ประวัติศาสตร์เมืองเพนียดและวัดทองทั่ว

แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๑: ประวัติศาสตร์เมืองเพนียดและวัดทองทั่ว

• แผนการเรียนรู้มุ่งเน้นการใช้กระบวนการทางประวัติศาสตร์ศึกษาความเป็นมาของวัดทองทั่วและเมืองเพนียด
• ครอบคลุมลักษณะทางภูมิศาสตร์, ศาสนา, อัตลักษณ์ของประชากร, และสภาพเศรษฐกิจปัจจุบันในเขตเทศบาลตำบลพลับพลานารายณ์
• ทักษะที่จะพัฒนา: การเลือกใช้วิธีการทางประวัติศาสตร์, การวิเคราะห์, การจำแนก, และการเปรียบเทียบ

สาระการเรียนรู้

• ประวัติความเป็นมาของวัดทองทั่ว, เมืองเพนียด, และเทศบาลตำบลพลับพลานารายณ์
• นักเรียนจะได้ฝึกฝนทักษะทางสังคมศาสตร์และประวัติศาสตร์
• มีคุณลักษณะอันพึงประสงค์คือความถูกต้อง, ความเหมาะสม, และการใช้เหตุผล

กิจกรรมการเรียนรู้ (3 ชั่วโมง)

• ชั่วโมงที่ 1: กำหนดปัญหาหรือสมมติฐาน
  • ศึกษาใบความรู้เรื่องเมืองเพนียดและวัดทองทั่ว
  • ตอบคำถามเกี่ยวกับเหตุการณ์, ความรู้สึก, และความสำคัญของสถานที่
  • บอกแนวทางการศึกษาประวัติความเป็นมาและวิธีการรวบรวมข้อมูล
• ชั่วโมงที่ 2: แสวงหาความรู้โดยรวมหลักฐาน
  • แบ่งกลุ่มย่อย ศึกษาใบความรู้ และรวบรวมข้อมูลเป็นใบงาน
• ชั่วโมงที่ 3: วิเคราะห์และประเมินคุณค่าข้อมูล
  • ร่วมกันวิเคราะห์ใบงาน
  • ประเมินผลการดำเนินงานและคุณค่าที่ได้จากศึกษาประวัติศาสตร์
  • นำเสนอความรู้และข้อมูลจากประวัติศาสตร์, สรุปความรู้ร่วมกัน
  • เขียนสรุปในสมุดของตนเอง

สื่อการเรียนรู้และแหล่งข้อมูล

• ใบความรู้เรื่องเพนียดและวัดทองทั่ว
• ใบงาน
• วัดทองทั่วและเมืองเพนียดเป็นแหล่งข้อมูลสำคัญ

การวัดผลและประเมินผล

• นักเรียนทำแบบทดสอบก่อนเรียน-หลังเรียน
• ทำใบงานเรื่องวัดทองทั่ว เมืองเพนียด ตำบลคลองนารายณ์ อำเภอเมือง จังหวัดจันทบุรี

แหล่งเรียนรู้โบราณสถาน "เมืองเพนียด"

• เมืองเพนียดปรากฏในพงศาวดารตั้งแต่แรกสร้างกรุงศรีอยุธยา
• พุทธศตวรรษที่ 12 พบเมืองโบราณที่รับวัฒนธรรมอินเดีย ชุมชนแรกคือชอง
• ลักษณะเป็นเนินดินรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า มีกำแพงศิลาแลง
• มีตำนานเกี่ยวกับพระเจ้าพรหมทัต พระมเหสีจงพิพัฒน์ และพระโอรสบริพงษ์และวงศ์สุริยคาส
• พระนางกาไวทำเสน่ห์ให้พระเจ้าพรหมทัตหลงใหล และให้พระไวยทัตครองราชย์แทน
• เจ้าชายบริพงษ์และวงศ์สุริยคาสยกทัพมาตีเมืองคืน พระไวยทัตถูกฟันคอสิ้นพระชนม์ที่เกาะทัพแตก
• พระนางกาไวขนทรัพย์สินมาหว่านล่อข้าศึกก่อนดื่มยาพิษตาย สถานที่หว่านทรัพย์สินคือทองทั่ว ตั้งวัดทองทั่ว

โบราณสถาน โบราณวัตถุที่สำคัญในชุมชนทองทั่ว

• ให้นักเรียนศึกษาโบราณสถาน โบราณวัตถุที่สำคัญของชุมชนทองทั่วแล้วตอบคำถาม

แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๒: ลักษณะภูมิศาสตร์ของชุมชนทองทั่ว

• แผนการเรียนรู้เน้นการวิเคราะห์ลักษณะภูมิศาสตร์, ประชากร, และศาสนาของชุมชนทองทั่ว
• สาระสำคัญคือการศึกษาลักษณะภูมิศาสตร์และการนับถือศาสนาของประชากรในเขตเทศบาลตำบลพลับพลานารายณ์
• เรียนรู้ลักษณะภูมิศาสตร์ ประชากร และการนับถือศาสนาของทองทั่ว.
• พัฒนาทักษะการเลือกใช้วิธีการทางประวัติศาสตร์, วิเคราะห์, จำแนก, และเปรียบเทียบ

กิจกรรมการเรียนรู้ (3 ชั่วโมง)

• ชั่วโมงที่ 1: กำหนดปัญหาหรือสมมติฐาน
  • ศึกษาใบความรู้ลักษณะภูมิศาสตร์ของชุมชนทองทั่ว
  • ตอบคำถามเกี่ยวกับลักษณะภูมิศาสตร์ของชุมชนทองทั่ว
• ชั่วโมงที่ 2: แสวงหาความรู้โดยรวมหลักฐาน
  • แบ่งกลุ่มย่อย ศึกษาใบความรู้ และรวบรวมข้อมูลเป็นใบงาน
• ชั่วโมงที่ 3: วิเคราะห์และประเมินคุณค่าข้อมูล
  • ร่วมกันวิเคราะห์ใบงาน
  • ประเมินผลการดำเนินงานและคุณค่าที่ได้จากการศึกษาลักษณะภูมิศาสตร์
  • นำเสนอความรู้และข้อมูลจากใบงาน, สรุปความรู้ร่วมกัน
  • เขียนสรุปในสมุดของตนเอง

สื่อการเรียนรู้และแหล่งข้อมูล

• ใบความรู้ลักษณะภูมิศาสตร์ของชุมชนทองทั่ว
• ใบงาน
• สถานที่จริง: วัดทองทั่ว, เมืองเพนียด

การวัดผลและประเมินผล

• นักเรียนทำแบบทดสอบก่อนเรียน
• ทำใบงาน

อาณาเขตเทศบาลตำบลพลับพลานารายณ์

• ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกของอำเภอเมืองจันทบุรี ห่างจากที่ว่าการอำเภอ 5 กม.
• ทิศเหนือ: ติดต่ออำเภอมะขาม
• ทิศใต้: ติดต่อลำคลองนารายณ์ ตำบลคลองนารายณ์
• ทิศตะวันออก: ติดต่อหมู่ที่ ๖,๗,๘,๙,๑๐ ตำบลพลับพลาและหมู่ที่ ๑,๒ ตำบลคลองนารายณ์
• ทิศตะวันตก: ติดต่อแม่น้ำจันทบุรี และเทศบาลเมืองจันทนิมิต

มาตราส่วนที่สำคัญ

• ตั้งแต่หลักเขตที่ ๑ ซึ่งตั้งอยู่แนวเส้นแบ่งเขตระหว่างอำเภอเมืองจันทบุรีกับอำเภอมะขาม
• จากหลักเขตที่ ๑ เป็นเส้นเชื่อมแนวเส้นแบ่งเขตระหว่างอำเภอเมืองจันทบุรีกับอำเภอมะขามไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือ
• จากหลักเขตที่ ๒ เป็นเส้นทางไปทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ ผ่านทางหลวงแผ่นดินหมายเลข ๓๑๗ ตอนจันทบุรี - โป่งน้ำร้อน

ลักษณะภูมิประเทศและภูมิอากาศ

• พื้นที่เป็นพื้นที่ราบและบางส่วนเป็นพื้นที่ลุ่มทุ่งนา ส่วนใหญ่มีน้ำท่วมถึง
• ลักษณะภูมิอากาศอยู่ในเขตจังหวัดจันทบุรี ซึ่งเป็นจังหวัดทางภาคตะวันออกของประเทศไทย

แหล่งน้ำสำคัญและเขตการปกครอง

• มีลำคลองธรรมชาติไหลผ่านหลายสาย
• มีพื้นที่ในการปกครองทั้งสิ้น ๑๒.๙๐ ตร.กม.

แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๓: อัตลักษณ์และเอกลักษณ์ของจังหวัดและชุมชนทองทั่ว

• เน้นการจำแนกอัตลักษณ์และเอกลักษณ์ของจังหวัดและชุมชนทองทั่ว
• ครอบคลุมอัตลักษณ์และเอกลักษณ์ของเทศบาลตำบลพลับพลานารายณ์
• มีการใช้ทักษะทางสังคมศาสตร์และประวัติศาสตร์เพื่อวิเคราะห์, จำแนก, และเปรียบเทียบ

การวัดผลและประเมินผล

• มีการใช้แบบทดสอบก่อนเรียนและใบงาน
• มีการประเมินคุณค่าและสังเคราะห์ข้อมูล
• มีการนำเสนอข้อมูล

อัตลักษณ์ และ เอกลักษณ์

• อัตลักษณ์: ผลรวมของลักษณะเฉพาะที่ทำให้สิ่งนั้นเป็นที่รู้จัก
• เอกลักษณ์: ลักษณะที่เหมือนกันหรือมีร่วมกัน, หรือลักษณะอันเป็นเฉพาะ

ลักษณะเฉพาะ

• เชื้อชาติ
• ภาษา
• วัฒนธรรมท้องถิ่น
• ศาสนา

การแข่งขันประชันควายเพลิง

• เป็นเอกลักษณ์ของชุมชนทองทั่ว มีการผสมดินปืน หากผสมไม่ดีอาจระเบิด
• ในปัจจุบัน จันทบุรีมีการทำควายเพลิงสาธิต

วิธีการทำและเล่น

• หัวและตัวควายเพลิงทำจากไม้ทองหลาง นำดินปืนอัดเข้าไปในกระบอกไม้ไผ่
• ใช้ลวดสลิงขึงให้ตึง จะเริ่มเล่นก็ต่อเมื่อมีสัญญาณ แล้วปล่อยควายเพลิงให้วิ่งชนกัน
• หากควายเพลิงใครดันเกินครึ่งทางถือว่าชนะ

แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๔: สภาพทางเศรษฐกิจในปัจจุบันของชุมชนทองทั่ว

• เปรียบเทียบสภาพทางเศรษฐกิจในปัจจุบันของชุมชนทองทั่ว
• วางแผนการเรียน มอบหมายงาน

สื่อการเรียนรู้

• ใบความรู้

ข้อมูลเกี่ยวกับ “ชุมชนทองทั่ว”

• ตั้งอยู่ในพื้นที่เขตเทศบาลตำบลพลับพลานารายณ์
• เป็นพื้นที่ราบและบางส่วนเป็นพื้นที่ลุ่มทุ่งนา ประชากรส่วนใหญ่ทำเกษตร
• ประชากรส่วนใหญ่ทำการเกษตร เช่น สวนผลไม้ ทำนา

วิสัยทัศน์และเป้าหมายเมือง

• เมืองน่าอยู่ ทันสมัย โปร่งใส ใส่ใจสิ่งแวดล้อม
• ให้พลับพลานารายณ์เป็นเมืองน่าอยู่และมีความสุข ขับเคลื่อนและสนับสนุนการใช้เทคโนโลยีและนวัตกรรม

พืชเศรษฐกิจที่สำคัญ

• ทุเรียน
• เงาะ
• มังคุด
• ลองกอง