Wat is een mythe?

Definitie van een mythe

• Een mythe is een traditioneel verhaal met bovennatuurlijke elementen of gebeurtenissen.
• Mythen worden gebruikt om de wereld en natuurlijke fenomenen te verklaren.

Kenmerken van mythen

• Mythen hebben een verklarende functie.
• Mythen voorzien ons van informatie over verdwenen culturen, hun denkwijze en levenswijze,.
• Mythen bevatten boodschappen die relevant kunnen zijn voor moderne mensen.
• Mythen bezitten geen waarde meer door de opkomst van wetenschappelijk en rationeel denken.

Typische onderwerpen van mythen

• Natuurverschijnselen zoals natuurrampen.
• Het ontstaan van dood en ziekte wordt behandeld.
• Dag en nacht en de seizoenen zijn typische thema's.
• Regen, bliksem en donder komen vaak voor in mythen.
• Het ontstaan van de wereld is een centraal thema.
• De schepping van de mens wordt vaak behandeld.
• Het hiernamaals is een belangrijk onderwerp.
• Eigenschappen van de mens worden verkend.

Griekse woordenschat

• Psycholoog: iemand die zich verdiept in de leer van de geest.
• Pseudoniem: een valse naam of schuilnaam.
• Biologie: de leer van het leven.
• Antoniem: een woord met een tegengestelde betekenis.
• Democratie: een bestuursvorm waarbij de wil van het volk centraal staat.
• Pyrofoob: iemand die bang is voor vuur.
• Pediater: een dokter voor kinderen.
• Monotheïsme: het geloof in één god.
• Toponiemen: woorden die een plaats aanduiden, plaatsnamen.

Woorddelen en hun betekenis

• Bio-: leven
• Thermo-: temperatuur, warmte
• Ped-: kind
• Homo-: hetzelfde
• Tele-: veraf
• Mono-: één
• Poly-: veel, verschillende
• -fiel: houden van iets
• -loog: woord
• -fobie: angst
• -foon: horen, luisteren, geluid
• -niem: naam, woord

Voorbeelden van mythische uitdrukkingen en hun betekenis

• Cassandravoorspelling: een sombere voorspelling die niemand gelooft.
• Odyssee: een gevaarlijke, avontuurlijke tocht.
• Medusahoofd: afgrijselijk, schrikaanjagend uiterlijk.
• Als een feniks uit de as herrijzen: een verjonging of totale verandering ondergaan.
• Labyrint: een doolhof.
• Het paard van Troje binnenhalen: zelf zijn vijand binnenvoeren, zijn eigen ondergang of ongeluk bewerkstelligen.
• De draad van Ariadne: een middel om een ingewikkeld vraagstuk op te lossen of een middel om klaarheid te brengen in een moeilijke situatie.
• Orakelen: iets met grote zekerheid beweren of wat in duistere, dubbelzinnige woorden wordt gezegd.
• Het zwaard van Damocles: een altijd dreigend gevaar in periodes van geluk of voorspoed.
• Adonis: een jongeman van zeldzame schoonheid.
• Een titanenstrijd voeren: een buitengewoon moeilijke strijd voeren.
• Gigantisch: enorm, groot.
• De augiasstal reinigen: een wanordelijke toestand, een rommel, bende, troep óf grondig orde op zaken stellen.
• Sisyphusarbeid: zware, nutteloze arbeid zonder einde, waarvan het resultaat telkens weer ongedaan wordt gemaakt.
• Het vat der Danaïden vullen: een werk dat nooit klaar raakt.
• Tantaluskwelling: kwelling waarbij men het begeerde in de onmiddellijke nabijheid ziet, maar het toch niet kan krijgen.
• Met argusogen naar iets kijken: heel aandachtig, of vol wantrouwen naar iets kijken.
• Herculesarbeid: letterlijk een sterke en dikke pees van de kuitspier naar de hiel; figuurlijk een kwetsbare plek, het zwakke punt.
• Achilleshiel: letterlijk een sterke en dikke pees van de kuitspier naar de hiel; figuurlijk een kwetsbare plek, het zwakke punt.
• Hypnose: het teweegbrengen van een kunstmatige slaap door psychische middelen.
• Furie: woedende vrouw.
• Narcisme: algemeen liefde voor zichzelf; in het bijzonder ziekelijke liefde voor zichzelf, voor zijn eigen schoonheid.
• Oedipuscomplex: neiging van zonen om onbewust hun moeder te begeren en hun vader te haten; de tegenhanger is het elektracomplex.
• Electracomplex: een complex waarbij de dochter zich aangetrokken voelt tot haar vader en een afkeer heeft van haar moeder; het omgekeerde van het oedipuscomplex.
• Hermafrodiet: tweeslachtig wezen, mens/dier met kenmerken van beide geslachten.
• Muze: inspiratiebron voor kunstenaars (vaak een vrouw die kunstenaars inspireert).
• Draconische maatregelen: zeer strenge maatregelen.
• Mentor: een coach, een begeleider.
• De doos van Pandora openen: iets doen wat veel onheil met zich meebrengt, dat grote gevolgen heeft.
• Twistappel: iets waarover ruzie of onenigheid ontstaat, een aanleiding tot tweedracht.