welk van de volgende virussen behoort tot de Flaviviridae groep?

Dengue. Signup and view all the answers

In welke cyclus worden mensen incidenteel geïnfecteerd door het gele koortsvirus?

Stedelijke cyclus. Signup and view all the answers

Wat is een belangrijke eigenschap van Zika-infecties?

Minder dan 20% van de geïnfecteerden wordt symptomatisch. Signup and view all the answers

Wat is een zeldzame aandoening die kan optreden na een Zika-infectie?

Guillain-Barré syndroom Signup and view all the answers

Welk van de volgende symptomen is vaker aanwezig bij Zika dan bij de andere virussen?

Gewrichtspijn Signup and view all the answers

Welk virus staat bekend om seksuele transmissie?

Zika virus Signup and view all the answers

Welke van de volgende beweringen is waar met betrekking tot Guillain-Barré syndroom?

Het kan voortkomen uit verschillende infectieziekten. Signup and view all the answers

Wat moet er gedaan worden bij een patiënt met dengue hemorrhagische koorts?

Opname voor infuus en observatie Signup and view all the answers

Wat is een belangrijk kenmerk van het Dengvaxia vaccin?

Het is tetravalent en bevat levende verzwakte virussen Signup and view all the answers

Waarom moeten NSAIDs zoals ibuprofen vermeden worden bij dengue?

Ze kunnen het risico op bloedingen verhogen Signup and view all the answers

Wat is het effect van Dengvaxia bij seronegatieve personen?

Het verhoogt het risico op ernstige dengue Signup and view all the answers

Hoeveel doses zijn vereist voor het Qdenga vaccin?

2 doses Signup and view all the answers

Wat is een belangrijk verschil tussen Dengvaxia en Qdenga?

Qdenga heeft geen verhoogd risico op ernstige dengue bij seronegatieven Signup and view all the answers

Wat is een risico verbonden aan vaccineren van seronegatieve personen met Dengvaxia?

Verhoogd risico op severe dengue Signup and view all the answers

Wat is de effectiviteit van Qdenga bij seropositieven vergeleken met seronegatieven?

Hoger bij seropositieven Signup and view all the answers

Wat zijn de belangrijkste symptomen bij een klein percentage van de mensen met ernstige gele koorts?

Leverfalen, bloedingen Signup and view all the answers

Wie is inbegrepen in de risicogroep voor de sylvatic cycle?

Forest dwellers Signup and view all the answers

Wat is de rol van vaccinatie in de preventie van gele koorts?

Verlaagt de sterftecijfers Signup and view all the answers

Welke muggen zijn verantwoordelijk voor de urban cycle van gele koorts?

Aedes species Signup and view all the answers

Wat is de meest effectieve manier om de ziekte te voorkomen?

Vaccinatie en muggen-werende maatregelen Signup and view all the answers

Wat is het fenomeen waarbij antilichamen een infectie kunnen verergeren in plaats van beschermen?

Antibody-Dependent Enhancement (ADE) Signup and view all the answers

Waarom is een tetravalent vaccin noodzakelijk voor een veilige immunisatie?

Omdat het bescherming biedt tegen alle vier serotypen van het virus. Signup and view all the answers

Wat zijn symptomen die kunnen wijzen op een ernstige vorm van dengue?

Hoofdpijn, rode ogen en een lage bloeddruk. Signup and view all the answers

Wat is een mogelijke verklaring voor de verhoogde ernst van ziekten bij opeenvolgende infecties met verschillende serotypen?

ADE leidt tot verergering van de ziekte. Signup and view all the answers

Wat is een van de symptomen die wordt beschreven in de casus van de 28-jarige vrouw?

Conjunctivale roodheid. Signup and view all the answers

Wat is een indicatie dat de 28-jarige vrouw mogelijk te maken heeft met een ernstige variant van dengue?

Hb-waarden lager dan normaal. Signup and view all the answers

Wat kan een veilig vaccin tegen dengue helpen voorkomen?

Verergering van ziekte door ADE. Signup and view all the answers

Welke waarde in de laboratoriumtests van de patiënt kan wijzen op een ernstige infectie?

LDH 720. Signup and view all the answers

Wat betekent het verhoogde risico op ernstige dengue bij seronegatieve personen die zijn gevaccineerd met Dengvaxia?

Het vaccin verhoogt het risico op verergering van de ziekte. Signup and view all the answers

Waarom is serostatus belangrijk voor de vaccinatie met Dengvaxia?

Het vaccin werkt goed bij seropositieve personen maar niet bij seronegatieven. Signup and view all the answers

Wat is een van de uitdagingen bij de ontwikkeling van een vaccin tegen dengue?

Er zijn vier serotypen en een eerdere infectie kan complicaties verhogen. Signup and view all the answers

Wat is antibody-dependent enhancement (ADE)?

Een fenomeen waarbij een vaccin de ziekte verergert. Signup and view all the answers

Wat is een belangrijke factor bij de effectiviteit van het vaccin tegen dengue?

De eerdere blootstelling aan het virus. Signup and view all the answers

Waarom is screening van serostatus belangrijk voor vaccinatie?

Het voorkomt onnodige vaccinatie bij seronegatieve personen. Signup and view all the answers

Wat kan een gevolg zijn van vaccineren van seronegatieve personen met Dengvaxia?

Er is een verhoogd risico op ernstige dengue bij latere infecties. Signup and view all the answers

Welke stelling over denguevaccins is waar?

Een effectief vaccin moet immuniteit bieden tegen alle vier de serotypen. Signup and view all the answers

Study Notes

Arbovirussen

Arbovirussen zijn een groep virussen die worden overgedragen door geleedpotigen (zoals muggen, teken en zandvliegen).
De term "arbo" is een afkorting van "arthropod-borne viruses".
Deze organismen kunnen verschillende ziekten veroorzaken, variërend van milde koorts tot ernstige neurologische aandoeningen.
Een vector (bijv. mug, teek, zandvlieg) is nodig voor infectie.

Vector-Host cyclus

De vector heeft bloed nodig voor voortplanting of voeding van de gastheer.
Voorbeeld: vrouwelijke muggen hebben bloed nodig voor de productie van eieren.
Soms is de mens een 'incidentele gastheer' en is niet geschikt voor de virusreplicatie ('dead-end host').

West Nile Virus Transmission Cycle

Mensen en paarden zijn kortdurend en laag-viremisch, en daarmee 'dead-end hosts'
Het 'laag-viremisch' verwijst naar een lage hoeveelheid virus in het bloed.
De mug is de vector.
Vogels zijn een reservoir gastheer.

Yellow fever Transmission

De cyclus verloopt normaal tussen muggen en apen in de bossen (sylvatic cycle).
Mensen die de bossen bezoeken kunnen geïnfecteerd raken door bosmuggen (haemagogus).
Deze mensen verspreiden het virus vervolgens in de stad naar andere mensen door steken van Aedes muggen (urban cycle).
In de "urban cycle" is de mens geen 'dead-end host'.

Transmissie zonder vector?

Bloedtransfusie (bv. Dengue), vaccinatie (bv. Gele koorts)
Seksuele overdracht (bv Zika)
Congenitale overdracht (bv Zika)
Perinatale overdracht (bv Chikungunya)

Indeling van Arbovirussen

'Arbo' verwijst naar de transmissiemethode, niet het soort virus.
Vier groepen ssRNA virussen:
- Bunyavirussen
- Flavivirussen (Dengue, Zika, Gele koorts)
- Reovirussen
- Togavirussen (Chikungunya)

Dengue Virus

Een RNA virus behorend tot de Flaviviridae groep.
Bestaat uit 4 serotypen (DEN 1-4).
Alle serotypen kunnen ziekten veroorzaken bij mensen, maar specifieke genotypen binnen een serotype zijn geassocieerd met variërende ziekte-ernstigheid.
Serotypen 2 en 3 komen het meest voor.

Dengue-waarschuwingssignalen

Probable dengue:
- leef/reis naar een dengue-endemische gebied
- koorts en twee van de volgende criteria:
  - misselijkheid/braken
  - huiduitslag
  - spierpijn
  - positief tourniquet test
  - verlaagde leukocyten (ledepenie)
  - andere waarschuwingse tekens
Warning signs:
- buikpijn/gevoeligheid
- aanhoudende braken
- vochtstapeling
- slijmvliesbloeding
- lethargie, rusteloosheid
- vergrotingen lever (>2cm)
- laboratorium: stijging van het hematocrietgehalte (HCT), samen met een snelle daling van het aantal bloedplaatjes
Severe dengue:
- ernstig vochttekort
- ernstige bloedingen
- ernstige orgaanbeschadiging
- vochtstapeling, respiratoire problemen.
- Severe bloedingen geëvalueerd door de arts
- ernstige orgaan betrokkenheid (lever: AST of ALT ≥1000; CNS: bewustzijnsstoornissen; hart en andere organen)

Antibody-Dependent Enhancement (ADE)

ADE is de meest waarschijnlijke reden voor ernstige ziekte bij opeenvolgende infecties met verschillende serotypen.
ADE is daarom de reden waarom een veilig vaccin alleen een tetravalent vaccin kan zijn.

Casus

Vrouw, 28 jaar oud
Klachten: enkele dagen koorts, hoofdpijn, rode ogen, spierpijn, bloed bij neus reinigen,
Onderzoek: RR 90/50, pols 120, temperatuur 38,6 °C, rode sclerae, duidelijke huiduitslag, geen bloedingen
Laboratoriumuitslagen: Hb 7,3 g/dl, Leukocyten 2,5x10^9 /L, Trombocyten 12x10^9 /L, ASAT 430 U/L, LDH 720 U/L, Dengue IgM en IgG positief.

Chikungunya

Nieuwe infectieziekte in het Caraïbisch gebied.
Overdracht door muggen, vooral Ae. aegypti en Ae. albopictus.
Mensen zijn kortdurend 'laag-viremisch' en daarmee geen 'dead-end host'.
3-7 dagen na de muggenbeet treden klachten op, zoals koorts, artritis, hoofdpijn, spierpijn en huiduitslag.
Gewrichtsklachten kunnen maanden aanhouden.
Ernstige klachten en overlijden zijn zeldzaam.
Chronische klachten van het bewegingsapparaat komen voor bij 25-75% van de patiënten.
Diagnose: lymfopenie, trombopenie, PCR, Serologie (IgM 5 dagen tot 3 maanden, IgG 2 weken tot jaren).
Behandeling: pijnstilling met paracetamol of NSAIDs, eventueel corticosteroïden bij ernstige gevallen. Bij chronische gevallen is gebruik van antirheumatica mogelijk geïndiceerd.

Zika

Virus verspreidt zich wereldwijd, waaronder Amerika.
Symptomen vergelijkbaar met Dengue en Chikungunya, maar minder ernstig.
Ongeveer 20% van de geïnfecteerden wordt symptomatisch.
Symptomen zijn vaak mild en niet ernstig.
Soms kan Zika leid tot aangeboren afwijkingen, vooral tijdens de zwangerschap.
Zika kan geslachtsgeneeskundig worden overgedragen.
Besmetting door Zika veroorzaakt levenslange immuniteit.

Gele koorts

Transmissie door het gele koortsvirus, middels een muggenbeet.
Sylvatic cycle: apen, Haemagogus muggen.
Urban cycle: mensen, Aedes species.
Voorkomen: Afrika, Azië, Zuid-Amerika (voorheen ook Noord-Amerika).
Symptomen: 3-6 dagen incubatietijd, vaak asymptomatisch, typische klachten: koorts, spierpijn, icterus (geelzucht), braken; ernstige gevallen: leverfalen, bloedingen (50% sterfte).

Preventie

Vaccinatie tegen gele koorts voor risicogroepen (sylvatische cyclus, bosbewoners). Universele vaccinatie in de steden (urbane cyclus).
Preventieve maatregelen: muggenwerende maatregelen, monitoring van infecties bij mensen en dieren, isolatie van patiënten onder een klamboe om de cyclus te doorbreken.

Guillain-Barré syndroom (GBS)

Progressieve spierzwakte veroorzaakt door auto-immuun aanval op perifere zenuwen, secundair aan andere infecties.
Vaak secundair aan infecties, zoals Campylobacter, CMV, EBV, HHV-3, etc.
Mogelijkheid van respiratoire insufficiëntie.
Herstel kan geleidelijk (in-) volledig zijn.

Dengvaxia

Tetravalent levend verzwakt vaccin (bevat de 4 DENV virussen).
3 doses met een interval van 6 maanden.
Effectief bij mensen die al eens dengue gehad hebben.
Verhoogde kans op ernstige dengue bij seronegatieve individuen.
Serologisch onderzoek is noodzakelijk voor vaccinatie.

Qdenga

Tetravalent vaccin (1 levend verzwakt, 3 recombinant).
2 doses met een interval van 3 maanden.
Effectiever bij seropositieve dan seronegatieve individuen
Geen verhoogd risico op ernstige dengue bij seronegatieven.
Serologisch onderzoek is niet nodig voor vaccinatie.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Description

Test je kennis over arbovirussen en hun transmissie, met een focus op Zika-infecties. Beantwoord vragen over de belangrijkste vectoren, symptomen en vaccinatie. Dit quiz zal je inzicht in deze virale infecties verdiepen.