عفونت ادراری و تشخیص آن

عفونت های دستگاه ادراری (UTI)

• UTI شامل انواع مختلفی از عفونت های دستگاه ادراری است، از جمله باکتریوری بدون علامت، سیستیت، پروستاتیت و پیلونفریت.
• شیوع UTI در زنان بیشتر از مردان است.
• در بزرگسالان، عفونت های مثانه (سیستیت) در زنان، بیشتر در افراد جوان، دوران بارداری و افرادی که روابط جنسی دارند، شایع تر است.
• در مردان، فاکتورهای خطر، عمل جراحی دستگاه تناسلی، عدم ختنه در زمان کودکی و بیماری های پروستات است.
• ریسک فاکتور در سن بالا (مخصوصا زنان) بیماری های کلیوی، دیابت و بیماریِ سلِول داسی شکل است.
• عوامل بیماری زا در UTI ساده (مثانه)، اکثرا گونه‌ای از E.coli است (۹۰%).
• موارد پیچیده UTI، می‍تواند شامل عوامل مختلفی مانند ارگانیسم های چندگانه باکتریایی، مقاوم به آنتی بیوتیک باشد.
• ارگانیسم های بی هوازی، معمولاً در عفونت های دستگاه ادراری عامل ایجاد کننده بیماری نیستند.
• عامل Candida, spp (نوعی قارچ) در عفونت های دستگاه ادراری شایع است.
• انواع مختلفی از عوامل بیماری زا از جمله باکتری E.coli, Pseudomonas, Klebsiella و Citrobacter در عفونت های ادراری شایع است.

اتیولوژی

• باکتری E. coli عمدتا عامل ایجاد کننده عفونت دستگاه ادراری (UTI) است.
• عوامل بیماریزای دیگری مانند گونه‌های Staphylococcus saprophyticus، Klebsiella، Proteus، و Enterococcus، می‌توانند نیز در ایجاد UTI نقش داشته باشند.
• گونه های مختلفی از عوامل قارچی می‌توانند در افراد حساس به عفونت قارچی ایجاد کننده بیماری شوند.

فاکتور های ریسک

• سن، جنس، بارداری، روابط جنسی، تاریخچه بیماری های قبلیِ دستگاه ادراری، استفاده از کاتتر، مشکلات مربوط به پروستات، اختلال در عملکرد مثانه (به مثابه مثال، در اثر آسیب‌های عصبی).
• عدم رعایت بهداشت مناسب، استفاده از دیافراگم و اسپرمیسیدهای واژنی، در زنان
• شرایط پزشکی، مانند دیابت یا بیماری سلول داسی شکلی

پاتوفیزیولوژی

• عفونت از طریق راه صعودی از مجاری ادراری به بالا اتفاق می‌افتد.
• باکتری‌ها به طور معمول از مجاری خارجی وارد دستگاه ادراری می‌شوند.
• در زنان به خاطر مجرای ادراری کوتاه‌تر، خطر UTI بیشتر است.
• در مردان، میزان UTI کمتر است به خاطر مجرای ادراری بلندتر .
• عامل درگیر کردن کلیه و لگن کلیه‌ها، شروع التهاب ناشی از عوامل بیماری زا در مثانه است.

علائم بالینی

• علائم بالینی به شدت عفونت و محل درگیری بستگی دارد.
• علائم در عفونت های دستگاه ادراری زیرین (مثلا سیستیت)، شامل تکرر ادرار، درد در هنگام ادرار کردن، ادرار تیره و کدر، درد در زیر شکم (آپِندیس، در زنان) است.
• علائم در عفونت کلیه (پیلونفریت)، شامل تب، لرز، درد در ناحیه کلیه (فلانک)، تهوع و استفراغ، و درد در ادرار کردن است.

آزمایش ها

• آزمایش ادرار (Urinalysis)، شامل بررسی میکروسکوپیِ ادرار برای سلول های سفید خون (WBC)، گلبول های قرمز (RBC)، و ادرار برای وجود باکتری ها برای تشخیص UTI می باشد.
• تشخیص GOLD استاندارد برای درمان UTI
• در موارد بحرانی، از روش های تصویربرداری مانند عکس رادیولوژی (X-Ray)، اسکن CT و MRI برای بررسی عفونت‌های عمیق‌تر استفاده می‌گردد.

تشخیص افتراقی (Differential Diagnosis)

• عفونت‌های دستگاه تناسلی زنان، عفونت‌های باکتریایی دستگاه گوارش، بیماری‌های کلیوی، سنگ‌های کلیوی و عفونت‌های دیگر.

درمان

• درمان بر اساس نوع و شدت عفونت، و وجود یا عدم مقاومت آن به آنتی‌بیوتیک‌ها تعیین می شود.
• در موارد خفیف، آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی، معمولاً برای درمان سیستیت کافی است.
• در موارد شدید یا پیچیده (به عنوان مثال، پیلونفریت)، ممکن است نیاز به آنتی‌بیوتیک‌های تزریقی باشد.

عوارض

• عوارضِ عفونت های درمان نشدۀ دستگاه ادراری (UTI)، شامل عفونت‌های کلیوی (پیلونفریت)، نارسایی کلیوی، عفونت خون (سپسیس) است.

پیشگیری

• بهداشت مناسب، نوشیدن مایعات کافی، دفع منظم ادرار
• استفاده از کاندوم در هنگام رابطه جنسی
• برای زنان، کنترل بیماری های مشترک جنسی
• بهره گیری از راهنمایی‌های پزشکی در مورد درمان و تشخیص بیماری‌های احتمالی دستگاه ادراری

روش‌های جمع‌آوری ادرار

• گرفتن نمونه ادرار از وسط جریان ادرار (روش تمیزگیری ادرار)، کاتترگذاری
• استخراج از طریق سوراخ کردن لگن مثانه.

تصویربرداری

• رادیوگرافی، سی تی اسکن، MRI برای بررسیِ دستگاه ادراری.

عفونت‌های UTI در بارداری

• شایع‌تر در زنان باردار است. ، که منجر به زایمان زودرس و کم وزنی هنگام تولد می‌شود.
• نیاز به آزمایش ادرار، درمان سریع، و پیگیری‌های دوره‌ای، برای زنان باردار به منظور جلوگیری از عوارض وجود دارد.

عفونت های پیچیدهِ دستگاه ادراری

• عفونت‌های دستگاه ادراری، که عواملی مانند سنگ، کاتتر، یا نارسایی کلیوی دارند، پیچیده‌تر هستند و نیاز به روش‌های درمانی خاص دارند.

عفونت‌های دستگاه ادراری مرتبط با کاتتر

• ناشی از کاتترها و تجمع باکتری در کاتترها است.
• درصد بالایی از UTI ها در بیمارستان به کاتتر مربوط است.
• ریسک فاکتورها شامل: جنس، بیماری های زمینه ای، استفاده از کاتتر

علائم عفونت های دستگاه ادراری مرتبط با کاتتر

• علائمی مانند: تغییرات وضعیت ذهنی، درد در ناحیه کلیه، درد شکمی، عفونت خون (سپسیس)
• این عفونت ها نیاز به درمان سریع دارند و گاهی اوقات به جراحی.

تشخیص عفونت های دستگاه ادراری مرتبط با کاتتر

• تشخیص‌ها شامل آزمایش ادرار و تصویر برداری از سیستم ادراری است.
• نمونه ادرار گرفته شده از طریق کاتتر، جهت تشخیص بیماری.

درمان عفونت های دستگاه ادراری مرتبط با کاتتر

• درمان شامل آنتی بیوتیک های تزریقی است.

عفونت‌های قارچی دستگاه ادراری (کاندیداوریا)

• شایع در بیماران با کاتتر و بیماران دیابتی است.
• تشخیص با آزمایش ادرار و کشت ادرار برای بررسی وجود نوع قارچی کاندیدا است .

پیشرفت عفونت‌های دستگاه ادراری

• پیشرفت ممکن است شامل التهاب، تجمع بافت فیبرین و نارسایی کلیوی باشد.

عفونت پیلونفریت (کلیه)

• نوعی از عفونت شدید دستگاه ادراری است و ممکن است نیاز به بستری در بیمارستان داشته باشد.