4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu

4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu Çalışma Notları

Birinci Kısım: Genel Hükümler

• Amaç (Madde 1): Kanun, Kamu İhale Kanunu'na göre yapılan ihalelere dair sözleşmelerin düzenlenmesi ve uygulanmasıyla ilgili temel prensipleri ve yöntemleri belirler.
• Kapsam (Madde 2): Kanun, Kamu İhale Kanunu'na tabi kurum ve kuruluşların söz konusu kanun hükümlerine göre yaptığı ihaleler sonucu düzenlenen sözleşmeleri kapsar.
• Tanımlar (Madde 3): Bu kanunun uygulanmasında, Kamu İhale Kanunu'nda yer alan tanımlar geçerlidir.
• İlkeler (Madde 4):
  • İhale dokümanındaki şartlara aykırı hükümlere sözleşmelerde yer verilemez.
  • Belirtilen haller dışında, sözleşme hükümlerinde değişiklik yapılamaz ve ek sözleşme düzenlenemez.
  • Kamu sözleşmelerinin tarafları, sözleşme hükümlerinin uygulanmasında eşit hak ve yükümlülüklere sahiptir.
  • İhale dokümanı ve sözleşme hükümlerinde bu ilkeye aykırı maddelere yer verilemez.

İkinci Bölüm: Sözleşmelerin Düzenlenmesi

• Tip Sözleşmeler (Madde 5): Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinde uygulama birliğini sağlamak üzere, Tip Sözleşmeler Resmi Gazete'de yayımlanır.
  • İdarelerce yapılacak sözleşmeler Tip Sözleşme hükümlerine göre düzenlenir.
  • Mal ve hizmet alımlarında, Kurumun görüşü alınarak istekliler tarafından hazırlanan sözleşmeler kullanılabilir.
• Sözleşme Türleri (Madde 6): İhale Kanunu'na göre yapılan ihalelerde;
  • Yapım işlerinde, anahtar teslimi götürü bedel sözleşme düzenlenebilir.
  • Mal veya hizmet alımlarında götürü bedel sözleşme düzenlenebilir.
  • Yapım işlerinde birim fiyat sözleşme düzenlenebilir.
  • Yapım işlerinde karma sözleşme düzenlenebilir.
  • Çerçeve anlaşmaya dayalı olarak idare ile yüklenici arasında münferit sözleşme düzenlenebilir.
  • Çerçeve anlaşma ve münferit sözleşmede belirtilmesi gereken zorunlu hususları belirlemeye Kurum yetkilidir.
• Sözleşmede Yer Alması Zorunlu Hususlar (Madde 7):
  • İşin adı, niteliği, türü, miktarı ve hizmetlerde iş tanımı belirtilmelidir.
  • İdarenin adı ve adresi belirtilmelidir.
  • Yüklenicinin adı, ticaret unvanı ve tebligat adresi belirtilmelidir.
  • Varsa alt yüklenicilere ilişkin bilgiler ve sorumluluklar belirtilmelidir.
  • Sözleşmenin bedeli, türü ve süresi belirtilmelidir.
  • Avans verilip verilmeyeceği, verilecekse şartları ve miktarı belirtilmelidir.
  • Fiyat farkının ne şekilde ödeneceği belirtilmelidir.
  • Ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderlerinden hangisinin sözleşme bedeline dahil olacağı belirtilmelidir.
  • Vergi, resim ve harçlar ile diğer giderlerin kim tarafından ödeneceği belirtilmelidir.
  • Montaj, işletmeye alma, eğitim, bakım-onarım gibi destek hizmetlerine ait şartlar belirtilmelidir.
  • Kesin teminat miktarı ve iadesine ait şartlar belirtilmelidir.
  • Garanti istenen hallerde süresi ve garantiye ilişkin şartlar belirtilmelidir.
  • İşin yapılma yeri, teslim etme ve teslim alma şekil ve şartları belirtilmelidir.
  • Gecikme halinde alınacak cezalar belirtilmelidir.
  • Mücbir sebepler ve süre uzatımı şartları, iş artışları ve eksilişi durumunda karşılıklı yükümlülükler belirtilmelidir.
  • Denetim, muayene ve kabul işlemlerine ilişkin şartlar belirtilmelidir.
  • Yapım işlerinde iş ve işyerinin sigortalanmasıyla ilgili şartlar belirtilmelidir.
  • Sözleşmede değişiklik yapılma şartları belirtilmelidir.
  • Sözleşmenin feshine ilişkin şartlar belirtilmelidir.
  • Yüklenicinin personel sorumlulukları belirtilmelidir.
  • İhale dokümanında yer alan bütün belgelerin sözleşmenin eki olduğu belirtilmelidir.
  • Anlaşmazlıkların çözümü belirtilmelidir.
  • İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin yükümlülükler belirtilmelidir.

İkinci Kısım: Sözleşmenin Uygulanması

• Fiyat Farkı Verilebilmesi (Madde 8): Sözleşme türlerine göre fiyat farkı verilebilmesine ilişkin esasları belirlemeye Cumhurbaşkanı yetkilidir. Sözleşmelerde yer alan fiyat farkına ilişkin esas ve usullerde sözleşme imzalandıktan sonra değişiklik yapılamaz.

Birinci Bölüm: Fiyat Farkı, Sigorta, Mücbir Sebepler, Denetim, Muayene ve Kabul İşlemleri

• 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 62. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendine göre ihale edilen işlerde, toplu iş sözleşmeleri kamu işveren sendikalarından biri tarafından yürütülürse, ücret ve sosyal haklardan kaynaklanan bedel artışı kadar idarece fiyat farkı ödenir (Ek fıkra: 10/9/2014-6552/13 md.).
• 4734 sayılı Kanuna göre yapılan ve ihale dokümanında fiyat farkı hesaplanabilmesine ilişkin hüküm bulunan yapım işleri ihalelerinde, akaryakıta ilişkin özel tüketim vergisinde gerçekleşen artış nedeniyle fiyat farkı hesaplanmasında 3l/8/20l3 tarihli ve 28751 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 2013/5217 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı hükümleri uygulanır (Ek fıkra: 10/9/2014-6552/13 md.).
• İş ve İşyerinin Sigortalanması (Madde 9): Yapım işlerinde yüklenici, işyerlerindeki her türlü araç, malzeme, ihzarat, iş ve hizmet makineleri, taşıtlar, tesisler ile sözleşme konusu iş için, işin özellik ve niteliğine göre ihale dokümanında belirtilen şekilde deprem, su baskını, hırsızlık, sabotaj gibi risklere karşı sigorta yaptırmak zorundadır.
• Mücbir Sebepler (Madde 10):
  • Doğal afetler, kanuni grev, genel salgın hastalık, kısmi veya genel seferberlik ilanı mücbir sebep olarak kabul edilebilir.
  • Süre uzatımı, sözleşme feshi gibi durumlar için, idare tarafından yukarıda belirtilen hallerin mücbir sebep kabul edilebilmesi için, yükleniciden kaynaklanan bir kusur olmaması, taahhüdün yerine getirilmesine engel nitelikte olması ve yüklenicinin engeli ortadan kaldırmaya gücünün yetmemesi gerekir.
  • Mücbir sebebin 20 gün içinde yazılı olarak idareye bildirilmesi ve yetkili mercilerce belgelendirilmesi zorunludur.
• Denetim, Muayene ve Kabul İşlemleri (Madde 11): Teslim edilen mal, hizmet veya yapılan işin muayene ve kabul işlemleri, idarelerce kurulacak en az üç kişilik komisyonlar tarafından yapılır.
• Ancak sözleşmede hüküm bulunması halinde; imalat veya üretim süreci gerektiren işler, muayene ve kabul komisyonlarının yetki ve sorumluluğunu kaldırmaması şartıyla, ilgili idare tarafından belirli aşamalarda ve aralıklarla denetlenebilir.
• Taahhüdün tamamlanan ve müstakil kullanıma elverişli bölümleri için kısmi kabul yapılabilir.

İkinci Bölüm: Kesin Teminata İlişkin Hükümler

• Ek Kesin Teminat (Madde 12): Fiyat farkı ödenmesi öngörülerek ihale edilen işlerde, sözleşme bedelinde artış meydana gelmesi halinde bu artış tutarının %6'sı oranında ek kesin teminat alınır.
• Kesin Teminat ve Ek Kesin Teminatların Geri Verilmesi (Madde 13): Taahhüdün sözleşmeye uygun olarak yerine getirilmesi ve yüklenicinin idareye borcu olmaması durumunda;
  • Yapım işlerinde: SSK'dan ilişiksiz belgesi getirilmesi ve kesin kabul onayından sonra kalanı
  • Yapım işleri dışındaki işlerde: SSK ilişiksiz belgesi sonrasında garanti varsa garanti bitiminde aksi halde tamamı iade edilir
• İade Edilemeyen Teminatlar (Madde 14): 13. maddeye göre mahsup işlemi yapılmasına gerek bulunmayan hallerde;
  • Yapım ve diğer işlerde kesin hesap ve kabul tutanağının onaylanmasından itibaren iki yıl icinde talep edilmemesiyle bankasına iade edilir. - Teminatler sürenin bitiminde Hazineye gelir olarak kaydedilir.

Üçüncü Bölüm: Sözleşmede Değişiklik, Sözleşmenin Devri ve Feshi

• Sözleşmede Değişiklik Yapılması (Madde 15): Sözleşme imzalandıktan sonra sözleşme bedeli aşılmaması ve idareyle karşılıklı anlaşmayla iş teslim veya yapılma yerine, süre ve ödeme şartlarında değişiklik yapılabilir.

• Sözleşmenin Devri (Madde 16): Zorunlu hallerde ihale yetkilisinin yazılı izni ile başkasına devredilebilir. Devralacaklarda ilk ihaledeki şartlar aranır. İsim ve statü değişikliği dışında bir sözleşme devrinden itibaren üç yıl içinde aynı yüklenici başka sözleşme devredemez ve alamaz. İzinsiz devirlerde, devreden ve alan hakkında madde 20,22 ve 26 hükümleri uygulanır.

• Yüklenicinin Ölümü, İflası, Ağır Hastalığı, Tutukluluğu veya Mahkumiyeti (Madde 17):

  • Ölüm halinde sözleşme feshedilerek tasfiye edilir, alacaklar varislere verilir. İdarenin uygun görmesi halinde varislerin 30 gün içinden ek teminatlar dahil taahhüdün tamamı için gerekli kesin teminatı vermesi şartıyla sözleşme devredilebilir.
  • İflas halinde sözleşme feshedilir.
  • Ağır hastalık gibi durumlarda 30 gün içinde yüklenicinin teklif edeceği ve idarenin kabul edeceği bir vekil tayin edilebilir.

• Yüklenicinin Ortak Girişim Olması Halinde Ölüm, İflas, Ağır Hastalık, Tutukluluk veya Mahkumiyet (Madde 18): Ortak girişimlerde ölüm ve benzeri haller sözleşmeye engel olmaz ancak belirtilen pilot varsa sözleşme feshedilerek devredilmez. Diğer ortaklar 30 gün içinde teminat vererek işe devam edebilir.

• Yüklenicinin Sözleşmeyi Feshetmesi (Madde 19): Mücbir sebepler dışında yüklenicinin mali yetersizlik sebebiyle taahhüdü yerine getirememesi halinde teminatlar gelir kaydedilir ve ihale feshedilir.

• İdarenin Sözleşmeyi Feshetmesi (Madde 20):

• Yükleninin taahhüdünü ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uymaması , işi süresinde bitirmemesi halinde , idarenin yazılı ihtarına rağmen devam etmesi durumunda sözleşme feshedilir.

• Yüklenicinin yasak fiil veya davranışlarda bulunduğunun belirlenmesi durumunda sözleşme feshedilir ve teminatlar gelir kaydedilir.

• Sözleşmeden Önceki Yasak Fiil veya Davranışlar Nedeniyle Fesih (Madde 21): İhale esnasındaki yasak fiil ve davranışlar tespit edilirse sözleşme feshedilir. Yüklenici ile idare anlaşırsa sözleşme Feshedilmez ve madde 26 uygulanır.

• Sözleşmenin Feshine İlişkin Düzenlemeler (Madde 22): Fesih talebi, sürenin bitimi veya tespit tarihi itibarıyla sözleşme feshedilmiş sayılır. İdare 7 gün içinde fesih kararı alır ve 5 gün içinde bildirir. Teminatlar DİE aylık toptan eşya fiyat endeksine göre güncellenir.

• Mücbir Sebeplerden Dolayı Sözleşmenin Feshi (Madde 23): Mücbir sebeplerden dolayı sözleşme feshedilirse, kesin teminat ve varsa ek teminatlar iade edilir.

• Sözleşme Kapsamında Yaptırılabilecek İlave İşler, İş Eksilişi ve İşin Tasfiyesi (Madde 24): Öngörülemeyen durumlar nedeniyle iş artışı zorunluysa, sözleşmeye esas proje içinde kalması ve teknik/ekonomik olarak ayrılmaması şartlarıyla anahtar teslimi götürü bedel işlerde %10'una, birim fiyat teklifli işlerde %20'sine kadar aynı yükleniciye yaptırılabilir.

Üçüncü Kısım: Yasaklar ve Sorumluluklar

• Yasak Fiil ve Davranışlar (Madde 25): Sözleşme esnasında hile, vaat, tehdit, nüfuz kullanma, çıkar sağlama, sahte belge düzenleme, hileli malzeme kullanma, idareye zarar verme, bilgi ve deneyimi zararına kullanma, mücbir sebepler dışında taahhüdü yerine getirmeme ve sözleşmeyi aykırı olarak devretme yasaktır.
• İhalelere Katılmaktan Yasaklama (Madde 26): Madde 25'te belirtilen fiillerin tespit edilmesi durumunda 1 yıldan 2 yıla kadar ihalelerden yasaklama kararı verilir. Yasaklama kararları yasaklanan kişinin T.C. kimlik no'su ile 45 gün içinde verilir. Verilen kararlar yasaklama kararının yürürlüğe girdiği tarihe kadar tüm ihalelere iştirak ettirilir. 15 gün içinde Resmî Gazete'de yayımlanması gerekmektedir.
• Yüklenicilerin Ceza Sorumluluğu (Madde 27): İş tamamlandıktan sonra tespit edilse dahi, yasak fiil ve davranışlarda bulunanlar hakkında ceza kovuşturması yapılır. Mahkeme kararıyla 1 yıldan 3 yıla kadar ihalelerden yasaklanırlar. Mükerrer ceza alanlar sürekli yasaklanır.
• • Görevlilerin Ceza Sorumluluğu (Madde 28): Görevlilerin görevlerini kanunî gereklere uygun veya tarafsızlıkla yapmadıklarının, taraflardan birinin zararına yol açacak ihmalde veya kusurlu hareketlerde bulunduklarının tespiti halinde disiplin cezası uygulanır.
• Bilgi ve Belgeleri Açıklama Yasağı (Madde 29): Gizli kalması gereken belgeleri ifşa edemez. Aksine hareket edenlere 26 veya 28 inci maddede belirtilen müeyyideler uygulanır.
• Yapım İşlerinde Yüklenicilerin ve Alt Yüklenicilerin Sorumluluğu (Madde 30): Yapım işlerindeki yükleniciler ve alt yükleniciler, yapının fen ve sanat kurallarına uygun olmamasından kaynaklanan zararlardan kesin kabul tarihine kadar ve kesin kabul tarihinden itibaren 15 yıl müteselsilen sorumludur.
• Yapı Denetim Görevlilerinin Sorumluluğu (Madde 31): Yapı denetçileri, denetim eksikliğinden kaynaklanan zararlardan 15 yıl yüklenici ile beraber sorumludur.
• Danışmanlık Hizmeti Sunucularının Sorumluluğu (Madde 32): Danışmanlık hizmetlerinde, tasarım hatası, hatalı maliyet tespiti, usulsüzlük ve benzeri durumlarda hizmet sonlandırılır.
• Tedarikçilerin Sorumluluğu (Madde 33): Tedarik edilen yetersiz malzemeden dolayı ortaya çıkan zararlardan sorumludur.
• Hizmet Sunucularının Sorumluluğu (Madde 34): Mevzuata aykırı, hatası ve kusurlu davranışlara neden olan zararlardan sorumludur.

Dördüncü Kısım: Çeşitli Hükümler

• Teminat (Madde 35): Bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde, Kamu İhale Kanununun teminatlara ilişkin hükümleri uygulanır.
• Hüküm Bulunmayan Haller (Madde 36): Bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde, Borçlar Kanunu hükümleri uygulanır.
• Tebligat (Madde 37): Bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde, Tebligat Kanunu hükümleri uygulanır.
• Değişiklik Yapılması (Madde 38): Bu Kanun hükümlerine ilişkin değişiklikler, ancak bu Kanuna hüküm eklenmek veya bu Kanunda değişiklik yapılmak suretiyle düzenlenir.

Beşinci Kısım: Son Hükümler

• Madde 39:
  • Kamu İhale Kanunu'na göre yapılan ihalelerde 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümleri uygulanmaz.
  • Diğer kanunların 2886 sayılı Devlet İhale Kanunundan muafiyet tanıyan hükümleri de uygulanmaz.
  • Toplu Konut kapsamındaki sözleşmelerde cezai yaptırmalar bu kanuna tabi olmak şartı ile esasları belirlemeye CB yetkilidir.
• Yürürlük (Madde 40): Bu Kanun 1.1.2003 tarihinde yürürlüğe girer.
• Yürütme (Madde 41): Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.