Türk Dili - 1 2. Hafta PDF

TÜRK DİLİ - I Dil, kültür, edebiyat ilişkisi Dil ve iletişim ilişkisi Dil Dilin en büyük işlevi ve özelliği insanlar arasındaki iletişimi sağlamasıdır. Dil, doğal bir araçtır. Dilin kendine özgü birtakım kuralları ve kanunları vardır. Dil, yaşayan ve gel...

TÜRK DİLİ - I Dil, kültür, edebiyat ilişkisi Dil ve iletişim ilişkisi Dil Dilin en büyük işlevi ve özelliği insanlar arasındaki iletişimi sağlamasıdır. Dil, doğal bir araçtır. Dilin kendine özgü birtakım kuralları ve kanunları vardır. Dil, yaşayan ve gelişen canlı bir varlıktır. Dil milleti koruyan ve birleştiren sosyal bir kurumdur. Dil Dil, temeli bilinmeyen zamanlarda atılmış gizli antlaşmalar sistemidir. Dil, seslerden örülmüş muazzam bir yapıdır. Edebiyat dille yapılan bir sanattır. Kültür Türk tarihinde kültür kavramına yönelik fikir yürüten ilk düşünür Ziya Gökalp’tir. Gökalp, kültür kavramına Türkçe bir karşılık aramış ve bunun da hars olduğunu belirtmiştir. Gökalp’e göre kültür, bir topluma ait sanat, edebiyat, dil, inanç, değer, dünya görüşü, ekonomi, hukuk, gelenek ve göreneklerin tümüne verilen isimdir. Kültür nedir? «Tarihsel, toplumsal gelişme süreci içinde yaratılan bütün maddi ve manevi değerler ile bunları yaratmada, sonraki nesillere iletmede kullanılan, insanın doğal ve toplumsal çevresine egemenliğinin ölçüsünü gösteren araçların bütünü, hars, ekin.» (TDK) Bir topluma veya halk topluluğuna özgü düşünce ve sanat eserlerinin bütünü. (TDK) Kültür Muhakeme, zevk ve eleştirme yeteneklerinin öğrenim ve yaşantılar yoluyla geliştirilmiş olan biçimi. (TDK) Bireyin kazandığı bilgi. (TDK) Tarım. (TDK) Uygun biyolojik şartlarda bir mikrop türünü üretme. (TDK) Kültür Çeşitli kültür tanımlarına bakıldığında kültürün insanın ortaya koyduğu, içinde insanın geçtiği tüm gerçeklikler olduğu anlaşılmaktadır. Kültür genel olarak «insanoğlunun ortaya koyduğu maddi ve manevi değerlerin tümü»dür. Kültür Tanımlarda izlenebilen ortak özellikler kültürün, insanların kendi yarattıkları, benimsenip kabul görmüş toplumsal davranışları içine alması, sonraki nesillere aktarılması ve toplumlara veya gruplara göre çeşitlendiği için ait olduğu «topluma özgü» olmasıdır. Kültür Kültür, tarihsel ve toplumsal gelişme sürecinde bir millet tarafından oluşturulmuş hem maddi hem de manevi değerleri kapsar. Kültürün en önemli işlevlerinden birisi milletlerin sahip olduğu maddi ve manevi değerleri gelecek nesillere aktarmaktır. İnsanoğlu var olduğu günden bugüne karşı karşıya olduğu doğal ve toplumsal çevresine karşı bir egemenlik mücadelesi içindedir. Kültürü Oluşturan Unsurlar Dil Din Tarih Ziraat Ekonomi Politika Kültürü Oluşturan Unsurlar Sanat Edebiyat Hukuk Coğrafya/Mekân Ahlak Ordu-Askerlik Eğlence ve Spor Kültürün Özellikleri Kültür öğrenilir ve sonradan zamanla kazanılır. Kültür tarihîdir ve süreklidir. Kültür toplumsaldır. Kültür ideal ya da idealleştirilmiş kurallar sistemidir. Kültürün Özellikleri Kültür, ihtiyaçları karşılayıcı ve doyum sağlayıcıdır. Kültür değişir. Kültür bütünleştiricidir. Kültür bir soyutlamadır. Kültürün Özellikleri Kültür bize birtakım davranış kalıpları dizisi verir. Kültür çeşitlidir. Kültür düşünseldir. Kültür insan grupları tarafından paylaşılır. Kültür birikimdir. Kültür dinamiktir. Kültürel Ögeler Maddi kültürel ögeler Din Dil Tarih Değerler Dünya görüşü Kültürel Ögeler Kültürün soyut olan kısmı manevi kültürel ögeleri temsil ederken bunun dışında kalan ve doğal ortamda varlığını sürdüren ögeler ise maddi kültürel ögeleri ifade etmektedir. Kültür Değişmeleri Kültür değişmesi kavramı, sözlükte iç ya da dış etmenler sonucu bir kültürün davranış kalıplarında ve örneklerinde (tiplerinde) ortaya çıkan değişme süreci olarak tanımlanmaktadır. Kültür Değişmeleri Kültürel değişmeler çok çeşitli nedenlerle gerçekleşebilir. Başka kültürlerle karşılaşma ve etkileşim, kültürel değişmeleri motive edebileceği gibi ekonomik, sosyo-politik ve teknolojik değişmeler de kültürleri çeşitli açılardan etkilemektedir. Yeni nesillere, artan oranda yeni eğilimler nüfuz etmektedir. Bu nedenle, nesiller değiştikçe kültürler ve dünya görüşleri de değişmektedir. Kültür Değişmeleri Kültürel değişmeleri yaratan motiflerden biri de kültürlerarası etkileşimdir. Kültürlerarası etkileşim, farklı kültürlerin karşılaşması sonucu ortaya çıkar ve genellikle kültürel sistemlerden birinin ya da her ikisinin değişmesiyle sonuçlanır. Bu değişmeler, etkileşimin derecesine göre kültürel etkileşim, kültürel asimilasyon veya karma kültürlülük biçiminde ortaya çıkabilir. Kültür Değişmeleri Türk kültür tarihinde meydana gelen kültürel değişme ve gelişmeleri, farklı motiflerin yönlendirdiği görülür. Örneğin; Eski Uygur Türklerinde, dinî motifli kültürel değişme süreçleri yaşanmıştır. Dil ve Kültür Dil ve kültür arasında birbirini yaratma, birbirinin varlığına ve devingenliğine kaynak ve ortam oluşturma yönünden organik bir ilişki bulunur. Dil ve Kültür Dil, kültüre ait binlerce unsurdan yalnızca biri sayılır ancak üstlenmiş olduğu, «kültürün varlığını ve devamlılığını sağlamak», «sözlü ve yazılı kültür ögelerini bizzat yaratmak», «kültürel ögeleri sonraki nesillere taşımak» gibi işlevlerle en temel olanıdır, denilebilir. Dil ve Kültür Somut olmayan pek çok kültür mirası, yüzyıllar boyunca yalnız dil aracılığıyla sonraki nesillere aktarılabilmiştir. Dil ve Kültür Destanlar, masallar, atasözü, deyim, türkü gibi pek çok sözlü kültür ögesi, yazıya geçirilmeden önce uzun yıllar nesilden nesle söz ile aktarılmıştır. Dil ve Kültür İlk Türkçe yazılı metinlerimizden olan Kül Tigin, Bilge Kağan ve Tonyukuk yazıtları, dilin görünümlerinden biri olan yazı ile muhafaza edilmiş, korunup saklanmıştır. Dil ve Kültür Dil, toplumların kültürel hafızası sayılmaktadır. Bugün o dönem Türk boy ve teşkilatlarının yaşayış tarzını, kültürlerini, önemsedikleri ve öncelik verdikleri değerleri, hayat tecrübelerini, dilin koruyuculuğu sayesinde okuyup öğrenebilmekteyiz. Dil, Kültür ve Edebiyat İlişkisi Edebiyatın ana malzemesi dildir, dolayısıyla dil gibi edebiyat da kültürün hem unsuru hem de taşıyıcısıdır. Bu yönüyle edebiyatın diğer kültür ögeleri arasında ayrı bir yer vardır. Dil olmadan bir edebiyatın varlığından bahsedilemez. Edebiyat ise o dili konuşan insanların milli, ahlaki ve insani değerlerinin toplamı olan kültürden ayrı düşünülemez. Dil ve Toplum İlişkisi Dilin toplumsal bir iletişim sistemi olması, toplumla ilgili birçok unsurun dilde de karşılık bulmasına sebep olur. Toplumsal statü, yaş, eğitim, toplumsal roller, cinsiyet gibi toplumsal unsurlar, bireylerin dil davranışlarını da etkilemektedir. Dil ve Toplum Toplum, dil kullanımını iki yönde kontrol eder. Birincisi bir dizi norm üretir, bu normları az ya da çok öğrenir ve takip ederiz. İkincisi normlara uymak için motivasyon sağlar. Bu tür bir motivasyon, içinde bulunulan toplumsal duruma uygun konuşma biçimlerinin seçilmesine yardımcı olur. Dil ve Toplum İnsanlar farklı toplumsal ortamlarda, farklı amaçlar için farklı dil biçimlerini kullanırlar. Dil ve İletişim İletişim nedir? «Duygu, düşünce veya bilgilerin akla gelebilecek her türlü yolla başkalarına aktarılması, bildirişim, haberleşme, komünikasyon.» İletişimin Unsurları Kaynak (Gönderici) Alıcı Mesaj (İleti) Kanal Bağlam Dönüt İletişimin Unsurları İleti (mesaj), iletişim sürecinde taraflar arasındaki alışverişin temelini oluşturur. Herhangi bir mesaj iletişimin konusu olabilir. Bu mesajı gönderen kişiye kaynak (gönderici), mesajı alan kişiye ise alıcı denir. Mesajın gönderildiği yola/yönteme kanal (yazı, söz, görsel gibi), iletişimin gerçekleştiği ortama bağlam; alıcının iletiye verdiği cevaba ise dönüt denir. İletişim Süreci Kayna k Mesaj İletişi Dönüt m Alıcı Dil, Kültür ve İletişim Arasındaki İlişki Dil, kültürün geçmişten bugüne taşıyıcısı olarak kabul edilebilir. Bu ilişki çerçevesinde düşünüldüğünde bir toplumda kültür geliştikçe dilin olanakları gelişirken zenginleşen bir dil de aynı şekilde kültür dönüşümünün ve gelişiminin hızlanmasını, kolaylaşmasını sağlayacaktır, denebilir. Dil, Kültür ve İletişim Arasındaki İlişki Benzer bir karşılıklı ilişki de dil ve iletişim arasında mevcuttur. Sözlü ve yazılı olarak iki yöntemle varlığını sürdüren dil, tarihin farklı dönemlerinde çok çeşitli yollarla gerçekleşen iletişimin en gelişmiş ve etkili aracı olarak kabul edilmektedir. Bu araç da yine tarihi süreç göz önüne alındığında değişen ve artan iletişim ihtiyaçlarının etkisiyle gelişmekte ve canlılığını bu şekilde korumaktadır. Dil, Kültür ve İletişim Arasındaki İlişki Kültür ve iletişim arasında da yine dil ekseninde ortaya çıkan bir ilişki gözlenebilir. Kültürün değişimi ve gelişimi dilin kullanım imkânlarını değiştirir yahut olanaklarını arttırırken dilin bu değişen ve gelişen olanakları sayesinde doğal olarak gerçekleşmiş olan dönüşüm ise nihayette iletişim imkânlarını ve yaklaşımlarını doğrudan etkiler ve çoğu kez bu imkânları değiştirir. Dil, Kültür ve İletişim Arasındaki İlişki Dil, bir toplum için aracı olduğu ve derinden etkilediği kültür, zihniyet, din, siyaset, eğitim gibi farklı unsur ve olgularla birlikte o toplumun medeniyet düzeyini ve yaşam biçimini uzun vadede olumlu ve olumsuz anlamda dönüştürebilme gücüne sahip canlı bir varlıktır. Ancak o bizi etkilerken elbette biz de onu dönüştürmeye ve var etmeye devam ederiz.