Antibiotica – deel 2

Samenvatting Vorige Week

• Bacteriën komen voor in verschillende vormen, gram kleuring en groeiomstandigheden.
• Antibiotica zijn verdeeld in diverse groepen met verschillende werkingsmechanismen en spectrum.
• Beta-lactams zijn de grootste en belangrijkste groep antibioticum, waaronder penicillines, cefalosporines en carbapenems.
• Gebruik van deze middelen wordt bemoeilijkt door allergische reacties en resistentie.

Groepen Antibiotica

• Naast beta-lactams worden fluorochinolonen, cotrimoxazol, macroliden, clindamycine, nitrofurantoïne, tetracyclines, vancomycine, linezolid, en aminoglycosiden besproken.

Fluorochinolonen

• Remmen DNA gyrase en topoisomerase, wat leidt tot foute bacteriële DNA-vorming.
• 1e generatie is niet meer in gebruik; 2e generatie (bijv. ciprofloxacine) en verder hebben verschillende indicaties.

Ciprofloxacine

• Dosering: 500 mg tweemaal daags oraal of 400 mg intraveneus.
• Indicaties: gecompliceerde urineweginfecties, prostatitis, atypische pneumonie.
• Niet effectief voor huidinfecties en luchtweginfecties.

Levofloxacine

• Werkzaam tegen Streptococcus pneumoniae en atypische bacteriën.
• Effectief voor de behandeling van pneumonie en TBC (bij combinatiebehandeling).
• Niet beschikbaar in Suriname.

Bijwerkingen Fluorochinolonen

• Meestal goed verdragen, maar kunnen leiden tot gastro-intestinale klachten, CNS-klachten, allergische reacties en peesruptuur.

Co-trimoxazol

• Bestaat uit sulfamethoxazol en trimethoprim, remt foliumzuur metabolisme.
• Werkzaam tegen zowel gram-positieve als gram-negatieve bacteriën, maar niet tegen enterococcen of anaeroben.
• Indicaties: urineweginfecties, gastro-enteritis, PJP, toxoplasmose.

Macroliden

• Werken in op eiwitsynthese (50S).
• Indicaties: atypische pneumonie, chlamydia, gonorroe.
• Bijwerkingen: gastro-intestinaal, QTc verlenging, leverenzymstoornissen.

Clindamycine

• Behoort tot de lincomycine groep, remt eiwitsynthese (50S).
• Hoogwaardige concentraties in weefsels en abcessen.
• Indicaties: osteomyelitis, arthritis, abcessen, empyeem.
• Bijwerkingen: diarree, rash, allergie.

Nitrofurantoïne

• Verstoort ribosomaal RNA en DNA; effectief in hoge concentraties in urine.
• Indicaties: cystitis door E. coli en andere bacteriën.
• Dosering: 100 mg tweemaal daags of 50 mg viermaal daags oraal.

Tetracyclines

• Remmen eiwitsynthese (30S) en hebben hoge concentraties in weefsels.
• Indicaties: BLWI, SOA’s, Rickettsiose, Brucellose, Lyme.
• Bijwerkingen: gastro-intestinaal, allergie, verkleuring van tanden, fotosensitiviteit.

Vancomycine

• Groep: glycopeptide, werkzaam tegen gram-positieve bacteriën, inclusief MRSA.
• Dosering: meestal 15 mg/kg drievoudig per dag intraveneus.
• Bijwerkingen: afname nierfunctie, allergie, ototoxiciteit, "Red man syndrome".

Linezolid

• Groep: oxazolidinones, werkzaam tegen gram-positieve bacteriën, mycobacteriën en VRE.
• Indicaties: luchtweginfecties, sepsis, huid- en weke delen infecties.
• Bijwerkingen: perifere neuropathie, optische neuropathie.

Aminoglycosiden

• Voorbeelden zijn gentamicine, tobramycine, amikacine.
• Werken via eiwitsynthese (30S) bij ernstige infecties door gram-negatieve bacteriën.
• Bijwerkingen: afname nierfunctie, allergie, ototoxiciteit; dosering vaak op basis van spiegels.

Resistentie tegen Antibiotica

• Resistentie neemt toe, vooral tegen ciprofloxacine bij E. coli.
• Dit is een groeiend probleem in de behandeling van infecties.

Take Home Message

• Antibiotica zijn verdeeld in verschillende groepen, elk met een specifiek werkingsmechanisme.
• Resistentie tegen antibiotica is een toenemend probleem, wat de effectiviteit van behandelingen beïnvloedt.

Deze quiz behandelt de verschillende groepen antibiotica, met een focus op hun mechanismen en werkingsspectrum. Je zult een dieper begrip opdoen van hoe bacteriën zich onderscheiden en hoe antibiotica effectief kunnen zijn. Bereid je voor op interessante inzichten over de farmacologie van antibiotica.