Alzheimer: Symptomen en Diagnose
96 Questions
2 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Wat is het meest onderscheidende kenmerk van corticale dementie in vergelijking met subcorticale dementie?

  • Parkinsonisme.
  • Mentale traagheid en apathie.
  • Stoornissen in geheugen, taal, praxis en visuoconstructie. (correct)
  • Loopstoornissen.

Welke van de volgende symptomen is het minst kenmerkend voor het dementiesyndroom, zoals beschreven in de tekst?

  • Verminderd bewustzijn. (correct)
  • Cognitieve stoornissen in meerdere domeinen.
  • Beperkingen in het dagelijks leven.
  • Stoornissen in gedrag en persoonlijkheid.

Wat is een belangrijk verschil in de symptomen van vroege versus latere stadia van de ziekte van Alzheimer?

  • In vroege stadia zijn vooral motorische stoornissen prominent, terwijl in latere stadia cognitieve functies achteruitgaan.
  • In vroege stadia is vooral het anterograde geheugen aangetast, terwijl in latere stadia ook het retrograde en semantische geheugen verslechteren. (correct)
  • In vroege stadia zijn patiënten zich volledig bewust van hun ziekte, terwijl ze dit in latere stadia ontkennen.
  • In vroege stadia is sprake van hallucinaties, die in latere stadia verdwijnen.

Waarom is een heteroanamnese zo belangrijk bij de diagnose van de ziekte van Alzheimer?

<p>Omdat patiënten met Alzheimer vaak beperkt ziekte-inzicht hebben en hun symptomen onderschatten. (B)</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende voorbeelden illustreert het best een stoornis in het semantische geheugen bij een patiënt met de ziekte van Alzheimer?

<p>De patiënt kan niet meer uitleggen wat een 'fiets' is of waarvoor het dient. (B)</p> Signup and view all the answers

Een patiënt met de ziekte van Alzheimer verdwaalt vaak in zijn eigen huis en heeft moeite met het dekken van de tafel. Welke functie is hier waarschijnlijk het meest aangetast?

<p>Het ruimtelijk inzicht. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat wordt bedoeld met 'prosopagnosie' en hoe manifesteert zich dit typisch bij patiënten met de ziekte van Alzheimer?

<p>Het onvermogen om vertrouwde gezichten te herkennen, zelfs die van naaste familieleden. (A)</p> Signup and view all the answers

Apraxie is een symptoom dat vaak voorkomt in latere stadia van de ziekte van Alzheimer. Wat houdt apraxie in?

<p>Het onvermogen om vertrouwde handelingen uit te voeren, ondanks normale spierfunctie en begrip. (D)</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende combinaties van kernsymptomen is het meest kenmerkend om de ziekte van Alzheimer te onderscheiden van dementie met Lewy-lichaampjes en frontotemporale dementie in een vroeg stadium?

<p>Langzaam progressieve geheugenstoornis, stoornis in minstens één ander cognitief domein, en initieel geen andere afwijkingen bij neurologisch onderzoek. (C)</p> Signup and view all the answers

Een patiënt vertoont een langzaam progressieve cognitieve achteruitgang, visuele hallucinaties en parkinsonisme. Welke bevinding zou het meest in tegenspraak zijn met een diagnose van dementie met Lewy-lichaampjes volgens Tabel 26.1?

<p>Een acuut begin van de symptomen. (D)</p> Signup and view all the answers

Welke set van symptomen sluit het minst aan bij de diagnose frontotemporale dementie in de vroege stadia?

<p>Vroeg op de voorgrond staande geheugenstoornis. (B)</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende symptomen komt het meest overeen met gedragsproblemen die vaak voorkomen bij gevorderde stadia van dementie, ongeacht het type dementie?

<p>Het uiten van paranoïde wanen, zoals de overtuiging dat familieleden spullen stelen. (C)</p> Signup and view all the answers

Een patiënt met een bekende diagnose van de ziekte van Alzheimer begint nieuwe symptomen te vertonen, waaronder visuele hallucinaties en fluctuaties in cognitie. Wat is de meest accurate interpretatie van deze ontwikkeling?

<p>De diagnose van de ziekte van Alzheimer moet worden herzien naar dementie met Lewy-lichaampjes. (B)</p> Signup and view all the answers

Een geriater beoordeelt een patiënt met een voorgeschiedenis van progressieve gedragsveranderingen en taalstoornissen, maar met relatief behoud van het geheugen. Welke aanvullende bevinding zou het meest suggestief zijn voor frontotemporale dementie in plaats van de ziekte van Alzheimer?

<p>Apathie en verlies van empathie, gecombineerd met compulsief gedrag. (D)</p> Signup and view all the answers

Een neuroloog onderzoekt een patiënt met parkinsonisme en cognitieve achteruitgang. Welke van de volgende bevindingen zou het meest discriminerend zijn om te differentiëren tussen dementie met Lewy-lichaampjes en de ziekte van Parkinson met dementie?

<p>De volgorde waarin de cognitieve en motorische symptomen optreden. (C)</p> Signup and view all the answers

Bij een patiënt met dementie worden herhaaldelijk paranoïde wanen geconstateerd waarbij hij ervan overtuigd is dat zijn bezittingen worden gestolen door familieleden. Wat is de meest passende benadering voor het omgaan met dit symptoom?

<p>De patiënt geruststellen en afleiden, en een veilige omgeving creëren waarin hij zich minder angstig voelt. (C)</p> Signup and view all the answers

Naast plaques en tangles, welke andere neuropathologische veranderingen worden steeds vaker waargenomen bij mensen met de ziekte van Alzheimer op hogere leeftijd?

<p>Prominente cerebrovasculaire afwijkingen en corticale Lewy-lichaampjes. (C)</p> Signup and view all the answers

Mutaties in welk gen leiden rechtstreeks tot een afwijkende verwerking van APP en het neerslaan van amyloïd-β bij zeldzame familiaire vormen van de ziekte van Alzheimer?

<p>Het amyloïd-precursor-proteïne-gen (APP). (B)</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende behandelingen is specifiek gericht op de onderliggende oorzaak van de meest voorkomende neurodegeneratieve vormen van dementie?

<p>Er is geen behandeling die het ziekteproces beïnvloedt. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is het voornaamste effect van acetylcholinesteraseremmers bij de behandeling van de ziekte van Alzheimer?

<p>Een beperkt symptomatisch effect, resulterend in iets betere scores op neuropsychologische tests. (A)</p> Signup and view all the answers

Welke bijwerkingen komen het meest voor bij het gebruik van acetylcholinesteraseremmers?

<p>Gastro-intestinale klachten, zoals misselijkheid en diarree. (A)</p> Signup and view all the answers

Bij welke specifieke symptomen kunnen patiënten met dementie met Lewy-lichaampjes en met parkinsondementie aanzienlijk verbeteren bij behandeling met een acetylcholinesteraseremmer?

<p>Stoornissen in de aandacht, apathie en hallucinaties. (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is de effectiviteit van de NMDA-receptorantagonist memantine bij de behandeling van de ziekte van Alzheimer in vergelijking met acetylcholinesteraseremmers?

<p>Memantine heeft een vergelijkbare geringe effectiviteit als acetylcholinesteraseremmers. (A)</p> Signup and view all the answers

In welke situatie worden antipsychotica voorgeschreven bij patiënten met dementie?

<p>Bij gedragsproblemen of hallucinaties, ongeacht de onderliggende neurodegeneratieve ziekte. (B)</p> Signup and view all the answers

Bij de beoordeling van hersenatrofie op een MRI-scan bij oudere patiënten met dementie, welke overweging is cruciaal?

<p>Significante cerebrale atrofie kan ook voorkomen bij ouderen zonder cognitieve stoornissen. (C)</p> Signup and view all the answers

Waarom wordt bij patiënten jonger dan 65 jaar met een vermoeden van dementie altijd beeldvormend onderzoek (CT of MRI) geadviseerd?

<p>Omdat bij deze leeftijdsgroep de differentiële diagnose complexer is en andere oorzaken uitgesloten moeten worden. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is het primaire doel van beeldvormend onderzoek (CT of MRI) bij de diagnostiek van dementie?

<p>Het uitsluiten van andere aandoeningen met therapeutische consequenties die de cognitieve stoornissen kunnen veroorzaken. (B)</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende onderzoeken heeft géén plaats in de routinediagnostiek van dementie?

<p>EEG (elektro-encefalogram). (A)</p> Signup and view all the answers

In welke situatie is er een indicatie voor syfilisserologie bij patiënten met cognitieve klachten?

<p>Alleen bij patiënten uit een risicogroep. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is de belangrijkste reden om bij alle patiënten met cognitieve klachten bloedonderzoek te verrichten (Hb, Ht, MCV, BSE, glucose, TSH en creatinine)?

<p>Om behandelbare oorzaken van de cognitieve klachten uit te sluiten. (D)</p> Signup and view all the answers

Neuropsychologisch onderzoek is nuttig bij de diagnostiek van dementie, omdat het...

<p>Objectief cognitieve stoornissen vaststelt en kan bijdragen aan het versmallen van de differentiële diagnose. (C)</p> Signup and view all the answers

Wanneer is een CT- of MRI-scan van de hersenen niet noodzakelijk bij de diagnose van dementie?

<p>Bij een duidelijk klinisch beeld. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is de primaire pathologische bevinding die geassocieerd is met vasculaire dementie veroorzaakt door 'small vessel disease'?

<p>Microvasculaire schade als gevolg van langdurige hypertensie. (A)</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende beweringen beschrijft het meest nauwkeurig de huidige behandelingsstrategieën voor vasculaire dementie?

<p>Het optimaliseren van de behandeling van risicofactoren voor een beroerte is aangewezen, hoewel er weinig bewijs is dat dit de cognitieve achteruitgang beïnvloedt. (A)</p> Signup and view all the answers

Een patiënt vertoont traagheid, apathie en een langzaam progressieve cognitieve achteruitgang, met focale neurologische tekenen bij onderzoek. Welke vorm van dementie komt het meest overeen met deze presentatie?

<p>Vasculaire dementie (B)</p> Signup and view all the answers

Welke bevinding op een MRI-scan ondersteunt het meest de diagnose vasculaire dementie?

<p>Een of meer infarcten, vaak met wittestofafwijkingen. (D)</p> Signup and view all the answers

Bij dementie met Lewy-lichaampjes (DLB), wat is de tijdsrelatie tussen het begin van cognitieve stoornissen en parkinsonisme?

<p>Cognitieve stoornissen treden op binnen één jaar na het begin van parkinsonisme, of cognitieve klachten zijn het debuutsymptoom. (C)</p> Signup and view all the answers

Welke klinische kenmerken onderscheiden dementie met Lewy-lichaampjes (DLB) van de ziekte van Alzheimer?

<p>Stoornissen in uitvoerende functies en ruimtelijk inzicht op de voorgrond. (A)</p> Signup and view all the answers

Een patiënt met dementie vertoont terugkerende visuele hallucinaties, fluctuaties in cognitie en parkinsonisme. Welke diagnose is het meest waarschijnlijk?

<p>Dementie met Lewy-lichaampjes (D)</p> Signup and view all the answers

Welke slaapstoornis komt vaak voor bij dementie met Lewy-lichaampjes (DLB)?

<p>REM-slaapgedragsstoornis (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is een kenmerkend symptoom van semantische dementie in een vroeg stadium?

<p>Subtiele woordvindingsproblemen (C)</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende beweringen beschrijft het beste de spraak van een patiënt met semantische dementie?

<p>Vloeiend, grammaticaal correct, maar inhoudelijk leeg (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is een belangrijk verschil tussen primair progressieve afasie en semantische dementie in de vroege stadia?

<p>Patiënten met primair progressieve afasie hebben intact begrip, terwijl patiënten met semantische dementie begrip verliezen. (C)</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende symptomen is het meest kenmerkend voor de gedragsvariant van frontotemporale dementie (FTD)?

<p>Incontinentie en loopstoornissen (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is de prognose van patiënten met frontotemporale dementie (FTD) die ook amyotrofische lateraalsclerose (ALS) hebben?

<p>De prognose is aanzienlijk slechter dan bij FTD zonder ALS. (D)</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende onderzoeken is het meest geschikt om frontotemporale atrofie aan te tonen bij frontotemporale dementie (FTD)?

<p>CT-scan of MRI (A)</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende uitspraken over de pathogenese van frontotemporale dementie (FTD) is correct?

<p>FTD is neuropathologisch heterogeen en kan worden veroorzaakt door abnormale deposities van het eiwit tau of inclusielichaampjes die het eiwit ubiquitine bevatten. (D)</p> Signup and view all the answers

Bij een patiënt met verdenking op frontotemporale dementie (FTD) is heteroanamnese van groot belang. Waarom is dit zo cruciaal in de diagnostische procedure?

<p>Omdat patiënten met FTD vaak geen subjectieve klachten ervaren en zich niet bewust zijn van hun gedragsveranderingen. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat is het kenmerkende verschil tussen de pathogenese van de ziekte van Alzheimer en dementie met Lewy-lichaampjes?

<p>De pathogenese van de ziekte van Alzheimer omvat plaques en tangles, terwijl Lewy-lichaampjes worden gekenmerkt door eosinofiele neuronale insluitlichaampjes met alfa-synucleïne. (B)</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende onderzoeken is het meest geschikt om de diagnose dementie met Lewy-lichaampjes te ondersteunen, gezien de rol van alfa-synucleïne?

<p>Pathologisch onderzoek na overlijden, waarbij eosinofiele neuronale insluitlichaampjes met alfa-synucleïne worden aangetoond. (D)</p> Signup and view all the answers

Bij een patiënt met cognitieve achteruitgang wordt een MRI-scan uitgevoerd. Welke bevinding op de MRI zou het meest suggestief zijn voor subcorticale dementie?

<p>Veranderingen in de witte stof. (A)</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende omschrijvingen past het beste bij de klinische presentatie van subcorticale dementie?

<p>Mentale traagheid en apathie, vaak in combinatie met loopstoornissen en soms parkinsonisme. (A)</p> Signup and view all the answers

Een patiënt vertoont progressieve geheugenstoornissen en ruimtelijk inzicht problemen. Welk type dementie is het meest waarschijnlijk?

<p>Ziekte van Alzheimer. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is het primaire doel van neuropsychologisch onderzoek bij de diagnose van dementie?

<p>Het beoordelen van de ernst van cognitieve stoornissen wanneer er onduidelijkheid bestaat. (B)</p> Signup and view all the answers

Een 70-jarige man wordt beoordeeld vanwege toenemende vergeetachtigheid. Zijn familie meldt dat hij moeite heeft om recente gebeurtenissen te onthouden en vaak dingen kwijtraakt. Verder is hij fysiek gezond en actief. Welk type geheugen is waarschijnlijk het meest aangetast bij deze persoon?

<p>Episodisch geheugen. (B)</p> Signup and view all the answers

Een patiënt met dementie vertoont een apathisch gedrag en motorische traagheid, zonder duidelijke geheugenproblemen. Welk hersengebied is waarschijnlijk het meest aangedaan?

<p>Prefrontale cortex. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is het primaire doel van een SPECT-scan bij de differentiaaldiagnose van dementie?

<p>Het beoordelen van de dopaminerge transmissie in de hersenen, wat relevant is voor de diagnose van Dementie met Lewy-lichaampjes. (D)</p> Signup and view all the answers

Bij welke van de volgende aandoeningen is de binding van een radioactief gelabelde stof aan de 'dopaminetransporter' doorgaans sterk verminderd, zoals vastgesteld middels een SPECT-scan?

<p>Dementie met Lewy-lichaampjes (DLB) (C)</p> Signup and view all the answers

Wanneer is neurologisch onderzoek bijzonder waardevol bij de diagnose van dementie?

<p>Voor het identificeren van focale afwijkingen die kunnen wijzen op vasculaire dementie. (A)</p> Signup and view all the answers

Welk type cognitieve stoornissen helpt vooral om onderscheid te maken met de ziekte van Alzheimer, met name in een vroeg stadium?

<p>Vroege stoornissen in ruimtelijk inzicht en uitvoerende functies (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is een hypokinetisch-rigide syndroom, zoals dat soms wordt aangetroffen bij vasculaire dementie?

<p>Een combinatie van traagheid en stijfheid als gevolg van vaatschade in de hersenen. (C)</p> Signup and view all the answers

Bij welke van de volgende situaties is een SPECT-scan het meest geïndiceerd bij de diagnostiek van dementie?

<p>Bij twijfel over de diagnose na neurologisch en neuropsychologisch onderzoek. (D)</p> Signup and view all the answers

Welk van de volgende onderzoeken behoort niet tot de routinematige diagnostiek van dementie, maar kan in specifieke gevallen wel van toegevoegde waarde zijn?

<p>EEG (elektro-encefalogram) (A)</p> Signup and view all the answers

Stel: een patiënt vertoont symptomen die suggestief zijn voor dementie, maar de neuropsychologische testresultaten lijken inconsistent en passen niet bij een specifiek dementietype. Welke van de volgende vervolgstappen zou het meest waardevol zijn om de diagnose te verfijnen?

<p>Een SPECT-scan overwegen om de dopaminerge transmissie te beoordelen, vooral als er ook parkinsonachtige symptomen aanwezig zijn. (A)</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende cognitieve functies wordt primair aangetast bij semantische dementie?

<p>Het begrip van de betekenis van woorden en concepten. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is het primaire doel van het gebruik van acetylcholinesteraseremmers bij patiënten met dementie met Lewy-lichaampjes of parkinsondementie?

<p>Het verbeteren van aandacht, apathie en het verminderen van hallucinaties. (B)</p> Signup and view all the answers

Waarom is het gebruik van klassieke antipsychotica zoals haloperidol riskant bij patiënten met Lewy-lichaampjes dementie?

<p>Omdat ze het parkinsonisme en de bewustzijnsdaling kunnen verergeren. (A)</p> Signup and view all the answers

Waarom is heteroanamnese cruciaal bij de diagnose van dementie, in het bijzonder bij de ziekte van Alzheimer?

<p>Omdat patiënten met dementie vaak geen ziekte-inzicht hebben en hun cognitieve problemen onderschatten. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is de meest waarschijnlijke oorzaak van vasculaire cognitieve stoornissen zonder duidelijke beroerte?

<p>Langdurige hypertensie leidend tot 'small vessel disease'. (D)</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende behandelingen is het meest geschikt voor een patiënt met vasculaire dementie ten gevolge van multipele lacunaire infarcten?

<p>Beheersing van risicofactoren zoals hypertensie en diabetes. (C)</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende factoren verhoogt het risico op zowel een beroerte als vasculaire dementie?

<p>Hypertensie, diabetes mellitus, hypercholesterolemie en roken. (C)</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende beweringen beschrijft het meest nauwkeurig de relatie tussen een beroerte en het ontwikkelen van vasculaire dementie?

<p>Een beroerte verhoogt het risico op vasculaire dementie, waarbij 10-20% van de getroffenen binnen een jaar de diagnose vasculaire dementie krijgt. (C)</p> Signup and view all the answers

Een patiënt met dementie heeft moeite met het herkennen van objecten, zelfs als ze vertrouwd zijn. Welke term beschrijft deze stoornis het best?

<p>Agnosie (A)</p> Signup and view all the answers

Memantine is een NMDA-receptorantagonist en werkt door overactiviteit van glutamaat neurotransmitter in de hersenen te remmen. Wat zou een potentieel nadeel kunnen zijn van het remmen van de glutamaat activiteit?

<p>Verminderde synaptische plasticiteit en leervermogen (B)</p> Signup and view all the answers

Een patiënt met dementie vertoont voornamelijk geheugenverlies, visuele hallucinaties en aandachtsproblemen. Waar bevinden de Lewy-lichaampjes zich waarschijnlijk?

<p>Voornamelijk in de cerebrale cortex. (B)</p> Signup and view all the answers

Acetylcholinesteraseremmers worden vaak voorgeschreven bij de ziekte van Alzheimer. Wat is hun belangrijkste beoogde effect?

<p>Het tijdelijk verminderen van symptomen zoals verbeterde scores op cognitieve tests. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is de meest effectieve strategie om potentieel schadelijke polyfarmacie te vermijden bij een oudere patiënt met dementie, gedragsproblemen en comorbiditeiten die verschillende medicijnen gebruikt?

<p>Het zorgvuldig afbouwen van medicijnen, één voor één, onder nauwlettend toezicht, rekening houdend met de risico's en voordelen. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat is een veelvoorkomende bijwerking van acetylcholinesteraseremmers die vaak de dosering beïnvloedt of leidt tot stopzetting van de medicatie?

<p>Gastro-intestinale klachten zoals misselijkheid en diarree. (C)</p> Signup and view all the answers

Stel, een patiënt heeft symptomen die lijken op de ziekte van Parkinson, zoals motorische tremor, stijfheid en traagheid. Als Lewy-lichaampjes vooral in de hersenstam worden gevonden, welke invloed heeft dit dan op het klinische beeld?

<p>De motorische symptomen staan meer op de voorgrond dan de cognitieve problemen. (B)</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende geheugenstoornissen treedt meestal als eerste op bij de ziekte van Alzheimer, volgens de beschrijving?

<p>Het onvermogen om nieuwe informatie op te slaan en recente gebeurtenissen te herinneren (anterograde episodisch geheugen). (A)</p> Signup and view all the answers

Welke bevinding bij neuropsychologisch onderzoek is het meest suggestief voor frontotemporale dementie in vergelijking met de ziekte van Alzheimer?

<p>Duidelijke frontale functiestoornissen terwijl andere corticale functies relatief intact blijven. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is het belangrijkste doel van heteroanamnese bij de diagnose van dementie?

<p>Het verkrijgen van een subjectief verslag van de veranderingen in het functioneren van de patiënt vanuit het perspectief van een betrouwbare informant. (B)</p> Signup and view all the answers

Bij welke van de volgende aandoeningen is een shunt (drainagesysteem) in de hersenen een mogelijke behandeling?

<p>Normale druk hydrocephalus. (A)</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende beweringen over de erfelijkheid van frontotemporale dementie (FTD) is correct?

<p>40% van de gevallen van FTD is familiair. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is de meest waarschijnlijke oorzaak van cognitieve stoornissen en geheugenverlies bij een patiënt met een chronisch subduraal hematoom?

<p>De verhoogde intracraniële druk en compressie van hersenweefsel veroorzaakt door de bloeding. (B)</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende symptomen is het minst waarschijnlijk geassocieerd met vitamine B1-deficiëntie (Wernicke-Korsakoff syndroom)?

<p>Chorea. (D)</p> Signup and view all the answers

Een patiënt met cognitieve achteruitgang ondergaat een SPECT- of PET-scan. Welke bevinding zou, indien aanwezig, het meest suggestief zijn voor frontotemporale dementie?

<p>Fronto-temporaal hypometabolisme. (D)</p> Signup and view all the answers

Bij een patiënt met langzaam progressieve cognitieve achteruitgang wordt een MRI-scan van de hersenen uitgevoerd. Welke bevinding zou het meest suggestief zijn voor de diagnose van de ziekte van Creutzfeldt-Jakob (CJD)?

<p>Aanwezigheid van corticale lintpatronen of basale ganglia betrokkenheid. (B)</p> Signup and view all the answers

Welke bevinding in het EEG is het meest suggestief voor de diagnose van de klassieke vorm van de ziekte van Creutzfeldt-Jakob (sCJD)?

<p>Periodieke scherpe golfcomplexen (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is de functie van het progranuline-eiwit, gecodeerd door het progranuline-gen (GRN), en wat is het gevolg van een mutatie in dit gen met betrekking tot frontotemporale dementie (FTD)?

<p>Het bevordert celoverleving en verwijdert beschadigde cellen; mutatie leidt tot minder progranuline en afbraak van zenuwcellen. (A)</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende genetische mutaties is het meest waarschijnlijk geassocieerd met familiaire frontotemporale dementie (FTD)?

<p>Mutatie in het progranuline-gen (GRN) (A)</p> Signup and view all the answers

Wat is de betekenis van een verhoogde concentratie van het 14-3-3 eiwit in de liquor cerebrospinalis bij de diagnose van de ziekte van Creutzfeldt-Jakob (CJD)?

<p>Het duidt op schade aan de hersenen, mogelijk door een prioninfectie, maar is niet specifiek voor CJD. (B)</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende behandelingen is specifiek gericht op het beheersen van de symptomen van epilepsie geassocieerd met geheugenverlies?

<p>Anti-epileptica (B)</p> Signup and view all the answers

In welk stadium van syfilis kan dementie (Dementia Paralytica) zich ontwikkelen, indien onbehandeld?

<p>Vergevorderd (B)</p> Signup and view all the answers

Een patiënt met een genetische aanleg voor frontotemporale dementie (FTD) heeft een mutatie in het MAPT-gen. Wat is het directe gevolg van deze mutatie?

<p>Verandering in de structuur van het tau-eiwit (B)</p> Signup and view all the answers

Een patiënt vertoont symptomen die wijzen op de ziekte van Creutzfeldt-Jakob (CJD). Welke van de volgende bevindingen in het liquoronderzoek zou, naast de 14-3-3 eiwit bepaling, de diagnose het meest ondersteunen, rekening houdend met differentiële diagnoses?

<p>Verhoogde concentratie van tau-eiwit (B)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Corticale dementie

Dementie gekenmerkt door geheugen-, taal- en praxisstoornissen.

Subcorticale dementie

Dementie met mentale traagheid en apathie, vaak met loopstoornissen.

Dementiesyndroom

Cognitieve stoornissen in meerdere domeinen met gedragsproblemen.

Ziekte van Alzheimer

De meest voorkomende vorm van dementie, begint meestal met geheugenproblemen.

Signup and view all the flashcards

Anterior episodisch geheugen

Geheugen voor gebeurtenissen die recentelijk zijn gebeurd.

Signup and view all the flashcards

Retrograde episodisch geheugen

Geheugen voor gebeurtenissen die verder in het verleden liggen.

Signup and view all the flashcards

Semantisch geheugen

Geheugen voor betekenissen van woorden en concepten.

Signup and view all the flashcards

Afasie

Taalstoornis waarbij het moeilijk is om te spreken of begrijpen.

Signup and view all the flashcards

Neuropsychologisch onderzoek

Een test om geheugen en hogere cerebrale functies te beoordelen.

Signup and view all the flashcards

CT-scan

Afbeeldingstechniek om hersenstructuren te bekijken, niet altijd nodig.

Signup and view all the flashcards

MRI-scan

Geavanceerde beeldvorming die atrofie kan aantonen.

Signup and view all the flashcards

Corticale atrofie

Afname van hersenweefsel in de cortex, vaak bij Alzheimer.

Signup and view all the flashcards

Hippocampusatrofie

Vermindering van het hippocampusvolume, gerelateerd aan geheugenproblemen.

Signup and view all the flashcards

Bloedonderzoek bij dementie

Tests zoals Hb en glucose om behandelbare oorzaken uit te sluiten.

Signup and view all the flashcards

Differentiële diagnose ouderen

Complexer bij patiënten boven de 65, meer uitsluiting nodig.

Signup and view all the flashcards

Neuropsychologisch profiel

Een patroon van cognitieve stoornissen ter ondersteuning van de diagnose.

Signup and view all the flashcards

Dementie met Lewy-lichaampjes

Langzaam progressieve dementie gekenmerkt door fluctuaties en visuele hallucinaties.

Signup and view all the flashcards

Frontotemporale dementie

Langzaam progressieve dementie met gedragsstoornissen en vroege achteruitgang in sociaal functioneren.

Signup and view all the flashcards

Kernsymptomen van dementie

De primaire symptomen die kenmerken zijn voor een specifieke dementie, zoals geheugenstoornissen.

Signup and view all the flashcards

Ondersteunende symptomen

Symptomen die aanvullend zijn, zoals afasie of apraxie bij Alzheimer.

Signup and view all the flashcards

Symptomen die niet passen

Symptomen die atypisch zijn in dementie, zoals acuut begin of focale afwijkingen.

Signup and view all the flashcards

Paranoïde wanen

Wanen gekenmerkt door de overtuiging dat anderen iets willen stelen of kwaad doen.

Signup and view all the flashcards

Vroeg verlies van ziekte-inzicht

Een symptoom van frontotemporale dementie waarbij de patiënt zich niet bewust is van zijn ziekte.

Signup and view all the flashcards

Neuropathologische veranderingen

Veranderingen in de hersenen die geassocieerd zijn met de ziekte van Alzheimer.

Signup and view all the flashcards

Cerebrovasculaire afwijkingen

Aandoeningen van de bloedvaten in de hersenen, vaak aanwezig bij Alzheimer.

Signup and view all the flashcards

Corticale Lewy-lichaampjes

Abnormale eiwitaggregaten in de hersenschors, betrokken bij bepaalde dementieën.

Signup and view all the flashcards

Familiaire vormen van Alzheimer

Zeldzame vormen van Alzheimer die vroeg optreden door genetische mutaties.

Signup and view all the flashcards

Amyloïd-β

Eiwit dat ophoopt in de hersenen en betrokken is bij de ziekte van Alzheimer.

Signup and view all the flashcards

Acetylcholinesteraseremmers

Medicijnen die de afbraak van acetylcholine remmen, gebruikt bij Alzheimer.

Signup and view all the flashcards

NMDA-receptorantagonist

Medicijnen die de NMDA-receptor blokkeren, gebruikt bij matige Alzheimer.

Signup and view all the flashcards

Antipsychotica

Medicijnen voorgeschreven voor gedragsproblemen bij neurodegeneratieve ziekten.

Signup and view all the flashcards

Incontinentie

Onvermogen om urine of ontlasting te beheersen.

Signup and view all the flashcards

Apathie

Een toestand van gebrek aan motivatie of emotie.

Signup and view all the flashcards

Abulie

Totaal ontbreken van spontane spraak en beweging.

Signup and view all the flashcards

Primair progressieve afasie

Niet-vloeiende afasie met intact begrip in het begin.

Signup and view all the flashcards

Semantische dementie

Taalgebruik is vloeiend maar inhoudelijk leeg, met begripstoornissen.

Signup and view all the flashcards

Frontotemporale atrofie

Afname van volume in de frontale en temporale hersengebieden.

Signup and view all the flashcards

Cortex

Buitenste laag van de hersenen, belangrijk voor hogere functies.

Signup and view all the flashcards

Genetische mutaties

Veranderingen in het DNA die kunnen leiden tot FTD.

Signup and view all the flashcards

Kleine vaatziekte

Microvasculaire schade geassocieerd met langdurige hypertensie.

Signup and view all the flashcards

Vasculaire dementie

Dementie zonder directe behandeling, geassocieerd met beroertes.

Signup and view all the flashcards

Symptomatische behandeling

Behandelingen die symptomen verlichting bieden, maar niet genezen.

Signup and view all the flashcards

Subcorticaal dementiesyndroom

Dementie gekenmerkt door traagheid, apathie en progressieve achteruitgang.

Signup and view all the flashcards

Fluctuaties in cognitie

Afwisselende perioden van duidelijke en verwarrende gedachten.

Signup and view all the flashcards

Parkinsonisme

Kernsymptoom van dementie met Lewy-lichaampjes, met bewegingsstoornissen.

Signup and view all the flashcards

Hypokinesie

Traagheid in beweging, vaak geassocieerd met neurologische aandoeningen.

Signup and view all the flashcards

Neurodegeneratieve aandoeningen

Aandoeningen zoals Alzheimer en frontotemporale dementie die geleidelijk hersencellen afbreken.

Signup and view all the flashcards

SPECT-scan

Een beeldvormingstechniek die gebruik maakt van een radioactief gelabelde stof voor hersenonderzoek.

Signup and view all the flashcards

Hypokinetisch-rigide syndroom

Combinatie van traagheid en stijfheid in de beweging door vaatschade.

Signup and view all the flashcards

Differentiële diagnose

Het proces van het uitsluiten van verschillende aandoeningen bij het stellen van een diagnose.

Signup and view all the flashcards

Neurologisch onderzoek

Onderzoek gericht op het identificeren van fysieke en functionele afwijkingen in het zenuwstelsel.

Signup and view all the flashcards

Pathogenese

Het proces van ontstaan, ontwikkeling en verloop van een aandoening.

Signup and view all the flashcards

Lewy-lichaampjes

Pathologische eiwitstructuren die bestaan uit geaggregeerd alfa-synucleïne.

Signup and view all the flashcards

Alfa-synucleïne

Eiwit dat helpt bij neurotransmitters, maar kan toxisch worden bij ziekte.

Signup and view all the flashcards

Eosinofiele neuronale insluitlichaampjes

Ophoping van eiwitten in zenuwcellen, zichtbaar na pathologisch onderzoek.

Signup and view all the flashcards

Cognitieve stoornissen

Verlies of verminderde werking van denk- en geheugenfuncties.

Signup and view all the flashcards

Diagnostiek bij dementie

Geen EEG, nucleair onderzoek of liquoronderzoek vereist voor voorwaarden.

Signup and view all the flashcards

Subcorticale dementie symptomen

Mentale traagheid, apathie, loopstoornissen en soms parkinsonisme.

Signup and view all the flashcards

Risicofactoren beroerte

Factoren die de kans op een beroerte verhogen, zoals hypertensie en diabetes.

Signup and view all the flashcards

Hypertensie

Hoge bloeddruk die het risico op beroertes verhoogt.

Signup and view all the flashcards

Diabetes mellitus

Suikerziekte die kan bijdragen aan het risico op beroertes.

Signup and view all the flashcards

Corticaal begin

Begin van Lewy-lichaampjes in de cerebrale cortex, leidt tot DLB.

Signup and view all the flashcards

Hersenstambegin

Begin van Lewy-lichaampjes in de hersenstam, beïnvloedt beweging.

Signup and view all the flashcards

Geheugenstoornissen

Problemen met het aanmaken of ophalen van informatie, vaak bij dementie.

Signup and view all the flashcards

Tau-eiwitophopingen

Opstapeling van tau-eiwit in de hersenen, geassocieerd met degeneratieve aandoeningen.

Signup and view all the flashcards

Sensiele plaques

Ophopingen van amyloïde-beta-eiwit in de hersenen, typisch voor Alzheimer.

Signup and view all the flashcards

Prosopagnosie

Het onvermogen om vertrouwde gezichten te herkennen.

Signup and view all the flashcards

Apraxie

Het onvermogen om vertrouwde handelingen correct uit te voeren.

Signup and view all the flashcards

Myoklonieën

Plotselinge en ongewilde spiertrekkingen, vaak van het gezicht of ledematen.

Signup and view all the flashcards

Chronisch Subduraal Hematoom

Een bloedingen onder de hersenvliezen die cognitieve stoornissen kan veroorzaken.

Signup and view all the flashcards

Vitamine B1-deficiëntie

Een tekort aan vitamine B1 dat kan leiden tot geheugenverlies, zoals in het Wernicke-Korsakoff syndroom.

Signup and view all the flashcards

Heteroanamnese

Het proces van het verzamelen van informatie van anderen over de patiënt, essentieel bij diagnose van dementie.

Signup and view all the flashcards

SPECT/PET-scan

Beeldvormingstechnieken die metabole activiteit in de hersenen meten, nuttig bij het onderzoeken van dementie.

Signup and view all the flashcards

CJD hersengolven

Bij CJD zijn er typische periodieke ritmes in de hersengolven, met snelle golven, vooral bij sCJD.

Signup and view all the flashcards

MAPT-gen

Gen dat codeert voor het tau-eiwit, belangrijk voor neurale structuur.

Signup and view all the flashcards

14-3-3 eiwit

Verhoogd in liquor bij CJD, kan wijzen op hersenschade door prioninfectie.

Signup and view all the flashcards

Progranuline-gen

Gen dat codeert voor progranuline, essentieel voor celoverleving en opruiming van beschadigde neuronen.

Signup and view all the flashcards

Syfilis dementie

In vergevorderd stadium kan syfilis leiden tot dementie, bekend als Dementia Paralytica.

Signup and view all the flashcards

Epileptische amnesie

Bepaalde soorten epilepsie kunnen geheugenverlies veroorzaken.

Signup and view all the flashcards

Liqouronderzoek

Onderzoek van hersenvocht om aanwijzingen van hersenschade of infectie te vinden.

Signup and view all the flashcards

Genetische mutaties bij FTD

Diverse genmutaties kunnen frontotemporale dementie (FTD) veroorzaken, met ongeveer 50% erfelijke gevallen.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Dementie Samenvatting

  • Dementie is een klinisch syndroom gekenmerkt door cognitieve stoornissen in meerdere domeinen, zoals geheugen, en belemmert het dagelijks functioneren.
  • De belangrijkste dementie oorzaak is neurodegeneratief zoals ziekte van Alzheimer, dementie met Lewy lichaampjes en frontotemporale dementie.
  • Vasculaire dementie, veroorzaakt door vasculaire schade in de hersenen, is ook een veel voorkomende oorzaak.
  • Hersenschade omvat multipele lacuniaire infarcten, uitgebreide wittestofafwijkingen in verschillende hersengebieden.
  • Het is belangrijk om reversibele oorzaken van dementie uit te sluiten, zoals infecties, intoxicatie, intracraniële tumoren en subduraal hematoom.

Dementiesyndroom

  • Dementie kenmerkt zich door cognitieve stoornissen in meerdere domeinen en gedragsproblemen.
  • Het bewustzijn is normaal, in tegenstelling tot een delier
  • Dementie manifesteert zich door beperkingen in het dagelijks leven
  • De prevalentie van dementie neemt sterk toe vanaf 70 jaar.
  • Soms zijn er erfelijke zeldzame aandoeningen die tot dementie leiden, al voor 65 jaar.
  • De meeste aandoeningen die tot dementie leiden, hebben een geleidelijk begin met lichte cognitieve stoornissen die het dagelijks leven niet beïnvloeden.
  • Er bestaan varianten van dementie met verschillende beloop, onder andere corticale en subcorticale dementie.

Ziekte van Alzheimer

  • De ziekte van Alzheimer is de meest voorkomende vorm van dementie. Het risico stijgt met de leeftijd.
  • Ongeveer 1% van de 65-jarigen, en meer dan 20% van de 85-jarigen zijn aangedaan.
  • De verschijnselen manifesten zich geleidelijk.
  • Er is vaak een heteroanamnese nodig, aangezien patiënten vaak weinig ziekte-inzicht hebben.
  • Geheugenstoornissen zijn een vroeg symptoom, vooral anterograad episodisch geheugen.
  • Later zijn ook retrograde geheugenstoornissen en problemen met semantische geheugen aanwezig.
  • Andere hogere cerebrale functies zoals taal, handelingen en ruimtelijk inzicht kunnen aangedaan zijn zoals woordvind- en taalstoornissen.
  • Ruimtelijk inzicht kan verloren gaan, wat leidt tot problemen met oriëntatie en dagelijkse activiteiten.
  • Prosopagnosie (probleem herkennen bekende gezichten) kan voorkomen.
  • Apraxie (problemen met behendige handelingen) kan later ontstaan.
  • Symptomen zoals onzekerheid, somberheid en apathie kunnen aanwezig zijn.
  • ZvA kan gepaard gaan met cerebrovasculaire afwijkingen en Lewy-lichaampjes.

Aanvullend Onderzoek

  • De diagnose van Alzheimer is klinisch.
  • Anamnese, kort neurologisch onderzoek, neuropsychologisch onderzoek (zoals MMSE) zijn essentieel.
  • Beeldvorming (CT/MRI) kan worden gedaan om andere aandoeningen uit te sluiten, vooral bij patiënten onder de 65 jaar.
  • Bloedonderzoek om behandelbare oorzaken uit te sluiten.
  • Neuropsychologisch onderzoek kan stoornissen in geheugen en hogere cerebrale functies vaststellen.
  • Geen noodzaak voor Liquoronderzoek, EEG, of nucleair onderzoek in routine diagnoses, tenzij verdachte gevallen.
  • Heteroanamnese is cruciaal voor de diagnose, vanwege de beperkt ziekte-inzicht.

Vasculaire Dementie

  • Vasculaire dementie is de meest voorkomende niet-neurodegeneratieve oorzaak van dementie.
  • Het resultaat van cerebrovasculaire schade zoals multipele lacuniaire infarcten of uitgebreide wittestofafwijkingen.
  • Vasculaire cognitieve beperkingen leiden niet tot dagelijkse beperkingen.
  • Vaak na meerdere beroertes, die cognitieve achteruitgang veroorzaken.
  • Meestal stapsgewijze of geleidelijke achteruitgang met plots verslechterde cognitie.
  • Subcorticale verschijnselen, zoals traagheid, uitvoeringsdefecte en apathie.
  • Afhankelijk van de locatie van beroertes kunnen ook corticale problemen voorkomen.
  • Symptomen ontstaan vaak acuut.

Dementie met Lewy lichaampjes

  • Dementie met Lewy-lichaampjes (DLB) is een minder vaak voorkomende oorzaak van corticale dementie.
  • Klinisch vergelijkbaar met Parkinson.
  • Fluctuaties in cognitieve functies, visuele hallucinaties en delirante episoden.
  • Parkinsonisme als een kernsymptoom.
  • De cognitieve stoornissen verschijnen binnen een jaar na het begin van Parkinsonisme, of ze zijn gelijktijdig met de start van Parkinson's.
  • Neuropsychologisch onderzoek op zoek naar vroegtijdige stoornissen in ruimtelijk inzicht en uitvoerende functies, om het onderscheid te vergemakkelijken met ZvA, vooral in vroeg stadium.
  • Een SPECT-scan kan gebruikt worden als aanvullend onderzoek.

Frontotemporale Dementie (FTD)

  • FTD is een relatief zeldzame vorm van dementie.
  • Het begint meestal op jongere leeftijd dan andere vormen van dementie (meestal 50-70 jaar).
  • Drie subtypes: gedragsvariant, primaire progressieve afasie en semantische dementie.
  • Gedragsvariant is het meest voorkomende subtype en begint met gedrags- en persoonlijkheidsveranderingen zoals zelfverwaarlozing, antisociaal gedrag, dwangmatigheid, etc.
  • Gedragsvariant kan ook apathie of abulie vertonen.

Ziekte van Creutzfeldt-Jakob

  • Een zeer zeldzame, snel progressieve vorm van dementie.
  • Sporadische vorm, variant CJD (gekkekoeienziekte), en iatrogene vorm.
  • Kenmerken: snel progressieve corticale dementie, myoklonieën, motorische stoornissen, en soms ataxie.
  • Vaak subtiel begin, waar visuele problemen of afasie een van de eerste symptomen kunnen zijn.
  • Een MRI kan afwijkingen in basale kernen en de cortex laten zien.
  • Liquoronderzoek kan worden gebruikt.

Reversibele Dementie

  • Een aantal zeldzame aandoeningen kunnen tijdelijk dementie-achtige symptomen veroorzaken.
  • Behandelbare ziekten zijn neuroborreliose, schildklierproblemen, ruimte-innemend proces, paraneoplastische syndromen, chronisch subduraal hematoom, vitamine B1 deficiëntie, en metabole encefalopathie.
  • Er zijn ook psychologische factoren zoals bijvoorbeeld stemmingsstoornis, functionele stoornis of een obstructief slaapapneu.
  • Deze worden vaak herkend bij patiënten onder de 65, om behandelbare aandoeningen uit te sluiten.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

Description

Deze quiz behandelt de belangrijkste symptomen van de ziekte van Alzheimer, alsook het verschil tussen corticale en subcorticale dementie. Daarnaast komen het semantisch geheugen, prosopagnosie en apraxie aan bod. Test je kennis over de diagnose en het verloop van deze ziekte.

More Like This

Alzheimer's Disease and Dementia
5 questions
Mixed Dementia Symptoms and Characteristics
22 questions
Alzheimer's Disease and Dementia
10 questions

Alzheimer's Disease and Dementia

AccessibleCarnelian3863 avatar
AccessibleCarnelian3863
Use Quizgecko on...
Browser
Browser