Yunit 2: Malikhaing Pagsulat PDF

Loading...
Loading...
Loading...
Loading...
Loading...
Loading...
Loading...

Summary

This document is on creative writing in Filipino (Tagalog). It covers the different kinds of writing and their uses. It also covers examples and how to develop skills in Filipino creative writing.

Full Transcript

Yunit 2: Malikhaing Pagsulat Mga Halimbawa ng Idyoma Aralin 1 1. may utak - matalino Kahulugan at Katangian ng Malikhaing Pagsulat 2. nagsusunog ng kilay - nagsisikap sa...

Yunit 2: Malikhaing Pagsulat Mga Halimbawa ng Idyoma Aralin 1 1. may utak - matalino Kahulugan at Katangian ng Malikhaing Pagsulat 2. nagsusunog ng kilay - nagsisikap sa 3. pag-aaral Sa ano-anong pagkakataon mo naranasang 4. nakahiga sa salapi - mayaman sumulat na ang tuon ay 5. kayod-kalabaw - walang tigil sa paggamit ng damdamin at imahinasyon? 6. pagtatrabaho 7. may gatas pa sa labi - bata pa Layuning Pampagkatuto Pagkatapos ng araling ito, ikaw ay inaasahang Paano napauunlad ng malikhaing pagsulat ang naipaliliwanag ang kahulugan ng malikhaing paraan ng pagsulat, at pagpapahayag ng isang nasusuri ang katangiang tinataglay ng isang mag-aaral na tulad mo? halimbawa ng malikhaing sulatin. Paano masasabing masining ang paraan ng Ano ang pinagkaiba ng isang sulatin na nakatuon pagpapahayag na ginamit ng manunulat sa sa paggamit ng isipan sa isang sulatin na higit na malikhaing sulatin? ginamitan ng damdamin at emosyon? Kallan masasabing hindi nagmamaliw ang isang malikhaing sulatin? Magbigay ng Ano ang kaugnayan ng pagiging malikhain sa halimbawa. pagsulat? Sa pagsulat ng malikhaing sulatin, mahalagang Ayon kina Castillo et al. (2008), ang malikhaing maisaalang-alang ang wastong pagpili ng mga pagsulat ay isang natatanging uri ng pagsulat salita. sapagkat kailangan nitong magtaglay ng mahusay na diwa at paksa. Ito ay pagbubuo ng imahen o Mas nagiging madali ang pagsulat ng isang hugis na kakaiba sa karaniwan. malikhaing sulatin kung ang isang manunulat ay pamilyar sa katangian ng malikhaing pagsulat at Malikhaing Pagsulat may kaalaman sa pagsusuri ng ibang akda gamit ang mga nasabing katangiang ito. Nangangailangan din ito ng kakayahang mag- isip, magdanas, magmasid, at matuto. Ano ang tungkulin ng malikhaing pagsulat sa mga Bukod sa pangangailangang maunawaan, gawaing pang-akademiko at pampropesyonal? ang pinakasimpleng kahingian sa pagsusulat upang maituring itong malikhain ay ang pagiging mapagparanas at makintal. Ang pagsulat ng malikhaing sulatin ay nakapagpapalawak ng bokabularyo ng Para naman kina Castro et al. (2008), ang manunulat. malikhaing pagsulat ay gumagamit ng mayamang Mahalaga ang paggamit ng mga imahinasyon ng isang manunulat. matatalinghagang pahayag sa pagsulat ng Katangian ng Malikhaing Pagsulat malikhaing sulatin sapagkat nakatutulong ito Malikhaing Pagpapahayag upang mapalawak ang isipan ng mambabasa. Aestetikong Anyo Pandaigdigang Kaisipan Kawalang-maliw Ang mga idyoma ay tinatawag ding idyomatikong pahayag o sawikain sa ating wika na ginagamit sa ibang mga aklat. Ito ay madalas na matatagpuan sa mga malikhaing sulatin. Yunit 2: Malikhaing Pagsulat Halimbawa (malikhaing sulatin) Aralin 2 Layunin sa Paglinang ng Kasanayan sa Talambuhay Malikhaing Talaarawan Pagsulat Maikling kuwento Sanaysay Saan ka kayang dalhin ng iyong Nobela imahinasyon? Dula Tula Layuning Pabula Pampagkatuto Pagkatapos ng araling ito, ikaw ay inaasahang Ang pagiging malikhain ng manunulat sa kanyang pagsulat ay nakapagbibigay sa mga mambabasa natutukoy ang mga hakbang sa pagsulat, at ng aliw at naipababatid din maging ang kanilang natutukoy ang pagkakaiba ng akademikong mga saloobin. pagsulat at malikhaing pagsulat. Paano Maging Malikhain Ipaliwanag ang kahalagahan ng paglinang sa kasanayan ng malikhaing pagsulat. Bigyang-buhay ang mga bagay sa paligid Paganahin ang imahinasyon Ano kaya ang inspirasyon ng mga manunulat sa Gumamit ng mga tayutay, idyoma o tuwing sila ay lumilikha ng kanilang mga akda? matatalinghagang salita Orihinalidad Ano ang kaugnayan ng iba pang makrong Sariling estilo ng pagsulat kasanayan sa paglinang sa Kasanayang Layunin ng Malikhaing Pagsulat pagsulat? mabigyang-halaga ang sining; makalikha ng sariling awtput; magamit at mapalakas pa nang husto ang wikang Filipino; mapayaman ang malikhaing pag-lisip at pagpapahayag; mahubog ang mapanuring pag-lisip ng mga mag-aaral; at mapalalim ang kamalayan at pang-unawa ng mga mag-aaral sa pandaigdigang karanasan sa pamamagitan ng mga teksto. Malikhaing Pagsulat Tukuyin at maging pamilyar sa mga salita at Ang malikhaing pagsulat ay isang kasanayan sa tayutay upang mas maging kritikal ang pagsulat pagsulat kung saan ang pangunahing ng manunulat at maging mapanuri ang mga kasangkapan sa pagbuo nito ay ang imahinasyon mambabasa. mismo ng manunulat. Mahalagang may malawak na bokabularyo at Uri ng Malikhaing Pagsulat bihasa sa wikang Mayroong iba't ibang uri ng malikhaing pagsulat. Filipino ang nagsasagawa ng malikhaing sulatin. Maaaring nasa anyo itong tuluyan o patula; piksyon at di-piksyon. Maaari bang maging inspirasyon ng manunulat Layuning Pampagkatuto Pagkatapos ng araling ang mga isyung kinahaharap ng lipunan? ito, ikaw ay inaasahang Mga Dapat Iwasan sa Pagsulat natutukoy ang mga uring malikhaing sulatin; Labis na paglalarawan ng mga detalye o nailalarawan ang bawat isang uring kaganapan malikhaing sulatin; at Paulit-ulit na paggamit ng salita naisasaalang-alang ang katangian ng bawat Biglaang pagpapalit ng point of view ng uri ng malikhaing sulatin sa pagsulat nito. manunulat Bakit kayo nagbabasa ng mga malikhaing akda? 1. Magbigay ng isang layunin sa malikhaing pagsulat. 2. Magbigay ng isang halimbawa ng uri ng akdang pampanitikan na maaaring maging malikhain. Paano matutukoy kung ang malikhaing sulatin ay dekalibre o mahusay ang pagkakabuo? Paano kaya natutuklasan ng isang manunulat ang Ang mga akademikong papel na sumusuri sa uri ng malikhaing sulating angkop sa malikhaing sulatin ay nakatutulong upang mas pagpapahayag niya ng saloobin at paglalarawan mapagtibay at masagot ang mga nalalabing ng haraya? katanungan sa naisulat na akda. Itinuturing na akto ng "pagbubuo ng imahe o Tandaan na hindi sapat na mahilig lamang hugis na kakaiba sa karaniwan" (Castillo et al., magbasa para makapagsulat. Kinakailangan ng 2008) ang malikhaing pagsulat. Kaya mayroon pag-eensayo, tiyaga, at malikhaing pag-iisip itong iba't ibang anyo, estilo, at uring maaaring upang matagumpay na makabuo nito. sipatin at gamitin ng manunulat para angkop na maipahayag ang sarili-saloobin, damdamin, at Ang pagbuo ng malikhaing sulatin gamit ang diwa. wikang Filipino ay isang paraan upang mapanatiling buhay at makulay ang sariling wika. Mga Uri ng Malikhaing Pagsulat Di-Kathang-isip - Nagtataglay ito ng paksang Yunit 2: Malikhaing Pagsulat ibinunga ng malalim na pananaliksik, Aralin 3 kontekstuwalisasyon ng tagpuan at danas, at Mga Uri ng Malikhaing Pagsulat masining na paggamit ng wika sa pagsasalaysay. Alin sa mga katangian Kathang-isip - Ito ang paglalahad ng salaysay na ng balot ng kawalang-katotohanan at inimbento malikhaing lamang ng may-akda sang-ayon sa sulatin ang pangangailangan niyang makabuo ng isang ganap naniniwala na kuwento. kang kayang Panulaan - Nagtatampok ito ng malayang taglayin ng paggamit sa wika ayon sa estilo at anyong nais ng iyong manunulat. Mayaman ito sa mga tayutay, may panulat? pattern sa paglalapat ng mga katagang karaniwang may tugma at bilang ng pantig, at nasa estrukturang binubuo ng saknong at mga taludtod. Di-Kathang-isip Halimbawa (Nobela) Talambuhay - Ito ay salaysay ng naging buhay "Walong Diwata ng Pagkahulog" (2009) ng isang tao mula sa kaniyang pagkabata at ni Edgar Calabia Samar pinagmulan hanggang sa kinahinatnan ng "Si Amapola sa 65 na Kabanata" (2011) kaniyang buhay pagtanda. ni Ricardo "Ricky" Lee Halimbawa (Talambuhay) "Gapo" (2012) ni Lualhati Bautista Jose Rizal: Buhay, Mga Ginawa at Mga Sinulat ng Isang Henyo, Manunulat, Nobelita - Taglay nito ang parehong mga Siyentipiko, at Pambansang Bayani (1997) elementong bumubuo sa isang nobela, bagama't Talambuhay ni Lope K. Santos (1972) di-hamak na mas maikli ito at mas mahaba naman On My Terms: The Autobiography of sa maikling kuwento. Halimbawa (Nobelita) Vicente Tirona Paterno (2014) "Sherds" (2007) ni F. Sionil Jose Personal na Naratibo - Ito ay salaysay ng mga "Goodbye, Barbie" (1982) ni Edilberto personal na pangyayari sa buhay ng mismong Tiempo may-akda. "Pangalawang Larangan: maikling nobela" Halimbawa (Personal na Naratibo) (1912) ni Alfonso Sujeco Talaarawan Maikling Kuwento - Maikli lamang ang salaysay Travelogue ng kuwento pero buong nailarawan ang Blog mahahalagang pangyayari sa buhay ng Testimonyo pangunahing tauhan, at nag-liwan ng kakintalan Maikling Kuwento - Ito ang mga kuwentong sa diwa ng mambabasa. maikli at inaasahang kayang mayari ng Halimbawa (Maikling Kuwento) mambabasa sa isang upuan lamang. "Si Intoy Syokoy ng Kalye Marino" ni Halimbawa (Maikling Kuwento) Eros S. Atalia "Lunes, Alas Diyes ng Umaga" ni Ricardo "Ang Reyna ng Espada at mga Pusa" ni "Ricky" Lee John Carlos Pacala "Utos ng Hari" ni Jun Cruz Reyes "Ang Kalupi" ni Benjamin Pascual "Ngunit Wala Akong Litrato Noong Nasa Dagli - Nasusulat lamang sa isa hanggang Nasa Kolehiyo Ako" ni Reuel Aguila dalawang pahina, isang kawili-wiling katangian Sanaysay - Ito ay naglalahad ng mga kuro-kuro nito ang biglang pihit ng sitwasyong ng may-akda hinggil sa isang paksa. nakapagpapabago sa Halimbawa (Sanaysay) kahihinatnan ng kuwento. "Ilang Talang Luma Mula sa Talaarawan ng Halimbawa (Dagli) Isang may Nunal sa Talampakan l" ni "Mga Kwentong Paspasan" (2007), isang Jun Cruz Reyes antolohiya sa pamamatnugot ni Vicente "Ang Mapa ng Taglagas sa Aking Maleta" ni Garcia Groyon Eugene Evasco "Wag Lang Di Makaraos (100 Dagli Mga "D'Pol Pisigan Band" ni Ferdinand Kwentong Pasaway, Paaway at Pamatay)" Pisigan Jarin (2011) ni Eros Atalia "Ang Autobiografia ng Ibang Lady Gaga" Kathang-isip (2012), koleksyon ng mga dagli ni Jack Alvarez Nobela - Naturingan ding "kathambuhay," naglalahad at nagtatalakay ito ng madudulang pangyayari sa buhay ng pangunahing tauhang nakikipagsapalaran at sentro ng tunggalian. Pabula - Isa sa pinakamatandang uri ng Halimbawa (Pasalaysay) malikhaing panitikan sa kabuuan, namumukod na Epiko katangian ng pabula ang paggampan ng mga Korido hayop bilang mga tauhan ng kuwento. Tulagunam Halimbawa (Pabula) Tulasinta Si Tigre at ang Lobo Dula - Isa itong uri ng tulang may layong isadula Ang Agila at ang Kalapati o itanghal sa entabladong sasaksihan ng mga Ang Aso at ang Uwak tagapanood. Dula - May tiyak at sarili itong estrukturang Halimbawa (Dula) sinusunod, at maaaring mahati pa sa ilang yugto Kalunos-lunos (Dramatic Tragedy) ang mga pangyayari batay sa kahingian ng Katatawanan (Dramatic Comedy) kuwento at estilo ng may-akda sa pagsulat. Katawa-tawang Kalunos-lunos (Dramatic Halimbawa (Sanaysay) Tragi-comedy) "Ang Duyan ng Magiting" ni Dustin Liriko-Dramatiko Edward Celestino Madamdamin (Melodrama) "Kaharian ng Pinto" ni Michelle Mag-isang Salaysay (Dramatic Monologue) Josephine Rivera Parsa (Farce) "Kidney for Sale: Bato ng Buhay Ko" ni Patnigan - Itinatanghal ito ng magkatunggaling Arthur Casanova makata, na nagpapaligsahan ng katwiran at nagtatagisan ng talas sa pagtalos ng paksa. Alin sa mga nabanggit na sulating kathang-isip Halimbawa (Patnigan) ang malapit sa iyong kawilihang pagyamanin ang sariling kakayahan sa pagsulat? Balagtasan Bakit? Batutian Duplo Panulaan o Tula Karagatan Maikli - Binubuo lamang ito ng isang saknong na may tatlo hanggang limang taludtod. Sa ano-anong layunin mo nais gamitin ang Halimbawa (Maikli) panulaan o tula bilang daluyan at paraan ng Haiku pagpapahayag ng iyong sarili? Tanaga Paano? Tanka Tiyaking may batayan ang mga pangyayari, Liriko o Pandamdamin - Tampok dito ang tauhan, danas, at tagpo. ugnayan ng tulang liriko at ang musikang Buhay ang paglalarawan at paglalapat ng mga sinasaliwan ng instrumentong lira, kaya naman pahayag. nakilala ito bilang tulang kakantahin o tulang may May katibayan ang mga inilahad na katangiang awit. impormasyon. Halimbawa (Liriko o Pandamdamin) Awit (dalitsuyo) Paano mo ngayon mapag-iiba sa isa't isa ang iba't Dalit o Himno (dalitsamba) ibang uri ng malikhaing pagsulat? Elehiya (dalitlumbay) Oda (dalitpuri) Ipangkat sa tatlo ang klase bilang pangkat ng di- Pastoral (dalitbuki) kathang-isip, kathang-isip, at panulaan. Sa isang Soneto (dalitwari) manila paper, magilista ng mga malikhaing akda ang bawat pangkat. Pasalaysay - Nagtataglay ito ng balangkas, Paramihan ng maisusulat. maikli man ito o mahaba. Naglalahad ito ng mga tagpo o pangyayaring maaaring simple lamang o masalimuot, payak o madrama. Magsaliksik ng dalawang malikhaing akda. Suriin at tukuyin kung anong uri at anyo ito ng malikhaing sulatin. Susugan ng paliwanag at pagpapatunay batay sa mga katangiang tinaglay ng akda kung bakit wasto ang iyong suri rito. Isulat ito sa isang buong papel. 1. Paano matutukoy ang uri ng isang malikhaing sulatin? 2. Paano nahahati sa iba't iba pang anyo ang bawat uri ng malikhaing sulatin? Paano binubuhay ng mga malikhaing akda ang iyong kawilihang hubugin ang sarili bilang mabuting bersiyon ng isang kabataan? Paano magagamit ang kakayahan sa malikhaing pagsulat, o kaya ang mismong mga malikhaing sulatin, sa mga gawaing pang-akademiko at pampropesyonal? Susi ang pananaliksik sa matibay na pundasyon at buong diwa ng isang malikhaing akda. Pangunahing layunin ng akademikong pagsulat ang makapagbigay ng tamang impormasyon. Patuloy ang pag-unlad ng malikhaing pagsulat at mga uri nito. Malawak ang lunsaran ng gawaing panulat para sa mga mag-aaral na tulad mo.

Use Quizgecko on...
Browser
Browser