4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu

Tamamdır, işte sağlanan metinden oluşturulan çalışma notları:

4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu

• Bu kanun, Kamu İhale Kanunu'na göre yapılan ihalelere ilişkin sözleşmelerin düzenlenmesi ve uygulanmasıyla ilgili esas ve usulleri belirler.
• Kapsamı, Kamu İhale Kanunu'na tabi kurum ve kuruluşların bu kanun hükümlerine göre yaptığı ihaleler sonucunda düzenlenen sözleşmelerdir.
• Kamu İhale Kanunu'ndaki tanımlar, bu kanunun uygulanmasında da geçerlidir.

İlkeler (Madde 4)

• İhale dokümanındaki şartlara aykırı hükümler sözleşmelerde yer alamaz.
• Belirtilen haller dışında sözleşme hükümlerinde değişiklik yapılamaz ve ek sözleşme düzenlenemez.
• Kamu sözleşmelerinin tarafları, sözleşme hükümlerinin uygulanmasında eşit hak ve yükümlülüklere sahiptir.
• İhale dokümanı ve sözleşme hükümlerinde bu prensibe aykırı maddelere yer verilemez.
• Kanunun yorumlanması ve uygulanmasında bu prensip dikkate alınır.

Sözleşmelerin Düzenlenmesi (Madde 5-6)

• Uygulama birliğini sağlamak için mal, hizmet alımları ve yapım işlerine ait tip sözleşmeler Resmi Gazete'de yayımlanır.
• İdarelerce yapılacak sözleşmelerde tip sözleşme hükümleri esas alınır.
• Mal ve hizmet alımlarında Kurumun uygun görüşüyle, istekliler tarafından hazırlanan mutat sözleşmeler kullanılabilir.

Sözleşme Türleri (Madde 6)

• Yapım işlerinde anahtar teslimi götürü bedel sözleşme uygulanır.
• Mal veya hizmet alımında ayrıntılı özellik ve miktarı idarece belirlenen işin tamamı için götürü bedel sözleşme kullanılır.
• Yapım işlerinde birim fiyat sözleşme uygulanır.
• Karma sözleşme, yapım işlerinde bazı kalemlerin anahtar teslimi, bazılarının birim fiyat teklifi ile alınmasıyla oluşur.
• Çerçeve anlaşmaya dayalı olarak idare ile yüklenici arasında imzalanan münferit sözleşme düzenlenir.
• Çerçeve anlaşma ve münferit sözleşmede belirtilmesi zorunlu hususları belirleme yetkisi Kurum'a aittir.

Sözleşmede Yer Alması Gereken Zorunlu Hususlar (Madde 7)

• İşin adı, niteliği, türü, miktarı ve hizmetlerde iş tanımı belirtilmelidir.
• İdarenin adı ve adresi yer almalıdır.
• Yüklenicinin adı/ticaret unvanı ve tebligat adresi belirtilmelidir.
• Alt yüklenicilere ilişkin bilgiler ve sorumluluklar varsa belirtilmelidir.
• Sözleşmenin bedeli, türü ve süresi belirtilmelidir.
• Avans verilip verilmeyeceği, verilecekse şartları ve miktarı belirtilmelidir.
• Fiyat farkının ne şekilde ödeneceği belirtilmelidir.
• Ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderlerinden hangisinin sözleşme bedeline dahil olduğu belirtilmelidir.
• Vergi, resim ve harçlar ile sözleşmeyle ilgili diğer giderlerin kim tarafından ödeneceği belirtilmelidir.
• Montaj, işletmeye alma, eğitim, bakım-onarım, yedek parça gibi destek hizmetlerine ait şartlar yer almalıdır.
• Kesin teminat miktarı ve iadesine ait şartlar belirtilmelidir.
• Garanti istenen hallerde süresi ve şartları belirtilmelidir.
• İşin yapılma yeri, teslim etme ve teslim alma şekil/şartları belirtilmelidir.
• Gecikme halinde alınacak cezalar belirtilmelidir.
• Mücbir sebepler ve süre uzatımı şartları ile iş artış/eksiliş durumunda karşılıklı yükümlülükler yer almalıdır.
• Denetim, muayene ve kabul işlemlerine ilişkin şartlar yer almalıdır.
• Yapım işlerinde iş ve işyerinin sigortalanması ile yapı denetimi ve sorumluluğuna ilişkin şartlar yer almalıdır.
• Sözleşmede değişiklik yapılma şartları belirtilmelidir.
• Sözleşmenin feshine ilişkin şartlar belirtilmelidir.
• Yüklenicinin çalıştıracağı personele ilişkin sorumlulukları yer almalıdır.
• İhale dokümanındaki tüm belgelerin sözleşmenin eki olduğu belirtilmelidir.
• Anlaşmazlıkların çözümü belirtilmelidir.
• İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin yükümlülükler yer almalıdır.

Sözleşmenin Uygulanması (Madde 8)

• Kamu İhale Kurumu'nun teklifi üzerine Cumhurbaşkanı, sözleşme türlerine göre fiyat farkı verilmesine ilişkin esas ve usulleri belirler.
• Sözleşmelerde yer alan fiyat farkına ilişkin esas ve usullerde, sözleşme imzalandıktan sonra değişiklik yapılamaz.

İş ve İşyerinin Sigortalanması (Madde 9)

• Yapım işlerinde yüklenici, işe başlama tarihinden geçici kabul tarihine kadar (ve belirli durumlarda kesin kabule kadar) işyerindeki her türlü araç, malzeme ve tesisatı doğal afetler, hırsızlık, sabotaj gibi risklere karşı sigortalamak zorundadır.

Mücbir Sebepler (Madde 10)

• Doğal afetler, kanuni grev, genel salgın hastalık ve kısmi/genel seferberlik ilanı mücbir sebep olarak kabul edilir.
• İdare tarafından mücbir sebep kabulü için, durumun yükleniciden kaynaklanmaması, taahhüdün yerine getirilmesini engellemesi, yüklenicinin engeli aşamaması, ve yüklenicinin olayı 20 gün içinde yazılı bildirmesi ve belgelendirmesi gerekir.

Denetim, Muayene ve Kabul İşlemleri (Madde 11)

• Muayene ve kabul işlemleri, idarelerce kurulacak en az üç kişilik komisyonlarca yapılır.
• Mal/iş yüklenici tarafından teslim edilmedikçe muayene ve kabul işlemleri yapılamaz.
• İmalat veya üretim süreci gerektiren işler, sözleşmede hüküm varsa ve muayene-kabul komisyonlarının yetki ve sorumluluğunu kaldırmadan, ilgili idare tarafından belirli aşamalarda denetlenebilir.
• Taahhüdün tamamlanan ve müstakil kullanıma elverişli bölümleri için kısmî kabul yapılabilir.

Kesin Teminat (Madde 12-14)

• Fiyat farkı ödenmesi öngörülen ihalelerde, sözleşme bedelinde artış olursa, bu artışın %6'sı oranında ek kesin teminat alınır; bu teminat hakedişlerden kesinti ile de karşılanabilir.
• Yapım işlerinde geçici kabul tutanağı onayından sonra teminatın yarısı, Sosyal Sigortalar Kurumu ilişiksiz belgesi ile kesin kabul tutanağı onayından sonra kalanı iade edilir.
• Yapım işleri dışındaki işlerde ilişiksiz belgesi getirildikten sonra, garanti süresi varsa yarısı garanti bitiminde, yoksa tamamı iade edilir.
• Yüklenicinin idareye veya Sosyal Sigortalar Kurumuna olan borçları ödenmezse, kesin teminatlar paraya çevrilerek borçlara mahsup edilir.
• İşin konusunun piyasadan hazır alınıp satılan mal olması durumunda ilişiksiz belgesi aranmaz.
• İki yıl içinde talep edilmeyen teminat mektupları hükümsüz kalır ve bankasına iade edilir. Teminat mektubu dışındaki teminatlar sürenin bitiminde Hazineye gelir kaydedilir.

Sözleşmede Değişiklik (Madde 15)

• İşin yapılma/teslim yeri değiştirilebilir.
• İşin süresinden önce yapılması/teslim edilmesi şartıyla işin süresi ve ödeme şartları değiştirilebilir.
• Sözleşme bedeli aşılamaz ve idare ile yüklenicinin karşılıklı anlaşması gerekir.

Sözleşmenin Devri (Madde 16)

• Zorunlu hallerde ihale yetkilisinin yazılı izni ile sözleşme başkasına devredilebilir.
• Devir alacaklarda ilk ihaledeki şartlar aranır.
• İsim ve statü değişikliği devirleri hariç, bir sözleşmenin devredildiği tarihi takiben üç yıl içinde aynı yüklenici başka bir sözleşme devredemez veya devir alamaz.
• İzinsiz yapılan devirler veya üç yıl içinde devredilen/devir alınan sözleşmeler feshedilir ve ilgililer hakkında ilgili madde hükümleri uygulanır.

Yüklenicinin Ölümü, İflası, Ağır Hastalığı (Madde 17)

• Ölüm halinde sözleşme feshedilir, hesabı tasfiye edilir ve teminatlar varislere verilir. İstekli varislere idare uygun görürse ve otuz gün içinde teminat verilirse sözleşme devredilebilir.
• İflas halinde sözleşme feshedilir ve yasaklama hariç ilgili maddeye göre işlem yapılır.
• Ağır hastalık/tutukluluk durumunda, otuz gün içinde yüklenicinin teklif edeceği ve idarenin kabul edeceği bir vekil ile taahhüde devam edilebilir.
• Vekil tayin edemezse, yasal temsilci tayin edilebilir.
• Bu hükümler uygulanmazsa sözleşme feshedilir ve yasaklama hariç ilgili maddeye göre işlem yapılır.

Ortak Girişimde Ölüm, İflas, Ağır Hastalık (Madde 18)

• Ortak girişimi oluşturan kişilerden birinin ölümü, iflası, ağır hastalığı, tutukluluğu, özgürlüğü kısıtlayıcı bir cezaya mahkum olması halinde sözleşme devam eder
• Pilot/koordinatör ortağın belirtilen durumlarda sözleşme feshedilir. Ortakların teklifi ve idarenin onayı ile teminat dahil iş için pilot/koordinatör ortağın sorumluluğunu üstlenmeleri durumunda sözleşme yenilenerek işe devam edilebilir.
• Pilot/koordinatör ortak dışındaki ortaklardan birinin ölümü, iflası, ağır hastalığı, tutukluluğu, özgürlüğü kısıtlayıcı bir cezaya mahkum olması veya dağılması halinde, diğer ortaklar teminat dahil o ortağa yüklenen sorumlulukları üstlenerek taahhüdü yerine getirirler.

Yüklenicinin Sözleşmeyi Feshetmesi (Madde 19)

• Mücbir sebepler haricinde, mali acz içinde olunması nedeniyle taahhüdün yerine getirilemeyeceğinin yazılı bildirilmesi durumunda kesin teminat ve varsa ek teminatlar gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı tasfiye edilir.

İdarenin Sözleşmeyi Feshetmesi (Madde 20)

• Yüklenicinin taahhüdünü uygun şekilde yerine getirmemesi veya işi süresinde bitirmemesi durumunda idarenin ihtarına rağmen durumun devam etmesi, yüklenicinin yasak fiil veya davranışlarda bulunması hallerinde sözleşme feshedilir, kesin teminat ve varsa ek teminatlar gelir kaydedilir ve yapılan hesaplar genel hükümlere göre tasfiye edilir.

Yasak Fiil veya Davranışlar Nedeniyle Fesih (Madde 21)

• Yüklenicinin ihale sürecinde yasak fiil veya davranışlarda bulunduğunun sözleşme yapıldıktan sonra tespit edilmesi halinde kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilir.
• Taahhüdün en az %80'inin tamamlanmış olması ve taahhüdün tamamlattırılmasında kamu yararı bulunması halinde, sözleşme feshedilmeyebilir.
  • İvedilik nedeniyle kalan kısmın yeniden ihale edilememesi
  • Taahhüdün başka bir yükleniciye yaptırılamaması
  • Yüklenicinin fiilinin taahhüdü engellememesi

Sözleşmenin Feshine İlişkin Düzenlemeler (Madde 22)

• Yüklenicinin fesih talebi, sürenin bitimi veya tespit tarihi itibarıyla sözleşme feshedilmiş sayılır. Bu tarihleri izleyen yedi gün içinde idare tarafından fesih kararı alınır ve beş gün içinde yükleniciye bildirilir.
• Sözleşmenin feshedilmesi halinde, kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar güncellenir ve farkı yükleniciden tahsil edilir.
• Teminat alınan hallerde, alıkonulan tutar gelir kaydedileceği gibi, sözleşmenin feshedildiği tarihten sonra yapılmayan iş miktarına isabet eden teminat tutarı da güncellenerek yükleniciden tahsil edilir.
• Gelir kaydedilen teminatlar, yüklenicinin borcuna mahsup edilemez.
• Fesih halinde, yükleniciler hakkında ilgili madde hükümlerine göre işlem yapılır. Ayrıca, idarenin uğradığı zarar ve ziyan yükleniciye tazmin ettirilir.

Mücbir Sebeplerden Dolayı Fesih (Madde 23)

• Mücbir sebeplerden dolayı sözleşmenin feshedilmesi halinde, hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilerek, kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar iade edilir.

İhale Kapsamında Yaptırılabilecek İlave İşler ve İş Eksilişi (Madde 24)

• İş artışının zorunlu olması halinde, sözleşmeye esas proje içinde kalması ve asıl işten ayrılmasının teknik/ekonomik olarak mümkün olmaması koşullarıyla, anahtar teslimi götürü bedel işlerde sözleşme bedelinin %10'una, birim fiyat teklifli işlerde %20'sine kadar aynı yükleniciye yaptırılabilir.
• Birim fiyat sözleşme ile yürütülen işlerde, Cumhurbaşkanı bu oranı %40'a kadar artırabilir.
• İşin tamamlanamayacağının anlaşılması durumunda, hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir.

Sözleşme Bedelinin %80'inden Daha Düşük Bedelle Tamamlanması

• Yüklenici işi bitirmek zorundadır.
• Yükleniciye, gerçek giderleri ve kârına karşılık olarak sözleşme bedelinin %80'i ile sözleşme fiyatlarıyla yaptığı işin tutarı arasındaki farkın %5'i geçici kabul tarihindeki fiyatlar üzerinden ödenir.

Yasak Fiil ve Davranışlar (Madde 25)

• Hile, vaat, tehdit, nüfuz kullanma, çıkar sağlama, anlaşma, irtikap, rüşvet veya başka yollarla sözleşmeye fesat karıştırmak.
• Sahte belge düzenlemek/kullanmak veya bunlara teşebbüs etmek.
• Hileli malzeme, araç veya usuller kullanmak; fen ve sanat kurallarına aykırı, eksik, hatalı veya kusurlu imalat yapmak.
• Taahhüdünü yerine getirirken idareye zarar vermek.
• Bilgi ve deneyimini idarenin aleyhine kullanmak.
• Mücbir sebepler dışında, ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak taahhüdü yerine getirmemek.
• Sözleşmenin ilgili madde hükmüne aykırı olarak devredilmesi veya devir alınması.

İhalelere Katılmaktan Yasaklama (Madde 26)

• Yasak fiil/davranışlarda bulunanlar, davranışın özelliğine göre bir yıldan az olmamak üzere iki yıla kadar tüm kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklanır.
• Yasaklama kararları, yasaklamayı gerektiren fiil/davranışın tespit tarihini izleyen en geç kırkbeş gün içinde verilir ve en geç onbeş gün içinde Resmi Gazete'de yayımlanır.
• İdareler, yasaklamayı gerektiren bir durumla karşılaşırsa, durumu ilgili bakanlığa bildirir.

Yüklenicilerin Ceza Sorumluluğu (Madde 27)

• Bahsedilen fiillerden suç teşkil eden davranışlarda bulunanlar hakkında ceza kovuşturması yapılır.
• Yasaklama kararının bitiş tarihinden itibaren bir yıldan az olmamak üzere üç yıla kadar ihalelere katılmaktan mahkeme kararıyla yasaklanırlar.
• Mükerrer ceza alanlar ve bu kişilerin sermayesinin yarısından fazlasına sahip olduğu şirketler sürekli olarak ihalelerden yasaklanır.

Görevlilerin Ceza Sorumluluğu (Madde 28)

• Görevlerini tarafsızlıkla yapmayan veya kusurlu hareketlerde bulunan muayene/kabul komisyonu üyeleri ve diğer ilgililer hakkında disiplin cezası uygulanır.
• Ayrıca haklarında ceza kovuşturulması yapılır ve zararları tazmin ettirilir.
• Bu Kanuna aykırı fiil veya davranışlardan dolayı hüküm giyen idare görevlileri, bu Kanun kapsamına giren işlerde görevlendirilemezler ve yetkili kadrolara atanamazlar.

Bilgi ve Belgeleri Açıklama Yasağı (Madde 29)

• Yüklenicilerin iş ve işlemlerine dair gizli kalması gereken bilgi ve belgeleri ifşa edenler hakkında ilgili maddelerde belirtilen müeyyideler uygulanır.

Yüklenicilerin Sorumluluğu (Madde 30-34)

• Yapım işlerinde yüklenici ve alt yükleniciler, yapının fen ve sanat kurallarına uygun olmamasından kaynaklanan zararlardan kesin kabul tarihine kadar sorumlu olduğu gibi, kesin kabul onay tarihinden itibaren de onbeş yıl süreyle müteselsilen sorumludur.
• Yapı denetim görevlileri, denetim eksikliği nedeniyle işin uygun yapılmamasından kaynaklanan zararlardan yüklenici ile birlikte onbeş yıl süreyle müteselsilen sorumludur.
• Danışmanlık hizmeti sunucuları, tasarım hatası, uygulama yanlışlığı gibi nedenlerle meydana gelen zararlardan hizmeti sunduğu durumda yapım işini üstlenen yüklenici ve alt yüklenicilerle birlikte onbeş yıl süre ile müteselsilen sorumludur.
• Tedarikçiler kusurlu malzeme verilmesinden, hizmet sunucuları ise taahhüdün uygun şekilde yerine getirilmemesinden kaynaklanan zararlardan sorumludur.

Çeşitli Hükümler (Madde 35-38)

• Bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde, Kamu İhale Kanununun teminatlara ilişkin hükümleri uygulanır.
• Bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde Borçlar Kanunu hükümleri uygulanır.
• Bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde yapılacak tebliğler hakkında Tebligat Kanunu hükümleri uygulanır.
• Bu Kanun hükümlerine ilişkin değişiklikler, ancak bu Kanuna hüküm eklenmek veya bu Kanunda değişiklik yapılmak suretiyle düzenlenir.

Son Hükümler (Madde 39)

• Kamu İhale Kanununa göre yapılan ihalelere ilişkin sözleşmelere Devlet İhale Kanunu hükümleri uygulanmaz.

• Diğer kanunların Devlet İhale Kanunundan muafiyet tanıyan hükümleri ve bu Kanuna uymayan hükümleri uygulanmaz.

• 2985 sayılı Toplu Konut Kanunu kapsamında yapılacak sözleşmelerde, cezaî yaptırımlar ve katılma yasakları bu Kanuna tâbi olmak kaydıyla, özel sözleşme usul ve esasları belirlemeye Cumhurbaşkanı yetkilidir.

• Bu Kanun 1.1.2003 tarihinde yürürlüğe girer.

• Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.