FIL 118 Midterm Modules PDF
Document Details
Tags
Summary
This document appears to be lecture notes on Filipino Literature, possibly a midterm module for a course called FIL 118 at a Philippine university. It covers topics such as the contributions of Filipino poets to the development of Filipino poetry during the Spanish colonial era. It discusses different types of poetry, and notable figures in Philippine Literature, including Francisco Baltazar, Jose Rizal, and Leona Florentino.
Full Transcript
FIL 118 MIDTERM MODULES FRAY GASPAR DE SAN AGUSTIN at MGA KILALANG MAKATA AT ANG FRANCIS BENCUCHILLO KANILANG AMBAG: PAKSA 5: Mga Naiambag ng mga Makata s...
FIL 118 MIDTERM MODULES FRAY GASPAR DE SAN AGUSTIN at MGA KILALANG MAKATA AT ANG FRANCIS BENCUCHILLO KANILANG AMBAG: PAKSA 5: Mga Naiambag ng mga Makata sa gumawa ng Poetikang Tagalog: Mga Pagpapayabong ng Panulaan noong Unang Pagsusuri sa Sining ng Pagtulang 1. Francisco Baltazar Panahon ng mga Kastila Tagalog sa Pilipinas Balagtas “Balagtasan” Quezon City: Sentro ng Wikang Filipino Florante at Laura SINAUNANG ORATORA NG ATING MGA at National Commission for Culture and kilalang makata sa panahon ng NINUNO… the Arts, 1996 mga Kastila Paglalarawan nina Lumbera at Lumbera… As literary works created in the setting of a Francisco Blancas de San Jose 2. Jose Rizal society where the resources for economic Memorial de la vida Cristiana en Sa Aking Mga Kababata – subsistence-land, water, and forest—were lengua tagala (1605) pagmamahal sa wikang Filipino communally owned, the oral literature of the “La Regla Arte Y de la lengua Tagala Mi Ultimo Adios – makabagbag- precolonial Filipinos bore the marks of the 1602” - isinalin sa Tagalog ni Tomas damdaming tula na isinulat niya Pinpin, 1610 bago siya barilin ng mga community. The subject matter was invariably “libro de los Cuatro Posterias del Espanyol noong Disyembre 30, the common experience of the people Hombre 1604” 1896 constituting a village-food-gathering, “Noestra Sonera Del Rosario en lengua 3. Leona Florentino creatures and objects of nature, work in the Y letra de Filipinas noong 1602 – Ina ng Panitikang Iloko home, field, forest, or sea, caring for children, ikalawang aklat at naglalaman ito ng Ilocos etc. mga talambuhay ng mga Santo, Tula: nagpapakita ng husay sa Nobena at mga tanong na at sagot sa paggamit ng wika at BIENVENIDO LUMBERA relihiyon. pagmamahal sa kultura ng Pambansang Alagad ng Sining sa 7 years old – marunong na siyang Ilokanos panitikan noong 2006 magbasa at sumulat unang makatang babae ng Ilocos makatang libresta, iskolar, kritiko 13 y/o – Unibersidad ng Alcalá de Sur asawa: Cynthia Nograles Lumbera Henares sa edad na labintatlo born: Vigan, Ilocos Sur, April 19, Nagtapos: dalubhasaang pamamahayag 1849 at Pantas ng Sining mula sa FRAY GASPAR DE SAN AGUSTIN Ang maririkit niyang mga tula sa Pamantasan ng Santo Tomas noong unang gumawa ng pagsusuri sa Kastila at wikang Ilokano ay 1950 pagtulang katutubo ng Filipinas nakasama sa eksibit sa Paham ng Pilosopiya sa Panularang “Ang talingdaw ay “dramatiko,” dahil Exposicion General de Panitikan sa Pamantasang Indiana inaawit ng isa ang isang saknong at Filipinas sa Madrid noong 1887 noong 1967 sinasagot naman ng isa pa sa at sa International Exposition Tula: Likhang Dila, Likhang Diwa, pamamagitan ng isang estrebilyo” sa Paris noong 1889 1993. International Encyclopedia of FAST FORWARD (NILAGPASAN KO NA ANG Women's Works, noong 1889 ILANG BAHAGI DAHIL MAHIRAP INTINDIHIN Tulang nakilala: Nalpay a ANG WR) Namnama (Vanishing Hope) 4. Fernando Ma. Guerrero at mga paglalarawan ng mga noong Panahon ng Komonwelt Tula: kalikasan at pag-ibig sa tanawin ng bansa at ritwal. ng Amerika noong 1938 na Kalayaan pinamagatang “ The Philippine pinakamagiting na mga 8. Modesto De Castro Hymn” at noong 1958 sa Filipino Pilipinong makata, pangunahing manunulat noong (Tagalog) na pinamagatang tagapamahayag, politiko, ika-19 na daantaon. “Lupang Hinirang.” abogado, poliglota at guro sa Tubong Biñan, Laguna ginintuang panahon ng Kinilala: pagsulat ng mga 10. Jose Dela Cruz panitikang Kastila sa Pilipinas sermong pampolitika na kanyang Huseng Sisiw – dahil kung may Crisalidad, 1914 – isa isa binibigkas at nang tumagal ay nagpapagawa sa kanya ng pinakamahuhusay na aklat na sinulat para malathala patulang liham ng pag-ibig, ang nasusulat hinggil sa Pilipinas “Platicas Doctrinales” hinihing niyang kabayaran ay (Enciclopedia Filipinas) sisiw 9. Jose Palma Hari ng mga Makata sa 5. Jose Corazon De Jesus makata at sundalong Pilipino Katagalugan Huseng Batute naging tanyag sa pagsulat niya Born: Tondo, Manila (Dis. 20, Hari ng Balagtasan ng Filipinas, na naging titik ng 1746) Tula: “Bayan Ko” pambansang awit ng Pilipinas Hindi siya nakapag- aral ngunit Filipinas (Agosto 1899) – sa sariling pagsisikap ay natuto 6. Tomas Pinpin nalimbag sa unang Pagkakataon ng Katon at Cartilla, Doctrina Ama ng Paglilimbag sa pahayagang LA Cristiana, Pilosopiya at Teolohiya Makatang ladino INDEPENDENCIA noong guro ni Balagtas sa pagtula. “Librong Pag-aaralan Nang Mga Setyembre, 1899 Tagalog Nang Uicang Castila, 1610) – unang aklat na inilimbag Pinaghanguan ng mga titik na at isinulat ng isang Pilipino inilapat sa tugtuging nilikha ni PAKSA 6: Mga Uri ng Akdang Patula, Tulang Ipinangalan sa kaniya ang Julian Felipe bilang tugon sa Pasalaysay, Tulang liriko o Padamdamin, paglilimbag sa Vocabulario de la kahilingan ni Heneral Emilio Tulang Padula at Patnigan Lengua Tagala Aguinaldo kay Julian Felipe na gumawa si Felipe ng isang 7. Padre Paterno tugtuging martsa at yun ang APAT ( 4 ) NA URI NG TULA Ninay - nobelang nagsasaad naging ambag niya sa Panitikang 1. Tulang liriko o padamdamin tungkol sa diwang makabansa. Pilipino karanasan, guniguni, kaisipan at Kauna-unahang nobelang mga pangarap tungkol sa pag- Filipino at Tagalog. Nalathala Ang Pambansang awit ng ibig, ligaya, lungkot at hinanakit noong 1908 Pilipinas na “ Filipinas” ay nilikha atbp. noong 1898 ni Julian Felipe, at Oda - nagpaparangal sa dakilang Inilalarawan nito ang kayamanan ang mga liriko ay pinagtibay mula gawain ng isang tao. ng kapaligiran at kultura ng sa tulang Espansyol na “ Dalit – nagpaparangal sa Maykapal. Pilipinas sa pamamagitan ng Filipinas” na isinulat ni Jose magkakakabit-kabit na naratibo Palma noong 1899 at sa Ingles Soneto - mga aral sa buhay. May labing Duplo – isinasagawa tuwing may TULANG LIRIKO O DAMDAMIN - apat (14) na taludtod. Ang nilalaman ay lamay. Ito ay sa anyo ng labanan, at sumasalamin lamang sa damdamin ng tungkol sa damdamin at kaisipan. bilyako o bilyaka ang tawag sa mga makata o sumusulat ng tula manlalahok nito. Hindi nito kinakailangan na mayroong 2. Tulang Pasalaysay Balagtasan - nagmula sa bansang tauhan o karakter sa isusulat na tula makulay at mga mahahabang Pilipinas na isang anyo ng pagtatalo perspektibo, pagpapahalaga, emosyon, tagpo sa buhay sa anyong na ginagawang patula. Ipinangalan o iniisip ng makata patula, tulad ng pag-ibig at ito sa tanyag na manunulat na si pagkabigo, tagumpay na mula sa Francisco "Balagtas" Baltazar, na Awit kahirapan. siyang tinaguriang "Ama ng may tig-aapat na taludtod bawat katapangan at kagitingan ng mga Balagtasan". saknong. Ang bawat taludtod naman bayani sa pakikidigma. ay binubuo ng labindalawang (12) Awit - tula tungkol sa prinsipe at TULANG PASALAYSAY pantig. Iisa rin ang tugma ng bawat prinsesa, mayroong labing isang nagsasalaysay ng isang kwento o taludtod. Katumbas nito sa pantig (12) pangyayari kasalukuyan ang awit o mga kantang Korido - tula tungkol sa pagiging ipahayag ang isang kumpletong kwento mayroong liriko. maginoo, mayroong walong (8) sa anyo ng tula, na may simula, gitna, at pantig. wakas. Soneto Epiko - tulang tungkol sa Epiko mahabang tula na binubuo ng 14 na pagkabayani nagsasalaysay ng mahahalaga linya at makasaysayang mga kaisipan, diwa ng makata. 3. Tulang dula pangyayari, karaniwang sa anyo isinasagawa nang padula na ng isang malawak na kwento na Oda itinatanghal sa isang entablado o may mga tauhan, pagbibigay ng papuri o dedikasyon sa dulaan pakikipagsapalaran, at isang tao, bagay, o anumang element Senakulo - pagsasalarawan sa pakikidigma. pagkamatay at pagkabuhay ni Awit o korido Elehiya Hesus. may walong sukat o kung minsan malungkot at pagdadalamhating Moro-moro - Naglalaman ng ay hindi sinusunod babasahin paglalaban ng Muslim at Kristyano. karaniwang ginagawa sa ibang temang kamatayan o pagluluksa Trahedya - nauuwi sa pagkatalo o bansa tulad ng Europa, Espanya, pagkamatay ng bida o pangunahing Gresya, at Pransya. Dalit tauhan nagpapakita ng luwalhati, kaligayahan, o Karaniwang Tulang Pasalaysay pagpapasalamat 4. Tulang patnigan nakatuon na lamang sa mga pang-araw- Diyos o pinaniniwalaang Panginoon Palipahan ng husay sa pagbigkas araw na karanasan o ng tula. pakikipagsapalaran ng isang tao TULANG PADULA AT PATNIGAN Karagatan – isinasagawa para maaaring simpleng tula na likha ng isang Tulang Patnigan (Joustic Poetry) aliwin ang namatayan sa isang bata o mag-aaral nakatuon sa pagbibigay ng damdamin lamay nababasa sa mga dyornal o diary. habang mayroong kapalitan ng opinyon o kuro-kuro. anyong padebate o pagtatalo (2) Andres Bonifacio Tunguhin: Pagsasalamin ng mga damdaming gumagamit pa rin ito ng tugma, ritmo, at Akda: Ang Dapat Mabatid ng mga Tagalog makabayan at pakikibaka ng mga Pilipino sa taludturan. Tunguhin: Nagbibigay ng edukasyon sa mga ilalim ng mga Amerikano. Pilipino tungkol sa kanilang mga karapatan at Balagtasan mga tungkulin bilang mamamayan. (2) Carlos Bulosan pagtatalo ng dalawa o tatlong Akda: The Laughter of My Father at The Cry and manunula sa iisang paksa (3) Marcelo H. del Pilar the Dedication Magsasalitan ng pagsagot ang bawat Akda: Dasalan at Toksohan Tunguhin: Naglalarawan ng mga karanasan ng panig na pinagigitnaan ng isang Tunguhin: Isang satirical na tula na mga Pilipino sa Amerika, kasabay ng pagninilay lakandula o lakambini nagbubunyag ng mga kabulukan ng simbahan sa kanilang identidad at mga pagsubok. at mga prayle sa panahon ng kolonyalismo. Karagatan (3) Amado V. Hernandez paligsahan sa pagtutula Panahon ng Himagsikan (1896-1898) Akda: Bayang Malaya at Mga Ibong Mandaragit libangang tanghalan Tunguhin: Ang kanyang mga tula ay naglalaman Nagmumula sa isang alamat ang (1) Andres Bonifacio ng mga mensahe ng sosyalismo at pagkakaisa paksa ng tula Akda: Huling Paalam laban sa pang-aapi. Tunguhin: Isang makapangyarihang tula na Duplo nagpapakita ng pagmamahal sa bayan at (4) Panahon ng Hapones (1942-1945) Jose paligsahan sa pangangatwiran sa handang isakripisyo ang sariling buhay para sa Palma anyong patula. Hango ito sa Bibliya kalayaan. Akda: Himno Nacional Filipino at iba pang tula na binubuo ng mga mahahalagang Tunguhin: Nagbigay ng himig ng pakikibaka at salita at kasabihan. (2) Emilio Jacinto pagmamahal sa bayan, itinuturing na simbolo ng Akda: A La Patria nasyonalismo. Fliptop o Battle Rap Tunguhin: Naglalaman ng mga ideya tungkol sa modernong uri ng Balagtasan nasyonalismo at pananampalataya sa bayan, (5) Liwayway A. Arceo may tugma na binibigkas lamang nakatuon sa pagtawag sa mga Pilipino na Akda: Nagsimula sa Buwan ng Disyembre at iba nang mas mabilis. lumaban para sa kanilang kalayaan. pang tula Tunguhin: Tumatalakay sa karanasan ng mga (3) Apolinario Mabini tao sa ilalim ng pananakop, na naglalarawan ng PAKSA 7 (BASE LAMANG ITO SA INUPLOAD Akda: Himno Nacional Filipino (tungkol sa mga pagsisikap at pag-asa sa kabila ng mga NI SIR RAIN SA GDRIVE NA KARAGDAGAN. prinsipyo ng reporma at pakikibaka) pagsubok. WALA PA RITO YAONG WR NILA SHAIN) Tunguhin: Nagbibigay-diin sa mga prinsipyong dapat ipaglaban ng mga Pilipino. (6) Jose Garcia Villa Panahon ng Propaganda (1872-1896) Akda: The Fox and the Grapes at iba pang tula Panahon ng Amerikano (1898-1946) Tunguhin: Ang kanyang mga tula ay (1) José Rizal nagpapahayag ng mga makabagbag- Akda: El Filibusterismo (mga tula sa loob ng (1) José Corazon de Jesus damdaming tema, kabilang ang pag-ibig at nobela) Akda: Isang Dipang Langit at Ang Lihim ng Isang pagkasira ng bayan. Tunguhin: Naglalaman ito ng mga paninindigan Kiti-Kiti laban sa katiwalian at kalupitan ng mga Kastila. PAKSA 8: Mensahe at Kahulugan ng mga MGA AKDA: 2. SA MGA PILIPINO Akda noong mga Panahon ng Propaganda; 1. CANGAT CAYO Ito ay isang talumpati na Himagsikan; Amerikano at Hapones Ipinakita rito ang kalagayan ng naglalayong mapabuti ang Pilipinas sa panahon nga Kastila. Kalayaan at kalagayan ng mga Ginagamit ng mga prayle ang Pilipino. PANAHON NG PROPAGANDA pangalan ng Diyos para sa 3. MGA KAHIRAPAN SA PILIPINAS nakatuon sa pagsusulong ng nasyonalismo kanilang pansariling kapakanan. Tumutuligsa ang akdang ito sa at pagbabago sa lipunan ng Pilipinas 2. DASALAN AT TOCSOHAN maling pamamalakad ng Ang akdang ito ay salamin sa pamahalaang Espanya at maling MGA TALUKTOK NG KILUSANG matroding kalupitan at Sistema ng edukasyon. PROPAGANDA: kasakiman ng mga prayleng kastila noon. PANAHON NG HIMAGSIKAN 1. JOSE RIZAL 3. LA SOBERANA EN FELIPINAS Hindi naipagkaloob sa mga Pilipino ang Jose Protacio Rizal Mercado Alonzo y Tungkol sa mga katiwalian at mga hinihinging pagbabago ng mga Realonda hindi makatarungan na ginawa Propagandista. Naging bingi ang pamahalaan, Born: Hunyo 19, 1861 sa Calamba, ng mga prayle sa mga Pilipino. nagpatuloy ang pang-aapi at pagsasamantala, Laguna at naging mahigpit pa sa mga Pilipino ang Pinatay sa Bagumbayan noong 3. GRACIANO LOPEZ JAENA pamahalaan at simbahan. Ang mga mabuting Disyembre 30, 1896 Born: Disyembre 18, 1856 balakin sana ng Inang Espanya sa Pilipinas ay pinakamagaling na bayani namatay sa sakit na tuberculosis sa nasasalungat pa rin ng mga prayleng isa sa mga pambansang bayani ng edad na 39 sa Barcelona, Spain nangaghari rito. Pilipinas Isang Pilipinong manunulat, Ang La Liga Filipina – samahang itinatag rebolusyonaryo, at pambansang bayani MGA TALUKTOK SA KILUSANG sa Kalye Ilaya, Tondo noong ika-3 ng mula sa lalawigan ng Iloilo na nakilala HIMAGSIKAN: Hulyo taong 1892. sa kaniyang pahayagang “LA Mga akda: SOLIDARIDAD” 1. ANDRES BONIFACIO 1. SA AKING MGA KABATA Ama ng Katipunan 2. NOLI ME TANGERE MGA AKDA: Rebolusyonaryo 3. EL FILIBUSTERISMO 1. FRAY BOTOD Umanib sa kilusang itinatag ni Jose Rizal Tungkol sa paring Espanyol na na “LA LIGA FILIPINA” 2. MARCELO H. DEL PILAR ginamit ang relihiyon upang Isinilang siya noong Nobyembre, 30 Born: Agosto 30, 1850 apihin at abusuhin ang iba para 1863 sa Tondo, Manila Died: Hulyo 4, 1896 lamang busugin ang sarili sa Kilala bilang isang dakilang pagkain, at salapi. Pinag- MGA AKDA: propagandista uusapan dito ang masamang 1. HULING PAALAM Kilala sa kaniyang sagisag panulat na: ugali ng prayle sa iba’ ibang Salin sa orihinal na akda ni Rizal Plaridel sitwasyon gaya ng pagsusugal, na “Mi Ultimo Adios” Pudoh pamamulitika, pagyayabang at 2. PAG-IBIG SA TINUBUANG LUPA Piping Dilat iba pa. Isang dula patungkol sa Dolores Manapat paghimok ng pagiging Siling Labuyo Makabayan 2. EL DESAROLLO y CAIDA DE LA Kilala rin sa tanyag na tula niyang "Isang 3. ANG DAPAT MABATID NG MGA REPUBLIKA FILIPINO Dipang Langit" TAGALOG Nagpapahayag ng pagtaas at pagbagsak Paghihikayat sa mga Pilipino ng republikang Pilipino AKDA: upang ipaglaban ang kalayaan 3. EL SIMIL DE ALEJANDRO ISANG DAANG LANGIT ng ating bansa. Pagtutuligsa sa Pamahalaang nagpapahayag ng mga pangarap at Amerikano na ang udyok sa kanyang asipirasyon ng mga manggagawa at 2. EMILIO JACINTO pagdakip patungong Guam. magsasaka sa Pilipinas. Utak ng Katipunan Dakilang Anak ng Balintawak PANAHON NG AMERIKANO 3. PEDRO PATERNO Ipininganak noong Disyembre 15, 1875 1899 Ipinanganak siya noong Pebrero 27, sa Balintawak, Caloocan, Rizal ang mga Pilipino ay pinaglaruan ng mga 1857, sa Santa Cruz, Maynila, at namatay Namatay noong Abril 16, 1899 kolonyalist noong Pebrero 11, 1911 nagkaroon ng digmaan sa pagitan ng politiko, makata, manunulat, at iskolar MGA AKDA: mga Amerikano at Pilipino, at sa tingin ng "Sampaguita" – isang librong may mga 1. LIWANAG AT DILIM mga Pilipino, ang mga dayuhang tulang Tagalog Katipunan ng mga sanaysay na may mananakop ay mga kaibigan nila "Mga Dalit Kay Inang Bayan" – iba’t ibang paksa tulad na lamang ng koleksyon ng mga tula at awit na pag-ibig sa bayan. MGA MANUNULAT NOONG PANAHON NG nagpapakita ng pagmamahal sa bansa. 2. KARTILYA NG KATIPUNAN AMERIKANO: Nakasaad dito ang tungkulin o prinsipyo PANAHON NG HAPON sa pagtaguyod ng Katipunan 1. JOSE CORAZON DE JESUS Gintong Panahon ng maikling Katha 3. PAHAYAG Huseng Batute at Dulang Tagalog" Isang manifesto na humihikayat sa mga Ipinanganak noong Nobyembre 22, nabigyan ang maikling katha ng kababayang Pilipino na ipaglaban ang 1894 sa Santa Cruz, Laguna at pagkakataon sa Liwayway kalayaan. pumanaw noong Mayo 26, 1932 ang maikling katha ay nagtataglay ng damdaming makabayan. 3. APOLINARIO MABINI AKDA: Dakilang lumpo o paralitiko BAYAN KO Isa sa bumuhay ng La Liga Filipina makabuluhang tanyag na awit na PANGULO NOONG PANAHON NG HAPON Utak ng Himagsikang Filipino nagpapahayag ng matindng pagmamahal Isinilang noong Hunyo 23, 1864 sa sa Pilipinas at ng pagnanais na 1. PANGULONG MANUEL L. QUEZON Talaga, Tanauan, Batangas makamtam ang kalayaan mula sa mga “Ama ng Wikang Pambansa” dahil sa dayuhang mananakop. pagpapahayag niya sa Tagalog bilang MGA AKDA: batayan ng Wikang Pambansa 1. PROFRANA CONSTITUTIONAL DELE 2. AMADO V. HERNANDEZ Isinilang siya noong ika-17 ng Agosto REPUBLIKA FILIPINAS Pambansang Alagad ng Sining sa taong 1878 sa Baler, Aurora Naglalayong isulat ang isang Panitikan noong 1973 Batas Komonwelt Blg.184 noong konstitusyon para sa mga Pilipino upang Ipinanganak noong Setyembre 13, 1903 Nobyembre 13, 1936, na nagtatakda ng malaman nila ang kanilang tungkulin at sa Hagonoy, Bulacan pagsasakatuparan ng isang karapatan. pambansang wika. Ito ay nagtakda ng pagsusulong ng wikang Pambansa at Tinalakay rin dito ang suliraning itinatag ang SWP pampamilya na kadalasang nagaganap pagtatatag ng Surian ng Wikang sa ating bayan o pamayanan. Pambansa (SWP) noong 1937. Ang misyon ng SWP ay itaguyod, paunlarin, 3. N.V.M. GONZALES at panatalihin ang wikang Pambansa Nestor Vicente Madali Gonzales isa sa mga pinagpipitangang prolipikong MGA MANUNULAT NOONG PANAHON NG awtor ng panitikan sa wikang Ingles, HAPON propesor at peryodista Pambansang Alagad ng Sining para 1. NARCISO G. REYES sa Panitikan noong 1993. Pilipinong diplomat Isinilang siya sa Romblon, Romblon naging chairman at naging guro, noong ika-3 ng Setyembre taong 1915 manunulat o journalist at taga-limbag ng Diyaryo. AKDA: Isinilang noong ika-2 ng Pebrero taong LUNGSOD, NAYON AT DAGAT-DAGATAN 1914 sa Tondo, Manila at namatay buhay sa probinsya at kung gaano ito noong ika-7 ng Mayo taong 1996 kapayak kumpara sa lungsod AKDA: Isinaaklat ang mga itinuturing na LUPANG TINUBUAN pinakamahusay na kathang Pilipino ng 1943. Ang pinakamensahe sa akdang ito ay Nakilala ito sa pamagat na “25 Pinakamabuting ang pagmamahal sa ating inang bayan Kathang Pilipino ng 1943.” at nais ding ipakita dito na ang Natatangi ang Lupang Tinubuan ni Narciso G. kasaysayan ay bahagi ang buhay ng tao Reyes na siyang nagkamit ng unang pwesto na sa mundo. sinundan ng Uhaw ang Tigang na Lupa ni Liwayway Arceo at ang ikatlo ay ang Lungsod, 2. LIWAYWAY ACERO Nayon at Dagat-Dagatan ni N.V.M. Gonzales. nangungunang kuwentista, radio scriptwriter, mananaysay, tagasalin, at editor ng wikang Tagalog Isinilang siya noong ika-30 ng Enero taong 1920 sa Tondo, Maynila. AKDA: UHAW SA TIGANG NA LUPA Ang kwento ay suliranin ng isang pamilya na dahil sa suliraning iyon ang anak ay nauuhaw sa pagmamahal ng kanyang mga magulang. Naghahanap ito ng tunay na masasabing pamilya.